SIĞORTA ŞİRKƏTLƏRİ GENİŞMİQYASLI HÜCUMA HAZIRLAŞIR və ya evlərin icbari sığortası barədə TƏHLİL
19-05-2023 [13:19]
Samir ƏLİYEV
İqtisadçı
***
Evlərin icbari sığortalanması məsələsi yenidən gündəmə gəlib. Mətbuatda gedən məlumata görə, iyun ayının 1-dən yeni elektron sistemin işə düşməsindən sonra sığortasız evlər avtomatik cərimələnəcək.
Əslində, daşınmaz əmlakın məcburən sığortalanması tələbi qanunvericilikdə çoxdan nəzərdə tutulub. 2011-ci ildə qəbul edilmiş "İcbari sığortalar haqqında" Qanunun 35.2-ci maddəsinə görə, hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus tikililərin, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin, yaşayış evləri və binalarının, mənzillərin, habelə dövlət əmlakının sığortası icbaridir. 2015-ci ildə qəbul edilmiş İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 469-cu maddəsində qeyd edilir ki, icbari sığorta müqaviləsinin bağlanmamasına görə fiziki şəxslər 30 manat, vəzifəli şəxslər 80 manat, hüquqi şəxslər 200 manat cərimə edilir. Qanuna 2016-cı ildə edilmiş əlavəyə görə cərimə edilmiş şəxs 20 gün ərzində icbari sığorta müqaviləsini bağlamalıdır. Ancaq 20 gündən sonra təkrarən cərimə tətbiq oluna bilər.
2019-cu ildə bu məsələ gündəmə gələndə cəmiyyətin təpgisi nəticəsində sığorta şirkətləri geri çəkilməyə məcbur oldu. O dövrdə bununla bağlı fikrimi yazmışdım, yenidən xatırlatmağa lüzum görürəm.
Qeyd edim ki, yaşayış evlərinin icbari sığortası heç də bütün ölkələrdə tətbiq edilmir. Əksər ölkələrdə əmlakın sığortası könüllüdür.
İkincisi, bu addım vətəndaşlarımızın Konstitusiya hüququna ziddir. Konstitutsiyanın 29.3-cü maddəsinə görə, mülkiyyət hüququ mülkiyyətçinin təkbaşına və ya başqaları ilə birlikdə əmlaka sahib olmaq, əmlakdan istifadə etmək və onun barəsində sərəncam vermək hüquqlarından ibarətdir. İndiki halda mülkiyyətçinin əvəzindən dövlət qərar verərək onu sığortaya məcbur edir. Bunun avtomobillərin icbari sığortası ilə qarışdırmaq düz deyil. Çünki avtomobillərin icbari sığortası üçüncü şəxs qarşısında tətbiq edilir. Mənzillərin sığortası isə mülkiyyətçinin öz zərərini minimuma endirmək üçün atılan addımdır. Bunun məcbur edilməsi mülkiyyətçinin seçim hüququnu pozmaqdır.
Üçüncüsü, cərimə mexanizmi işləməyəcək. Çünki yerli vergilərdə olduğu kimi cərimənin əhalidən alınması üçün təsir rıçaqları yoxdur. Kommunal xidmətlər ödənilməyəndə onların verilməsi dayandırılır, dövlət vergisi verilməyəndə sahibkarın bank hesabı bloklanır, avtomobillər icbari sığortalanmayanda sürücü avtomobili itirmək riski ilə üzləşir. Bəs ev məsələsində necə olacaq? Ev mülkiyyətçinin əlindən alınacaq? Bu daha çox sosial məsələ olduğu üçün inanmıram cərimə məsələsində çox dərinə getsinlər. Ona görə də hökumət yaşayış evlərinin icbari sığortası qərarını ləğv etməlidir, könüllü sığortalanma mexanizminə keçməlidir. Sığorta siyasəti maarifləndirmə üzərində qurulmalıdır. Əks halda sığorta məhsullarının icbari xarakter daşıması əhali üçün ən yaxşı halda işləməyəcək, ən pis halda isə sosial gərginlik yaradacaq.
