Dünyanın ən nüfuzlu elmi mükafatları

11-08-2015 [17:39]

Nərgiz Qəhramanova,

AMEA Rəyasət Heyəti aparatının İctimaiyyətlə əlaqələr və elmin populyarlaşdırılması idarəsinin Elektron informasiya şöbəsinin rəis müavini

Elm yarandığı gündən insanların həyat şəraitinin yaxşılaşdırılması və onların rifahının yüksəldilməsinə xidmət etmişdir. Elmlə məşğul olan şəxslər - alimlər insanlar arasından öz bacarığı, savadı və düşüncə tərzi ilə fərqlənirlər.

Alimlərin çoxşaxəli fəaliyyəti nəticəsində elmin müxtəlif sahələrində yeni ixtiralar meydana çıxır. Bu ixtiralar sayəsində dünyada insanların həyat şəraiti daha da yaxşılaşır və insan gələcəyə daha çox ümid bəsləyir. Dünyada elm adamlarının əməyinin qiymətləndirilməsi üçün çoxsaylı beynəlxalq mükafatlar təsis olunmuşdur ki, buraya Nobel, Kopli, Albert Eynşteyn, Wolf (Canavar) Fondu, Kyoto, Dan Devid, Kavli, Yapon, Heyniken, Kral Faysal, Abel, Türinq, Franklin İnstitutunun mükafatları, Dmitri Mendeleyev adına böyük qızıl medal, Mixail Lomonosov adına böyük qızıl medal və digər mükafatları aid etmək olar.

Elm sahəsində ən nüfuzlu mükafatlardan olan Nobel Mükafatı dəyərli elmi tədqiqatlara, inqilabi ixtiralara, o cümlədən mədəniyyət və ya cəmiyyətin inkişafı ilə bağlı xidmətlərə görə verilir. Bu nüfuzlu beynəlxalq mükafat 27 noyabr 1895-ci ildə İsveç ixtiraçısı, alim Alfred Nobelin vəsiyyəti əsasında təsis edilmiş və ilk dəfə sahibinə 1901-ci ildə təqdim olunmuşdur. Mükafat 6 sahə üzrə verilir - kimya, fizika, fiziologiya və tibb, ədəbiyyat, iqtisadiyyat və Nobel Sülh mükafatı. Bu beynəlxalq mükafat İsveç və Norveç komitələri tərəfindən hər il təqdim olunur.

Dünyanın məşhur beynəlxalq mükafatlarından olan Kopli Medalı London Kral Cəmiyyəti tərəfindən elmin müxtəlif sahələrində mühüm nailiyyətləri olan alimlərə təqdim olunur. Bu nüfuzlu medal hələdə ən qədim elmi mükafatlardan biri sayılır. İndiyə kimi 52 Nobel mükafatçısına və müxtəlif görkəmli alimlərə nəsib olub.

Albert Eynşteyn adına Dünya Elm Mükafatı Dünya Mədəniyyət Şurası tərəfindən elmi-texnoloji tədqiqat və inkişafa stimul olaraq verilir. Mükafatın əsas devizi bəşəriyyətə töhfə vermiş alimləri qiymətləndirməkdir. Bu nüfuzlu mükafata namizədlər Nobel laureatı olan tanınmış alimlərdən ibarət fənlərarası komitə tərəfindən seçilir.

Elm sahəsində ən mötəbər mükafatlardan biri sayılan Wolf (Canavar) Fondu Mükafatı alim və rəssamların töhfələrini tanımaq məqsədilə verilir. Beynəlxalq mükafat 6 sahə - kimya, riyaziyyat, tibb, fizika, kənd təsərrüfatı və incəsənət üzrə təqdim olunur.

Yaponiyaya məxsus Kyoto Mükafatı elm və texnologiya ilə yanaşı, fəlsəfə və incəsənət sahələri üzrə təqdim olunur. 1985-ci ildən təsis edilən məşhur mükafata namizədlər Kyoto Mükafatı Komitəsi tərəfindən seçilir.

Dan Devid Mükafatı – Bu mükafat qərargahı Tel Əviv Universitetində yerləşən beynəlxalq elmi müəssisə tərəfindən elm və texnologiya sahələri daxil olmaqla, digər sahələr üzrə innovativ proqramları dəstəkləmək üçün təqdim olunur.

Dünyanın məşhur beynəlxalq mükafatlarından olan Kavli Mükafatı astrofizika, nano elm və neyro elm üzrə böyük tədqiqatları olan alimlərə verilir. Mükafat hər iki ildən bir Norveç Elmlər Akademiyası, Norveç Təhsil Nazirliyi və Kavli Fondu nəzdində olan elmi müəssisə tərəfindən təqdim olunur.

