jpg-1675447386.jpg)
Tramp “axmaq ölkə” statusundan qurtulmaq istəyir - Elxan Şahinoğlu yazır
05-02-2025 [14:16]
Elxan ŞAHİNOĞLU,
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
ABŞ Prezidenti Donald Tramp Prezidentliyinin ikinci müddətində ticarət müharibələrinə başlamağı qarşısına hədəf qoyub. “ABŞ bundan sonra axmaq ölkə olmayacaq” deyən Tramp başqa ölkələrə trilyonlarla dollar xərcləməyəcəyini bildirib.
Trampın sözlərinə görə, ABŞ-ın Kanada, Meksika və Çinlə ticarətində böyük kəsiri var. Ağ Ev sahibi bu 3 ölkənin ABŞ-dan 36 trilyon dollar qazandığını iddia edib. Bu iddiaları Kanada, Meksika və Çin qəbul etmirlər. “Global Times” nəşrinin yazdığına görə, Çin ABŞ-ın başlatdığı ticarət müharibəsinə görə üzv olduğu Ümumdünya Ticarət Təşkilatına şikayət edib. Pekin ABŞ-ın Çin məhsullarına yüksək rüsumlar tətbiq etməsindən narazıdır.
Buna baxmayaraq, Tramp seçkidən əvvəl bəyan etdiyi hədəflərindən imtina etmək istəmir. Onun birinci Prezidentliyi dövründə əsas hədəfi Çin idisə, bu dəfə siyahıya başqa ölkələr də əlavə olunub. Tramp birinci növbədə Panama kanalına nəzarəti ələ keçirməyi və Çin şirkətlərini oradan uzaqlaşdırmağı planlaşdırıb. Çin şirkətlərinin kanal ətrafındakı limanları idarə etməsi Trampı ciddi narahat edir. Ağ Ev sahibinin fikrincə, kanaldan keçən ABŞ ticarət gəmilərinə tətbiq edilən yüksək rüsumlar ədalətsizdir. Əslində rüsumlar bəhanədir. Tramp kanalı inşa edən və uzun illər onu idarə edən Amerikanın əvvəlki mövqeyini bərpa etmək istəyir. Görünür, Ağ Ev sahibi hesab edir ki, Çin Panama dövləti vasitəsilə kanal üzərindən ABŞ ticarətini boğmağa çalışır.
Dünya ticarətinin 5 faizi Panama kanalı üzərindən həyata keçirilir. ABŞ ticarət gəmilərinin 40 faizi kanaldan keçməklə limanlara yaxınlaşır. Bu sırada ABŞ birinci yerdə qaərar tutub. Kanaldan istifadəyə görə ikinci yerdə Çin, üçüncü yerdə Yaponiyadır. Kanal 1999-cu ildə Panama dövlətinin nəzarətinə keçib. Bu 25 ildə Panamanın kanaldan istifadəyə görə gəlirləri artıb. 2024-cü ildə Panama kanalından əldə edilən gəlir 5 milyard dollar olub.
Beləliklə, Karib dənizi ilə Sakit okean arasında körpü rolunu oynayan Panama kanalı uğrunda mübarizə şiddətlənib. Panama Prezidenti kanalı ABŞ-a təhvil verməyəcəyini bildirsə də, Vaşinqtonla ortaq məxrəcə gəlməyə hazır olduğunu nümayiş etdirib. Dövlət katibi Marko Rubionun Panamaya səfəri zamanı Çin şirkətlərinin kanal ətrafındakı limanlardan uzaqlaşdırılması mövzusu müzakirə olunub. Ancaq bu asan başa gəlməyəcək. Panama Çin şirkətləri ilə müqavilələrdən birtərəfli şəkildə çıxarsa, Pekin məsələni beynəlxalq məhkəməyə daşıyacaq. Panama kanalından istifadə Pekin üçün həm iqtisadi, həm də geosiyasi əhəmiyyət daşıyır.
