17-02-2018 [14:51]
Türkiyə-Yunanıstan arasındakı böhranın Qardak qayalıqlarından daha dərin səbəbləri var. Yunanıstana dəstək verən Avropa İttifaqının reaksiyasının səbəbləri başqadır. Livanın baş naziri Saad Haririnin Ər-Riyadda girov qalması, İsrailin Livan sərhədinə divar hörməsi, Əsədin Rusiya raketləri ilə İsrailin F-16 təyyarəsini vurması və son olaraq, ABŞ dövlət katibi Reks Tillersonun Beyrutda boş otaqda gözlədilməsi son günlər gündəmin əsas mövzularıdır. Türkiyəli yazar Taha Dağlı bütün baş verənlərin pərdəarxasında Aralıq dənizinin şərqindəki təbii qaz yatağının olduğunu yazıb.
Mia.az Publika.az-a istinadən həmin məqaləni təqdim edir:
"Qaz müharibəsi” və Baş nazirin girov götürülməsi
Aralıq dənizindəki qarşıdurma 2009-cu ildə başladı. Həmin il amerikalılar dənizin Livan sahillərində qaz rezervləri tapdı. İsrail 12 quyudan ikisinə sahib çıxdı, 2013-cü ildə həmin quyuların istismarına başladı. İsrailin məqsədi təbii qazı Türkiyə üzərindən transfer etmək idi. "Mavi Mərmərə” məsələsində ilk şərt olan üzr istəmə də bundan qaynaqlanırdı. Lakin Türkiyə İsrailin təklifini isti qarşılamadı.
Daha sonra Misirdə çevriliş oldu, Sisi prezident elan edildi. İsrail Aralıq qazının transferi üçün yeni plan hazırladı. Plana Misir və Yunanıstan daxil idi. Quyuların çoxuna sahib olan Livan bu plandan kənarda qaldı. İsrailin planı təbii qazı Yunanıstan üzərindən birbaşa Avropa bazarına çıxarmaqdı. Bu, Rusiya qazının asılılığından xilas olmaq istəyən Avropa üçün də əhəmiyyətli idi. Rusiyanın Avropanın qaz bazarında hegomonluğunu qırmaqda maraqlı olan ABŞ-ın Səudiyyə Ərəbistanı ilə İsraili yaxınlaşdırmaq layihəsinin önəmi 2017-ci ilin sonlarında ortaya çıxdı. 2017-ci ili noyabr ayında Livan böhranı yarandı. Livanın baş naziri Saad Hariri Səudiyyə Ərəbistanına gələrək istefa verdi. Əslində isə onun Ər-Riyadda girov götürüldüyü ortaya çıxdı.
Fransanın müdaxiləsi və qazancı
Livan böhranına ilk müdaxilə edən ölkə Fransa oldu. Fransa prezidenti Emmanuel Makron Haririni Ər-Riyaddan Parisə gətirdi, sonra da Beyruta göndərdi və Hariri yenidən baş nazir postuna əyləşdi.
2017-ci ilin dekabr ayında Livan Aralıq dənizindəki təbii qazın istismarı işini Fransa, İtaliya və Rusiya şirkətlərinə verdi. Livanın Fransa, Rusiya və İtaliya ilə anlaşması ABŞ-İsrail cəbhəsinin oyununu pozdu. İsrail-Livan qarşıdurması başladı, nəticədə İsrail Livanla sərhədə divar hörməyə başladı və Livanı müharibə ilə təhdid etdi.
Ruslardan yəhudilərə raketli mesaj
Ötən həftə Əsəd rejimi ilk dəfə İsrail təyyarəsini vurdu. Səbəb İsrailin Suriya sərhədini pozması idi. Hərçənd, İsrail 2012-ci ildən indiyə qədər Suriya sərhədini 20 dəfə pozmuşdu, lakin indiyə qədər Əsəd heç bir reaksiya verməmişdi. İndi bu addımı atması, xüsusilə də İsrail təyyarəsini Rusiya raketi ilə vurması əslində Moskvanın Təl-Əvivə mesajı idi.
Və bütün bunların fonunda Yunanıstanın Türkiyəyə qarşı "baş qaldırması” da təsadüfi deyil. Afina NATO və Avropa İttifaqının dəstəyi olmadan bunu etməz. Məsələ heç də Kardakla məhdudlaşmır, əsl səbəb Aralıq dənizindəki təbii qazdır.
Tillersonun gözlədilməsinin arxasındakı şok səbəb
Nəhayət Tillersonun Livan prezidenti ilə görüş üçün gözlədilməsi məsələsi... ABŞ dövlət katibi Ankaraya səfərdən öncə Beyruta getdi və görüş üçün Livan prezidentini salonda bir müddət gözlədi. Bu, ABŞ-dan gəlmiş yüksəkvəzifəli şəxsə qarşı nadir hallarda baş verən hadisədir.
