MİLLİ MƏTBUAT VƏ JURNALİSTİKA GÜNÜNƏ

21-07-2019 [12:59]

Etibar ƏLİYEV,

Təhsil üzrə ekspert

***

1989-cu ilin Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatçısı Kamilo Xose Sela (1916-2002) 84 yaşında (2000-ci ilin mayında) onun şərəfinə adlandırılmış universitetdə «XXI əsrdə Cəmiyyət və Kommunikasiya» adlı konfransda JURNALİSTİKA haqqında nitq söyləyib.

Burada o, jurnalistika işinin bir sıra mühüm prinsiplərini ortaya qoymuşdu. Yazıçının baxış nöqtəsində söz jurnalistin qılıncıdır ki, onun vasitəsilə kəskin silah əldə edir.

Bu, bumeranq kimi onun özünə qayıdan silahdır və ona güclü ziyan vura bilər:

"Jurnalist onun üçün gerçəkliyə kölgə salan səbəblər, gümanlar, xülasələr qasırğası, tufan və fırtınaya düçar ola bilər. Buna qarşı dayanmaq çətindir. Həmişə dəyişməz qalan prinsipləri isə kənara atmaq mümkün deyil. Jurnalist nə baş verə biləcəyindən, yaxud nəyin baş verməsini istəməsindən deyil, yalnız baş verəndən danışmağa borcludur. Yalanın yenilik, xüsusən də yaxşı mükafatlandırılan yenilik ola bilmədiyini həmişə xatırlayaraq, hər şeydən əvvəl həqiqəti danışmalıdır. Jurnalist gerçəkliyi təhrif etməkdənsə, sussa yaxşıdır. Bu sənətin sahibləri intellektual inkişafı ruhlandırmalı, heyvani və hissi ehtiraslara yol verməməlidir. Bütün mülahizə palitrasını ifadə etmək üçün jurnalistin imzasını qoyduğu, yəni üzərinə cavabdehlik götürdüyü köşə, yaxud məqalə var."

Sela kədərlə yazır ki, müasir jurnalistikada kiçik istisna ilə ədəbi və qeyri-siyasi mövzulardakı düşüncə məqalələri artıq yoxa çıxmaqdadır: "Nöqsanla verilmiş, ehtiras çalarlı yenilik jurnalistika janrlarının bütün zənginliyini əvəz edib. Öz fərdiliyini gizlətmək, dürüst, sadə, aydın və dilə maksimal hörmət etməklə məqalələr yazmaq jurnalistin məqsədi olmalıdır. Poetik tapıntılar və dil axtarışları qəzet məqaləsində gülməli görünür, sözlərini dırnaq arasına alıb kursivlə ayırmaq jurnalisti sadəlövh göstərir.

Müasir jurnalistikanın əsas günahı «vəhşi heyvana ət atmaq» istəyidir. İnsanların ehtiras və hissləri ilə oynamaqla jurnalist oxucuları heyvan sayır və nəticədə onları heyvani vəziyyətə gətirir. Jurnalistlər çox vaxt situasiyanın pis və çirkin tərəflərini hədsiz dramatikləşdirirlər ki, bu da müasir jurnalistikanın əzab çəkdiyi xəstəliklərdən birirdir.

Siyasətə qarışmağa cəhd edən jurnalist yekunda gerçəkliyi saxtalaşdırır. Jurnalist olmağa çalışan siyasətçi zalıma çevrilir, çünki jurnalistlər böyük gücə malikdirlər."

