“Sem dayı”nın “səxavəti”... - Əli Cabbarov yazır
11-02-2025 [20:07]
Əli Cabbarov,
Naxçıvan Dövlət Universitetinin dosenti
***
Dünya tarixinin son yüzilliklərdəki səhifələrinə baxanda imperialist Qərbin müstəmləkə yolu ilə sümürdüyü sərvətlər hesabına necə varlandığını və daha sonra da törətdikləri müharibələr yolu ilə satdıqları silahlardan gələn milyardları ört-basdır edə bilmək üçün bu müharibələrdən zəif düşmüş xalqlara dırnaqarası yardımlar üçün müxtəlif uydurma layihələr irəli sürdüklərini görə bilirik.
“Sem dayı”nın, yəni ABŞ hökumətinin və ya onun quyruğundakı USAID kimi müxtəlif qeyri-hökumət təşkilatı tipindəki qurumların da bu layihələrdəki missiyaları isə qətiyyən hədəf ölkələrin çiçəklənib güclənməsi deyil, öz ölkəsinin maraqlarına uyğun olaraq onları daha da asılı vəziyyətə gətirməkdir. Hər halda Amerikanın, buradakı dərin dövlətin maraqları ilə vaxtaşırı maraqlanan hər kəs bunları daha yaxşı bilir.
1961-ci ildə prezident Con Kennedi dövründə təsis olunmuş və hazırda 50 milyard dollara çatan büdcəsi ilə 100-ə yaxın ölkədə fəaliyyət göstərən USAID, yəni ABŞ Beynəlxalq İnkişaf Agentliyi bu ölkənin xarici siyasətinin bir aləti kimi Afrika, Asiya, Latın Amerikası, Yaxın Şərq və Şərqi Avropa ölkələrini özünə hədəf seçmişdir. Göründüyü kimi, burada, əsasən, zəif və inkişaf etməkdə olan regionların ölkələri vardır ki, bunlar da elə əvvəlcədən, hələ yardımlardan qabaq Amerikanın kapitalist hədəfində olub, qaynar xəbərlərdə izlədiyimiz qanlı hadisələrlə ön səhifəyə çıxırlar. Başqa sözlə, guya dünyadakı fəlakətlərin nəticələrinin aradan qaldırılmasına köməklik göstərmək, yoxsulluğa qarşı mübarizə, ətraf mühit üzrə texniki əməkdaşlıq kimi qlobal məsələlərə dəstək, sosial-iqtisadi inkişaf missiyalı bu təşkilat əslində, ABŞ-nin ikitərəfli maraqlarının qorunmasına xidmət etməklə bunu açıqca da öz səhifəsində bəyan etməkdədir. Hər halda pafosla səslənən ümumi “sosial-iqtisadi inkişaf”dan başqa USAID-in digər konkret məqsədlərinin dərininə getsək, bunları, yəni başqa dövlətlərdəki yoxsulluğu, qlobal ekoloji problemlərin əsl səbəbkarlarından birinin də elə “Sem dayı”nın özü olduğunu da görə bilərik. Amerikanın özündə də etiraf olunduğu kimi, 1960-1970-ci illərdə Mərkəzi Kəşfiyyat İdarəsi agentlərinin xaricdə gizli fəaliyyətinə dəstək vermiş USAID-ə indi başqa ad vermək də çətindir.
Pulyuma əməliyyatlarında iştirakında şübhəli olduğuna görə artıq ABŞ-dəki yeni administrasiyanın və onun yaxında Marsa köçməyə hazırlaşan yüz milyardlıq bankomatı İlon Maskın da qara siyahısına düşmüş və bir çox ölkədə fəaliyyəti dayandırılmış USAID-in Azərbaycanda da arzuedilməz elan olunması bu təşkilatın ölkəmizə qarşı tutduğu ikili mövqedən və ümumilikdə, dünyadakı mənfi imicindən irəli gəlir. Yaxın keçmişə baxdıqda, bu qurumun 30 il müddətində torpaqlarımızı işğalda saxlamış və bir milyondan çox azərbaycanlını etnik təmizləməyə məruz qoymuş Ermənistanı və Qarabağda yuvalanmış cinayətkar separatçıları açıqca dəstəkləyib onlara dəfələrlə maliyyə yardımları ayırmasına, həmin qurum rəhbərinin vaxtikən Rusiya dəstəkli oliqarx olmuş və bu ölkədə paltaryuyan maşınlar kimi populyar olan pulyuma əməliyyatlarında adı hallanan Ruben Vardanyanla sıx əməkdaşlığına, ölkəmizin tam suverenliyinə qovuşandan sonra Azərbaycana münasibətdə kəskin ritorika nümayiş etdirməsinə, dövlətimizə qarşı kampaniya aparıb ermənilərin müdafiəsinə qalxmasına, COP29 sammiti ərəfəsində insan hüquqları məsələlərini bəhanə gətirərək ölkəmizə qarşı təzyiqlər göstərməsinə nə dövlətimiz, nə də xalqımız heç bir əsasla tolerantlıq göstərə bilməzdi.
