Albaniyada süni intellekt üzrə nazir təyinatı... - Professor yazır
12-09-2025 [09:45]
Saleh Məmmədov,
Professor, Sabiq maliyyə naziri
***
Süni intellekt dövlət məmurlarına da çatdı, süni intellektlə təbii insan intellekti arasında kəskin rəqabət başlayır. Özü də ən yüksək səviyyədə: Albaniya rəsmi olaraq Süni intellekti dünyada ilk dəfə olaraq NAZİR təyin etdi (müsəlmanlar da ayılmağa başlayıb).
Adı da DİELLA. Azərbaycanda da nazir vəzifəsinə böyük rəqabət gəlir. Mənə elə gəlir ki, çətin ki, bu ölkədə Chat GPT və ya Grok Aİ səviyyəsində təbii intellekt tapıla bilinsin.
Diella kimdir?
Adın mənası: “Diella” alban dilində “günəş işığı” deməkdir—şəffaflıq və aydınlıq simvolu kimi seçilib.
Forması: Diella fiziki varlıq deyil, süni intellektlə yaradılmış tam rəqəmsal bir varlıqdır.
Görünüşü: Onun avatarı ənənəvi alban geyimində gənc qadın kimi dizayn edilib—mədəni irsi və texnoloji gələcəyi birləşdirir.
Vəzifələri və funksiyaları
Diella süni intellekt üzrə nazir deyil; özüdür süni intellekt nazir.
Onun əsas vəzifələri bunlardır:
- Dövlət satınalmaları: Diella tender proseslərini qiymətləndirir və korrupsiyadan uzaq, şəffaf idarəetməni təmin edir.
- İstedadların cəlbi: Dünyanın müxtəlif yerlərindən mütəxəssisləri işə götürmək səlahiyyətinə malikdir.
- Rəqəmsal idarəetmə: Diella vətəndaşlara dövlət xidmətlərinə onlayn çıxış verən e-Albania platformasını idarə edir.
Korrupsiyaya qarşı mübarizə
Baş nazir Edi Rama Diella-nın korrupsiyaya qarşı mübarizədəki rolunu vurğulayıb:
- Tenderlərin nəzarəti: Tenderlərlə bağlı qərarlar artıq insan nazirlərdən Diella-nın süni intellekt sisteminə ötürülür.
- Şəffaflıq hədəfi: Məqsəd odur ki, dövlət satınalmaları “100% korrupsiyadan uzaq” və hər bir vəsait “100% izlənilə bilən” olsun. Dünya miqyasında süni intellekt qədər korrupsiyaya ağır zərbə vuran ikinci bir amil yoxdur.
- Mərhələli tətbiq: Diella-nın inteqrasiyası dövlət idarəçiliyinin rəqəmsallaşdırılması və təmizlənməsi strategiyasının bir hissəsidir.
Qlobal əhəmiyyəti
- Dünya birincisi: Albaniya rəsmi olaraq süni intellekt naziri təyin edən ilk ölkədir—dövlət idarəçiliyində yeni dövrün başlanğıcı.
- Avropa İttifaqına inteqrasiya: Bu addım Albaniyanın 2030-cu ilə qədər Aİ-yə üzv olmaq istəyinə uyğun gəlir və islahatlara sadiqliyini göstərir.
- İctimai reaksiyalar: Bəzi vətəndaşlar Diella-nın korrupsiyanı tam aradan qaldıra biləcəyinə şübhə ilə yanaşsalar da, digərləri bunu cəsarətli modernləşmə addımı kimi qiymətləndirirlər.
