Mərkəzi Bankın ehtiyatları necə oldu ki, qısa müddətdə belə artdı?
05-02-2017 [12:24]
Samir ƏLİYEV, iqtisadçı-ekspert
Mərkəzi Bank fevral ayının 1-i tarixinə valyuta ehtiyatlarının həcmini açıqlayıb. Məlum olur ki, valyuta ehtiyatları yanvar ayı ərzində 8,9% artaraq, 4327,2 milyon dollara yüksəlib. Bununla da, Mərkəzi Bank ehtiyatlarını bir il əvvəlki həddə çatdırıb.
Əlbəttə, uzun fasilədən sonra bir ayda bu səviyyədə artım təəccüb doğurmaya bilməzdi. Xüsusən də manatın tam üzən məzənnəyə keçdiyinin elan edildiyi bir vaxtda bu məlumat ilk baxışdan belə bir fikri ortaya atır: "Manat tam üzən məzənnəyə keçdiyi üçün Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatı artıb".
Bu fikri gücləndirmək üçün Rusiya və Qazaxıstan təcrübəsinə istinad etmək də olar. Çünki hər iki ölkədə milli valyutanın məzənnəsi sərbəst buraxıldıqdan sonra valyuta ehtiyatlarının azalması dayandı və artımla əvəz olundu.
Bəs, onda necə oldu ki, bizim Mərkəzi Bankın ehtiyatları qısa müddətdə bu həcmdə artdı?
Mərkəzi Bankın xəsisliklə paylaşdığı məlumatlar fonunda bunun səbəbini müəyyənləşdimək çətindir. Yenə də onu tapmağa çalışaq.
Qabaqcadan deyim ki, Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının artmasının manatın tam üzən məzənnəyə keçidi ilə heç bir əlaqəsi yoxdur. Çünki Mərkəzi Bank ötən ilin sentyabrından valyuta bazarında satışı dayandırıb və ancaq fasilitator rolunu oynayır. Yəni, onsuz da baş bankımız valyuta satmırdı.
Yanvar ayında dollar dünya bazarında əsas valyutalara münasibətdə ucuzlaşıb. Valyuta ehtiyatına daxil edilən avro 2,7%, funt sterlinq isə 1,9% bahalaşıb. Bu valyutaların ehtiyatlarda həcmi barədə son məlumatlar yoxdur. Təxmin etmək olar ki, 4 milyard dollarlıq ehtiyatda onların payı ümumi məbləğin 10-15% civarındadır. Deməli, məzənnə fərqinə görə, artım 10-15 milyon dollar olub. Onda yerdə qalan vəsait hardan yaranıb?
Ehtiyatların idarə edilməsindən o qədər artım əldə etmək mümkün deyil. Mərkəzi Bank bazardan da dollar almayıb. Ən azı indiki dövrdə bu, mümkün deyil. Elə pul bazasının yanvar ayında 6.7% azalaraq 7,3 milyard manata düşməsi monetar qurumun alış versiyasını istisna edir.
Yeganə səbəb kimi, Neft Fondunun "makroiqtisadi sabitlik" məqsədilə nəzərdə tutulan 7,5 milyard manatın bir hissəsinin Mərkəzi Banka köçürülməsi ilə izah etmək olar. Bu məqsədlə Neft Fondu ayda orta hesabla 625 milyon manat köçürməlidir. Bu isə təxminən 342 milyon dollar (yanvar üzrə orta məzənnə təxminən 1,83 USD/AZN) edir. Məzənnə fərqini də nəzərə alsaq, təxminən, 352-357 milyon dollar edir. Ehtiyatın həcmi də məhz bu həddə artıb.
Mərkəzi Bank sonsuz olaraq Neft Fondunun vəsaiti hesabına ehtiyatlarını artırmayacaq. Çünki makroiqtisadi sabitliyin puluna ehtiyac çoxdur. Həm xarici borcların (Beynəlxalq Bank, dövlət şirkətləri və s.), həm də valyuta bazarının bu vəsaitə ehtiyacı olacaq. Ona görə də növbəti aylarda Mərkəzi Bankın valyuta ehtiyatlarının yenidən azalması baş verəcək.
