Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Livanda "Hizbullahçı" öldürülüb - PUA zərbəsiylə
Qəzzada daha 37 nəfər öldürülüb
Zelenski Rusiya ilə danışıqlar üçün 3 ilkin şərt irəli sürdü: "Heyətimiz İstanbuldakı görüşə qatılacaq və..."
UEFA Avropa Liqası: Beşiktaş"ın potensial rəqibləri bəlli olub
Ukrayna Rusiya təyyarələrini belə vurdu - 40-dan çox hərbi təyyarə yararsız hala salınıb (VİDEO)
Türkiyədə daha bir zəlzələ olub
"Vartolu Saadettin" efirə dönür - Erkan Kolçakın xarici görkəmi tənqid edildi (FOTO)
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Yığmamız dünya çempionatının qalibi oldu - VİDEO
Müğənni Nəfəsin mahnını ifa etməyə nəfəsi çatmadı - VİDEO
"Azərbaycan Dəmir Yolları"na məxsus elektrik yarımstansiyası yanıb - İki rayonda bəzi kəndlər işıqsız qalıb
Kəlbəcərdə traktor minaya düşüb
VETERAN JURNALİSTİN CAVAN ARZULARI...
Leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
6 nəfər içəri buraxılmadı, bir nəzarətçi isə... - I və IV ixtisas qrupları üzrə imtahan oldu, açıq tipli tapşırıqların cavabları açıqlandı (Yenilənib)
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Mehriban Əliyevadan "1 İyun"la bağlı paylaşım - FOTO
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Bu gün Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi Günüdür
KƏND HƏYATINDA UŞAQ SEVİNCİ... - FOTOLAR
Hikmət Hacıyev: "Bu, məcburi köçkünlərin öz ata-baba torpaqlarına qayıdışını qəsdən gecikdirmək üçün..."
Prezident İlham Əliyevdən paylaşım - VİDEO
Dram Teatrı "qaynayır": “Mən belə bir aktyor tanımıram, hara istəyir, ora şikayət etsin"
Xarici İşlər Nazirliyi məlumat yayıb
DTX QALMAQAL YARADAN BİZNESMENİ QANDALLADI - Məhkkəmə dələduzluq maddəsi ilə haqqında həbs qərarı verdi
Rüfət Səfərovun həbs müddəti uzadılıb
Nəsimi rayonunda “Milli-mənəvi dəyərlərimiz tarixi irsimiz” mövzusunda müsabiqə keçirilib - FOTOLAR
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Azərbaycan nefti 66 dollara endi
Laçına növbəti növbəti köç olub
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Aprelin 20-də keçirilən buraxılış imtahanının nəticələri elan olunub
Ağdərədə 47 yaşlı mülki şəxs minaya düşüb (YENİLƏNİB)
Kamal Kılıçdaroğlu: "Məni dirəkdən asmaqla hədələyirlər"
Nəsimi rayonunda 1 İyun - Uşaqların Beynəlxalq Müdafiəsi günü münasibətilə silsilə tədbirlər davam edir - FOTOLAR
İlham Əliyev BƏƏ prezidentinə zəng edib
Numan Kurtulmuş yenidən spikerliyə namizəd olub
"Real Madrid" "Liverpul"un oyunçusu ilə anlaşıb - 6 illik müqavilə
"Milan"ın yeni məşqçisi bəlli oldu
"I-IV ixtisas qrupları üzrə imtahan da eyni səviyyədə olacaq” - DİM sədri etirazları belə cavablandırdı
Aparat rəhbəri vəzifədən çıxarılıb