DOLLARDAN İMTİNA ETMƏK MÜMKÜNDÜRMÜ?
20-09-2018 [11:07]
Gəmi limandaykən həmişə güvəndədir. Amma inşa səbəbi limanda durmaq deyil.
Albert Eynşteyn
Elə çətin mətləbləri sadə ifadə edən atalar sözlərimiz vardır ki, onun yerində işlədilməsi uzun-uzadı hekayələri bir cümlə ilə əvəz etməyə imkan verir. Həmin atalar sözlərimizdən birini əziz oxuculara üzrxahlıq edərək söyləmək məcburiyyətindəyəm: "Gücü uzunqulağa çatmır, palanı döyür”. ABŞ-la konfrantasiya içində olan dövlətlərin bu ölkənin milli valyutası olan dolları yandırması, cırması kimi aksiyaları bu konteksdə qiymətləndirilə bilər. Bəzi dövlətlərin bir araya gələrək "dollarsızlaşdırma” siyasətləri bu atalar sözündən çıxan təəsuratı doğrur. ABŞ dollarına qarşı indiki halda savaşı bu baxımdan Sizif əməyinə bənzədirəm. Məncə bu aksiyalar emosional dalğada "ləpə” öldürmək kimi bir şeydir. Dalğa isə sonda bildiyinə nail olur.
Burası da bir gerçəklikdir ki, dünyanın bəzi qitələrində antiamerikan ovqatı güclənir. Bir neçə il bundan öncə Amerika azad insanların Amerikası idisə, indi daha çox amerikalıların Amerikası təssuratını yaradır. Buna bənzər mesajı Tramp seçki vədlərində də dilə gətirmişdi. Trampın ekstravaqant davranışları da onun təmsil etdiyi dövlətin nüfuzdan düşməsi üçün ciddi əsas rolunu oynayır. Amma məsələnin rasional, o cümlədən iqtisadi tərəfin dəyərləndirməmiz lazım. ABŞ dolları bu uğur zirvəsinə necə nail oldu? Dollar bir gecə yatıb səhərisi də dünya valyutası olmadı. O zaman dolların necə möhkəmlənmə siyasətini izləyək.
Birincisi, dollara olan böyük inamın olması fonunda onun salxanc vasitəsi kimi qəbul olunmasıdır. Hazırda dünya aktivlərinin 62,7 faizi məhz dollarda saxlanılır. Bu hər şeydən öncə dünya miqyasında dollara olan böyün inamın nəticəsidir.
İkincisi, dollarla aparılan ticarətin xüsusi çəkisinin böyük olması onun həm də tədavül vasitəsi kimi istifadəni ortaya qoyur. Belə ki, hazırda dünyada ticarətin 60% dollarla, 20% avro ilə, yerdə qalan 20% isə digər valyutalarla aparılır.
Əgər, belədirsə, o zaman bazardakı bu qədər mühüm təsirləri necə neytrallaşdıra bilərsiniz? Belə bir təsir gücünü özündən ehtiva edən alternativ valyuta məkanı yarada bilərsinizmi? "Dollarsızlaşdırma” siyasətini necə effektiv edə bilərsiniz? O zaman ki, bu ölkələrin dünya valyuta bazarında dövr edən valyutalarının həcminə diqqət edək. Həmin ölkələrin hər birinin illik olaraq (Türkiyə,İran, Rusiya) ÜDM-i belə 1 trilyon ÜDM səviyyəsində deyil. Hər gün təkcə dünyanın valyuta bazarında 5,1 trilyon dollar dövr edir. Deməli, dünya valyuta bazarında dollara olan tələb fonunda, yenə də üstünlük dolların xeyrinə dəyişəcək. Bu zaman dollara alternativ valyutanın ən azı yaxın illərin işin olmadığı meydana çıxar.
SON XƏBƏRLƏR
"PREZİDENT TELEFONDA DEDİ Kİ..." - Ceyhun Bayramov 5 il əvvəl Moskvada bağlı qapılar arxasındakı görüşün sirlərini açdı
Ərdoğan Azərbaycana gəlir
BAKI PARADA HAZIRDIR
Azərbaycan neftinin qiyməti 65 dollara qalxdı
8 noyabrda sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mehriban Əliyeva: "Uca Tanrı xalqımızı və Vətənimizi qorusun!"
Bu gündən dörd günlük tətil başlayıb
BU GÜN ZƏFƏR GÜNÜDÜR - Paytaxtda parad keçiriləcək
Prezident elə görüntüləri paylaşdı ki... - VİDEO
45 hakim istefa verdi - Türkiyədə
İlham Əliyevdən Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım - FOTO
Misli Premyer Liqasının “Zəfər turu” start götürdü - “Şamaxı” minimal hesabla qalib gəlib, Qəbələ” isə...
Türkiyədə qəza: 11 şagird xəsarət alıb
TÜRKİYƏDƏN SENSASİON QƏRAR - Netanyahu və yüksək vəzifəli şəxslər barədə həbs qərarı çıxarıldı (SİYAHI)
"İntellektual gənclər Azərbaycanın gələcəyidir” - Azad Manafl
QƏHRƏMAN BÖYÜDƏN ANA, GÜNÜN MÜBARƏK!
Türkiyədə 12 deputatın toxunulmazlığını ləğv etmək istəyirlər - İkisi partiya sədridir (SİYAHI)
DÇ-2026: Türkiyə - Bolqarıstan matçının biletləri satışdadır - Ən ucuz bilet 36 manatdır
Mauro İkardi: "Özünə baxa bilməyənlər adama yol göstərməyə çalışır"
Yaşar Güler Bakıya gəlib
ZƏFƏR GÜNÜMÜZ MÜBARƏK! - Vahid Tağıyev yazır
"Soruşdum ki, axı bu “mentor” nə deməkdir?" - Rəşad Məcid
Mosul Hava Limanı 11 il sonra açıldı
Nəsimidə “Abad həyət” sakinlərin istifadəsinə verildi - FOTOLAR
"Bakı Metropoliteni" gücləndirilmiş iş rejiminə keçəcək
Hikmət Hacıyev NATO nümayəndə heyəti ilə görüşüb - Açıqlama
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
İndoneziya məscid partladıldı - 54 yaralı var
“Nar” Zəfərin 5 illiyini könüllü gənclərə özəl silsilə tədbirlərlə qeyd edib - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev fərman imzaladı
"Turan Tovuz"un vitse-kapitanı: "Rövşən Babayev olmasaydı, bəlkə də futbolu atmışdım"
"Milli Qəhrəman", "Azərbaycan Bayrağı"... - İlham Əliyev bir qrup şəxsi təltif edib
Prezident onlara general və "kontr-admiral" ali hərbi rütbəsi verdi - SƏRƏNCAM + SİYAHI
DÇ-2026: Türkiyə millisinin heyəti açıqlandı - SİYAHI
"Bakcell" abunəçisi 1 manatla lüks avtomobil sahibi oldu!
Deputat naziri "topa tutdu": "Hanı sənin adilliyin, hanı sənin kərimliliyin?" - "Məni onların qarşısında niyə utandırırsan?"
Tural Sadıqlı, Qurban Məmmədov və... - Xaricdəki blogerlərin cinayət işi məhkəmə baxışına verilib
Sahib Ələkbərov: “Vergi güzəştinin ləğvindən söhbət gedə bilməz”