Yetim ölkənin sahibləri...

13-03-2017 [13:08]

Məhəmməd TALIBLI, İqtisadçı

Nadir hallarda milli televziyamıza baxıram. İstisnalardan sayılacaq bu gün verilişlərin birində deputatlar Yevda Abramovun "uğur” hekayəsini dinlədim. Hər deputat üçün verilən avansı onlar özlərinə məxsus formada geri qaytarır.

Sayının itirdiyimiz artıq bir neçə dönəmdir deputat "seçilən” yəhudi əsilli Yevda Abramovun fikirləri məni heyrətləndirdi.

Milli və etnik kimliyə heç zaman önəm verməməyimə baxmayaraq, onun yəhidi icmaları ilə bağlı bütün fəaliyyətdə patronajlığını dəfələrlə ifadə etdiyi üçün onu vurğulamalı oldum. Televiziyada böyük coşqu və uca səslə danışan müsahibin cavabları televiziya düyməsini əlimdə saxlatdırdı.

Tağı Əhmədov üslübunda danışırdı. Rəhmətliyin oğlu ölkədə hər şeyin əla olduğunu deyir. Şirin nağıllarla tamaşaçını yuxuya verməyə çalışırdı. Şəxsinin vətənpərvərlik hissinin üstünlüyündən başlamış şəxsi həyatı - ailəsinə qədər müxtəlif suallara verdiyi cavabları sonda saxta olduğunu ortaya çıxardı.

Demək, deputatın dörd övladı var. Dördü də xaricdə yaşayır. Heç biri cənnətə çevrilən Azərbaycanda bir işin qulpundan yapışmayıb və ya yapışmır. Atasının bu qədər imtiyazı sayəsində ölkə onlara dar gəlib. Amma özü də ölkədə vəziyyətin əla olması haqqında olmazın yalanını danışırdı.

Bu müsahibəni dinlərkən düşündüm: "Əcəba, hökumətdə təmsil olunanların böyük əksəriyyəti bu ailə modelinə malik deyillərmi? Onların çoxu bu ölkədə sonadək yaşayacaq plana malikdirlərmi? Onlara məxsus maliyyə resursları sərhədyanı bölgələrə hansı sərmayə proqramı formasında yönəlibmi?

Demək, ölkəmizin sabahı ilə bağlı planlarda yer almaq niyyətləri də yoxdur. Təkcə onları xaricə bağlayan yalnız iqtisadi faktordurmu? Əlbətdə, xeyr!

O bağlar müxtəlif formalarda özünü göstərir:

- Oliqarxlara məxsus mühacir kapitalın xaricə axını dayanmır;

- Onlar ölkədən kənarda, xüsusuilə Avropada bahalı mülklər alırlar;

- Nəvələri və övladları ölkədə yox, xaricdə ali təhsil alırlar;

- Bir çoxunun kürəkənləri və gəlinləri xarici ölkə vətəndaşlarıdır;

- İstifadə etdikləri məişət texnikalarından tutmuş ən bahalı avtomobillərinə qədər hamısı xarici ölkə istehsalıdır;

- Ailə daxilində istifadə etdikləri danışdıq dili doğma dilimizdə yox, xarici dillərdir (Onların nitqində bunu çox asanlıqla görmək olur);

- Yığım etdikləri pul vahidi milli valyutada yox, xarici valyutadır;

- Hərəsinin bir cür xarici dillə assosiasiya olunan ayamaları var: canik, mako, ştirlis, ziko...

- Gündəlik istehlak etdikləri iqtisadi nemətləri xarici mənşəlidir;

- İctimai şüur kateqoriyasına görə, milli yox, kosmopolitdirlər;

İnsan həyatını əhatə edən daha nə qaldı ki, orada millidirlər? Bir ölkə olaraq cazibədarlığımızın itirilməsi təkcə zəngin insanların gözündəmi belədir, yoxsa digər vətəndaşlarımız da oxşar düşüncəyə və davranışa sahibdir?

Müşahidə etdiyim qədər hətta yoxsul insanlar da özlərinin gələcək həyatlarını ölkəmizlə bağlayacaq qədər israrlı deyillər.

