SIĞORTA ŞİRKƏTLƏRİ GENİŞMİQYASLI HÜCUMA HAZIRLAŞIR və ya evlərin icbari sığortası barədə TƏHLİL
19-05-2023 [13:19]
Samir ƏLİYEV
İqtisadçı
***
Evlərin icbari sığortalanması məsələsi yenidən gündəmə gəlib. Mətbuatda gedən məlumata görə, iyun ayının 1-dən yeni elektron sistemin işə düşməsindən sonra sığortasız evlər avtomatik cərimələnəcək.
Əslində, daşınmaz əmlakın məcburən sığortalanması tələbi qanunvericilikdə çoxdan nəzərdə tutulub. 2011-ci ildə qəbul edilmiş "İcbari sığortalar haqqında" Qanunun 35.2-ci maddəsinə görə, hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus tikililərin, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin, yaşayış evləri və binalarının, mənzillərin, habelə dövlət əmlakının sığortası icbaridir. 2015-ci ildə qəbul edilmiş İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 469-cu maddəsində qeyd edilir ki, icbari sığorta müqaviləsinin bağlanmamasına görə fiziki şəxslər 30 manat, vəzifəli şəxslər 80 manat, hüquqi şəxslər 200 manat cərimə edilir. Qanuna 2016-cı ildə edilmiş əlavəyə görə cərimə edilmiş şəxs 20 gün ərzində icbari sığorta müqaviləsini bağlamalıdır. Ancaq 20 gündən sonra təkrarən cərimə tətbiq oluna bilər.
2019-cu ildə bu məsələ gündəmə gələndə cəmiyyətin təpgisi nəticəsində sığorta şirkətləri geri çəkilməyə məcbur oldu. O dövrdə bununla bağlı fikrimi yazmışdım, yenidən xatırlatmağa lüzum görürəm.
Qeyd edim ki, yaşayış evlərinin icbari sığortası heç də bütün ölkələrdə tətbiq edilmir. Əksər ölkələrdə əmlakın sığortası könüllüdür.
İkincisi, bu addım vətəndaşlarımızın Konstitusiya hüququna ziddir. Konstitutsiyanın 29.3-cü maddəsinə görə, mülkiyyət hüququ mülkiyyətçinin təkbaşına və ya başqaları ilə birlikdə əmlaka sahib olmaq, əmlakdan istifadə etmək və onun barəsində sərəncam vermək hüquqlarından ibarətdir. İndiki halda mülkiyyətçinin əvəzindən dövlət qərar verərək onu sığortaya məcbur edir. Bunun avtomobillərin icbari sığortası ilə qarışdırmaq düz deyil. Çünki avtomobillərin icbari sığortası üçüncü şəxs qarşısında tətbiq edilir. Mənzillərin sığortası isə mülkiyyətçinin öz zərərini minimuma endirmək üçün atılan addımdır. Bunun məcbur edilməsi mülkiyyətçinin seçim hüququnu pozmaqdır.
Üçüncüsü, cərimə mexanizmi işləməyəcək. Çünki yerli vergilərdə olduğu kimi cərimənin əhalidən alınması üçün təsir rıçaqları yoxdur. Kommunal xidmətlər ödənilməyəndə onların verilməsi dayandırılır, dövlət vergisi verilməyəndə sahibkarın bank hesabı bloklanır, avtomobillər icbari sığortalanmayanda sürücü avtomobili itirmək riski ilə üzləşir. Bəs ev məsələsində necə olacaq? Ev mülkiyyətçinin əlindən alınacaq? Bu daha çox sosial məsələ olduğu üçün inanmıram cərimə məsələsində çox dərinə getsinlər. Ona görə də hökumət yaşayış evlərinin icbari sığortası qərarını ləğv etməlidir, könüllü sığortalanma mexanizminə keçməlidir. Sığorta siyasəti maarifləndirmə üzərində qurulmalıdır. Əks halda sığorta məhsullarının icbari xarakter daşıması əhali üçün ən yaxşı halda işləməyəcək, ən pis halda isə sosial gərginlik yaradacaq.
