Tramp “axmaq ölkə” statusundan qurtulmaq istəyir - Elxan Şahinoğlu yazır
05-02-2025 [14:16]
Elxan ŞAHİNOĞLU,
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
ABŞ Prezidenti Donald Tramp Prezidentliyinin ikinci müddətində ticarət müharibələrinə başlamağı qarşısına hədəf qoyub. “ABŞ bundan sonra axmaq ölkə olmayacaq” deyən Tramp başqa ölkələrə trilyonlarla dollar xərcləməyəcəyini bildirib.
Trampın sözlərinə görə, ABŞ-ın Kanada, Meksika və Çinlə ticarətində böyük kəsiri var. Ağ Ev sahibi bu 3 ölkənin ABŞ-dan 36 trilyon dollar qazandığını iddia edib. Bu iddiaları Kanada, Meksika və Çin qəbul etmirlər. “Global Times” nəşrinin yazdığına görə, Çin ABŞ-ın başlatdığı ticarət müharibəsinə görə üzv olduğu Ümumdünya Ticarət Təşkilatına şikayət edib. Pekin ABŞ-ın Çin məhsullarına yüksək rüsumlar tətbiq etməsindən narazıdır.
Buna baxmayaraq, Tramp seçkidən əvvəl bəyan etdiyi hədəflərindən imtina etmək istəmir. Onun birinci Prezidentliyi dövründə əsas hədəfi Çin idisə, bu dəfə siyahıya başqa ölkələr də əlavə olunub. Tramp birinci növbədə Panama kanalına nəzarəti ələ keçirməyi və Çin şirkətlərini oradan uzaqlaşdırmağı planlaşdırıb. Çin şirkətlərinin kanal ətrafındakı limanları idarə etməsi Trampı ciddi narahat edir. Ağ Ev sahibinin fikrincə, kanaldan keçən ABŞ ticarət gəmilərinə tətbiq edilən yüksək rüsumlar ədalətsizdir. Əslində rüsumlar bəhanədir. Tramp kanalı inşa edən və uzun illər onu idarə edən Amerikanın əvvəlki mövqeyini bərpa etmək istəyir. Görünür, Ağ Ev sahibi hesab edir ki, Çin Panama dövləti vasitəsilə kanal üzərindən ABŞ ticarətini boğmağa çalışır.
Dünya ticarətinin 5 faizi Panama kanalı üzərindən həyata keçirilir. ABŞ ticarət gəmilərinin 40 faizi kanaldan keçməklə limanlara yaxınlaşır. Bu sırada ABŞ birinci yerdə qaərar tutub. Kanaldan istifadəyə görə ikinci yerdə Çin, üçüncü yerdə Yaponiyadır. Kanal 1999-cu ildə Panama dövlətinin nəzarətinə keçib. Bu 25 ildə Panamanın kanaldan istifadəyə görə gəlirləri artıb. 2024-cü ildə Panama kanalından əldə edilən gəlir 5 milyard dollar olub.
Beləliklə, Karib dənizi ilə Sakit okean arasında körpü rolunu oynayan Panama kanalı uğrunda mübarizə şiddətlənib. Panama Prezidenti kanalı ABŞ-a təhvil verməyəcəyini bildirsə də, Vaşinqtonla ortaq məxrəcə gəlməyə hazır olduğunu nümayiş etdirib. Dövlət katibi Marko Rubionun Panamaya səfəri zamanı Çin şirkətlərinin kanal ətrafındakı limanlardan uzaqlaşdırılması mövzusu müzakirə olunub. Ancaq bu asan başa gəlməyəcək. Panama Çin şirkətləri ilə müqavilələrdən birtərəfli şəkildə çıxarsa, Pekin məsələni beynəlxalq məhkəməyə daşıyacaq. Panama kanalından istifadə Pekin üçün həm iqtisadi, həm də geosiyasi əhəmiyyət daşıyır.