Sela bu nitqində xəbərdarlıq edir ki, həqiqət vahid və daimi ola bilməz- həyat və onun dəyişiklikləri həddən artıq mürəkkəbdir: "Nəşriyyatların və istedadsız jurnalistlərin səhv siyasəti üzündən İspaniyada 110 qəzet çıxır. Onları üç milyon nəfər oxuyur. Böyük Britaniyada isə 100 qəzet nəşr olunur, onların iyirmi bir milyon nəfər oxucusu var. Qəzetlərin oxunmamasının səbəbi televiziya və radionun auditoriyanı qoparıb alması ilə yox, jurnalistlərin pis yazması ilə bağlıdır. Məqalələr mürəkkəb və maraqsız alınır, sanki ölü dildə yazılmış olur. Oxucuya real baş verəni, ona yaxın, həqiqi xəbərləri, fərqli fikirlər doğuran mülahizələri vermək lazımdır. Qəzet jurnalistlərin balasıdır və yalnız onlar qəzetin taleyinə görə cavabdehdirlər".

Böyük yazıçı İspaniyanın «El Pais» qəzetində «Buridanın eşşəyi» rubrikası ilə 1983-cü ilin martından 1985-ci ilin iyununa kimi məqalələr yazmışdır.

P.S. Kamilo Xose Sela "Paskual Duartenin həyatı", "Arı pətəyi", «Alkorriyaya səyahət» , «Yəhudilər, mavrlar və xristianlar» romanlarının müəllifidir.

Yeri gəlmişkən: onun "Paskual Duartenin həyatı" əsəri İspaniyada Servantesin «Don Kixot» romanından sonra ikinci populyar roman sayılır...

Mia.az

Digər xəbərlər

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

Nazirliyin axsaq siyasəti və ya 10 il geri qalan şöbə müdiri... - Fərid Şahbazlı yazır

SON XƏBƏRLƏR

00:20 25.11.2024

Əsgərlikdən yayınmaq üçün dietoloq yanında getdi - Sürətlə kökəlmək üçün

00:19 25.11.2024

Beyrut növbəti dəfə bombalanıb - Nəsrullahın köməkçisi öldürülüb?

00:06 25.11.2024

Pakistanda əşirətlər arasında silahlı toqquşma: 92 nəfər öldürülüb, 200-dən çox yaralı var - Döyüşlər hələ də gedir

00:03 25.11.2024

İsrail əsgərləri daha 12 fələstinlini həbs edib

00:03 25.11.2024

Bu gün Kəlbəcər Şəhəri Günüdür

00:02 25.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

21:05 24.11.2024

Elçin Cavadovun "STEAM" və "Əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi" adlı dərs vəsaitlərinin təqdimatı olub - VİDEO, FOTOLAR

18:08 24.11.2024

Ərdoğanla Putin arasında telefon danışığı olub

14:27 24.11.2024

Prezident İlham Əliyevdən paylaşım: “COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir!”

10:38 24.11.2024

"Berbokun ittihamlar səsləndirməsi qəbuledilməz idi" - Hikmət Hacıyev

09:45 24.11.2024

Bakıda xanım tiktoker həbs olunub - 836 min manatlıq hədə-qorxu ittihamı ilə

09:01 24.11.2024

Bakıda COP29-un bağlanış plenar sessiyası... - 300 milyard təsdiqləndi + VİDEO (YENİLƏNİB)

00:20 24.11.2024

"Mənə bir də bu barədə sual verməyin" - Qurbanov

00:10 24.11.2024

4 uşaqlı qadının 3 uşaq atası ilə gizli görüşü ikisinin də sonu oldu - "Əl-ayaqları bağlanaraq çəkiclə öldürülüblər" (FOTO)

00:03 24.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

23:46 23.11.2024

Londonda 24 saat ərzində 3 terror qorxusu yaşanıb - Biri ABŞ səfirliyinin yaxınlığında olub

23:11 23.11.2024

"Qalatasaray"lı oyunçular dalaşdı, "Fənərbağça" isə rəqibi darmadağın elədi

23:00 23.11.2024

Renad Dadaşovun komandası uduzub

22:58 23.11.2024

TÜRKİYƏ XİN BAŞÇISINDAN QORXUNC ANONS: “Putin nə dedi?" - "Nüvə müharibəsi riski artıb, bu, artıq zarafat deyil”

