ŞƏRAB VƏ İNSAN (I. Nəzəri hissə)
02-09-2023 [16:16]
Qalib ARIF
***
«Şərab və insan» mövzusunda danışmaq istəyirəm. Araşdırmaq istəyirəm ki, görəsən, niyə insan şəraba bu qədər meyl edir, illərlə zərrə-zərrə, damcı-damcı canına qəsd edir? Görəsən, şərab insanları necə yoldan çıxarır, hərəni bir cür, yoxsa hamını eyni cür aldadır? Bəlkə, doğrudan da günahkar zəmanədir, bəlkə hər kəsin taleyi öz əliindədir, şair demiş, işində, gücündə, əməlindədir? Şərab haqqında eşitdiklərimi, oxuduqlarımı, gördüklərimi şəxsi təcrübəmin süzgəcindən keçirib kağıza köçürmək niyyətindəyəm. Şəxsi təcrübəm isə zəngindir…
Düşünürəm ki, şərabın dostlarını üç qrupa bölmək olar. Birincilər, hamıya məlum olan, el arasında «alkaş», «alkaqolik» adlanan (alkoqolik şərabdan üzvi surətdə asılı olan, bu bəladan qurtarmaq iqtidarında olmayan adama deyilir) həmin məxluqlardır ki, başlarındakı və bəxtlərindəki boşluğu şərabla doldurmaq istəyirlər. Bunların şərabla dostluğu instiki, bəlkə də irsi bir məsəlsdir. Bunlar elə bil ki, anadangəlmə aludəçilərdir, bunlar üçün şərab narkotik kimidir. Odur ki, «keçmiş narkoman olmur» misalı bunlara da aiddir. Evdən yalnız iki fikirlə çıxırlar: harada içmək və kiminlə yatmaq. İkincini hər deyəndə tapmasalar da, birincini həmən tapırlar, çünki nə olsa, harda olsa içirlər. Yaşa dolduqca, «kiminlə yatmaq» problemi tamam aradan çıxır. Şərab sözün əsl mənasında, onları həyata səsləyən yeganə stimula çevrilir. Ayıq vaxtı da sərxoş kimi səndələyirlər, ayaqlarını gen qoyub, matros kimi yellənə-yellənə gəzirlər. İçəndən sonra isə onları evin dalında, pilləkannın altında, hətta gölməçənin içində axtarmaq lazımdır. Bunlar karikaturaçı rəssamlara geniş material verən həmin ikiayaqlı məxluqlardır.
İkincilər istedadlı, yaradıcı insanlardır. Öz güclərinə inanırlar, həyatda özlərinə arxayındırlar. Həyatda öz yerlərini tapsalar, yaradıcı təxəyyülün hesabına çox uzağa gedə, görünməmiş zirvələr fəth edə bilərlər. Amma həyatda öz yerlərini tapmayanda, ya da tale onlara zərbə vuranda şəraba üz tuturlar. Onlarda şəraba qarşı andangəlmə həvəs olmur, bu, onlarda irsən keçən yox, necə deyərlər, sonradan qazanılan xəstəlikdir. Şərabla tanışlığa da ayıq başla, qalib gələcəklərinə, ondan istifadə edəcəklərinə daxili bir inamla gedirlər. Özlərini aludəçi yox, istifadəçi hesab edirlər. Əvvəllər şərabdan dərman kimi iyrənirlər, hətta ona nifrət edirlər. Yeni başlayanda hamısı deyir ki, araqdan dərman iyi qəlir. İlk vaxtlar bu dərmanı içmək istəmirlər, az qala özlərini zorlayıb içirlər. Hər dəfə içəndə xəstələnirlər, elə bil ki, zəhərlənirlər. Əvvəllər xəstəlik günlərlə çəkir, özünü pis hiss edirsən, hər gün içmək istəmirsən, sonra yavaş-yavaş öyrəşirsən. Şərab narkotik kimidir, gündəlik norma bilmir, getdikcə daha çox içirsən və içdikcə daha çox istəyirsən.
