Hər şey “plan üzrə” gedir - Şahin CƏFƏRLİ YAZIR
22-06-2025 [20:41]
Şahin CƏFƏRLİ
Politoloq
***
İsrailin təhlükəsizliyini təmin etmək ABŞ-ın Böyük Orta Şərq regionundakı siyasətinin təməl vəzifələrindəndir. Vaşinqtondakı azömürlü administrasiyaların cari prioritetlərindən asılı olmayaraq, bu bölgəyə cavabdeh olan ABŞ Mərkəzi Komandanlığı (CENTCOM) tərəfindən aparılan uzunmüddətli strategiya var.
CENTCOM sırf hərbi və kəşfiyyat xarakterli işlər görmür, siyasi-diplomatik müstəvilərdə də fəaliyyət göstərir. Strategiyanın əsas istiqaməti ondan ibarətdir ki, geniş Orta Şərq bölgəsində İsrailə təhdid yaradan hər hansı dövlət və qeyri-dövlət aktor mövcud olmamalıdır. Bu cür dövlətlər zəiflədilir və (və ya) çökdürülür.
İran öncə Səddam rejiminin süqutunun, sonra “ərəb baharı”nın yaratdığı fürsətlərdən bölgədə öz nüfuzunu yaymaq naminə yararlansa da, bunun qısamüddətli fürsət pəncərəsi olduğu, əvvəl-axır qapanacağı və İranın özünün hədəfə çevriləcəyi aydın idi. Nəticədə İraq, Liviya və Suriyadan sonra növbə İrana çatdı.
Gördüyümüz kimi, "Rusiya və Çin İrana hücum edilməsinə imkan verməz, 3-cü dünya savaşı başlayar" kimi fikirlər əsassız, "Pakistan söz verib ki, öz nüvə gücü ilə İranın arxasında olacaq" iddiaları isə gülünc idi. İran yalnızlığa məhkum durumdadır.
Növbənin yetişməsi İranda dərhal rejim dəyişikliyi olacağı, yaxud ölkənin tezliklə dağılacağı anlamına gəlməz. İsrail və ABŞ bombardmanları nəticəsində İranın nüvə proqramının tamamilə məhv edilib-edilmədiyi də xüsusi vacib məsələ deyil. Bu, təfərrüatdır. Önəmli məqam budur ki, İranın “zirehi” dəlindi və ona toxunuldu. Məsələnin çətin olan tərəfi (İranın düşmənləri üçün) məhz bu idi və bu psixoloji baryer aşılmış oldu. Əgər düşmən təyyarələri ölkəniz və paytaxtınız üzərində demək olar ki, maneəsiz uçursa, bu o deməkdir ki, sizin bundan sonrakı taleyiniz onun insafına qalmış olur. Sabah müharibə dayansa belə İsrail (hökümətdə kim olursa olsun) İranın toparlanmasına imkan verməməyə çalışacaq və özü üçün təhlükə hiss etdiyi anda nöqtə əməliyyatlara, aviazərbələrə davam edəcək. Belə bir vəziyyət - əgər bütün tərəfləri qane edəcək bir razılaşma imzalanmasa - rejimin tədrici deqradasiyası üçün zəmin yarada (İraq və Suriyadakı kimi illərə yayılmış şəkildə), ehtimal olunan kütləvi xalq etirazları isə rejimin iflası yolunda katalizator rolunu oynaya bilər.
Ümid etmək istərdim ki, İranda hadisələr Suriya ssenarisi üzrə inkişaf etməz, çünki bu, ilk növbədə İrandakı soydaşlarmız və dost xalqlar, digər tərəfdən isə bütün bölgə üçün faciəli nətəcələrə gətirib çıxaracaq. Amma əlbəttə ki, praqmatik yanaşma və strateji ağılla hər cür ssenariyə hazır olmaq lazımdır.