Hər fürsətdə müstəqil xarici siyasət yürüdən dövlətləri hədəfə alan, yalnız Amerikanın genişlənmə siyasətinə xidmət edən belə yardım təşkilatlarının ayrı-ayrı ölkələrdə, əsasən, kənd təsərrüfatı, ticarət, səhiyyə və humanitar məqsədlər üçün yardımlar ayırdığı iddia olunsa da, USAID-in yardım adı altında ayrı-ayrı ölkələrin daxili işlərinə fəal şəkildə müdaxilə etməyə, sosial-siyasi qeyri-sabitlik, çevriliş və xaos üçün münbit şərait yaratmağa çalışdığını qonşu ölkələrin timsalında görə bilirik. Ukraynada “narıncı”, Gürcüstanda “məxməri”, Qırğızıstanda isə “zanbaq” inqilablarının ssenarilərində USAID-in “rolu”nu bu gün həmin ölkələrin xoş olmayan vəziyyəti bir daha sübut edir. Kağız üzərindəki missiyasında guya insanlara yardım göstərən USAID dünyada 707 media qurumunu, 6200 jurnalisti və 279 jurnalistika sahəsində fəaliyyət göstərən qeyri-hökumət təşkilatını maliyyələşdirməklə belə təxribatçı fəaliyyəti ilə Azərbaycan da daxil olmaqla bir çox dövlətləri narahat etməyə bilməzdi. Dövlət başçımız Prezident cənab İlham Əliyevin də çıxışlarında dəfələrlə bu məsələnin ciddiliyini vurğulayaraq qeyd etdiyi kimi, xarici qrantlarla qidalanan bəzi media və QHT təmsilçiləri şəxsi maraqlarına xidmət etməklə, əslində, onların da dəyirmanına su tökür, ölkəmizə, gəncliyimizə ciddi zərər verirlər.
Lakin təkcə bunlar deyil, dünya miqyasında da USAID-in əməlləri haqqındakı xəbərləri oxuduqda Azərbaycanın bu təşkilata gediş yolunu göstərməsində tamamilə haqlı olduğunu görürük. Belə ki, kasıb ölkələrin əhalisinə geyilmiş köhnə paltarları, istifadə müddəti bitməsinə az qalmış konservləri səxavətlə paylayan USAID tərəfindən göstərilən bəzi maliyyə yardımlarının isə yayılan xəbərlərə görə, son nəticədə, Əfqanıstanda narkotik istehsalını artırmaq üçün istifadə olunması, xeyli həcmdə pulun terror təşkilatı “Əl-Qaidə”yə yönləndirilməsi, Kolumbiyada, Peruda, İrlandiyada, Qvatemalada, makronsayağı həyat tərzinin təbliğinə birbaşa olaraq yönəlmiş milyonlarla vəsaitin xərclənməsi, Serbiya cəmiyyətində araqarışdırmağa xidmət edən layihələrə pullar ayrılması bu təşkilatın, onun rəhbərliyinin iç üzünü ortaya qoyur. Gec, ya da tez, iç üzü bu gün ortaya çıxmış belə bir təşkitlarla işləmək isə region lideri Azərbaycana heç dünəndən lazım deyil.
Azərbaycan xalqı yardımsevər, eyni zamanda çətin anlarda ona göstərilən vacib yardımları da daim qiymətləndirən dövlətə malikdir. Xalqımız ölkəmizə xoş niyyətlə ayaq basan hər bir kəsə qapını açıq saxlamış və bu gün də Azərbaycanda əsl biznes və ya xeyriyyəçiliklə məşğul olanlar bunu açıqca görürlər. Lakin bununla yanaşı, dırnaqarası yardım adı altında altdan-altdan ölkəmizə qarşı kirli işlər çevirib, öz çirkin məqsədlərinə çatmaq istəyən USAID kimi qurumlara və onları dəstəkləyən ölkələrə də lazım gələndə hər an çıxış qapısını göstərəcək güclü dövlətimizin və onun qətiyyətli liderinin deyəcək sözü vardır:
“Goodbye Uncle Sam!”
