Asan, rahat və şəffaf elektron xidməti, yaxud bürokratiyanı kim və niyə yaradır?
07-04-2020 [21:32]
Xankişi Kişiyev,
Əməkdar Mühəndis
***
Hörmətli Prezidentimizin rəhbərliyi ilə ölkəmizdə dövlət orqanları tərəfindən vətəndaşlara göstərilən xidmətlərin şəfaflığını və rahaliğını təmin etmək məqsədi ilə bir sıra lahiyələr (ASAN, E-Hökümət, E-təhsil və s) həyata keçirilib. Bürokratiyanı kim və niyə yaradır?
İşləmiyən vətəndaşlarımız Əmək və Əhalinin Sosial Müdafiyəsi Nazirliyinin elektron saytında işsiz kimi qeydiyyatdan keçməkdə çətinliklərlə qarşılaşırlar. Kütləvi xidmət sahələrində elektron saytlar hazırlanarkən mövcud qayda və qanunlar nəzərə almadan xidmət göstərdikləri müştərilər və mövcud şərait nəzərə alınmır. Bəzi hallarda kütləvi xidmət sahəsində hazırlanan elektron saytlarda vətəndaşların mənafei (əhalini) deyil, sayt sahiblərinin, o cümlədən dövlət qurumlarının mənafei (maraqları) əsas götürülür.
Analoji fakt: Tutaq ki, vətəndaş hər hansı bir məmurun qəbuluna gedir və şəxsiyyətini təsdiq edən sənəd olaraq şəxsiyyət vəsiqəsini təqdim edir. Amma bu məmur onu qəbul etmir və qəbul üçün mobil nömrəni, həmçinin mobil nömrənin onun adına olub-olmamasını təsdiq edən sənəd istəyir. Və ya ondan soruşduğu mobil nömrənini müvafiq orqanda olan mobil telefon nömrələri haqqında olan elektron məlumatlar bazası ilə yoxlayır, nömrə ona aid deyilsə, o vətəndaşı qəbul etmir. Əcaba, bu, nə qədər qanuna uyğundur?
Bu analoji hadisə , bürokratik əngəl olub işləməyən vətəndaşlarımıza elektron variantda operativ və şəfaf xidmətin təşkilinə ciddi maneədir.
Təcrübəmdən: belə analoji problemlərlə Bakı Telefon Rabitəsi İstehsalat Birliyində (BTRİB) Baş direktor müavini vəzifəsində çalışarkən üzləşdim. Bakı şəhərində vətəndaşlarımıza elektron vasitələrlə telefon çəkilişi prosedurunun təşkilində vətəndaşdan BTİB-in saytında qeydiyyatdan keçməsi üçün eyni qaydada şəxsiyyət vəsiqəsi PİN kodundan başqa, mobil telefon nömrəsi və ya mobil nömrə əvəzində sürücülük vəsiqəsinin nömrəsi tələb olunurdu. Belə prosedur vətəndaşlar üçün ciddi problem yaradırdı.
O dövrdə İKT sahəsində peşəkar mütəxəsislərdən biri mənə telefon çəkilişi üçün müraciət etdi. Ona bu proseduru elektron variantda həyata keçirməsini tövsiyə etdim. Sonradan mənə məlum oldu ki, o, elektron qaydada müraciətini qeydiyyatdan keçirmək üçün iki saat vaxt sərf edib. Belə çıxırdı ki, İKT üzrə müəyyən biliklərə sahib olmayan şəxslərin belə prosedurla elektron variantda qeydiyyatdan keçmələri daha çətindir. yaxud mümkün deyildi.
Maraqlar: bu, əhalinin deyil, korparativ şəxsi maraqlar üçün qurulmuş, amma tərəqqinin qarşısını alan hadisə idi.
Beləliklə, nəticədə vətəndaşlar telefon çəkilişi üçün elektron variantda qeydiyyatdan keçə bilməyib, məcbur olub Telefon Qovşaqlarına gedirdilər. Vətəndaşların Telefon qovşaqlarına gəlməsinə qovşaq rəhbərləri və rəisləri maraqlı olduğundan həmin anormal proseduru ləğv edə bilmədim. Vətəndaşların çoxsaylı haqlı müraciəti ilə əlaqadar Məlumat Hesablama Mərkəzinə və işə "cavabdeh" şəxslərə müraciətim heç bir nəticə vermədi. Vətəndaşları qovşağa dəvət edib, qovşaqda onların müraciətini elektron variantda sistemə daxil etməklə (perepiska) nazirliyə gündəlik yüzlərlə elektron variantda telefon çəkilişi haqqında məlumat verirdilər.
Halbuki, vətəndaşın şəxsiyyətini müəyyən edən tək sənəd şəxsiyyət vəsiqəsidir. Əlavə hər hansı bir sənədin mobil telefon nömrəsi və ya sürücülük vəsiqəsi və s. sənədlərin tələb olunması əsasızdır.
"Koronovirus" karantin müddətində vətəndaşlarla dövlət orqanları arasında elektron vasitələrlə olan münasibətlərin tam sadələşdirilməsi və vətəndaşların elektron variantda qeydiyyatdan keçmələri üçün şəxsiyyət vəsiqəsi məlumatları yetərli olub, hər hansı başqa məlumat tələb etmək əsasızdır.