Dördüncüsü, elə ərazilər (evlər bir-birinin içində) və evlər (tikinti normalarına cavab vermir) var ki, sığorta şirkətləri üçün cəlbedici deyil, yəni heç bir şirkət maraqlı olmayacaq onlarla müqavilə imzalasın. Bu halda qanunvericiliyin icrası necə olacaq?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Ulduz futbolçu Sadio Mane "Beşiktaş"a yaxındır
Türkiyənin müdafiə naziri Gürcüstana gedib
Vincent Aboubakar rəsmi olaraq "Hatayspor"a keçid etdi
İranın müvəqqəti işlər vəkili Ukrayna XİN-ə çağırılıb
Latviya Rusiyanın müvəqqəti işlər vəkilini çağırıb
İsveçrə İtaliya ilə hərbi təlimlər keçirəcək
"Ermənistan növbəti dəfə ictimaiyyətin diqqətini real vəziyyətdən yayındırır" - Rəsmi Bakıdan bəyanat
Tanınmış alim Könül Aydın Nəhmətovadan təhsilə yeni töhfə - Şagirdlərin oxuyub-anlama qabiliyyətini formalaşdırmaq üçün vacib vəsait (VİDEO, FOTOLAR)
İtaliyada nəqliyyat sektorunun işçiləri etiraza qalxıb
Qarabağ zonasında 907.1 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb
Masallıda 6 aylıq körpə bədbəxt hadisə nəticəsində ölüb
Azərbaycanda un ucuzlaşıb - Qiymətlər
Sumqayıtda 21 yaşlı tələbə 7-ci mərtəbədən yıxılaraq ölüb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Rəşad Məcidin 60 illik yubileyinə həsr olunmuş yeni kitab işıq üzü görüb - “Ağ adam”
MSK daha 3 dairə üzrə şikayəti araşdırır - 4 dairə üzrə isə iddialar baxılmamış rədd olunub
Tokayev İlham Əliyevə zəng edib - Nələr müzakirə olunub?
Rusiya ordusu irəliləyir: "Daha bir qəsəbəni ələ keçirdik"
Peskov: "Biz bu planın detallarını bilmrik"
Azərbaycan millisi Uelsə uduzub
Prezident İlham Əliyev daha bir sərəncam imzalayıb
Rəsmi Tehrandan Qərbə mesaj: "Rusiya və Çinlə münasibətləri taktiki deyil, lakin..."
Azərbaycanda qrip əleyhinə vaksinasiya start verilir - Açıqlama
Türkiyə İraqın şimalında daha 5 terrorçunui məhv edib
Livandan İsrailə hücum olub - PUA binanı vurub
CHP niyə erkən seçki tələb edir? - Yeni sorğu keçirilib (Nəticələr)
AzTV Eynulla Fətullayevin saytına ağır ittiham irəli sürdü: "Haqqın.az-ın haqsızlığı..." - Qarşı tərəf isə belə reaksiya verdi (Yenilənib)
Partiyanı istefa ilə təhdid edən Novella Cəfəroğluna Müsavatdan sərt cavab gəldi: "Bu, partiyanın mövqeyi ilə daban-dabana ziddir və..."
“Bakcell” “Vodafone Group”la əməkdaşlıq edəcək
Müxalifət lideri Makrona şərt qoydu: "Referendum olmalıdır"
"Xüsusilə dəqiq elmlərlə bağlı mənim narahatlığım var" - Hafiz Paşayev azərbaycanlı alimlərə səsləndi
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Mehriban Ələkbərzadə işçilərlə çox kobud davranır: "Hamı işinə görə səsini çıxarmır" - "Onun kobud sözlərinə dözə bilməzdim, aktyor mal deyil"
Hakan Fidan Ərəb Liqasının XİN başçılarının iclasına qatılacaq
Yasamalda evdən 89 min manat oğurlayan iki qadın saxlanılıb
DAHA İKİ NAZİR MÜAVİNİ VƏZİFƏDƏN AZAD EDİLDİ - FOTO
Nizami rayonunda qalmaqal: rəsmilər şikayətə aydınllq gətirməkdənsə, APA TV-nin müxbirinə əl-qol atıb - VİDEO
Mahir Xəttab azadlığa buraxılıb
Bakıda dələduzluq: 3 nəfər tutulub