MİA.AZ
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ərdoğan Novruz bayramını belə qeyd etdi - VİDEO, FOTO
Əkrəm İmamoğlu istintaqda 28 suala cavabdan yayınıb
CHP erkən seçki qərarı verdi
QAR UÇQUNUNA DÜŞƏN ƏSGƏRLƏRİMİZİN NƏŞİ TAPILDI - MN və FHN birgə məlumat yaydı (YENİLƏNİB)
"Cənab Prezident, Əziz Qardaşım..." - Ərdoğan Azərbaycan prezidentinə belə məktub göndərdi
DAHA BİR QHT RƏHBƏRİ HƏBS OLUNDU - Məhkəmə qərar verdi
Putin İlham Əliyevi təbrik edib - MƏTN
"Ermənistan mövcud çətinlikləri aradan qaldıran zaman..." - Rəsmi Bakıdan İrəvanın iddialarına etiraz gecikmədi
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
DTX-dən mühüm əməliyyat: deputata sui-qəsd cəhdilə bağlı daha bir nəfər həbs olunub
Sərhəddəki mövqelərimiz növbəti dəfə atəşə tutulub - MN açıqlamalar yayıb (YENİLƏNİB)
Azərbaycan neftinin qiyməti bahalaşıb
Bu bölgələrə qar yağıb - SİYAHI
Ağsuda zəlzələ oldu
Bu gün Beynəlxalq Novruz Günü elan olunub
UEFA Millətlər Liqası: Türkiyə yığması qalib gəldi
NƏNƏM MƏNƏ "HƏKİM QIZIM" DEYƏNDƏ...
Hava şəraiti dəyişəcək
Əməkdar məşqçinin qardaşı öldürüldü
Siyavuş Novruzov yıxılıb - Deputat Türkiyəyə əməliyyata aparılıb
Müğənni Gəncə İcra Hakimiyyətinə ittiham irəli sürüb
Bu gün ikinci Qədr gecəsidir
"Qəbələ" restoranının müdirinin qızılları oğurlanıb
Bank kartından oğurluq edən daha bir dələduz tutulub
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Mehriban Əliyeva: "Hər evə, hər ocağa bayram ovqatı, bol sevinc, ruzi-bərəkət və firavanlıq arzulayıram"
Deputat Ziyad Səmədzadənin qardaşı vəfat edib
Kollecdə şok dava: direktor niyə döyülüb? - VİDEO
Bu rayonlara qar yağıb - Siyahı
Paşinyan "Real Ermənistan"dan danışdı: "29.743 kv. km-lik ərazimiz çoxumuza tanış deyil”
Azərbaycanda 12 günlük tətil başlayıb
“Nar”ın dəstəyi ilə “Breyn Rinq”in yeni mövsümü başlayır
İmamoğlunun şirkətinə "əl qoyuldu" - Ortağı isə 40 miilyonla tutuldu
Polislər bayram günlərində gücləndirilmiş iş rejimində işləyəcək
Ceyhun Bayramov Niderland XİN başçısı ilə telefonda danışdı - Nələr müzakirə olunub?
Nazir bu şəxsləri "Fəxri diplom"la təltif edib - SİYAHI
İmamoğlunun müdafiəsinə qalxan bələdiyyə sədri polisə hücum çəkdi: "Lan, mən başqanam..." (FOTO)
“Bakcell” DaimOnline ilə tələbələrə 5GB hədiyyə edir!
Sosial-İqtisadi Kollecin qarşısında iki nəfər bıçaqlanıb
İsraildə radikal sabiq nazirə yeni vəzifə verildi
"Fənərbağça"lı futbolçu zədələnib
Sahil Babayevdən daha bir təyinat - Nurlan Soltanova vəzifə verildi
"Mançester"in futbolçusu komandadan ayrılacaq
"İnter" klubu Arda Güləri transfer etməyə hazırlaşır
Türkiyədə daha bir baş məşqçi istefaya göndərilib