Şahin CƏFƏRLİ,

Siyasi şərhçi

***

Dekabrın 25-də Rusiya yanlışlıqla təyyarəmizi vurdu, 24 vətəndaşımız həlak oldu.

Bu hadisənin bizdə yaratdığı hissləri təsvir etməyə ehtiyac yoxdur, o hissləri hamımız yaşadıq-yaşayırıq.

Lakin bir çox azərbaycanlı Rusiya-Ukrayna müharibəsində Ukraynanı və Zelenskini qınayır ki, niyə Rusiya ilə dil tapmadılar, bu müharibəyə imkan verdilər. (Müharibəyə görə birmənalı Ukraynanı ittiham edən vicdansız azərbaycanlıları nəzərdə tutmuram). Bu, Ukrayna tarixindən bixəbər olmağın və Rusiya imperializmini yaxşı tanımamağın nəticəsidir.

Əvvəllər də yazmışdım, yenə təkrar edim: Rusiyanın məqsədi Ukrayna milli dövlətçiliyini və milli identikliyini ortadan qaldırmaqdır. Hazırkı müharibə etnosid xarakteri daşıyır. Rusiya rəhbərliyi bunu gizlətməyə ehtiyac da duymur. Tarixdə Ukrayna dövlətinin, Ukrayna xalqının və Ukrayna dilinin olmadığını Putin başda olmaqla, Rusiya rəhbərliyi dəfələrlə bəyan edib, indi də söyləməyə davam edirlər. “Nasist”, “banderaçı” deyəndə məhz milli şüura malik, ruslaşmamış ukraynalılar nəzərdə tutulur, onları məhv etmək niyyətini Rusiya rəsmiləri və mediası hər gün açıq şəkildə ifadə edir.

Ukraynanın SSRİ-nin tərkibində olduğu və Moskvadan təyin olunan kommunistlər tərəfindən idarə edildiyi 1932-33-cü illərdə törədilmiş süni aclığı xatırlayaq. O vaxt Moskva-Kiyev münasibətlərinə təsir edən kənar faktorlar, Qərb amili filan da yox idi. Amma azı 4 (dörd) milyon, bəzi məlumatlara görə isə 7 (yeddi) milyon ukraynalı acından qırıldı. 4-7 milyon insan... Əhalinin sayının az olduğu bir dövrdə... Bu, məqsədyönlü soyqırım idi.

Əsl niyyəti səni məhv etmək olan bir dövlətlə necə anlaşasan? Əgər Rusiya sadəcə torpaq istəsəydi, verib, qurtulmaq olardı. 2014-cü ildə Ukrayna Krımı müqavimətsiz təslim etdi. Nə oldu? Rusiya əl çəkdi? Yox. Əksinə, daha da iştahlandı. Bu gün Ukrayna ərazisinin 18%-i Rusiya işğalı altındadır. Rusiya əl çəkir? Yox. Çünki o, Ukrayna torpaqlarının bir hissəsini istəmir. Rusiya Ukraynaya deyir ki, sən müstəqil milli dövlətindən, dilindən, tarixindən, kimliyindən vaz keçməli və böyük rus dünyasının, rus millətinin tərkib hissəsi olduğunu qəbul etməlisən. Rusiya müstəqil milli Ukrayna dövlətini ekzistensial təhdid sayır.

Empatiya çox vacib insani hissdir. Ukrayna müharibəsi ilə maraqlananlar, bu haqda yazıb danışanlar bir az tarixə də nəzər salıb, bu düşmənçiliyin mahiyyətini və kökündə nə dayandığını anlamağa çalışmalıdır. Bu düşmənçilik 2014-cü ildə Krım və Donbasdakı işğallardan sonra Rusiya şəhərlərində konsert verməyə davam edən, Rusiya Mədəniyyət Nazirliyi ilə əməkdaşlıq edən, seçki kampaniyasında isə bu konfliktə görə Rusiyanı deyil, prezident Poroşenkonu ittiham edən Zelenskinin dövründə başlamayıb. Rusiya təbliğatına, Türkiyə mediasında səslənən axmaq fikirlərə inanıb, bir xalqın apardığı qurtuluş savaşına anlayışsız və hörmətsiz yanaşmaq olmaz.

Mia.az