17-02-2018 [14:51]
Türkiyə-Yunanıstan arasındakı böhranın Qardak qayalıqlarından daha dərin səbəbləri var. Yunanıstana dəstək verən Avropa İttifaqının reaksiyasının səbəbləri başqadır. Livanın baş naziri Saad Haririnin Ər-Riyadda girov qalması, İsrailin Livan sərhədinə divar hörməsi, Əsədin Rusiya raketləri ilə İsrailin F-16 təyyarəsini vurması və son olaraq, ABŞ dövlət katibi Reks Tillersonun Beyrutda boş otaqda gözlədilməsi son günlər gündəmin əsas mövzularıdır. Türkiyəli yazar Taha Dağlı bütün baş verənlərin pərdəarxasında Aralıq dənizinin şərqindəki təbii qaz yatağının olduğunu yazıb.
Mia.az Publika.az-a istinadən həmin məqaləni təqdim edir:
"Qaz müharibəsi” və Baş nazirin girov götürülməsi
Aralıq dənizindəki qarşıdurma 2009-cu ildə başladı. Həmin il amerikalılar dənizin Livan sahillərində qaz rezervləri tapdı. İsrail 12 quyudan ikisinə sahib çıxdı, 2013-cü ildə həmin quyuların istismarına başladı. İsrailin məqsədi təbii qazı Türkiyə üzərindən transfer etmək idi. "Mavi Mərmərə” məsələsində ilk şərt olan üzr istəmə də bundan qaynaqlanırdı. Lakin Türkiyə İsrailin təklifini isti qarşılamadı.
Daha sonra Misirdə çevriliş oldu, Sisi prezident elan edildi. İsrail Aralıq qazının transferi üçün yeni plan hazırladı. Plana Misir və Yunanıstan daxil idi. Quyuların çoxuna sahib olan Livan bu plandan kənarda qaldı. İsrailin planı təbii qazı Yunanıstan üzərindən birbaşa Avropa bazarına çıxarmaqdı. Bu, Rusiya qazının asılılığından xilas olmaq istəyən Avropa üçün də əhəmiyyətli idi. Rusiyanın Avropanın qaz bazarında hegomonluğunu qırmaqda maraqlı olan ABŞ-ın Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsraili yaxınlaşdırmaq layihəsinin önəmi 2017-ci ilin sonlarında ortaya çıxdı. 2017-ci ili noyabr ayında Livan böhranı yarandı. Livanın baş naziri Saad Hariri Səudiyyə Ərəbistanına gələrək istefa verdi. Əslində isə onun Ər-Riyadda girov götürüldüyü ortaya çıxdı.
Fransanın müdaxiləsi və qazancı
Livan böhranına ilk müdaxilə edən ölkə Fransa oldu. Fransa prezidenti Emmanuel Makron Haririni Ər-Riyaddan Parisə gətirdi, sonra da Beyruta göndərdi və Hariri yenidən baş nazir postuna əyləşdi.
2017-ci ilin dekabr ayında Livan Aralıq dənizindəki təbii qazın istismarı işini Fransa, İtaliya və Rusiya şirkətlərinə verdi. Livanın Fransa, Rusiya və İtaliya ilə anlaşması ABŞ-İsrail cəbhəsinin oyununu pozdu. İsrail-Livan qarşıdurması başladı, nəticədə İsrail Livanla sərhədə divar hörməyə başladı və Livanı müharibə ilə təhdid etdi.
Ruslardan yəhudilərə raketli mesaj
Ötən həftə Əsəd rejimi ilk dəfə İsrail təyyarəsini vurdu. Səbəb İsrailin Suriya sərhədini pozması idi. Hərçənd, İsrail 2012-ci ildən indiyə qədər Suriya sərhədini 20 dəfə pozmuşdu, lakin indiyə qədər Əsəd heç bir reaksiya verməmişdi. İndi bu addımı atması, xüsusilə də İsrail təyyarəsini Rusiya raketi ilə vurması əslində Moskvanın Təl-Əvivə mesajı idi.
Və bütün bunların fonunda Yunanıstanın Türkiyəyə qarşı "baş qaldırması” da təsadüfi deyil. Afina NATO və Avropa İttifaqının dəstəyi olmadan bunu etməz. Məsələ heç də Kardakla məhdudlaşmır, əsl səbəb Aralıq dənizindəki təbii qazdır.
Tillersonun gözlədilməsinin arxasındakı şok səbəb
Nəhayət Tillersonun Livan prezidenti ilə görüş üçün gözlədilməsi məsələsi... ABŞ dövlət katibi Ankaraya səfərdən öncə Beyruta getdi və görüş üçün Livan prezidentini salonda bir müddət gözlədi. Bu, ABŞ-dan gəlmiş yüksəkvəzifəli şəxsə qarşı nadir hallarda baş verən hadisədir.