Doğrudur, içki sənin başını dumanlandırır, amma bədəninə təsir etmir, şərab səninçün adi bir şeyə çevrilir. Yəni nə qədər içsən də özünü idarə edə bilirsən, harda içsən, özün durub evə gedirsən. Öz-özünə öyünürsən ki, içkiyə öyrəşmirsən, istəyəndə içirsən, istəməyəndə içmirsən. Amma bu, tələdir, şərabın səninüçün, yüzlərlə sənin kimi qurbanlar üçün qurduğu tələdir - o, səni uçuruma doğru itələyir. Şərabın istifadəçisi olmaq üçün illər, aludəçisi olmaq üçün isə on illər lazım gəlir. Həyat isə qısadır. İllər keçir, on illər keçir, bir də görürsən başın, bədənin, bütün orqanizmin od tutub yanır, şərab tələb edir. İçməyəndə yeyə bilmirsən, işləyə bilmirsən, yaşaya bilmirsən, qanın qaralır, başın fırlanır. Hətta əlin-ayağın əsməyə başlayır. Artıq şərabı tələbat kimi, dərman kimi içməyə başlayırsan (artıq uçurumun başındasan!), yenə aldanırsan, güman edirsən ki, o, sənə kömək edir. Amma o, səni uçurumdan aşağı - «alkaşlığ»a itələyir…
Üçüncülər dahilərdir, Allahın sevdiyi, seçdiyi şəxsiyyətlərdir, anadangəlmə liderlərdir. Olsun ki, Allah onları xarizmatik bir lider yaratmaq istəyib, ağlı, istedadı, özünə inamı yox deyincə verib. Amma özləri hardasa səhv ediblər, taleyin pilləkanında büdrəyiblər. Bu adamlar daim birinci olmaq, kütləni arxasınca aparmaq, Allah vergisi olan nəhəng enerjilərini reallaşdırmaq istəyirlər. Amma həmişə alınmır, bəzən onların - anadan dahi doğulanların da bəxti gətirmir, oxu daşa dirənir. (Burda böyük Nəsimnin «Məndə sığar iki cahan, mən bu cahana sığmazam» misrası yada düşür). Bu zaman onlar içərilərində olan odu, alovu, ehtirası şərabla söndürmək istəyirlər, alovlu bir ehtirasla şəraba hücum edirlər. Bu, od püskürən yanğının coşqun sellərlə toqquşmasına bənzəyir. İlk nəzərdən adama elə gəlir ki, od suyu yeyəcək, məhv edəcək. Şəraba hücum edən dahilər də belə düşünür, şəraba qalib gəldiklərini zənn edirlər. Şərab onlara ilham verir, «namərd» dünya ilə «sən»lə danışmağa imkan verir…
Kefin kökəlir, özünü saxlaya bilmirsən, sözləri, cümlələri dəyirman kimi üyüdüb tökürsən. Amma beynin saat kimi sərrast işləyir, hər fikir nizamlı əsgər kimi yerindədir, öz növbəsini gözləyir. Hər fikir vəhy kimi sanki qeybdən gəlir, dahiyanə, dəqiq və orijinal səslənir. Dünənki hadisələr beynində bü gün kimi canlanır, fikirlər paraddakı hərbi hissələr təki sıralanır. Sən onları istədiyin kimi götürə, istədiyin yerə düzə bilirsən. Sən aydın danışa bilirsən, çünki aydın düşünürsən. Sən kütləni ətrafına yığmağa və arxanca aparmağa qadirsən. Şərabın gücü də bundadır - beynini günəş kimi işıqlandırır, yalanı sənin dilinlə deməyə başlayır. Sən taleyin səndən aldığını şərabdan almağa başlayırsan, yenə də aldanırsan.