Dördüncüsü, elə ərazilər (evlər bir-birinin içində) və evlər (tikinti normalarına cavab vermir) var ki, sığorta şirkətləri üçün cəlbedici deyil, yəni heç bir şirkət maraqlı olmayacaq onlarla müqavilə imzalasın. Bu halda qanunvericiliyin icrası necə olacaq?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Müğənni: "Bakı Şəhəri Baş Polis idarəsinə gəlmişəm, söyüş yazan kim varsa..." - VİDEO
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ceyhun Bayramov BMT-də: "Bölgədə tərksilah davam etdikcə..." - "Ərazimizdə qanunsuz hərbi mövcudluğu qəbul edə bilməz"
ERMƏNİLƏR AĞDƏRƏDƏKİ EVLƏRİ YANDIRIR - MN görünrtüləri yaydı
Prezident İlham Əliyev Aİ rəsmisi ilə görüşdə: "Regionda daha yaxşı imkanlar yaranıb"
Prezident bu şəxslə bağlı sərəncam imzaladı - Təltif
Əli Əsədov nazir, komitə və Agentlik sədrlərini topladı: büdcə ilə bağlı müzakirə aparıldı
Təhsil Şobəsinə müdir təyin olunub
Dövlət domen adlarına bənzədilmiş saxta 52 domen blolanıb
ERMƏNİLƏRİN TƏRK ETDİYİ DAHA BİR POST... - VİDEO/FOTOLAR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ermənilər silahlarını təhvil verir: 6 zirehli texnika, 800-dən çox atıcı silah və...
Ceyhun Bayramovla Lavrov ABŞ-da bir araya gəldi: "Hazırda Rusiya sülhməramlıları ilə koordinasiya edilərək..."
YALTAQLIĞIN ANATOMİYASI
Nyu-Yorkda TDT XİN başçılarının görüşü keçirilib
Buraxılış imtahanlarının proqramları açıqlandı - DETALLAR
"Siz Allah, icraçı direktorun bu çıxışına qulaq asın və..." - Aygün Əliyevanın "ikibaşlı çıxışı" narazılıq yaratdı (VİDEO)
Azercell-in dəstəklədiyi milli komanda Yeniyetmələrin Avropa İnformatika Olimipadasından nailiyyətlə vətənə dönüb
Rusiya donanmasının qərargahına raket zərbəsi endirilib - Qubernatordan sakinlərə xəbərdarlıq
Şuşada traktor minaya düşüb, yaralı var - Açıqlama (Yenilənib)
Prezidentin köməkçisi: “Azərbaycan yaralı erməni əsgərlərinə tibbi yardım göstərməyə hazırdır”
Kriştianu Ronaldo ərəblərin milli geyimində - FOTO
“Biz həmişə sizinləyik!” bədii-sənədli filmin İmişlidə təqdimatı keçirilib - FOTOLAR
Rəsmi Moskva Varşavaya "barmaq silkələdi": "Polşaya qarşı hazır vəziyyətdəyik, əgər hər hansı..."
Daxili İşlər Nazirliyindən xəbərdarlıq: "Bu mesajlara inanmayın!"
Erməni faşizmini Qarabağda dəfn edirik: Melkonyanın faciə saydığı gün yetişdi - Kitab bağlanır...
İspaniya polisi 18 dövlətin dəstəyi ilə mafiyaya qarşı əməliyyat keçirdi: bu ölkələrin mafiya üzvləri saxlanıldı - SİYAHI
Ərəblər "Fənərbağça"nın sabiq baş məşqçisini qovur
BQXK maşınları erməni yaralılarını götürmək üçün Xocavənd istiqamətinə hərəkət edir - FOTO
Məşhur Ukraynalı müğənni: "Ömrüm boyu türk milləti üçün savaşacağam"
Qarabağ bölgəsində lokal xarakterli antiterror tədbirləri... - Vaqif Şadlinski yazır
Akşener "İmamoğlu və Yavaşa qarşı blef edirsiniz?" sualına belı cavab verdi: "Çox ayıb şeylər danışırlar"
Cəlilabadda məktəbin əmlakı ələ keçirilib
Sabah bölgələrə yağış yağacaq
Polis Robert Koçaryanı saxlayıb
Türkiyə Dünya Bankından 895,7 milyon avro kredit götürüb - Məqsəd
Rəsmi Bakıdan anons verildi: “Silahı yerə qoyan Qarabağ separatçılarına mümkün amnistiya nəzərdən keçirilir”