Bir millətin 20 yanvar kimi şərəf tarixi

19-01-2017 [23:00]

Tarix yazılmalıdır. Həm də, gələcək nəsillər bir zamanlar nələrin necə olduğunu öyrənə bilsinlər deyə, olduğu kimi yazılmalıdır.

Bir millətin 20 yanvar kimi şərəf tarixi də yazılmalıdır. İlk növbədə, bu tarixi yaradanların, yaşayanların onu yazması vacibdir. Həmin o qara gecənin iştirakçısı, şahidi olan on minlərlə insanın bu olayları qələmə alması lazımdır ki, onillər, yüzillər sonra heç kim gerçəkləri saxta şəkildə təqdim edə bilməsin.

Mən də o olayların iştirakçısı, şahidiyəm. 22 yaşlı dəliqanlı çağlarımdı. Azərbaycan Sovetlər İttifaqının tərkibində olsa da, artıq müstəqillik yelləri getdikcə daha gur əsməyə başlamışdı. Günlərimiz küçələrdə, meydanlarda, universitet dəhlizlərində keçirdi. Hamımız yavaş-yavaş o müqəddəs günü yaxınlaşdırmağa çalışırdıq. Kimimiz hər şeyi dərk edərək, kimimiz də sadəcə proseslərdən kənarda qala bilmədiyimiz üçün meydanlardaydıq.

Bizi bu yolda məhrumiyyətlərin, qanların gözlədiyini də getdikcə daha dərindən fərq etməyə başlamışdıq.

Nəsə bir şey olacağını mümkün sayırdıq. Həbslər, döyülmələr, hətta ayrı-ayrı fəalların, öndə gedənlərin terror edilməsi də ağlımıza gəlirdi. Yalnız tək bir şeydən başqa: doğma saydığımız ordunun Bakını, ardından da Azərbaycanın başqa şəhərlərini işğal altına alıb, milləti qanına qəltan edəcəyini, çox güman, heç kim təsəvvürünə belə gətirmirdi. Ola bilsin, kimlərsə bunu görürdü, gözləyirdi, lakin geniş kütlənin belə bir təsbitinin yoxluğuna şəxsən özüm şahid idim o günlərdə…

Biz bilirdik ki, ordu şəhərə soxulub fövqəladə vəziyyət elan edə bilər; yəni bunu mümkün sayırdıq və ona da hazır idik. Lakin heç bir xəbərdarlıq etmədən, gecənin bir aləmində rus əsgərlərinin əliyalın insanların üzərinə tanklarla, avtomat silahlarla hücuma keçəcəyini düşünmək belə istəmirdik. Çünki bu davranış nəinki dinc dövrün, hətta savaş dövrünün qanunlarına belə uyğun gəlmirdi.

Rus əsgərləri və onların başbilənləri o gecə bütün dünyaya göstərdilər ki, nə barış, nə də savaş qanunları onlar üçün dəyər kəsb etmir. Onlar üçün yalnız güc nümayişi önəmli idi. Hədəf seçdiklərinin əliyalın olmasının, uşaq, qadın, qoca olmasının onlar üçün heç bir fərqi yox idi. Əsas olan, heç nəyə baxmadan hər kəsi əzə biləcəklərini göstərmək idi ki, bunu da bacardılar…

Bununla belə, bir məsələdə yanılmışdılar. Onlar əmin idilər ki, bu yolla Azərbaycan xalqının iradəsini, mübarizə əzmini birdəfəlik qırmaqla başqalarına da dərs vermiş olacaqlar. Alınmadı! Bacarmadılar! Azərbaycan xalqı o gecə öz qanıyla tarixin daha bir şərəfli səhifəsini yazdı və bütün dünyaya göstərdi ki, əliyalın olsa belə, can bir qəlbdə birləşə, ən qəddar düşmənin qarşısında şirin canını sipər edə bilər!

Biz o gecə bunu göstərdik, bacardıq və aradan keçən illər ərzində sübut etdik ki, heç bir təxribata yol vermədən haqlı iş uğrunda mübarizə aparmışıq.

Lütfən, bu kiçik kitabımı da o günlərin olaylarını tarixə yazmaq üçün qələmə sarılma cəhdi sayın.

İllər keçdikcə insan yaddaşı korşalır, bir çox gerçəklər unudulur, olayların xatırlanması çətinləşir. Ona görə də düşündüm ki, nə qədər yaddaşım yerindədir, olanları qələmə alım. Qoy bu da mənim o gecəylə bağlı bir şahid ifadəm olsun. Zaman mühakiməsində ittihamçımızsa qoca Tarixdir yalnız!..

