Dünyanın ən nüfuzlu elmi mükafatları

11-08-2015 [17:39]

Nərgiz Qəhramanova,

AMEA Rəyasət Heyəti aparatının İctimaiyyətlə əlaqələr və elmin populyarlaşdırılması idarəsinin Elektron informasiya şöbəsinin rəis müavini

Elm yarandığı gündən insanların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və onların rifahının yüksəldilməsinə xidmət etmişdir. Elmlə məşğul olan şəxslər - alimlər insanlar arasından öz bacarığı, savadı və düşüncə tərzi ilə fərqlənirlər.

Alimlərin çoxşaxəli fəaliyyəti nəticəsində elmin müxtəlif sahələrində yeni ixtiralar meydana çıxır. Bu ixtiralar sayəsində dünyada insanların həyat şəraiti daha da yaxşılaşır və insan gələcəyə daha çox ümid bəsləyir. Dünyada elm adamlarının əməyinin qiymətləndirilməsi üçün çoxsaylı beynəlxalq mükafatlar təsis olunmuşdur ki, buraya Nobel, Kopli, Albert Eynşteyn, Wolf (Canavar) Fondu, Kyoto, Dan Devid, Kavli, Yapon, Heyniken, Kral Faysal, Abel, Türinq, Franklin İnstitutunun mükafatları, Dmitri Mendeleyev adına böyük qızıl medal, Mixail Lomonosov adına böyük qızıl medal və digər mükafatları aid etmək olar.

Elm sahəsində ən nüfuzlu mükafatlardan olan Nobel Mükafatı dəyərli elmi tədqiqatlara, inqilabi ixtiralara, o cümlədən mədəniyyət və ya cəmiyyətin inkişafı ilə bağlı xidmətlərə görə verilir. Bu nüfuzlu beynəlxalq mükafat 27 noyabr 1895-ci ildə İsveç ixtiraçısı, alim Alfred Nobelin vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş və ilk dəfə sahibinə 1901-ci ildə təqdim olunmuşdur. Mükafat 6 sahə üzrə verilir - kimya, fizika, fiziologiya və tibb, ədəbiyyat, iqtisadiyyat və Nobel Sülh mükafatı. Bu beynəlxalq mükafat İsveç və Norveç komitələri tərəfindən hər il təqdim olunur.

Dünyanın məşhur beynəlxalq mükafatlarından olan Kopli Medalı London Kral Cəmiyyəti tərəfindən elmin müxtəlif sahələrində mühüm nailiyyətləri olan alimlərə təqdim olunur. Bu nüfuzlu medal hələdə ən qədim elmi mükafatlardan biri sayılır. İndiyə kimi 52 Nobel mükafatçısına və müxtəlif görkəmli alimlərə nəsib olub.

Albert Eynşteyn adına Dünya Elm Mükafatı Dünya Mədəniyyət Şurası tərəfindən elmi-texnoloji tədqiqat və inkişafa stimul olaraq verilir. Mükafatın əsas devizi bəşəriyyətə töhfə vermiş alimləri qiymətləndirməkdir. Bu nüfuzlu mükafata namizədlər Nobel laureatı olan tanınmış alimlərdən ibarət fənlərarası komitə tərəfindən seçilir.

Elm sahəsində ən mötəbər mükafatlardan biri sayılan Wolf (Canavar) Fondu Mükafatı alim və rəssamların töhfələrini tanımaq məqsədilə verilir. Beynəlxalq mükafat 6 sahə - kimya, riyaziyyat, tibb, fizika, kənd təsərrüfatı və incəsənət üzrə təqdim olunur.

Yaponiyaya məxsus Kyoto Mükafatı elm və texnologiya ilə yanaşı, fəlsəfə və incəsənət sahələri üzrə təqdim olunur. 1985-ci ildən təsis edilən məşhur mükafata namizədlər Kyoto Mükafatı Komitəsi tərəfindən seçilir.