Çalışdığım UNEC və Bakı mühəndislik universitetində Süni intellektin iştirakı ilə tədris prosesinə başlamağı düşünürük. Hələlik, dərslərin yaradıcı süni intellekt vasitəsi ilə aparılmasını və yavaş yavaş VİRTUAL MÜƏLLİM konsepsiyasına keçidi planlaşdırırıq. Hazırda ölkədə Copilot, Gemini, Deepseek və ya Chat GPT səviyyəsində bir nəfər də intellekt yoxdur, professor müəllim heyyətinin yarıdan çoxu bu proqramlardan xəbərsizdir.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Türkiyə futbolunu silkələyən mərc oyunları... - Klub bəyanat yaydı
"Bank Respublika"nın borcları artdı - Əmanətlər geri çəkildi
İstanbulda casusluq: daha 13 nəfər saxlanılıb
Bloger"Azərsun"u necə "ram" edib? - VİDEO
Rəşad Dağlı əməliyyat olunub
3 gün ardıcıl yağan yağış Bursanı susuzluqdan xilas edib
Qırıcılarımız Bakı səmasında… - VİDEO
Nazir Vilayət Eyvazov polis olmaq istəyən 189 nəfəri növbəti mərhələyə buraxıb - VİDEO
Rəqqasə: “Zalımların o dünyada yanmasının nə xeyri var?”
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Sabah Bakının üç rayounda qaz olmayacaq
"Yazıqsınız, özünüz kirayədə yaşayırsınız, qızımın isə 3-4 evi var" - Deputat övladının şikayətini tirajlayanlara belə ismarıc yolladı (VİDEO)
PREZİDENT BU SƏFİRLƏRİ GERİ ÇAĞIRDI - Yeni təyinatlar (YENİLƏNİB)
ONLARIN MAAŞI ARTIRILDI - Baş nazir qərar imzaladı (SİYAHI)
Ramiz Mehdiyevin Rusiyaya yazdığı sensasiyalı məktub üzə çıxdı: nələr planlanırmış? - FOTOFAKT
"Üzeyir Hacıbəyli Mükafatı" müsabiqəsi elan olunub - Şərtlər
Qəzzada daha 8 nəfər öldürülüb
Bakıda və Abşeronda güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
Ölkədən çıxışa qadağa... - Vergi Xidməti yeni mobil tətbiq yaradır
Türklər Monteneqroda dava saldı, ölkə vizaları dayandırdı - Rəsmi Ankara "prosesi diqqətlə izləyirik" mesajı verdi
Dağ çaylarında daşqın gözlənilir
“Nar”a yeni baş icraçı direktor təyin olundu
Zabil Qəhrəmanovun həbsindən şikayəti verilib
MƏRC OYUNLARI TÜRK FUTBOLUNDA ZƏLZƏLƏ YARADIB - Hakimlər "qara həlqə"yə alındı, 371 hakim...
Polkovnik qonşusuna belə yumruq atdı - VİDEO
Berris Ekinci Azərbaycana gəlib
YAP-çı deputat qorxuya düşdü və köməkçisini "topun ağzına" atdı - Əli Kərimliyə görə
Ramiz Mehdiyevin qızının əri sabiq deputatı rüsvay elədi: "O, bizim qapımızın ağzında dayanan, ayaqqabımızı..."
Dövlət Komitəsinin gənc əməkdaşı dünyasınə dəyişib
Bağçalara işə qəbul üzrə keçid balları müəyyən olunub
"Övladları üzərindən alver aparanlar var" - Tağı İbrahimov
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
“Yelo Bank” zəmanət verdi və pulu "yedi" - QALMAQAL
Qarabağ sonasında daha 1644.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Dövlətə 81,5 milyon manat zərər vuran 30 nəfər cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub - Axtarışa verilənlər var
I Qarabağ müharibəsinin daha 16 itkin-şəhidi dəfn olunacaq - SİYAHI
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günü (CƏDVƏL)
Əli Əsədov yeni qaydanı təsdiqlədi - Dövlət qurumlarında informasiya diaqnostikası ilə bağlı
HƏKİMƏ HÖKM OXUNDU - Alimin ölümünə görə
“Bəli, mən partiyanın sədri seçilmişəm" - Elçin Ağamalı sənədləri Ədliyyə Nazirliyinə göndərir
Allahşükür Paşazadə Papa ilə görüşəcək