Kitabda siyasi xadimlərdən, o dövrün hakimiyyət yetkililərindən heç kimlə bağlı fikirlərə yer vermirəm. Çünki yazar olaraq şəxsən mənim onlarla təmasım olmamışdı o günlərdə. Təkcə eşitdiklərim, oxuduqlarım var ki, onları da bir çox yazarlarımız məndən öncə dəfələrlə qələmə alıb.

Yalnız o vaxtlar Moskvada yaşayan Heydər Əliyevin 21 yanvar 1990-cı ildəki cəsur davranışına yer verməyi məqsədəuyğun saydım bu kitabda. Çünki onun o davranışı həqiqətən də bir tarixi olay olmaqla, millətin ən çətin günündə böyük mənəvi dəstək idi. Ona bizim çox ehtiyacımız vardı həmin günlərdə, çox…

Kitabda keçən adların hamısı gerçəkdir. Onların hər biri o günlərin canlı qəhrəmanı sayıla bilər. Kimisi az, kimisi də çox çalışmışdı həmin günlərdə.

Azər obrazı da gerçəkdir və bu, mənim özüməm. İndi də fəalam. Amma aradan 26 il keçib və bu sətirləri yazanda o zamankı kimi çılğın, dəli-dolu deyiləm. Sadəcə olaylara daha soyuqqanlı yanaşa bilirəm. Həyat təcrübəsi də öz sözünü deyir, əlbəttə. Bu günümüzdən o günlərə baxanda bir daha əmin oluram ki, biz haqlıydıq. Günahımız yox idi. Azərbaycan xalqı dinc mübarizə aparırdı. Sadəcə Sovet-rus imperiyası öz mahiyyətinə uyğun davranmışdı o günlərdə də.

Bir zamanlar şahidi olduqlarımı məhz ona görə qələmə alıram ki, kimin kim olduğu, mübarizəmizin mahiyyəti doğru anlaşılsın.

Bu bir kitabdır: Bədii kitab. Əslində, memuar da demək olar. Ancaq yenə də çalışdım ki, bir az dadlı-duzlu olması üçün bədii üslubda qələmə alım. Ona görə də roman janrında təqdim edirəm. Hərçənd, roman olmadığını da iddia etmək mümkündür.

Kitabda ara-sıra doğma kəndimə – Dədəliyə yer verməyim sadəcə əsərin qəhrəmanının – Azərin haradan gəldiyini, kim olduğunu, hansı mühitdə böyüdüyünü göstərmək məqsədi daşıyır. Bunu, tam olmasa da, onu yetişdirən yurd haqqında bilgi vermə cəhdi kimi qəbul edin.

Oxuyacaq hər kəsə öncədən təşəkkür edirəm. Yəqin ki, dəyərli oxucularımızın qeydləri, iradları da olacaq. Onları da dinləməyə, müzakirə etməyə hazıram və buna çox şad olaram.

Son olaraq, yaddaşımı yeniləməyə yardımçı olmuş tələbə dostum Kamilə, o günlərdə Xudatda baş verənləri mənə xırdalıqlarınadək danışmış dostlarım Ramazan Əliyev və İzzət Biyabaniyə, kitabı çapdan öncə oxuyub öz dəyərli tövsiyələrini vermiş, onun redaktorluğunu üstlənmiş dostum Əkbər Qoşalıya təşəkkür etmək istərdim.

Özəl və əlavə bir təşəkkürü isə o günlərin canlı şahidi, peşəkar və təcrübəli fotoqraf S.Rasimə ünvanlamaq istərdim. O, heç bir təmənnasız həmin günlərə aid fotolarla bu kitabımızı zənginləşdirmiş oldu. Var olsun.

Digər xəbərlər

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

SON XƏBƏRLƏR

19:01 25.11.2024

Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib

18:48 25.11.2024

İspaniya klubları türk oyunçunu almaq istəyir

18:10 25.11.2024

“Gələcəyini Qur!” təhsil təqaüdünü qazanmış abituriyentlərlə “Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu”nda görüş keçirildi - FOTOLAR

18:05 25.11.2024

QƏRARGAH RƏİSİ QANDALLANDI - Hərbi ekspertlik edən Ədalət Verdiyev iki maddə ilə tutulub

18:02 25.11.2024

Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib

17:54 25.11.2024

Mustafa Dənizli: "Arda Turanın komandası "Qalatasaray"a qalib gəlsə..."

17:42 25.11.2024

Hakan Fidanla NATO-nun baş katibi görüşüb - Ankarada

17:37 25.11.2024

Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb - Yerinə öz xanımını təyin edib

17:15 25.11.2024

“Sabah”da baş məşqçi təyinatı olub

17:08 25.11.2024

Zahid Oruc Milli Məclisdə: "Bəlkə azad torpaqlara traktor parkı bağışlayan Belarus kənd təsərrüfatı mütəxəssislərindən xahiş edək ki..."

