Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Əfv Məsələləri Komissiyasının iclaslarının vaxtı uzadılıb - AÇIQLAMA
Azercell “Azərbaycan Biznes Keys Müsabiqəsi 2025”ə dəstək verir
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
"Hələ ağır ittihamlar da var, sadəcə olaraq, utanıram" - Şair AYP-ə belə mesaj verdi, Rəşad Məcid isə üzr gözləyir
Ballıca kəndinə daha 98 nəfər köçürülüb
Əli Əsədov Milli Məclisdə hesabat verir - (Yenilənir)
İmişlidə maye qazdoldurma məntəqəsinin istismarı dayandırılıb
Bakıda "Boranı" restoranında baş verən yanğın söndürülüb (Yenilənib)
Bakının iki rayonunda Novruz bayramı tədbirləri başlayıb
Azərbaycan neftinin qiyməti enib
Rəsmi Tehrandan ABŞ-ın yeni sanksiyalarına etiraz: "Bu, beynəlxalq sülh və təhlükəsizliyə təhdiddir"
"Fənərbağça" Avropa Liqası ilə vidalaşdı - Penaltilərlə
Xarici İşlər Nazirliyi bəyanat yayıb
İsrail daha 3 fələstinlinin cəsədini verməyib - Morqlarda indiyədək 676 meyit "girov" saxlanılır
Ağstafada dönərdən kütləvi zəhərlənmə - SİYAHI (YENİLƏNİB)
Kanada ABŞ-dan şikayət edib - ÜTT-yə
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Trampdan Putinin "ikibaşlı açıqlaması"na reaksiya: "Ondan "hə" gözləyirdim, tezliklə görüşmək lazımdır"
Zelenski Ərdoğanın Kiyevə səfərə hazırlaşdığını dedi: "Azad Ticarət Sazişini ratifikasiya etməyə hazırıq"
Ermənilər Bakıda məhkəmə zalında: "Əldə olunan gəlir Ermənistanın “kredit” adı ilə..."
Bakıda XII Qlobal Bakı Forumu: İLHAM ƏLİYEV MÜHÜM MESAJLAR VERDİ - ÇIXIŞ + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Osimhen müsahibə verdi: ""Qalatasaray"da çempion olacağıq"
PUTİN TRAMPA TƏŞƏKKÜR ETDİ: "Kurskdakı Ukrayna əsgərlərinin iki seçimi var, ya təslim olacaqlar, ya da..."
4 vəkilə xəbərdarlıq edilib, 2 vəkilə isə töhmət verilib
Hakan Fidan, Yaşar Gülər və MİT başqanı Suriyada - FOTO
İsrail MN rəhbəri Suriya prezidentini hədələdi: "Başının üzərində təyyarələrimizi tez-tez görəcək"
Prezident İlham Əliyev BMT rəsmisini qəbul edib (Yenilənib)
ERMƏNİSTANLA SÜLH SAZİŞİ... - Ceyhun Bayramov qarşı tərəfin açıq qalan iki maddəni də qəbul etdiyini dedi (Bəyanat)
Ermənistan XİN Ceyhun Bayramovun sözlərini təsdiqlədi: "Sülh sazişinin imzalanma vaxtı və yeri..."
Fransaya casusluqda şübhəli şəxs məhkəmədə faktları sadaladı: "Bakıya gələndə konkret işim yox idi, amma..."
Rəsmi Moskvadan Ukrayna ilə bağlı mühüm mesaj: "Məqsədimiz müvəqqəti atəşkəs deyil..."
Prezident Fatih Birola “Dostluq” ordenini təqdim edib - FOTOLAR
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Məşhur tort və şirniyyat şirkətinin məhsullarında zərərli yağ aşkarlandı - "Azza" "ilişdi" + FOTO
İcra Hakimiyyətinin şöbə müdiri həbs edildi - Şok ittihamla
"Unibank" kartlarından nağdlaşdırma: faizlər artırılıb
İsrail Suriyanın paytaxtını bombalayıb - Hara vurulub?
İsrail İordan çayının qərb sahilində daha 25 fələstinlini saxlayıb
İlham Əliyev ÜST rəhbərini qəbul edib (Yenilənib)