Qısa qeydlərim və ya bir dəqiqəlik söz...
29-07-2020 [17:19]
Emil Rasimoğlu
***
Klassik ədəbiyyatımızdan üzü bəri özü də bilmədən müəlliflər tərəfindən sənətə və ya kütləyə hesablanan şeirlər yaranıb və bu gün də yaranmaqdadır. Təbii ki, o hesablama anlayışı müəllifin məqsədindən yox, mətn üzərində müəllifdəki dünyagörüşün, baxış tərzinin qənaətindən irəli gəlir. Öncə burada ayaq saxlayıb onu deyim ki, gəlin görək, kütlə təfəkkürlü şeirlər dərin mətni ehtiva edirmi? Qətiyyətlə deyərdim ki, yox! (Təbii ki, mənə görə)
Yola davam edim...Mən şeirin ənənəviliyindən danışmıram. Sən ənənəvi üslubda şeir yaza bilərsən ki, içində böyük novatorluq ola bilər. Bununla bağlı az sonra söz açacağam.
Mən əsas mövzuya kütlə baxışıyla, təfəkkürüylə yanaşan, çağdaş dövrümüzdə biri-birini təkrarlayan yaradıcılıqları vurğulamaq istəyərdim.
Məsələn, bu gün Sabir Rüstəmxanlının, İbrahim İlyaslının, İlham Qəhrəmanın, Ayaz Arabaçının, Elşən Əzimin, Kəmaləddin Qədimin və.s...yazdıqlarının ən dolğun variantını bir zamanlar Xəlil Rza Ulutürk, Akif Səməd, Məmməd İlqar, Zəlimxan Yaqub, Məmməd İsmayıl, Ağamalı Sadiq Əfəndi yazdı, bitirdi. Artıq ədəbiyyat o mərhələni çoxdan adlayıb. Zamanında o səpkili şeirlər müəyiyən qədər də olsa sənəti əks etdirirdisə bu gün tamamilə əks etdirə bilmir. Əslində modern düşüncə qarşısnda gücü çatmır əks etdirməyə. Sadəcə təkrarçılıq, yoruculuq...Deyə bilərsiniz ki, folklordan gəlir. Folklordan gəlsə də artıq necə deyərlər ədəbiyyat da yarada bilmir.
Şeirdə bir müəllif kimi sən hamı oldunsa orada istedad yoxdu, sadəcə yazmaq vərdişi var. Az öncə dediyim kimi burada söhbət ənənəvi üslubdan getmir. Məsələn, Ramiz Rövşən, Salam Sarvan, Əlizadə Nuri, Narıngül Nadir, Səhər Əhməd, Mətləb Ağa və.s...də ənənəvi üslubda yazdı. Amma onlar bu ənənəviliyin içində qismən də olsa öz yenilikçiliyini edə bildi. Sonrakı nəsillərdən daha bunların da yazdığını yazmaq tələb olunmur. Çünki artıq bu mərhələ də ömrünü başa vurmaqdadır.
Bu məqamda yeri gəlmişkən bir nüansı da qeyd edim ki, ənənəvi üslubda novatorluq edən adlarını çəkdiyim (eləcə də çəkmədiyim bir sıralarının) bu müəlliflərin ən böyük bəlası isə müxtəlif zamanlarda biri-birindən yaranmağı oldu. Məsələn, Ramiz Rövşənin çox hissəsində Mirzə Ələkbər Sabir, Salam Sarvanın çox hissəsində Ramiz Rövşən, Mətləb Ağanın, Səhər Əhmədin, Aqşin Yeniseyin, Narıngül Nadirin və.s...çox hissəsində Salam Sarvan göründü. Buna təsirlənmək də deyə bilərik. Əslində ədəbiyyatda bu və ya bu kimi amillər kifayət qədərdir.
Adlarını çəkdiyim və ya çəkmədiyim bütün müəlliflərin yaradıcılığına sayğı duyuram. Sadəcə mən bir qələm adamı kimi (tənqidçi kimi yox) öz müşahidələrimin bir hissəsini yazdım. Təbii ki, barışmayan da ola bilər. Bütün hallarda fikirlərə hörmətlə yanaşmağı unutmayaq!..
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Ukrayna ilə Böyük Britaniya ilə "100 illik tərəfdaşlıq” sazişi qüvvəyə mindi: "Bu, bizim ittifaq gücümüzü ikiqat artırır”
Türkiyə Liviya vətəndaşları üçün vizanı sadələşdirib
Paşinyan: "İranla sərhəd körpüsünün tikintisi gündəlikdə qalır"
Əli Əsədov Qırğızıstan prezidenti ilə görüşdə iştirak edib
Qəzzada daha 79 nəfər ölüb - 288 nəfər isə yaralanıb
Zaur Axundov "Silk Vey Vest"dən nə qədər qazanır? - Hesabat
16 yaşlı Ceyhun Nəcəfova hökm oxundu - Sinif yoldaşını öldürüb!
Onlar bu komitə yanında İctimai Şura üzvü seçildilər - SİYAHI
Zakir Həsənov Çinə gedib
AFFA bəzi klubları və futbolçuları cəzalandırıb
Sabah yağış yağacaq - Proqnoz
Prezident İlham Əliyev Avropa İttifaqının komissarını qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
Müəllim MÜTDA rəhbərini ələ saldı: "Cənab Eşqi Bağırov,odun peçinə uzbe qoşsaq, printer işləyər? - "Nazirimiz problemlərdən elə danışır, elə bil..."
Türkiyədə yeni nazirlik yaradılır
Türkiyəli aktyor xəstəxanadan çıxdı - FOTO
Əli Əsədov Qırğızıstana gedib
Milli Məclisdə dinləmə keçiriləcək
"Harda yazılıb ki, xanəndə botoks etdirə bilməz?" - "Qarayaxma kampaniyaları aparan və həmin yazıları yazdıran adamlar..."
“Əsrlərin sədasında xalça sehri” sərgisi açılıb
Rusiyada azərbaycanlı iş adamı kimin qəzəbinə tuş gəlib? - Nəsimi Məmmədov həbs etmək istəyirlər
Türkiyədə İŞİD-ə qarşı növbəti əməliyyat: 51 şübhəli tutulub
Gürcüstanda SOCAR-ın avtomobilinə silahlı hücum olub - FOTO
ChatGPT-də yeni qadağalar olacaq
Çempionlar Liqası: bu gecə daha 6 oyun olacaq
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşıb
69 manata məzar yeri var ki? - Qəbiristanlıqlarda torpaq bahalaşıb
Britaniya Fələstin dövlətini tanıyacaq - Bu həftə
“Yuventus” türk futbolçunun maaşını qaldırdı - 6 milyon avroya
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
FED uçot dərəcəsi barədə qərarını açıqlayıb
Qəzzada ölənlərin sayı 65 mini ötdü
Sabah Sabunçu rayonunun bəzi ərazilərində qaz olmayacaq - SİYAHI
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb - Dəyişiklik
Azərbaycan və BƏƏ arasında Birgə Biznes Şurası yaradılıb
İlham Əliyev ilk Baş nazirlə bağlı sərəncam imzaladı
FİFA Türkiyə klubunu cəzalandırıb
AYNA-ya yeni səlahiyyət veriləcək
"Neftçi"nin yumruq atan futbolçusuna "yox" deyildi