17:00 25.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı

16:49 25.11.2024

Aktrisa: "Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib"

16:40 25.11.2024

Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır

16:29 25.11.2024

"Çelsi" "Qalatasaray"ın qolçusunu alır - 75 milyon avroya

16:15 25.11.2024

Fransa və İngiltərə Ukraynaya qoşun göndərir? - “Le Monde” qəzetindən iddia

16:06 25.11.2024

İordan çayının qərb sahilində daha 29 fələstinli saxlanılıb

15:54 25.11.2024

Hər ay icra başçısına 3 min pul verən idarə rəisi vəzifədən çıxarıldı

15:49 25.11.2024

Azərbaycan Ordusunun qırıcıları havalanıb - VİDEO

15:43 25.11.2024

31 il əvvəl törədilmiş qəsdən adam öldürmə cinayətinin üstü açıldı

15:32 25.11.2024

“Dayanıqlıllığın təmin edilməsində təşkilatların rolu” mövzusunda panel müzakirəsi keçirib - FOTOLAR

15:18 25.11.2024

Türkiyənin yeni 500 və 1000-lik əskinazları təqdim olunub - FOTOLAR

15:13 25.11.2024

“Sabah” baş məşqçi ilə vidalaşdı

15:09 25.11.2024

Azərbaycanda gender-əsaslı zorakılığa qarşı 16 günlük kampaniyaya start verilir

15:06 25.11.2024

Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi

14:55 25.11.2024

NATO-nun baş katibi: "Ərdoğanla görüşü səbirsizliklə gözləyirəm"

14:46 25.11.2024

Nazir və komitə sədrlərinin qəbul günləri açıqladı - CƏDVƏL

14:42 25.11.2024

TƏBİB-ə 4 zərbə: 303 minlik tender ləğv edilib

14:30 25.11.2024

Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır

14:22 25.11.2024

Prezident İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi - Sərəncam

14:12 25.11.2024

Bələdiyyələrlə bağlı əlavə qanunlar təsdiqləndi, yeni bələdiyyələr yaradıldı və... - SİYAHI (Yenilənib)

13:25 25.11.2024

Çində soyuq hava - Qarla bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edilib

13:10 25.11.2024

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub

13:01 25.11.2024

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində diqqətçəkən media reklamı: 1.8 milyon necə və kimlərə ayrılıb?

12:52 25.11.2024

Sabah yağış yağacaq

12:47 25.11.2024

Azərbaycan Ordusu ilə SEPAH bir arada: "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi başlayıb - FOTOLAR

12:41 25.11.2024

5 SAATLIQ ƏYLƏNCƏ ÜÇÜN 60 MİN MANAT: içki, çeşidli yeməklər və... - Dövlət Agentliyi mina əvəzinə, hotel gəzir

12:33 25.11.2024

RƏİS VƏ BİZNESMENLƏRİN GİZLİ İŞBİRLİYİ İFŞA OLUNUB - Prokurorluq detalları açıqladı

12:25 25.11.2024

Fransada "Bert" fırtınası: 9 əyalətdə "həyat sönüb"

12:17 25.11.2024

Saytlara pul ayrılacaq - Müsabiqə

12:13 25.11.2024

İlham Əliyev Bosniya və Herseqovinanın rəhbərinə məktub göndərib - MƏTN

12:01 25.11.2024

MEDİA çap mediası subyektlərinə dəstək üçün müsabiqə elan edib - Şərtlər

11:49 25.11.2024

Daşqın və sel olacaq - Xəbərdarlıq

11:24 25.11.2024

"Kartdan karta" üsulu ilə işləyən daha 258 sahibkar cərimələnib

11:00 25.11.2024

Kiçik, orta, böyük qrant müsabiqələrinə layihələrin qəbulu başlayıb

10:53 25.11.2024

Bu ölkələrdən ölkəmizə ət məhsullarının idxalına məhdudiyyət qoyulub

10:49 25.11.2024

Sabiq icra başçısının qardaşına qarşı dələduzluq edən şəxslərdən xəbər var

10:37 25.11.2024

Gürcüstan prezident seçkilərinə hazırlaşır

10:22 25.11.2024

Estetik cərrah Ülviyyə İlyasovadan şikayət var - Səbəb + VİDEO

10:07 25.11.2024

Səadət Partiyasının sədri istefa verdi, yeni sədr seçildi - "Səhhətim vəzifəmi icra etməyə mane olurdu" - FOTOLAR

09:47 25.11.2024

Əli Əsədov qərar imzalayıb - Meşələrə vurulan ziyanla bağlı

DAVAMINI OXU