Çin Panama kanalından istifadə etməklə Latın Amerikasında mövqelərini gücləndirir. Panama Pekinin təzyiqi ilə Tayvan adasıyla əlaqələri kəsib. Panama Çinin “bir kəmər, bir yol” layihəsinə qoşulub. Ümumiyyətlə bu layihəyə qoşulan Latın Amerikası ölkələrinin say 21-dir. Vaşinqtonun Panama kanalını nəzarətə götürməsi səbəblərindən biri də budur.Bu arada, Trampın Çinlə ticarət müharibəsinə başlaması bu ölkədə iqtisadi fəallığa mənfi təsir edir. Yanvar ayında Çində sənaye istehsalı o biri aylara nisbətən azalıb. Bunu Donald Trampı hakimiyyətə gəlişi və verdiyi qərarlarla əlaqələndirmək olar.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Rəsmi Ankaradan Yunanıstana xəbərdarlıq: "Ege və Şərqi Aralıq dənizində planlı iddiasına imkan verilməyəcək"
Kavelaşvili Milli Məclisdə olub
İlham Əliyev Riçard Armitacın ailəsinə başsağlığı verib: "Görkəmli dövlət xadimi..."
Xalq artisti: "Teatrı bu günə salanlar cəzalandırılsın" - "Bu yaşananlar biabırçılıq, rüsvayçılıqdır!”
"Sədərək" ticarət mərkəzi su altında qaldı - VİDEO
Vidadi Bərdəlinin ifaçı qızı: "Boşanmasaydım, çox yaşamayacaqdım"
Müğənni şadlıq evlərindəki qanunsuzluğa üsyan elədi: "Necə olur ki, bir toydan 500 min pul yığılan şadlıq sarayları adi adamların adına olur, ancaq...?"
Onlar vəzifədən azad olundu - Sərəncam
Çindən ABŞ-a mühüm jest - Müzakirə üçün nümayəndə dəyişdi
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Daha bir fələstinli jurnalist həlak olub
“Landmark” “Aqrarkredit” QSC-yə satılıb
Qar yağır: Xınalıqda 71 sm, Qusarda 50 sm...
Qəzzaya hücum davam edir - Ölənlərin sayı 51025 nəfərə çatıb
Putinin sözçüsü: “Kiyev administrasiyasının mövqeyi qeyri-sabitdir"
EVƏ HANSI BİLİKLƏ QAYIDIRAM (Məktəb psixoloqunun yaratdığı düşüncə)
"Azərlotereya"nın cəmi 118 min manatlıq sponsorluq oyunu və ya... - Kiçik məbləğlə böyük reklama necə razılıq verilib?
Əvəz Zeynallı həbsdən buraxılacaq? - Məhkəmə baxşı olacaq
Pərvin Abıyeva peşmandır: "Kaş ki, aktrisa yox, müğənni olardım"
İlham Əliyevlə Mixeil Kavelaşvili arasında nahar əsnasında geniş tərkibdə görüş olub - FOTO
Fərhad Əhmədovun xidməti və şirkətinə məxsus milyonluq avtomobillərə həbs qoyulub - SİYAHI
Maradonanın qızı atasının ölümündə yenə həkimləri günahlandırıb: "Gördüyü pis rəftarı xatırlamaq çox ağırdır"
Prezident İlham Əliyev Mixail Kavelaşvili ilə təkbətək görüşüb, birgə bəyanat veriblər - FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportu fəaliyyətini ştat rejimdə davam etdirir - Açıqlama
Trampdan Çinin "Boeing"dən imtinasına reaksiya: "Bu təyyarələri bizdən təhvil almayacaqlar"
Sabah yağış yağacaq
Kavelaşvili İlham Əliyevi Gürcüstana dəvət edib
"Uçan taksi"nin sürücüsü xəstəxanadan qovulub? - Nəcəfovun oğlu xəstəxananı, TƏBİB isə sürücünü günahlandırır
Tolik: "Biz “boykot” etməyəcəyik"
Türkiyədə 17 şəhərdə İŞİD-ə qarşı əməliyyat: 89 şübhəli qandallanıb
Partiya sədri: "Belə məmurların boğazından yapışmaq lazımdır" - "Onları həbs etmək lazımdır"
Taksilər qiyməti qaldırdı - Yağış bəhanəsi ilə
Qatarların hərəkəti niyə dayanıb? - ADY açıqlama yaydı (Yenilənib)
Daxili İşlər Nazirliyi məlumat yayıb
Hərbi çağırışdan yayınmaya qarşı yenilik - Xidmət yeni qanunla bağlı açıqlama yaydı
Çindən ABŞ-a gözlənilməz həmlə... - Pekin "Boeing"lərdən imtina etdi
Azərbaycan nefti ucuzlaşıb
Bakı və Xırdalanda bəzi əraziləri su basdı - VİDEO