Kiminlə görüşüb sabahla bağlı söhbət edirsən, düşüncələrini açıq formadaca ortaya qoyaraq, "necəsə ölkədən getmək istəyirəm" deyir. Gerçəkdən narahatedici düşüncədir. İnsanlarımız ölkənin gələcəyinə inanmayacaq qədər laqeydləşiblər. Bəziləri düşüncəsinə muradını xaricdə tapmaq kimi asan qələbə modeli yerləşdirib. Biri çətin qələbə yolunu seçib, düşüncəsindəki Azərbaycan modelini israrla ölkəyə daşıyacaq nikbinliyini söyləmir. Deməli, bütün bunların əksini görməyimiz üçün Azərbaycanı cazibədar edəcək məmləkətə çevirmək kimi missiyamız olmalıdır!

Məsələnin paradoksal vəziyyəti təkcə bunda deyil. Bir sosial qrupun düşüncəsi başqa, əksəriyyətin davranışı tamam başqadırsa, o zaman dominantlıq təşkil edənin baxışları aparıcıdır. Amma bizdə digər sosial qrupların düşüncəsində də oxşar baxışlar mövcuddur. Hətta sıravi vətəndaş xaricə mühacir kimi getmək istəyir. Təhsilini başa vuran xaricdə işləməyi və təhsil almaq istəyən də xarici seçir.

Bunu edənlərə cəmiyyətdə ictimai qınaq yoxdur. Aradan çıxmaq respetləri də əllərində: "Bəs nə etsinlər? Burada qalıb, nə edəcəklər?”.

Heç bir şey, öz evində kirayənişin kimi yaşasınlar! Bu cənnət məmləkətdə özünü onun sahibi kimi yox, sanki başqa sahibkardan icarəyə götürmüş podratçı kimi aparsın. Başqa alternativ qaldımı?

Bu münasibətlər sistemi məni 75 il öncə ikinci dünya savaşında almanların və sovetlərin düşüncə tərzini yadıma saldı. Böyük Vətən Müharibəsi illərində Rusiyada qatarların cədvəldən xeyli geri qalmasının səbəbini soruşanda cavab belə olurmuş: "Müharibədir, nə edək?".

Həmin dövrdə Almaniyada qatarların dinc vaxtlardan daha dəqiq işlədiyinin səbəbini soruşanda da, cavab təxminən eyni olurmuş: "Müharibədir, bəs necə olmalıdır?".

Eyni şərtlər daxilində məsələyə münasibət bir ölkə üçün səbəb, digəri üçün bəhanə idi.

İndi vətəndaşlarımızın bir hissəsi deyir və deyəcək ki, "Yaşamaq olmur, ona görə ölkəni kütləvi tərk edirik”.

Burada qalanlar isə deyəcək: "Qarabağı və ölkəni bu vəziyyətdə yetim qoyub niyə fərarilik etməliyik ki? Qalıb burada ya öləcəyik, yaxud keyfiyyətli yaşayacaq ölkə quracağıq".

...Əslində isə təslimçi düşüncənin əsrinə çevrilənlər, taleyinə sahib çıxmayanlar ölkəni solğunlaşdırır, cazibədarlığını itirir.

Nəticədə səni sabaha aparacaq heç bir kompasa malik olmursan. Vətəndaşına dəyər kimi baxa bilmirsən. Vətəndaş sözünü hecalara bölməyə məcbur olursan: Vətən və Daş. Bununla da Vətəninə sadəcə bir ömür sürmək üçün müvəqqəti dayanacaq kimi baxırsan. Daşı isə bu vətənini bu günə qoyanların başına düşməsini arzu edirsən....

Digər xəbərlər

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

SON XƏBƏRLƏR

19:01 25.11.2024

Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib

18:48 25.11.2024

İspaniya klubları türk oyunçunu almaq istəyir

18:10 25.11.2024

“Gələcəyini Qur!” təhsil təqaüdünü qazanmış abituriyentlərlə “Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu”nda görüş keçirildi - FOTOLAR

18:05 25.11.2024

QƏRARGAH RƏİSİ QANDALLANDI - Hərbi ekspertlik edən Ədalət Verdiyev iki maddə ilə tutulub

18:02 25.11.2024

Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib

17:54 25.11.2024

Mustafa Dənizli: "Arda Turanın komandası "Qalatasaray"a qalib gəlsə..."

17:42 25.11.2024

Hakan Fidanla NATO-nun baş katibi görüşüb - Ankarada

17:37 25.11.2024

Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb - Yerinə öz xanımını təyin edib

17:15 25.11.2024

“Sabah”da baş məşqçi təyinatı olub

17:08 25.11.2024

Zahid Oruc Milli Məclisdə: "Bəlkə azad torpaqlara traktor parkı bağışlayan Belarus kənd təsərrüfatı mütəxəssislərindən xahiş edək ki..."