P.S. Yazı müəllifin Feysbuk hesabından götürülüb.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Prezident İlham Əliyevin Çin lideri ilə görüşüolub - Nər müzakirə olunub? (FOTOLAR)
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Avropa İttifaqı Azərbaycana yeni səfir təyin edib
Baş İdarə rəisi vəzifədən azad olunub - Gömrükdə daha bir dəyişiklik
Bakıda kamandan oxatma üzrə ölkə birinciliyinin qalibləri bəlli oldu
Prezident İlham Əliyev Çində - FOTOLAR
Prezident yaxınlarına vəzifə verən başçını cəzalandırdı - Bəs Zaur Mikayılovu nə gözləyir?
Ukraynalı deputat güllələnib
Şəhidlər xiyabanında dəfn olunan naməlum beş yaşlı uşaq... - Meyit qalıqları ekshumasiya edilib
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Şüvəlanda yeni ictimai çimərliklər yaradılıb
Lerikdə əməliyyat: Sərdar Baxşıyev saxlanılıb
Azərbaycan nefti bahalaşıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mikayıl Cabbarova yeni müşavir təyin olunub
“İş olan yerdə nöqsan da olur" - Töhmət alan icra başçısı danışdı
İCRA BAŞÇISI NİYƏ TÖHMƏT ALDI? - Özüylə rayona 5 nəfər aparıb və...
General Bəxtiyar Ersayın yerinə təyinat olub
Bako Sahakyanın ibtidai istintaqa ifadəsi yayıldı - Məhkəmə prosesi
MİQ müsabiqəsinin müsahibə mərhələsinin nəticələri açıqlanıb
Gənclər Liqası və U-17 Liqada 2025/2026 mövsümünün püşkü atılıb
Ölkəmizdə saxlanılan Özbəkistan vətəndaşı ölkəsinə təhvil verilib
Şəbnəm Tovuzlu və aparıcı Rusiyaya buraxılmadı - 6 saat sonra geri qaytarıldılar (VİDEO)
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
"Hellas Verona" heyətini gücləndirib
ANKLAV ƏRAZİLƏRİN GƏLƏCƏYİ NECƏ OLACAQ? - Bakı ilə Yerevanın həllini gözləyən daha bir mühüm məsələsi var (TƏHLİL)
Sergen Yalçın 7 oyunçunun göndərilməsini istəyir
İlham Əliyev həqiqi hərbi xidmətlə bağlı sərəncam imzalayıb
GÖMRÜK RƏSMİSİ TV-də YALAN DANIŞIB: "Buna hüquqi qiymət verilməlidir" - Sahibkar faktları sadaladı, ölkə rəhbərliyinə üz tutdu
Alejandro Qarnaço "Çelsi" ilə anlaşıb - 40 milyon funt sterlinq
Prezident İlham Əliyev "Qarabağ"a 5 milyon manat ayırdı - Sərəncam
Kerem Aktürkoğlu "Fənərbağça"ya transfer oldu - 25 milyon avro
Taylan Antalyalı "Rizespor"la müqavilə imzaladı
Nazir Vilayət Eyvazov 409 vətəndaşı qəbul edib, rəislərə tapşırıq verdi - 335 nəfər isə... (FOTOLAR)
İSRAİL QƏZZADA GENİŞ QURU ƏMƏLİYYATINA BAŞLADI: "HƏMAS burada "yox" ediləcək" - İki girovun meyiti aşkarlandı
“Qarabağ”ın duaya ehtiyacı var … - Təbriz VƏFALI YAZIR
"Fənərbağça" Kloppu komandanın Baş məqçi postuna gətirir
Məmmədalı Ağayevi Moskvada saxlayıblar (Yenilənib)
BQXK-nın Bakıdakı ofisinin bağlanacağı tarix açıqlandı
Şəhid Sumbat Əliyev dəfn olunub (Yenilənib)
Pul futbol oynamır... - Aydın Bağırov yazır
Yardımlıda əməliyyat: iki nəfər saxlanıldı
Kürdəmirdə şəhid Rizvan Hacıyev dəfn olunub
Metroda kimlərə güzəştli gediş haqqı veriləcək? - Gediş haqları ilə bağlı müzakirə başlayıb, "qiymət artımı"na cavab gəldi
Prokurorluqda iki şöbə yaradıldı - Kamran Əliyevdən təyinatlar