jpg-1737728830.jpg)
Xəzərdə suyun səviyyəsinin enməsi... - Professor yazır
08-01-2025 [10:08]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Həsən Əliyev adına Coğrafiya İnstitutu Xəzər dənizinin sahillərinin və dibinin geomorfologiyası şöbəsinin müdiri, coğrafiya elmləri doktoru, professor Əmir Əliyev Xəzər dənizində suyun səviyyəsinin düşməsinin əsas səbəblərini, bundan yaranan problemləri və həll yolu barədə dedikləri tarixi reallıqdır.
Tarixi təcrübədə bu cür enmə-qalxma çox olub. Hətta 70-ci illərdə oğru Aqanbekyanin başçılığı ilə Şimal dənizlərinin Xəzərə axıdılması üzrə 143 milyard dollarlıq layihə də yerinə yetirmişlər. Amma sonralar layihə başa çatmamış Xəzərin səviyyəsi öz-özünə sürətlə qalxmış və 90-ci illərin ortalarından etibarən yenidən çəkilməyə başlamışdı. Amma təbiətin dəyişikliklərinə ümid etmək olmaz. Xüsusi elmi tədqiqat qrupu yaradıb geniş tədqiqat işinə başlamaq lazımdır.
https://www.britannica.com/list/7-lakes-that-are-drying-up
Məsələ burasındadır ki, dünyada təbii və insan təsirlərindən dolayı öz-özünə quruyan göllər və dənizlər mövcuddur. Bir nümunə olaraq Boliviyada yerləşən "Poopo Gölü" göstərilə bilər ki, bu göl 2015-ci ilin dekabrına qədər quraqlıq, iqlim dəyişiklikləri və suyun suvarma və mədənçilik üçün yönləndirilməsi nəticəsində tamamilə qurumuşdu.
"Xəzər Dənizi" barədə isə, bu dünyanın ən böyük daxili su hövzəsidir və su səviyyəsində əhəmiyyətli azalma müşahidə edilir. 1990-cı illərin ortalarından bəri Xəzər Dənizinin su səviyyəsi təxminən iki metr azalmışdır və əsrin sonuna qədər əlavə olaraq 9-18 metr azalacağı proqnozlaşdırılır. Bu azalma əsasən iqlim dəyişiklikləri, Volqa kimi çaylardan gələn suyun azalması və kənd təsərrüfatı və sənaye üçün suyun artan istifadəsi ilə əlaqədardır.
https://geographical.co.uk/.../the-caspian-sea-is...
Xəzər Dənizinin tamamilə quruması ehtimalı az olsa da, davam edən azalma ekosistemlərə, iqtisadiyyata və regional sabitliyə ciddi təhlükələr yaradır. Bu problemlərin həlli üçün səylər göstərilsə də, beynəlxalq əməkdaşlıq və davamlı su idarəetmə praktikalarına ehtiyac var.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
"İlyas İsmayılovun səhhətində hər hansı dəyişiklik yoxdur"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Beynəlxalq Bank dələduzlara şərait yaradır? - Hüquqşünas elə iddialar irəli sürdü ki...
Keçmiş jurnalist göldə boğulub
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Azercell və ADA Universiteti “İdeya İnkubasiyası Proqramı”nın növbəti etapına start verir
İranın Azərbaycandakı səfirliyinin müvəqqəti işlər vəkili XİN-ə çağırılıb - Səbəb açıqlandı
Yaşar Gülər Hikmət Mirzəyevlə bir arada - FOTOLAR
Adamöldürmə, zorlama, dava, fırıldaq.... - İcra Hakimiyyətinin sabiq işçisi niyə güllələnib?
Ağsuda əməliyyat: 60 və 61 yaşlı narkokuryerlər saxlanılıb
Zaqatalada bədbəxt hadisə: kənd sakini özünü güllələyərək öldürüb
Azərbaycan neftinin qiyməti 80 dollara düşdü
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
BEYNƏLXALQ BANKIN BLOKLANAN KARTINDAN PUL OĞURLANIB: bank məsuliyyətdən yayınır! - Ekspert əhaliyə çağırış etdi
Baş nazir: "Gürcüstanda inqilab olmayacaq, biz buna imkan verməyəcəyik" - "Bəzi qruplar hökuməti devirmək istəyir"
Saxlanılan prezidentin həbs müddətinin uzadılması tələbi rədd edilib
Keçmiş "Qalatasaray"lı aktiv futbolla vidalaşdı - 41 yaşında
General Hikmət Mirzəyev Ankarada - FOTO
OLEQ BAKİNSKİ MƏHKƏMƏDƏ: "Xuliqanlıq etmişəmsə, cəzasını da çəkmişəm" - 5 milyondan çox mülki iddia var
Ali Məhkəmənin Plenumunun iclası keçirilib - Nələr müzakirə olunub?
Əri Hökuməyə verilən 40 min kompensasiyadan imtina edib: “O, məbləği bizə geri qaytardı"
Rudi Qarsiya yığmanın baş məşqçisi təyin olunub
"Turan Bank” cəzalandırılıb
NAZİRLİK VƏ İCRA HAKİMİYYƏTLƏRİ YOXLANILIB - SİYAHI
Qəzzada atəşkəsdən sonra ilk cümə namazı qılınıb
"Bakı Metropoliteni" QSC-də maliyyə nöqsanları aşkarlanıb
Bərpa, Tikinti və İdarəetmə Xidmətində korrupsiya: evlərin qiymətləri şişirdilib - Rəsmi yoxlama olub
Usta sənətçinin məzarı baxımsız və sahibsiz qalıb - FOTO
Qida Təhlükəsizliyi Agentliyində yoxlama: nələr aşkarlandı?
Süni intellektin inkişafı və cəmiyyətə təsiri: tarixi perspektiv... - Sabiq nazir yazır
Hikmət Mirzəyev Türkiyəyə səfər edib - Açıqlama
127 milyonluq depozit, alqı-satqı və... - Dövlət Ehtiyatları Agentliyində yoxlama aparılıb
PR menecerin həbsi: iki məşhur da istintaqa çağırıldı
Dövlət Bədən Tərbiyəsi və İdman Akademiyasında korrupsiya: yoxlama nələri aşkarladı? - DETALLAR
“Fotojurnalistika sənətinin yaradıcı sənaye obyekti kimi kommersiyalaşdırılmasına dəstək” layihəsi çərçivəsində mərasimi keçirilib
Sumqayıt və Siyəzən prokurorluqlarında dəyişiklik - Kamran Əliyevdən yeni təyinatlar (FOTO)
"Aqroservis"də nə baş verir? - Direktor həbs olunub
Xalq artisti Firəngiz Əlizadə sədri seçilib
"Beşiktaş”ın sabiq məşqçisinə UEFA-da vəzifə verildi