Digər tərəfdən, Tillersonun önünə su belə qoyulmaması da diqqətçəkən detallardan idi. Tillerson ABŞ-ın nəhəng enerji şirkəti "Exxon Mobil”in İdarə Heyətinin keçmiş rəhbəridir. O, Livanda səfərdə olarkən, Kiprin yunan hissəsi adanın sahillərindəki qaz yataqlarının istismarını "Exxon Mobil”ə verdi. Livanlıların Tillersonu soyuq qarşılaması da "Exxon Mobil”in Aralıq dənizindəki addımından irəli gəlirdi.
Pərviz Şahbazov Biləsuvarda vətəndaşları qəbul edib
Penitensiar Xidmətinin sabiq rəisinin ifadəsi yayılıb
Prezident İlham Əliyev Almaniya Kansleri ilə görüşüb: "Münaqişə ancaq sülh yolu ilə həll olunmalıdır" - FOTOLAR (Yenilənib)
Türkiyədə "terror əməliyyatı": daha 19 şübhəli tutulub
Vüqar Dadaşlı Nərimanovda həbs olunub
CHP-dən "Ərdoğanla görüşməyin" deyən Kamal Kılıçdaroğluna cavab verildi: "Gələcəyə yumruq sıxaraq gedəmmərik"
Dəri xərçənginə qarşı ilk peyvənd sınaqdan çıxarılır - İngilis alimləri mühüm kəşfə imza atır
"Kəpəz hospital"da əməliyyat olunan uşaq ölüb
Bəkir Orucov: "Mən arxası, pulu olmayan, öz zəhməti ilə bu pilləyə çatan generaldım"
“GSMA M360 Eurasia 2024” konfransında ən son rəqəmsal tendensiyalar müzakirə ediləcək
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Şolts: "Bakıda noyabrda keçiriləcək COP29 da uğurlu olacaq"
XİN sözçüsündən Avropa Parlamentinin qətnaməsinə reaksiya: "Bu, açıq siyasi sifarişindən başqa bir şey deyil"
Sensasion olay: partiya fəalı şantaj üçün özünü yerə atdı və... - Ancaq telefon çəkilişi iyrənc niyyəti deşifrə edib (VİDEO, FOTOLAR)
Şirvanda əməliyyat: saxlanılanlar var - FOTO
Nəsimi rayonunda akademik Zərifə Əliyevaya həsr olunmuş adlı tədbir keçirilib - FOTOLAR
İLHAM ƏLİYEV BERLİNDƏ TƏDBİRDƏ - FOTOLAR (Yenilənib)
“Neftçi”nin şikayətinə "yox" deyildi
Kılıçdaroğlu CHP sədrinə "təpindi": "Sarayla müzakirə deyil, mübarizə apararlar" - "Ərdoğanın qərarlarına ortaq olma"
MOSSAD HƏMAS LİDERLƏRİNİ ÖLDÜRMƏLİ, QƏZZA İSƏ YOX EDİLMƏLİDİR" - İsrailli nazir hökumətə səsləndi
Azərbaycan hökuməti Qorxmaz İbrahimliyə cərimə ödəyəcək - Qərar
"Yeni Klinika"da müəmma: mühafizə rəisi tutulub - Baş direktorun qohumu nədə ittiham olunur?
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
Zəlimxan Məmmədlinin Gürcüstana giriş qadağası ləğv olundu: "İlham Əliyevə yurd həsrətimə son qoyduğu üçün..."
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
"Qəssam tuqayları": "İsrailin nəzarət postunu vurduq" - Bölgənin böyük hissəsində internet və rabitə yenə kəsilib
Türkiyə super liqası: ilk 5-lik və 1-ci liqaya yuvarlanacaq komandalar.. - Proqnoz verildi
"Qalatasaray"ın qapçısı yığma komanda ilə vidalaşdı
Füzuliyə daha 39 ailədən ibarət 140 nəfər köçürülüb
TRT 1-də yayımlanan serialın arxa planında rüsvayçılıq: 21 yaşlı saç ustasını zorlamaq istəyiblər
İsveç Latviyaya qoşun göndərəcək - Baş nazirdən açıqlama
ABŞ Suriyadakı bazalarını gücləndirir - 40 zirehli maşınla əlavə canlı qüvvə göndərilib
Rəsmi Moskvadan Baydenin gizli qərarına reaksiya: "Bu, Ukrayna üçün daha çox problem yaradacaq”
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Keçmiş klub prezidenti həbs edilib
Aprel çağırışı yekunlaşır - Xidmətdən açıqlama (FOTO)
Prezidentin köməkçiləri, şöbə müdirləri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
Azərbaycan-Ermənistan sərhədində 20 sərhəd dirəyi quraşdırılıb