Dan Devid Mükafatı – Bu mükafat qərargahı Tel Əviv Universitetində yerləşən beynəlxalq elmi müəssisə tərəfindən elm və texnologiya sahələri daxil olmaqla, digər sahələr üzrə innovativ proqramları dəstəkləmək üçün təqdim olunur.

Dünyanın məşhur beynəlxalq mükafatlarından olan Kavli Mükafatı astrofizika, nano elm və neyro elm üzrə böyük tədqiqatları olan alimlərə verilir. Mükafat hər iki ildən bir Norveç Elmlər Akademiyası, Norveç Təhsil Nazirliyi və Kavli Fondu nəzdində olan elmi müəssisə tərəfindən təqdim olunur.

Alimlərin elm və texnologiya üzrə tədqiqatlarını dünyada tanıtmaq üçün təşkil edilən Yapon Mükafatı qabaqcıl elmi biliklərə töhfə verən şəxslərə təqdim olunur. Bu nüfuzlu mükafat, eləcə də sülh və inkişafa xidmət edir.

Heyniken Holdinqin sahibi Alfred Heynikenin adı ilə bağlı olan Heyniken Mükafatı biofizika, biokimya, ekoloji elmlər, təbabət, tarix və idrak elmləri daxil olmaqla, müxtəlif elm sahələrini əhatə edir. Bu mötəbər mükafat hər il dünya üzrə 5 tanınmış alimə təqdim olunur.

Franklin İnstitutunun mükafatları – bu ən qədim, nüfuzlu və sanballı mükafatlar elm və texnologiya sahəsi üzrə təqdim olunur. 1824-cü ildən yaranan mükafat çoxsaylı alim, ixtiraçı və sahibkarlara müxtəlif kateqoriyalar üzrə verilirdi. Mükafatın məqsədi istedadlı alimləri üzə çıxarmaq və onların tədqiqatlarını dünyaya tanıtmaqdır.

Elm sahəsinə məlum olan məşhur mükafatlardan biri də Türinq-dir. Türinq informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində ən mötəbər və qiymətli mükafat hesab olunur, məbləği isə 250000 dollar təşkil edir. Qeyd edək ki, mükafat dünyada kompüter sahəsi üzrə ən böyük elm və təhsil cəmiyyəti olan Hesablama Texnikası Assosiasiyası tərəfindən verilir. Türinq-in sponsorları arasında "Intel” və "Google” kimi dünyanın nəhəng şirkətləri yer alır.

Kral Faysal Ərəb dünyasının nüfuzlu elmi mükafatıdır. Kral Faysal Fondu bu mükafatları 1976-cı ildən İslam dünyasına və islama xidmət edən şəxslərə, həmçinin riyaziyyat, kimya, fizika, biologiya kimi elm sahələrində mühüm nailiyyətlər əldə edən elm xadimlərinə verir. Dünyanın ən məşhur mükafatlarından biri olan Kral Faysal "Ərəb dünyasının Nobeli” hesab edilir. Mükafata əlyazması ilə sertfikat, 24 əyarlıq xatirə medalı, 200 qram qızıl medalyon və 200 min dollar pul daxildir.

Abel Mükafatı isə bir və ya bir neçə məşhur riyaziyyatçıya Norveç dövləti tərəfindən illik təqdim olunan beynəlxalq mükafatdır. 2001-ci ildə məşhur Norveç riyaziyyatçısı Nils Abelin şərəfinə təsis edilmiş Abel mükafatı riyaziyyatçıların "Nobel mükafatı" kimi təsvir olunur. Bu dəyərli mükafatın sahiblərinə 6 milyon Norveç kronu (təxminən 1 milyon ABŞ dolları) məbləğində pul da təqdim olunur.

Dünyanın nüfuzlu mükafatlarından olan Fildsov - riyaziyyat sahəsində böyük nailiyyətlər əldə edən elm xadimlərinə İspaniya kralı tərəfindən təqdim edilir. Həmçinin məşhur beynəlxalq mükafatlardan olan - Rolf Nevanlinni informatikanın riyazi aspektlərində böyük uğurlara, Karl Fridrix Qauss Mükafatı digər elmlərdə kəşflər vasitəsi ilə riyaziyyata böyük töhfələrə görə, Kraufurd Mükafatı isə astronomiya, riyaziyyat, bioloji elmlər və Yer haqqında elmlər üzrə verilir.