Çin Panama kanalından istifadə etməklə Latın Amerikasında mövqelərini gücləndirir. Panama Pekinin təzyiqi ilə Tayvan adasıyla əlaqələri kəsib. Panama Çinin “bir kəmər, bir yol” layihəsinə qoşulub. Ümumiyyətlə bu layihəyə qoşulan Latın Amerikası ölkələrinin say 21-dir. Vaşinqtonun Panama kanalını nəzarətə götürməsi səbəblərindən biri də budur.Bu arada, Trampın Çinlə ticarət müharibəsinə başlaması bu ölkədə iqtisadi fəallığa mənfi təsir edir. Yanvar ayında Çində sənaye istehsalı o biri aylara nisbətən azalıb. Bunu Donald Trampı hakimiyyətə gəlişi və verdiyi qərarlarla əlaqələndirmək olar.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Bağçalara işə qəbul üzrə keçid balları müəyyən olunub
"Övladları üzərindən alver aparanlar var" - Tağı İbrahimov
Sabahın hava proqnozu açıqlanıb
“Yelo Bank” zəmanət verdi və pulu "yedi" - QALMAQAL
Qarabağ sonasında daha 1644.6 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Dövlətə 81,5 milyon manat zərər vuran 30 nəfər cinayət məsuliyyətinə cəlb olunub - Axtarışa verilənlər var
I Qarabağ müharibəsinin daha 16 itkin-şəhidi dəfn olunacaq - SİYAHI
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günü (CƏDVƏL)
Əli Əsədov yeni qaydanı təsdiqlədi - Dövlət qurumlarında informasiya diaqnostikası ilə bağlı
HƏKİMƏ HÖKM OXUNDU - Alimin ölümünə görə
“Bəli, mən partiyanın sədri seçilmişəm" - Elçin Ağamalı sənədləri Ədliyyə Nazirliyinə göndərir
Allahşükür Paşazadə Papa ilə görüşəcək
Dabaq ölkəmizdə necə kütləviləşib? - AQTA nazirlik haqqında məxfi hesabat hazırlayıb? (Açıqlama)
Almaniyada quş qripi: 400.000-dən çox quş məhv edilib
Cəlilabadda 1 yaşlı uşağı elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
Bəylər Eyyubovdan əvvəl katibliyin rəisi kimlər olub? - PA-dakı dəyişikliklə bağlı maraqlı məlumat yayıldı
Pensiya kapitalı nə qədər artırılacaq? - Deputat detalları açıqladı
Maşın arı qutularına çırpıldı - Qəzəbli arılar iki nəfəri öldürdü
Türkiyədə hərbi maşın aşıb - Yaralılar var
Xalq artisti Məleykə Əsədovanın toy görüntüləri yayıldı - VİDEO
Agentlik direktoru hansı rayonun icra başçısı olacaq? - İddia var
Rəsmi Moskva: "ABŞ-ın son sanksiyası münasibətlərə zərər verdi"
Okan Buruk: "Çətin bir komandaya qarşı gözəl bir qələbə qazandıq"
Məşhur aktyor "Uzak Şəhər"dən ayrıldı - Bu səhnəyə görə + FOTOLAR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Biz çox çətinlik çəkdik, amma..." - "Şamaxı"nın Baş məşqçisindən "Qarabağ"la oyun haqda açıqlama (VİDEO)
İstanbulda zəlzələ olub
Prezident İlham Əliyev Avstriya prezidentinə məktub göndərib - MƏTN
PKK terror təşkilatı Türkiyədən tamamilə geri çəkilib
Partiya sədri qardaşı ilə sədrlik davasına qalxan deputata mesaj verdi: "Siyasət nə “Buta” bağçası, nə “La Vida”, nə də “Altus” MMC-dir..."
Zabil Qəhrəmanov barəsində qərar verildi
Heyvan bazarları niyə bağlanır? - VİDEO
"Baş verənlər ata kimi mənim faciəmdir" - Fəzail Ağamalı oğlu haqqında "O, partiyaya gəlməyə layiq olan adam deyil" dedi
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Fəzail Ağamalının partiyasında qalmaqal: ailə bir-birinə girdi - AÇIQLAMALAR + VİDEO, FOTOLAR (Yenilənib)
Deputat qızının ittihamlarına cavabdan yayındı: "Şər-böhtana şərh vermək istəmirəm"
Vəhdət Partiyası Adəm İsmayıla satıldı, Ana Vətən Partiyası isə... - Elbəyi Həsənli yazır
Əli Nağıyev Tbilisidə rəsmi səfərdə - FOTOLAR
Kəmaləddin Heydərovun adı kitabdan niyə çıxarılıb?