Hal-hazırda mobil nömrə haqqında məlumat tələb etmək yanlışdır!
“Adınıza olan mobil nömrənizi daxil edin.” – yanlış tələbdir.
İşləməyən vətəndaşın adına mobil telefon yoxdursa, nə etməlidir? Vətəndaşların istifadə etdiyi telefon onun adına olmazsa, nə etməlidir? Telefonu olmayan vətəndaş deyilmi? Nəzərə alsaq ki, işləməyən vətəndaşların bir qisminin internet və kompüteri yoxdur…!
Qeydiyyatdan yalnız şəxsiyyət vəsiqəsi ilə FİN kodu ilə həyata keçməlidir.
Köhnə və yeni şəxsiyyət vəsiqələrinin üzərində FİN kodlar
Qeydiyyatdan keçmək üçün şəxsiyyət vəsiqəsində göstərilən FİN koddan başqa məlumat tələb etmək əsasızdır.
Mia.az
Prezident daha bir fərman imzalayıb - Şübhəli əməliyyatlarla bağlı
Pambıqçılıqla bağlı yeni fərman verildi
Prezident bələdiyyələrlə bağlı yeni qanunları təsdiqlədi
“Yaşayış minimumu haqqında” qanun dəyişib - Fərman
Ərdoğanın baş müşaviri vəfat edib - Sabiq DİN başçısı açıqladı
Prezident İlham Əliyev gürcüstanlı naziri qəbul edib - Nələr müzakirə olunub? (FOTOLAR)
“Bakinski raboçi”, “Respublika” və “Xalq qəzeti”... - Prezident bu nəşrlərlə bağlı fərman verdi
Bağçalara uşaq qəbul başlayır
Prezident İlham Əliyev Uxnaaqiyn Xurelsuxa məktub göndərib - MƏTN
Ağdamda insan skeleti tapılıb
Bakıda varlı adamların qumar oynadığı məkan: tarix... - VİDEO
İsrail məktəbi vurub - Ölən və yaralananlar var
Natiq Xankişiyev tutulub
"Azəriqaz"da daha bir dəyişiklik - "Nəqliyyatçı" Baş Direktorun maliyyə üzrə müavini təyin edilib
Azərbaycan neftinin qiyməti 74 dollara düşdü
Musiqili “Qaynar xətlər”imiz…
"Onlar dənizdə kompressor quyuları ilə rastlaşanda, ças-baş qalırlar ki..." - SOCAR-ın "yöndəmsiz kadr" seçimi ilə bağlı sensasion faktlar
Rəsmi Vaşinqtondan İlham Əliyevlə Paşinyanın görüşünə reaksiya: "...nə lazımdırsa, ediləcək"
"Ümid edirik ki, bu, bir daha təkrarlanmayacaq" - Departament İordan çayının qərb sahilində xristianlara hücumlarını pisləyib
Azərbaycan elminin üzqaraları - Ali məktəblər hər yoldan ötənə "professor" adı verir
Makron: "Mən inanıram ki, Fələstin dövlətini tanımaq və..."
"Arsenal"a transfer üçün sevgilisindən imtina etdi - FOTO
Kim Çen In məhkəməyə veriliib
Elxan Şükürlü: "Cənubi Qafqaz körpüsündə böyük uzlaşma olmadıqca, dünyada sülh olmayacaq"
Qəzzada daha bir jurnalist həlak olub
ANAMA-nın əməkdaşı Füzulidə yol qəzası törədib - Xəsarət alanlar var
Prezident İlham Əliyev BƏƏ-yə səfərindən görüntülər paylaşıb - VİDEO
Ermənilər Bakıda məhkəmədə: əsirlikdə və girovluqda dəhşətli işgəncələrə məruz qalanlar ifadə veriblər
Avropa Liqası: "Sabah" son dəqiqə qolu ilə məğlub olub
Laçında insan skeletinin qalıqları tapılıb
Ukraynalı daha 30 uşaq reabilitasiya üçün Azərbaycana gətirilib
Azərbaycan və Qazaxıstan hərbçilərinin birgə PUA təlimi başa çatıb
“Nar” AHK Azərbaycan tədbirində rəsmi telekommunikasiya tərəfdaşı kimi iştirak etdi - FOTOLAR
Daha bir CHP-li bələdiyyə sədri vəzifədən kənarlaşdırıldı
“Sumqayıt” portuqaliyalı müdafiəçi ilə anlaşdı
Keşikçidağda 3800 il yaşı olan döyüşçü kurqanı aşkarlanıb - FOTOLAR
Saşa İliçin köməkçiləri bəlli olub
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
DİN-də kollegiya iclası: Vilayət Eyvazov yeni tələblər qoydu - FOTO
DTX-dən mühüm əməliyyat: "vaqner"çilər tutuldu
Gəncədə evdən tibb bacısının meyiti tapıldı
Efirdə dava: "Get, babana təmiz bax, iİydən burada otura bilmirəm"
Braziliyadan ABŞ-a təhdid: "Oxşar cavabımız olacaq"
Avronun məzənnəsi 2.5 manat olacaq? - Mərkəzi Bankdan açıqlama