Bundan əlavə, Rusiya Elmlər Akademiyası kimya sahəsində böyuk nailiyyətlərə imza atmış elm xadimləri üçün Dmitri Mendeleyev adına böyük qızıl medal təsis etmişdir. Mixail Lomonosov adına böyük qızıl medal isə Rusiya Elmlər Akademiyasının ali mükafatıdır.

Digər xəbərlər

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

Nazirliyin axsaq siyasəti və ya 10 il geri qalan şöbə müdiri... - Fərid Şahbazlı yazır

Elmdə yerlipərəstlik, nazirin replikası, qocanın qohumbazlığı və... - Sabqi deputat yazır

TAKSİ XİDMƏTİNDƏ ARTAN PROBLEMLƏR: 4 hal və... - Samir Əliyev yazır

Bölgəni gözləyən böyük plan: "Azərbaycan buna hazır olmalıdır" - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu dünyanın ədaləti

Minimum əmək haqqındakı gözlənilən artım: kimləriə şamil olunacaq?

Qarabağ Universitetində tarixə keçən ilk akademik dərs... - Əli Cabbarov yazır

"Bakı Atatürk Liseyi” məhkəməyə verilib - "Bu tərbiyəsizlikləri Türkiyədə edə bilməzlər, amma..."

Oğurlanan şamdanlar, “dirilən” adamlar...

SON XƏBƏRLƏR

00:01 02.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

22:34 01.11.2024

Ərdoğan partiya lideri ilə İmamoğluya qarşı iddia qaldırdı - Hər birindən bir milyon tələb olunur

22:20 01.11.2024

Serbiyada vağzalın damı uçub: 13 nəfər ölüb - Ölkədə matəm elan edilib

22:11 01.11.2024

Musiqili Teatr noyabr ayı üçün repertuarını açıqladı - SİYAHI

22:04 01.11.2024

Şahin Mustafayev Ermənistan Baş nazirinin müavini ilə sərhəddə bir araya gəldi: nələr razılaşdırılıb?

20:52 01.11.2024

"Tottenhem"in baş məşqçisi: "Miki van de Ven "Qalatasaray"la oyunda olmayacaq"

19:50 01.11.2024

"Volkswagen" avtomobil şirkəti batır - Üç zavod bağlanır

19:18 01.11.2024

"Nazirə şikayət etdim, gəldilər, lakin..." - Gədəbəydə ağacları kimlər qırır? (FOTOLAR)

19:01 01.11.2024

General və sabiq idarə rəisləri 143 milyon yeyintinin hesabatını verir - Məhkəmə iclası

18:47 01.11.2024

“Köhnə çamadanlar” filmi Türkiyədə nümayiş olunacaq

18:38 01.11.2024

Milli Məclislə MEDİA birgə açıqlama yaydı - Xəbərdarlıq

18:13 01.11.2024

DEPUTATLAR TOPLANIR: hansı qanunlar dəyişəcək? - SİYAHI

18:07 01.11.2024

Bakı Təhsil İdarəsinin müdiri dəyişir - Nazir Nərminə Hüseynovaya verdiyi səlahiyyəti geri alır

18:00 01.11.2024

Azercell-dən qadınların ictimai həyatda fəallığının artırılmasına yönəlik dörd layihəyə dəstək - VİDEO, FOTOLAR

17:47 01.11.2024

Kolbasa şirkətləri olan “Səhliyalı”dan sonra “Hicaz 313” də cərimələndi

17:40 01.11.2024

Havanın temperaturu 10 dərəcə aşağı enəcək

17:22 01.11.2024

Şəhid Hidayət Qarayev Şuşada dəfn olunub

17:14 01.11.2024

Türkiyə klubunda baş məşqçi təyinatı olub - Açıqlama

17:06 01.11.2024

"Mançester Yunayted" Arda Gülər üçün "Real"a 95 milyonluq oyunçu təklif etdi: "Dəyişək"

