Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
İlham Əliyev Tiencində vitse-prezidentlə görüşüb - FOTOLAR
Elm və Təhsil Nazirliyində iki sektor yaradıldı - Təyinatlar
Səbuhi Rəhimli: "Tez-tez “3 bürc milyonçu olacaq” kimi xəbərərə inanmayıb, yalan proqnozlar yazırlar"
Müğənni: "Heç kim zorla başqasını yatağına salmır" - "Xəyanət mənim üçün yalnız yataqda baş verən deyil..."
Muxtar Babayev: "Su problemi çox təhlükəli hal ala bilər"
3 milyon uyğur türkü Türkiyəyə köçürüləcək? - Rəsmi Ankaradan yayılan xəbərə reaksiya
Efe Akman "Andorra"ya keçib
Məktəbli formaları bu ünvanlarda satılır - SİYAHI
"Mançester Yunayted" Rasmus Hoylundu icarəyə verib
İcbari Sığorta Bürosunun Himayəçilər Şurasının tərkibi dəyişib
Şəkidə evə gecə basqın olub, ev sahibinin əl-qolu bağlanıb və...
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Azərbaycanlı qadın keçmiş əri tərəfindən öldürülüb - Finlandiyada
Masazırda "makler evi"ndə yanğın: iki nəfər ölüb - VİDEO
ABŞ-da festivalda gözlənilməz hadisə - Sürücü maşını insanların üstünə sürüb, yaralılar var
Mahmud Abbas: "İsrail Fələstini tamamilə yox etmək istəyir"
"Fənərbağça" Marko Asensionu heyətinə qatıb
"Fənərbağça" Kerem Aktürkoğlu ilə rəsmi müqavilə imzaladı
"Beşiktaş" Amir Hadziahmetoviçi icarəyə verdi
Rəsmi Moskva görüş ehtimalının üzərindən xətt çəkdi: "Putinlə Tramp arasında bu məsələdə razılıq yoxdur"
"Udineze" Nikolo Zaniolonu icarəyə götürüb
"Fənərbağça" Yusuf Akçiçekle bağlı məlumat yayıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Fənərbağça" Dieqo Karlosu icarəyə verib
Kamran Əliyevlə İnam Kərimov Türkiyədə - FOTO
Təhsilin idarəedilməsində əsas problemlər və çıxış yolları... - Yeni dərs ili ərəfəsində düşüncələr
Şahin Şıxlinskinin yerinə seçki olub
Bir partiyaya 0, digərinə 583, o birinə 3 min manat... - Partiyalar dövlətdən nə qədər pul alırlar?
Sabiq nazir “Ərdoğandan sonra kimi dəstəkləyəksiniz" sualına belə cavab verdi: "O, olmasa..."
"Beşiktaş" oyunçusunu icarəyə verdiyini açıqlayıb
Qurban Qurbanov oğlunun toyuna hazırlaşır
Mehriban Əliyeva Çində dövlət və hökumət başçılarının xanımları ilə birlikdə - FOTOLAR
Canluici Donnaruma "Mançester Siti"yə keçib - 39 milyon avroya
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"Qaziantep FK" yarımmüdafiəçi ilə rəsmi müqavilə imzaladı
"Nyukasl Yunayted" Nik Voltemeydi transfer edib
"Hatayspor" oyunçusu ilə bağlı məlumat yayıb
"Beşiktaş" Vatslav Çernini transfer edir
"Bayer Leverkuzen" Erik ten Haq ilə yollarını ayırıb
"Bu, Pekinin Cənubi Qafqaz regionunda təsir imkanlarını genişləndirmək strategiyasıdır" - TƏHLİL
ONLARA 4 MİN MANAT MƏVACİB VERİLƏCƏK - Siyahı
Prezident "ŞƏT plyus" formatındakı görüşə qatılıb - İlham Əliyev çıxış edib (FOTOLAR, Yenilənib)
"Bu, bizim səlahiyyətimizdə olmayan məsələdir" - PFL-dən "Karvan-Yevlax"la bağlı açıqlama
Bakıda məhkəmə: Levon Mnatsakanyanın ifadələri elan olunub