Alimlərin elm və texnologiya üzrə tədqiqatlarını dünyada tanıtmaq üçün təşkil edilən Yapon Mükafatı qabaqcıl elmi biliklərə töhfə verən şəxslərə təqdim olunur. Bu nüfuzlu mükafat, eləcə də sülh və inkişafa xidmət edir.

Heyniken Holdinqin sahibi Alfred Heynikenin adı ilə bağlı olan Heyniken Mükafatı biofizika, biokimya, ekoloji elmlər, təbabət, tarix və idrak elmləri daxil olmaqla, müxtəlif elm sahələrini əhatə edir. Bu mötəbər mükafat hər il dünya üzrə 5 tanınmış alimə təqdim olunur.

Franklin İnstitutunun mükafatları – bu ən qədim, nüfuzlu və sanballı mükafatlar elm və texnologiya sahəsi üzrə təqdim olunur. 1824-cü ildən yaranan mükafat çoxsaylı alim, ixtiraçı və sahibkarlara müxtəlif kateqoriyalar üzrə verilirdi. Mükafatın məqsədi istedadlı alimləri üzə çıxarmaq və onların tədqiqatlarını dünyaya tanıtmaqdır.

Elm sahəsinə məlum olan məşhur mükafatlardan biri də Türinq-dir. Türinq informasiya-kommunikasiya texnologiyaları sahəsində ən mötəbər və qiymətli mükafat hesab olunur, məbləği isə 250000 dollar təşkil edir. Qeyd edək ki, mükafat dünyada kompüter sahəsi üzrə ən böyük elm və təhsil cəmiyyəti olan Hesablama Texnikası Assosiasiyası tərəfindən verilir. Türinq-in sponsorları arasında "Intel” və "Google” kimi dünyanın nəhəng şirkətləri yer alır.

Kral Faysal Ərəb dünyasının nüfuzlu elmi mükafatıdır. Kral Faysal Fondu bu mükafatları 1976-cı ildən İslam dünyasına və islama xidmət edən şəxslərə, həmçinin riyaziyyat, kimya, fizika, biologiya kimi elm sahələrində mühüm nailiyyətlər əldə edən elm xadimlərinə verir. Dünyanın ən məşhur mükafatlarından biri olan Kral Faysal "Ərəb dünyasının Nobeli” hesab edilir. Mükafata əlyazması ilə sertfikat, 24 əyarlıq xatirə medalı, 200 qram qızıl medalyon və 200 min dollar pul daxildir.

Abel Mükafatı isə bir və ya bir neçə məşhur riyaziyyatçıya Norveç dövləti tərəfindən illik təqdim olunan beynəlxalq mükafatdır. 2001-ci ildə məşhur Norveç riyaziyyatçısı Nils Abelin şərəfinə təsis edilmiş Abel mükafatı riyaziyyatçıların "Nobel mükafatı" kimi təsvir olunur. Bu dəyərli mükafatın sahiblərinə 6 milyon Norveç kronu (təxminən 1 milyon ABŞ dolları) məbləğində pul da təqdim olunur.

Dünyanın nüfuzlu mükafatlarından olan Fildsov - riyaziyyat sahəsində böyük nailiyyətlər əldə edən elm xadimlərinə İspaniya kralı tərəfindən təqdim edilir. Həmçinin məşhur beynəlxalq mükafatlardan olan - Rolf Nevanlinni informatikanın riyazi aspektlərində böyük uğurlara, Karl Fridrix Qauss Mükafatı digər elmlərdə kəşflər vasitəsi ilə riyaziyyata böyük töhfələrə görə, Kraufurd Mükafatı isə astronomiya, riyaziyyat, bioloji elmlər və Yer haqqında elmlər üzrə verilir.

Bundan əlavə, Rusiya Elmlər Akademiyası kimya sahəsində böyuk nailiyyətlərə imza atmış elm xadimləri üçün Dmitri Mendeleyev adına böyük qızıl medal təsis etmişdir. Mixail Lomonosov adına böyük qızıl medal isə Rusiya Elmlər Akademiyasının ali mükafatıdır.

Digər xəbərlər

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

SON XƏBƏRLƏR

00:22 26.11.2024

"Kassam tuqayları" 10 İsrail əsgərini öldürüb

00:09 26.11.2024

Trampa qarşı daha bir ittiham ləğv olunub

00:00 26.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

23:57 25.11.2024

Livana hücum: ölənlərin sayı 3768-ə çatıb

23:46 25.11.2024

Atesit Tarik Akanın məzarı sual doğurub - Oğlundan açıqlama + FOTOLAR

22:45 25.11.2024

Prezident İlham Əliyev Donald Trampa zəng edib - NƏLƏR MÜZAKİRƏ OLUNUB?