Amma bütün bunlar müvəqqətidir, ötəridir. Allahın qəzəbinə gəlmiş sələmçi kimi şərab da hər nə versə, artıq alandır, dedikləri də hamısı yalandır. Bəli, şərabla dost olanların niyyəti bir olmasa da, aqibəti bir olur. Birincilər gölməçənin içində düşüb qalırlar, hətta bu cür həyatdan zövq alırlar. İkincilər isə şərabdan asılı vəziyyətə düşürlər, içməsələr yaşaya bilmirlər, yavaş-yavaş alkoqolikə çevrilirlər. Odla suyun mübarizəsi isə uzun çəkmir, bir qayda olaraq, soyuq su isti odu söndürür, məhv edir. Dahilər bu dünyadan tez gedir…
(Ardı olacaq)
MİA.AZ
İsrail ordusu BMT-yə aid binaları vurub - Qəzzada
Əhməd Şara: "İsraillə danışıqlar aparırıq, əgər parçalanma olarsa, bu, Türkiyə və İraqa..." - "İrana qapını qapatmamışıq"
Tramp növbəti dəfə Venesuelanı təhdid edib
22 yaşlı futbolçu "Qalatasaray" klubunun təklifini rədd etdi
Bu gün Azərbaycanda Bilik Günü qeyd olunur
KƏLBƏCƏRƏ DAHA 139 NƏFƏR KÖÇÜRÜLÜB
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Qəzzada aclıq: 3 nəfər də ölüb
Qurban Qurbanovun Elxan Məmmədovu toya dəvəti müzakirə yaradıb - Stulun biri 400 manat olub? + FOTO
Türk futbolçunun sevgilisi məşhur model imiş - FOTOLAR
Yəməndən İsrailə PUA hücumu: Ramon hava limanını bağlanıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Xankəndidə erməni təxribatı: erməni əsilli sakin polisə silahlı müqavimət göstərib, yaralanan var (ANBAAN VİDEO) - YENİLƏNİB
İlham Əliyev Xocavənd sakinləri ilə bir arada: "Heç kim bizim qabağımızda dura bilməz" (FOTOLAR)
Qarabağ Universitetinin Klinikası və tədris korpusunun açılışı oldu - Prezident tədbirdə + FOTOLLAR
Könül Mehdiyeva UEFA-dan növbəti təyinat alıb
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Şuşakənd kəndinə gedib - FOTOLAR
Prezident Qırmızı Bazar qəsəbəsində - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev Sos kəndində olub - FOTOLAR
İLHAM ƏLİYEV HADRUTDA: Prezident sakinin evinə baş çəkdi, məscidin açılış oldu - FOTOLAR (Yenilənib)
Prezident İlham Əliyev Füzulidə - FOTOLAR
Sabah yağış yağacaq
Türk Dünyası Sığorta Birliyi Şuşada: yeni sənəd imzalanıb (YENLƏNİB)
Şəmkirdə qəza: iki nəfər ölüb (Yenilənib)
Ceyhun Bayramov Qətərə gedib
Qalmaqal yaradan aparıcı jurnalistikadan getdi: "Bu, mənə bir daha sübut etdi ki..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Turan Tovuz" "Qəbələ"yə qalib gəldi
20 marşrutun hərəkət sxemi dəyişdirilir - SİYAHI
Zakir Həsənov: "Xəbər məni hədsiz kədərləndirdi"
Yeni dərs ilimiz mübarək! - Vahid Tağıyev yazır
Xocalıda daha bir ilk - Daşbulaq kəndinə 13 ailə köçürülüb
Hacı Murad Yagizarovun vəfatı ilə bağlı nekroloq yayılıb
Bakıda dələduzlar saxlanılıb
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Musa Qurbanlının toy məclisi: şənlik bitdi, söz-söhbət bitmədi - "Toyda musiqinin olmaması hansı dinin və hansı millətin adətidir?"
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb - Ofislər, avtomobil qarajı üzərinə həbs qoyulub və...
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verildi
6 ölkənin xüsusi təyinatlı qüvvələri Azərbaycanda: birgə təlim...
Qubada 15 yaşlı qızı 35 yaşlı kişiyə ərə vermək istəyiblər
XOCALININ DAHA BİR KƏNDİNƏ İLK KÖÇ OLUB
Azərbaycan neftinin qiyməti 70 dollara çatır
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
“1992-ci ildə istefa verəndə Heydər Əliyevə zəng vurdum…” – Həsən Həsənovdan maraqlı açıqlamalar (VİDEO)
Ən ucuz gediş haqqı 1 manat 44 qəpik... - İstanbulda ictimai nəqliyyatda gediş haqqı 30 faiz artırıldı (QİYMƏTLƏR)
Salyanda 62 yaşlı şəxs güllələnib
Qəzzada ölənlərin sayı 64756 nəfərə çatıb