Gecikmiş üzrxahlıq və ya Xəzərdə batan “quş” söhbəti
30-12-2024 [13:12]
Əli CABBAROV,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin dosenti
***
Bu günlərdə bütün Azərbaycanı yasa boğan və insanları dərindən kədərləndirən məlum təyyarə qəzasından sonra bütün diqqətlər, şübhəsiz, hadisənin səbəblərinin tapılması və obyektiv qiymətləndirilməsi üçün aparılan işlərə yönəlmişdi.
Dekabrın 25-də Bakıdan Qroznıya uçan Azərbaycan təyyarəsinin Rusiya hava məkanında qarşılaşacağı ən qorxulu hadisə, əslində, hələ on il əvvəl ruspərəst separatçıların Donbas üzərində vurduğu Malayziya təyyarəsinin aqibəti ilə eyni olub bu ölkənin torpaq maraqları üzərində qonşularına, hətta eyni slavyan kökündən olan qardaşı Ukrayna xalqına da qarşı başlatdığı uzun çəkən işğalçı müharibə ssenarsinin bir hissəsi idi. Təəssüf ki, bu müharibə 10 ildən sonra sərhədlərimizdən uzaqda da olsa, birbaşa Azərbaycana da çatdı və rus hərbi maşınının Qroznı səmalarında vurduğu AZAL təyyarəsinin günahsız qurbanlarının ölüm yolçuluğu hər kəsin ürəyində dərin izlər qoydu.
Sürətli və komfortlu hava nəqliyyatı statistikaya görə həm də ən təhlükəsiz hesab olunur, zira müasir texnologiya bu sahədəki riskləri minimuma endirmişdir. Ancaq ola biləcək hadisələrə görə aviadaşıyıcıların və ya hadisə baş verən ölkənin rəsmilərinin işə operativ münasibəti burada insanları rahatladan mühüm şərt olub, dünya ictimaiyyətinin nəzərində də müvafiq reaksiya doğurur.
Uzağa getməsək, yaxın illərdə elə 44 günlük Vətən müharibəsinin son günündə Sədərəkdə – Ermənistanla sərhəddə düşürülən rus helikopterinə görə dövlət başçımız məsələyə operativ müdaxilə edərək səbəblərin üzə çıxarılması üçün müvafiq tapşırıqlar vermişdi. Buna bənzər təyyarə qəzaları zamanı analoji addımları görsək də, bu dəfə Rusiya tərəfinin qəzanın ilk saatlarından ortaya atmış olduğu cəfəng iddialar müharibə gedən bu ölkədəki ümumi vəziyyətin nə qədər xaotik olduğunu, hərb gücünə idarə olunan 17 milyon kvadratkilometrlik böyük bir federasiyanın quru məkanı kimi, hava məkanının da təhlükələrlə dolu olduğunu göstərdi. Elə səhvən də olsa, Qroznı üzərində Rusiya hava hücumundan müdafiə qüvvələri tərəfindən vurulmuş AZAL təyyarəsinin guya quş sürüsü ilə toqquşması, yaxud salonda qaz balonu partlaması kimi cəfəng iddialar ortaya atan Rusiya rəsmilərinin son hərəkətləri də bunu sübut edirdi. Lakin, 38 nəfərin həyatına son qoymuş bu faciənin ilk dəqiqələrindən dövlət başçımızın rəsmi proqramını ləğv edib Vətənə qayıtması, hava limanındaca operativ müşavirə keçirib, müvafiq tapşırıqlar verməsi, həmçinin, Qazaxıstanın dövlət rəhbərlərinin və xilasedicilərinin operativ qardaş köməyi qəzadan sağ qalanların həyatının xilas edilməsinə və səbəblərin aydınlaşdırılmasına imkan yaratdı ki, bu da vicdansız rus məmurlarının ört-basdır məqsədli “quş” söhbətini birdəfəlik Xəzərə batırdı.
Bununla yanaşı dövlət başçımızın dünən AZTV-yə verdiyi müsahibəsində də qeyd olunduğu kimi, hələ qəzaya uğramış təyyarənin “qara qutu”larındakı informasiyanın öyrənilməsinədək əldə olan müşahidələr, foto və videofaktlar, həmçinin sağ qalanların ifadələri onu qəti şəkildə deməyə əsas verir ki, bu adi bir qəza deyildir və Rusiya tərəfi təkcə rəsmi üzrxahlıq etməklə deyil, həm də təzminatla da cavab verməli, günahını və öz hava məkanının da etibarsızlığını etiraf etməlidir.