22:40 25.11.2024

Ərdoğan: "Netanyahu və onun ətrafı üçün çəmbər getdikcə daralır”

22:15 25.11.2024

Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan diplomat Bakıya gətirilib - Haqqında həbs qərarı verildi + FOTOLAR (YENİLƏNİB)

22:15 25.11.2024

Türkiyədə bəzi şəhərlərdə dərslərə ara verilib - Qara görə

21:49 25.11.2024

Malatyada zəlzələ baş verib - 4,6 bal gücündə

20:35 25.11.2024

Livanda bombalanma: xeyli ölən var - Meyitlərin bəziləri parçalanıb

20:22 25.11.2024

NATO rəsmiləri Bakıya gəliblər

19:17 25.11.2024

Azərbaycanda unikal hadisə: məhkəmə ustaya zorla ayağını öpdürən tiktoker haqda qərar verdi - VİDEO

19:01 25.11.2024

Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib

18:48 25.11.2024

İspaniya klubları türk oyunçunu almaq istəyir

18:10 25.11.2024

“Gələcəyini Qur!” təhsil təqaüdünü qazanmış abituriyentlərlə “Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu”nda görüş keçirildi - FOTOLAR

18:05 25.11.2024

QƏRARGAH RƏİSİ QANDALLANDI - Hərbi ekspertlik edən Ədalət Verdiyev iki maddə ilə tutulub

18:02 25.11.2024

Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib

17:54 25.11.2024

Mustafa Dənizli: "Arda Turanın komandası "Qalatasaray"a qalib gəlsə..."

17:42 25.11.2024

Hakan Fidanla NATO-nun baş katibi görüşüb - Ankarada

17:37 25.11.2024

Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb - Yerinə öz xanımını təyin edib

17:15 25.11.2024

“Sabah”da baş məşqçi təyinatı olub

17:08 25.11.2024

Zahid Oruc Milli Məclisdə: "Bəlkə azad torpaqlara traktor parkı bağışlayan Belarus kənd təsərrüfatı mütəxəssislərindən xahiş edək ki..."

17:00 25.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:49 25.11.2024

Aktrisa: "Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib"

16:40 25.11.2024

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

16:29 25.11.2024

"Çelsi" "Qalatasaray"ın qolçusunu alır - 75 milyon avroya

16:15 25.11.2024

Fransa və İngiltərə Ukraynaya qoşun göndərir? - “Le Monde” qəzetindən iddia

16:06 25.11.2024

İordan çayının qərb sahilində daha 29 fələstinli saxlanılıb

15:54 25.11.2024

Hər ay icra başçısına 3 min pul verən idarə rəisi vəzifədən çıxarıldı

15:49 25.11.2024

Azərbaycan Ordusunun qırıcıları havalanıb - VİDEO

15:43 25.11.2024

31 il əvvəl törədilmiş qəsdən adam öldürmə cinayətinin üstü açıldı

15:32 25.11.2024

“Dayanıqlıllığın təmin edilməsində təşkilatların rolu” mövzusunda panel müzakirəsi keçirib - FOTOLAR

15:18 25.11.2024

Türkiyənin yeni 500 və 1000-lik əskinazları təqdim olunub - FOTOLAR

15:13 25.11.2024

“Sabah” baş məşqçi ilə vidalaşdı

15:09 25.11.2024

Azərbaycanda gender-əsaslı zorakılığa qarşı 16 günlük kampaniyaya start verilir

15:06 25.11.2024

Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi

14:55 25.11.2024

NATO-nun baş katibi: "Ərdoğanla görüşü səbirsizliklə gözləyirəm"

14:46 25.11.2024

Nazir və komitə sədrlərinin qəbul günləri açıqladı - CƏDVƏL

14:42 25.11.2024

TƏBİB-ə 4 zərbə: 303 minlik tender ləğv edilib

14:30 25.11.2024

Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır

14:22 25.11.2024

Prezident İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi - Sərəncam

14:12 25.11.2024

Bələdiyyələrlə bağlı əlavə qanunlar təsdiqləndi, yeni bələdiyyələr yaradıldı və... - SİYAHI (Yenilənib)

13:25 25.11.2024

Çində soyuq hava - Qarla bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edilib

13:10 25.11.2024

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub

13:01 25.11.2024

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində diqqətçəkən media reklamı: 1.8 milyon necə və kimlərə ayrılıb?

12:52 25.11.2024

Sabah yağış yağacaq

12:47 25.11.2024

Azərbaycan Ordusu ilə SEPAH bir arada: "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi başlayıb - FOTOLAR

12:41 25.11.2024

5 SAATLIQ ƏYLƏNCƏ ÜÇÜN 60 MİN MANAT: içki, çeşidli yeməklər və... - Dövlət Agentliyi mina əvəzinə, hotel gəzir

12:33 25.11.2024

RƏİS VƏ BİZNESMENLƏRİN GİZLİ İŞBİRLİYİ İFŞA OLUNUB - Prokurorluq detalları açıqladı

DAVAMINI OXU