17:00 25.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:49 25.11.2024

Aktrisa: "Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib"

16:40 25.11.2024

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

16:29 25.11.2024

"Çelsi" "Qalatasaray"ın qolçusunu alır - 75 milyon avroya

16:15 25.11.2024

Fransa və İngiltərə Ukraynaya qoşun göndərir? - “Le Monde” qəzetindən iddia

16:06 25.11.2024

İordan çayının qərb sahilində daha 29 fələstinli saxlanılıb

15:54 25.11.2024

Hər ay icra başçısına 3 min pul verən idarə rəisi vəzifədən çıxarıldı

15:49 25.11.2024

Azərbaycan Ordusunun qırıcıları havalanıb - VİDEO

15:43 25.11.2024

31 il əvvəl törədilmiş qəsdən adam öldürmə cinayətinin üstü açıldı

15:32 25.11.2024

“Dayanıqlıllığın təmin edilməsində təşkilatların rolu” mövzusunda panel müzakirəsi keçirib - FOTOLAR

15:18 25.11.2024

Türkiyənin yeni 500 və 1000-lik əskinazları təqdim olunub - FOTOLAR

15:13 25.11.2024

“Sabah” baş məşqçi ilə vidalaşdı

15:09 25.11.2024

Azərbaycanda gender-əsaslı zorakılığa qarşı 16 günlük kampaniyaya start verilir

15:06 25.11.2024

Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi

14:55 25.11.2024

NATO-nun baş katibi: "Ərdoğanla görüşü səbirsizliklə gözləyirəm"

14:46 25.11.2024

Nazir və komitə sədrlərinin qəbul günləri açıqladı - CƏDVƏL

14:42 25.11.2024

TƏBİB-ə 4 zərbə: 303 minlik tender ləğv edilib

14:30 25.11.2024

Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır

14:22 25.11.2024

Prezident İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi - Sərəncam

14:12 25.11.2024

Bələdiyyələrlə bağlı əlavə qanunlar təsdiqləndi, yeni bələdiyyələr yaradıldı və... - SİYAHI (Yenilənib)

13:25 25.11.2024

Çində soyuq hava - Qarla bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edilib

13:10 25.11.2024

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub

13:01 25.11.2024

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində diqqətçəkən media reklamı: 1.8 milyon necə və kimlərə ayrılıb?

12:52 25.11.2024

Sabah yağış yağacaq

12:47 25.11.2024

Azərbaycan Ordusu ilə SEPAH bir arada: "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi başlayıb - FOTOLAR

12:41 25.11.2024

5 SAATLIQ ƏYLƏNCƏ ÜÇÜN 60 MİN MANAT: içki, çeşidli yeməklər və... - Dövlət Agentliyi mina əvəzinə, hotel gəzir

12:33 25.11.2024

RƏİS VƏ BİZNESMENLƏRİN GİZLİ İŞBİRLİYİ İFŞA OLUNUB - Prokurorluq detalları açıqladı

12:25 25.11.2024

Fransada "Bert" fırtınası: 9 əyalətdə "həyat sönüb"

12:17 25.11.2024

Saytlara pul ayrılacaq - Müsabiqə

12:13 25.11.2024

İlham Əliyev Bosniya və Herseqovinanın rəhbərinə məktub göndərib - MƏTN

12:01 25.11.2024

MEDİA çap mediası subyektlərinə dəstək üçün müsabiqə elan edib - Şərtlər

11:49 25.11.2024

Daşqın və sel olacaq - Xəbərdarlıq

11:24 25.11.2024

"Kartdan karta" üsulu ilə işləyən daha 258 sahibkar cərimələnib

11:00 25.11.2024

Kiçik, orta, böyük qrant müsabiqələrinə layihələrin qəbulu başlayıb

10:53 25.11.2024

Bu ölkələrdən ölkəmizə ət məhsullarının idxalına məhdudiyyət qoyulub

10:49 25.11.2024

Sabiq icra başçısının qardaşına qarşı dələduzluq edən şəxslərdən xəbər var

10:37 25.11.2024

Gürcüstan prezident seçkilərinə hazırlaşır

10:22 25.11.2024

Estetik cərrah Ülviyyə İlyasovadan şikayət var - Səbəb + VİDEO

10:07 25.11.2024

Səadət Partiyasının sədri istefa verdi, yeni sədr seçildi - "Səhhətim vəzifəmi icra etməyə mane olurdu" - FOTOLAR

09:47 25.11.2024

Əli Əsədov qərar imzalayıb - Meşələrə vurulan ziyanla bağlı

DAVAMINI OXU