Şübhəsiz, bunu zaman göstərəcək və hər gün özünün ambisiyaları üzündən girdiyi mənasız müharibədə minlərlə insanın ölümünə səbəb olan şimal qonşumuz üçün bu faciəli hadisənin də bir dərs olacağını düşünmək, açığı çox çətindir. Ancaq həqiqət odur ki, bu dəhşətli təyyarə qəzası bütün Azərbaycan cəmiyyətini yenidən bir yumruq kimi birləşdirməklə ölkəmizdə xalq-dövlət birliyini yenidən dünyaya nümayiş etdirdi. Dövlət başçımızın Sərəncamı ilə 26 dekabr ölkəmizdə matəm günü elan olundu və bütün xalqımız həlak olan qəhrəman ekipaj üzvlərinin şücaətindən fəxrlə bəhs edib onların və həyatını itirmiş sərnişinlərin yasını tutdu, həlak olanlarla rəsmi vida mərasimi keçirildi. Və dünən dövlət başçımız Prezident cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə AZAL-a məxsus “Embraer 190” tipli sərnişin təyyarəsinin Bakı-Qroznı reysini həyata keçirərkən qəzaya uğraması nəticəsində həlak olan ekipaj üzvlərinə – İqor İvanoviç Kşnyakin, Aleksandr Georgiyeviç Kalyaninov, Hökumə Cəlil qızı Əliyevaya ölümlərindən sonra Azərbaycanın Milli Qəhrəmanı adının verilməsi və xəsarət alan ekipaj üzvləri – Zülfiqar Sərdar oğlu Əsədov və Aydan Vaqif qızı Rəhimlinin 1-ci dərəcəli “Rəşadət” ordeni ilə təltif edilməsi yanan ürəklərə su səpməklə bir daha Azərbaycanın sahibsiz olmadığını, harada nə zaman olsa da, dövlətimizin kimliyindən və milliyyətindən asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlının yanında olduğunu nümayiş etdirdi.
MİA.AZ
"Bakı Metropoliteni"nin böyük məbləğdə borcu yaranıb
İlham Əliyev Suriya prezidentinə məktub göndərdi: "Bu mühüm keçid dövründə lazımi dəstək və yardım göstərməyə hazırıq"
İraqda bir şəhərdə türk dili rəsmi dil oldu - Açıqlama
Dövlət Xidmətində hərrac: “BMW 740” 21 400 manata satılıb
Rektor İradə Xəlilova istefa verib
İrəvan ermənilərin Qarabağa qayıtmasını istəmir, çünki... - TƏHLİL
Şamaxıda 50 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
Bakıya ayın sonunda qar yağacaq
Ərdoğandan növbədənkənar seçki tələbinə reakisya: "Bunlar yatıb-durur, seçki deyir...."
Selçuk İnan: "Bu oyundan qələbə ilə ayrılmaq istəyirik"
Rəssam Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
Azərbaycan Premyer Liqasında növbəti turun təyinatları açqılanıb
Onlar parlamentin ən yaşlı deputatlarıdır - SİYAHI
HƏMAS: "Üç israilli girovu sabah azad edəcəyik"
Kamran Əliyev vətəndaşları qəbul edib - FOTO
Keçmiş səfirimiz İngiltərədə həbs olunub - Qadınlara sataşan Rəfael İbrahimov kimdir? (YENİLƏNİB)
Ürəyindən əməliyyat olunan Baxçalı evə biuraxılıb
GDU-nun “ÜTF və Texnologiya" Kafedrasında "Təhsildə yeni metod - STEAM” mövzusuna elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
“Medera Hospital” MMC, “Abbasoğlu İnşaat”, “Yol Tikintiservis”.. - Bu şirkətlər cəzalandırılıb
PA rəhbəri yeni sədri kollektivə təqdim edib - FOTOLAR
Zelenski: "Rusiya Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasına hücum edib"
Daha 18 yaşlı gənclər silah ala bilməyəcək - Yaş həddi qalxır
TRAMP VƏ KOMANDASI NİYƏ U DÖNÜŞÜ EDİR? - Ukrayna məsləsi ilə bağlı əvvəlki sözlər təkzib edilir, Moskvaya yönəlik sərt üslub başlayıb
Məhkəmə Trampın daha bir qərarının icrasını dayandırdı - Vətəndaşlığın qadağan olunması ilə bağlı
BDU Adəm Məmmədovu müəllimlikdən uzaqlaşdırıb?
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İsrail ordusu Nablus şəhərinə basqın edib, şiddətli döyüş gedib - 6 saat sonra isə...
Bakıda klinikanın fəaliyyəti dayandırılıb - Nazirlikdən açıqlama
Türkiyə ordusu İraq və Suriyada yeni əməliyyat keçirib - 7 PKK üzvü zərərsizləşdirilib
Türkiyə Konsulluğunun qarşısında Quran yandıran şəxs döyüldü - FOTO
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
İlkin hərbi qeydiyyatdan yayınanlar cərimələnəcək - Bu qədər
Ağdamda yük maşını minaya düşüb - Üç qurum birgə məlumat yayıb
Bələdiyyələrlə bağlı hesabat qəbul edildi
akart mədəni irsimizi yaşatmaqda davam edir! - FOTOLAR
GENERAL KOMİTƏ SƏDRİNƏ MÜAVİN TƏYİN EDİLDİ
Naxçıvanda əməliyyat: biri qadın olmaqla, 4 nəfər saxlanıldı
Gəncədə saxta məhsullar satan şəxslərə cinayət işi açılıb
Somali prezidentinin Azərbaycana başa çatıb
Ağdamın Xıdırlı kəndində insan sümüklərinin qalıqları aşkarlanıb
KOBİA nümayəndə heyəti “Veysəloğlu”na məxsus Məhəmmədi Logistika Mərkəzini ziyarət edib - FOTOLAR