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Daha iki "tiktoker"in barəsindəki həbs müddəti uzadıldı
SOCAR-ın yeni layihəsi: Albaniyada bir şəhərinin qazlaşdırılmasının təqdimatı olub - Açıqlamalar
Ceyhun Bayramov sülh sazişindən danışdı: "12 sənəd layihəsi dəyişdirilib, ancaq..."
Yardımlı rayonunda zəlzələ olub
BAKIDA SÖKÜNTÜ: kv.metrə 1300 manat verilir - Bununla başqa yerdə mənzil almaq olar? (VİDEO)
Jurnalisti "qanuni oğrular"la hədələyən kimdir? - "Dedi ki, adam tutmuşam, hər ikinizi öldürəcəyəm”
50-dən çox qonağın zəhərləndiyi şadlıq evindən açıqlama: “Nə oldu zalın birində zəhərlənmə oldu, digərində yox..."
Ağdadaş Ağayev: "Gecələri demək olar ki, yatmıram, yazıram..."
Aclıq aksiyası keçirən Tofiq Yaqublu müayinə olunub - Qızı açıqladı
Sabah yağış yağacaq
Paşinyan sərhəddə: “Bu, məşhur Kirants divarıdır, onun digər tərəfində Azərbaycan yerləşir” - FOTOLLAR
Məktəbli qızlarımız ölkəmizi Avropa Qızlar İnformatika Olimpiadasında təmsil edəcək - FOTOLAR
Dövlət Nəzarəti Xidmətinin ştat vahidi artırıldı - Fərman
“Kredit büroları haqqında” qanun dəyişib
Prezident “Mühasibat uçotu haqqında” qanunu təsdiqlədi - Dəyişiklik
Prezidenti işğaldan azad edilmiş ərazilərlə bağlı yeni qanunu təsdiqlədi - Nələr olacaq?
Bakıda ahıl qadının 80 min manatını ələ keçiriblər
Müğənni Qumral: "Biz ailə xanımıyıq, gecə saat 2-də, 3-də..."
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin, təhlükə var"
GENERALA YÜKSƏK VƏZİFƏ VERİLDİ - O, kimdir?
Ermənistan sərhəddə növbəti təxribat törədib - MN açıqlama yaydı
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mərmərə dənizini çirkləndirən gəmi sahibinə cəza kəsilib - 26 milyon
Məhkəmədə Ermənistanın törətdiyi Xocalı soyqırımı ilə bağlı faktlar nümayiş olunub - FOTOLAR
İlham Əliyev, Mehriban Əliyeva və nəvələri “Sea Breeze”də - FOTOLAR
ABŞ BUNKER DƏLƏN BOMBA DOLU 9 TƏYYARƏNİ İSRAİLƏ GÖNDƏRDİ - "Nəyin bahasına olursa olsun, İranı vuracağıq"
“İsrail olmasaydı, Amerika onu yaradardı” - Amerikanın Yaxın Şərqdə batmayan gəmisi (TƏHLİL)
Rusiya Donetskdə 4 yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Bakıda təmir adıyla 105 milyonluq tender...
Donald Tramp "Siz avropalılara "parazit" demisinizmi?" sualından özünü itirdi: "Nədən bəhs etdiyini bilmirəm"
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlərdə bu il növbəti artımlar ediləcək"
ABŞ-da əcnəbi tələbələrin vizası ləğv edilir
Şirvanda saxta araq satılırmış
AFFA “Turan Tovuz”un şikayətini rədd etdi
Bakıxanov, Köhnə Günəşli, İmişli və Qubada ağacları kəsiblər
İlham Əliyev xristian icmasına məktub göndərib - MƏTN
"Bəs sizcə, kimlərə haqsızlıq oldu?" - Qənirə Ataşovadan nazirliyin siyahısına maraqlı reaksiya
"2000-ci ildə ailə qurub Rusiya vətəndaşlığı almışam və..." - Milyonluq məhkəmə işi
ABŞ Suriyadakı 8 bazadan 3-nü qapatdı - Hərbçilər geri çəkilir
Diplomatlar Şuşaya gediblər
Müğənni mollanın təklifinə "yox!" dedi
Məhkəmədə zərərçəkmiş şəxs Madat Babayanı tanıdı: "O, “sən türksən” deyib məni təpiklədi"
Xəzər dənizi geri çəkilir: ekspertlər həyəcan təbili çalır