17:00 01.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 3 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı

16:50 01.11.2024

“ATV Plus” cərimələnib - 5 min manat

16:46 01.11.2024

COP29 Çağrı Mərkəzi fəaliyyətə başlayıb

16:41 01.11.2024

PREZİDENT İCRA BAŞÇISI TƏYİN ETDİ - Tərcümeyi-hal + FOTO

16:30 01.11.2024

Əli Əsədov nazirləri topladı: nələr müzakirə olunub? - FOTOLAR

16:19 01.11.2024

Rusiya MN: "Ukraynada 12 yaşayış məntəqəsini ələ keçirdik" - SİYAHI

16:09 01.11.2024

Şəhid Möhübbət Mustafayev dəfn edilib

15:57 01.11.2024

Şəhid Ramiz Mahmudov Zaqatalada dəfn olunub

15:42 01.11.2024

Müdafiə Nazirliyi: "Nəfəsimiz boyunlarının kökündədir"

15:28 01.11.2024

Qəzzada müharibənin 392-ci günü: daha 55 nəfərin həyatına son verilib

15:18 01.11.2024

Qəzzada toqquşma: İsrail əsgəri ölüb

15:09 01.11.2024

Bakıda şok olay: "Vəkil" sevgilisinin ərindən pul tələb elədi - "Arvadına xərclədiyim pulları geri ver"

14:54 01.11.2024

Livanın Baalbek şəhərində güclü zərbə endirilib - Bir ailə "yox" edilib

14:52 01.11.2024

Xaçmazda həmkəndlisini döyərək öldürən keçmiş məhkum tutulub

14:45 01.11.2024

"Mən dişlərimi o həkimlə reklam qarşılığında düzəltdirdim" - Rəqqasə Fatimə

14:42 01.11.2024

"Kontakt Home" qanunu yenə pozub - Fərdi məlumatlarla bağlı

14:36 01.11.2024

Elm və Təhsil Nazirliyində şöbə müdirinin ifadəsi niyə alınıb?

14:32 01.11.2024

Spiker deputatın istəyinə belə cavab verdi: "Maraqlı söhbət istəyirsinizsə, iclasdan sonra bir stəkan çay için və..."

14:27 01.11.2024

"Bakı haqqında isə mən heç nə deməyəcəm” - Hacıbala Abutalıbovdan qeyri-müəyyən açıqlama

14:15 01.11.2024

ABŞ-da prezident seçkiləri: artıq 65 milyondan çox seçici vaxtından əvvəl səs verib

14:12 01.11.2024

Şəhid İsmət Piriyev Göyçayda dəfn olunub

14:06 01.11.2024

Harris Trampın "Qadınları istəsələr də, istəməsələr də qoruyacağam" sözlərinə belə cavab verdi: "Bu, əslində..."

13:49 01.11.2024

SOCAR-da daha bir təyinat olub

13:16 01.11.2024

Saakaşvili Zurabişviliyə səsləndi: "Məni əfv et"

13:05 01.11.2024

İlham Əliyev İspaniyanın yeni təyin olunmuş səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - FOTOLAR

12:57 01.11.2024

Ali Məhkəmənin məşhur hakimi təqaüdə göndərildi - FOTO

12:56 01.11.2024

İlham Əliyev Somalinin yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib - FOTOLAR

12:53 01.11.2024

Sabahın hava proqnozu açıqlanıb

12:48 01.11.2024

Qəzzanın mərkəzində fəlakət yaşanıb: 47 nəfər öldürülüb, çoxu qadın və uşaqdır

12:40 01.11.2024

İki Fondun büdcəsi ilə bağlı rəy verilib

12:35 01.11.2024

Fransada məscidə od vurulub - Namaz vaxtı

DAVAMINI OXU