Təbriz VƏFALI

***

Dünən qaynımın azyaşlı oğlu Baləmi ilk dəfə evimizə qonaq gəlib. Salamdan-kəlamdan, kef-əhvaldan sonra nəfəsini dərməmiş, təri qurumamış başladı məni sorğu-suala tutmağa. Ardı-arası kəsilməyən saysız-hesabsız sualları bir ucdan döşədi qabırğama. Zalım oğlu yorulmaq, dayanmaq bilmədi ki, bilmədi. Sanki balaca qonağım müstəntiq, mən də ya terrorçuyam, ya mütəşəkkil cinayətkarlıqla məşğul olan qatı və təhlükəli cinayətkaram, ya da kontrabanda işinin mahir ustası olan qaçaqçıyam. 

Hələ onun bəzi suallarını eşidəndə qaldım mat-məəttəl, matım-mutum qurudu, gözlərimi döydüm, həmin sualları cavablandırmaqda çətinlik çəkdim. Sualları da jurnalistikamız və media əhlimiz barədə idi. 

Qaynımın oğlu soruşdu ki, Azərbaycanda nə qədər jurnalist var?

Dedim ki, cibində jurnalist vəsiqəsi gəzdirənlərin sayı 50 min nəfərdən çoxdur. Onlardan 2-3 min nəfəri peşəkarlar, qalanları həvəskarlar və qeyri-peşəkarlardır. 

Baləmi soruşdu ki, bəs peşəkar jurnalistlər kimlərə deyirlər?

Cavablandırdım ki, ruhən jurnalistikadan asılı vəziyyətə düşən, beyni və ürəyi media tərəfindən əsir alınan, yazı yazmağı gündəlik qida, hava və su hesab edən, vicdanını, qələmini şan-şöhrətə, var-dövlətə satmayan şəxsə peşəkar jurnalist deyilir.  

Qonağım fikirləşmədən soruşdu ki, əsl jurnalist, peşəkar jurnalist kök olmalıdır, ya arıq?

Cavab verdim ki, ay oğul, gerçək jurnalist dediyin piyada gəzməkdən, ac-susuz və yuxusuz qalmaqdan, az maaşla bütün günü qul kimi, kölə kimi işləməkdən arıq olmalıdır. O qədər arıq olmalıdır ki, iynənin dəliyindən keçməlidir. 

Onun növbəti sualı belə oldu ki, Azərbaycanda hər hansı bir jurnalistə Nobel mükafatı verilibmi?

Dedim ki, şirin balam, noğul balam, hələ indiyədək media əhlimizdən kimsə həmin mükafatı ala bilməyib. Amma əsəb-sinir və ürək-damar xəstəliklərindən, həmçinin stressdən əziyyət çəkməyən jurnalist tapılsa, ona mütləq Nobel mükafatı verəcəklər.

Qaynımın oğlu sual verdi ki, bəs Azərbaycan jurnalistikasında pullu sıravi jurnalistlər çoxdurmu?

Cavab verdim ki, a bala, pullu adamın mətbuatda nə iti azıb?

Pullu adam biznesmen olar, obyekt sahibi olar. Pullu adamın nəyinə lazımdır ki, 5-10 manatdan ötrü bütün günü kompüterin qabağında əyləşə, bədəni qulunc ola, qozbelləşə, yazı yazmaqdan barmaqlarını qabar edə, gözlərinin qarasını ağarda, beynini şişirdə, işdən evə qayıdanda onun bərəlmiş gözlərini, solmuş, qaçmış bənizini, yırğalanan bədənini və başını görənlər onu narkomana, dəliyə bənzədə.

Baləmi soruşdu ki, bəs sıravi jurnalistlər toylara, şənliklərə, restoranlarda yeyib-içməyə getmirlərmi, xarici ölkələrə səyahət etmirlərmi? 

Bu sualı eşidəndə sanki əl-ayağım boşaldı, boğazım düyümləndi, beynim durdu, handan-hana dərindən ah çəkib udquna-udquna dedim ki, ay qadan alım, ay başına dönüm, Azərbaycanda jurnalistika bu peşəni seçən vicdanlı şəxsləri ac qoyan sənətdir. Quruca maaşın, qəpik-quruşun ümidinə qalmış və aylıq maaşı 40-50 gündən bir alan, kirayələrdə ömürlərini çürüdən, həyatlarını puç edən, övladlarının üzünə dik və şax baxmağa utanan jurnalist toya dəvət dəvət olunanda onun bir gözü ağlayır, bir gözü gülür. Qohum-əqrəbadan, dost-tanışdan, qonum-qonşudan borc pul götürüb toya gedən jurnalist sanki tikan üstündə oturur, toy şənliyi bitənə kimi borcu necə qaytaracağını fikirləşdiyindən boğazından bir tikə keçmir, bir içimlik su içə bilmir. Sonra da deyirlər ki, ay jurnalist, pozitiv ol, neqativ şeylər yazma…

Elə bu dəmdə Allah üzümə baxdı, bəxtim üzümə güldü, mobil telefonuma zəng gəldi, zəng edən müdirim vacib işlə bağlı məni idarəyə çağırdı, evdən təcili çıxdım. Bununla da Baləminin yaralarımın qaysağını qopardan, ürəyimi ağrıdan suallarından yayınmağa müyəssər oldum… 

Bir neçə saatdan sonra evə qayıdanda Baləmi əlindəki kağızı mənə uzadaraq dedi ki, əmi, rəhmətlik Səməd Vurğun babama nəzirə yazmışam, oxu. 

Kağızda yazılmışdı: 

“Gərək ac qalmasın media əhli,

Jurnalist tox olarsa, basılmaz Vətən”…

MİA.AZ