22:19 23.11.2024

Ankaraya qar yağıb, avtomobil yolunda hərəkət çətinləşib - FOTO

22:07 23.11.2024

Azər Qasımlının ölkədən çıxışına qadağa qoyulub - Açıqlama

21:59 23.11.2024

İstanbulda 6 mərtəbəli fabrikdə çıxan yanğın 16 saat sonra nəzarətə alınıb - FOTOLAR (YENİLƏNİB)

21:15 23.11.2024

PKK Suriyada Türkiyənin nəzarətində olan bölgəyə atəş açıb - Bir uşaq ağır yaralanb

20:59 23.11.2024

Rüsvayçı olay: itlə cinsi əlaqəyə girən 76 yaşlı şəxs həbs olundu - FOTO

20:47 23.11.2024

HƏR PAYLAŞIMA 12 MİN MANAT... - Blogerlərin qumar biznesmenləri ilə gizli işbirliyinin detalları açılır

20:17 23.11.2024

RUSİYANIN AVROPANI QORXUDAN "ÜÇBAŞLI RAKET"i: "Qarşısıalınmazdır, Avropadakı istənilən hədəfi maneəsiz vura bilər”

19:16 23.11.2024

Livanda iki ev vurulub: birində 5 nəfərlik ailə "yox olub", digərində isə...

18:13 23.11.2024

Hakan Fidan Lavrovla müzakirə aparıb - Telefonda

18:03 23.11.2024

Qəzzada daha 23 mülki şəxs öldürülüb

17:55 23.11.2024

İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti Naxçıvana da hökm edəcək - Cavid İsmayılzadənin "əli uzandı"

17:47 23.11.2024

“Azərenerji” və “Azərişığ"a əlavə səlahiyyət verildi - Fərman

17:37 23.11.2024

Ərdoğandan Netanyahu haqqında çıxarılan həbs qərarına ilk reaksiya: "Cəsur hökmdür..."

17:24 23.11.2024

Zaur Mikayılovun digər müavini də məmur qardaşı çıxdı - FOTO

17:10 23.11.2024

İordan çayının qərb sahilində həbslər davam edir - Aralarında uşaqlar da var

17:08 23.11.2024

Türkiyə iki ölkədə terrorçuları zərərsizləşdirib

17:00 23.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 2 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı

16:54 23.11.2024

1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir

16:33 23.11.2024

Zaur Mikayılovun yeni təyin olunan birinci müavini kimdir? - Maraqlı məlumatlar + FOTO

16:22 23.11.2024

“Azercell”in dəstəyi ilə keçirilən 15-ci Davamlı İnnovasiya Forumu başa çatdı

16:07 23.11.2024

Hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalandı

16:01 23.11.2024

Prezident bir qrup şəxsi təltif edib - SİYAHI

15:49 23.11.2024

Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb

15:43 23.11.2024

Milli Müdafiə Universiteti ilə bağlı daha bir qərar verilib

15:43 23.11.2024

Pakistanda daha bir terror aktı: ölən və yaralananlar var

15:27 23.11.2024

"Fənərbağça" 95 milyon avroluq oyunçu alır - Mourinyonun qərarı gözlənilir

15:20 23.11.2024

AGENTLİK SƏDRİNƏ DAHA 3 MÜAVİN TƏYİN EDİLDİ - Sərəncam + FOTOLAR

15:07 23.11.2024

Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq

14:55 23.11.2024

Zakir Həsənov generalları topladı, yeni göstərişlər verildi - MN-də müşavirə

13:10 23.11.2024

COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür

12:56 23.11.2024

Cangüdən tələbi rədd olunan partiya sədri: “Əgər mənə sui-qəsd olusa..." - "Ölkədə xaos çıxarmaq üçün məni öldürmək istəyirlər"

DAVAMINI OXU