Digər tərəfdən, Tillersonun önünə su belə qoyulmaması da diqqətçəkən detallardan idi. Tillerson ABŞ-ın nəhəng enerji şirkəti "Exxon Mobil”in İdarə Heyətinin keçmiş rəhbəridir. O, Livanda səfərdə olarkən, Kiprin yunan hissəsi adanın sahillərindəki qaz yataqlarının istismarını "Exxon Mobil”ə verdi. Livanlıların Tillersonu soyuq qarşılaması da "Exxon Mobil”in Aralıq dənizindəki addımından irəli gəlirdi.
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
SABİQ DEPUTATIN RAMİZ MEHDİYEVƏ ŞOK MƏKTUBU ÜZƏ ÇIXDI: "Hörmətli ağsaqqalım..." - "Bəlkə, özləri yazıb "qol" çəkiblər?" - FOTO (YENİLƏNİB)
Rezidenturaya qəbulun nəticələri açıqlanıb
RUSİYA UKRAYNANI ADDIM-ADDIM ƏLƏ KEÇİRİR: "Xarkov və Donetskdə daha iki yaşayış məntəqəsi nəzarətə götürülüb"
Qəzzada savaşın 213-cü günü: ölənlərin sayı artlb
Hakim: "AMEA-nın vitse-prezidenti bilərəkdən, ya bilməyərəkdən cavab vermədi" - Qalmaqallı məhkəmə (FOTOLAR)
Keçmiş komitə sədri hakim qarşısına çıxarılır - Korrupsiya ittihamı
Türkiyədə ağır qəza: 8 nəfər ölüb, çoxlu sayda yaralı var - FOTOLAR
Ağdərə və Qubadlıda insan qalıqları tapılıb - Prokurorluq araşdırma aparır (Yenilənib)
Joze Mourinyo Türkiyəyə gəlir - İki illik razılaşma əldə olunub
ABŞ səfiri Füzuli və Şuşada - FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Putin beşinci dəfə and içəcək
QMİ Məhərrəmlik ayının başlanacağı tarixi açıqladı
Prezident İlham Əliyev Həştərxan vilayətinin qubernatorunu qəbul edib - FOTO (Yenilənib)
Emin Əmrullayev yola saldı: nazir həmkarı özünə müşavir götürdü - Sabiq mətbuat katibi vəzifəyə təyin olunub
Azərbaycanla daha bir ölkə arasında viza tələbi aradan qaldırılıb
Gömrük Komitəsinin sədri özünə daha bir müşavir götürüb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Prezident İlham Əliyevdən daha bir - Dəyişiklik
ABŞ-da unikal hadisə: qadın 10 həftə ərzində lotoda iki dəfə 1 milyon dollar qazanıb - "Qənaətlə xərcləyəcəm"
Dövlət xidməti rabitə müəssisələrini "vurdu": “Telefon xidmətlərinə görə əlavə ödənişlər tələb edilir” - Xəbərdarlıq
Anar Məmmədli ev dustaqlığına buraxılmadı - Məhkəmə iclası
Quş qripinə qarşı epizootoloji monitorinqlər keçiriləcək
İki həftə əvvəl "ərim məni döyür" harayı çəkən müğənni ölüm xəbərindən dərhal sonra dəyişdi: "Andımıza sadiq qaldıq, canım yoldaşım"
İsrail əsgərləri Tulkerim qaçqın düşərgəsini mühasirəyə alıb
SABİQ NAZİRİN OĞLUNUN ADI HALLANAN MƏHKƏMƏ PROSESİ: "90 milyon manat ayrılmışdı..." (Yenilənib)
Qəbul imtahanına qeydiyyat başa çatır
Qubad İbadoğluna elektron qolbaq taxılıb
İnəkdən quş qripinə yoluxan var - "Gözləri qıpqırmızı olub"
Neft Fondu əməkdaşları 3 günlük istirahətə 118 min manat xərcləyəcək
Qohumlarını vəzifəyə yığan sabiq nazir indidə belə danışır: "Qabiliyyəti, bacarığı olanı təyin etmək lazımdır, qohumları yox..." - VİDEO
Partiya sədri: "İstəyirlər ki, Rusiya ilə düşmən olaq" - MÜSAHİBƏ
“Ümumi təhsil müəssisələrində təhsil alanların qida təhlükəsizliyi barədə maarifləndirilməsi” adlı layihənin icrasına başlanıb
Keçmiş baş həkimlə şöbə müdiri yenidən hakim qarşısına çıxarılır
BMT rəsmisi: "Bizim əməkdaşları lüt soyundurublar..."
Nazir prezidenti "narkoman" adlandırdı, sərt cavab gecikmədi: "Get, Baş nazirin arvadının korrupsiyası ilə məşğul ol!"
ZİYANLI VƏRDİŞLƏR (IV YAZI)
Heyətə alınmayan Bonuççidən paylaşım - FOTO
Məşhur müğənni qəza törədib - FOTOLAR
Rusiya MN açıqladı: "Daha bir qəsəbəni ələ keçirdik"
İsrailin müdafiə naziri HƏMAS-ı hədələdi: "Artıq Rəfaha girməkdən başqa yol qalmır.."
ABŞ Qəzzaya havadan yardım atıb - 7 bağlama isə dənizə düşüb