Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır
25-11-2024 [16:40]
ZAHİD ORUC
Deputat
***
BMT-nin İqlim Dəyişmələri üzrə Çərçivə Konvensiyasının Tərəflər Konfransının 29-cu sessiyasının (COP29) yekununda qəbul edilən qərarlar bəşəriyyətin gələcəyi üçün müstəsna önəm daşımaqla bərabər Azərbaycanın liderlik qabiliyyətini və beynəlxalq nüfuzunu bir daha nümayiş etdirdi.
Rəsmi Bakı noyabrın 11-də start götürən və qlobal iqlim dəyişmələri ilə bağlı müzakirələrin aparıldığı toplantının dünya ölkələrinin, xüsusi ilə də inkişaf etməkdə olan dövlətlərin gözlədikləri qərarların qəbulu ilə başa çatması üçün bütün qüvvəsini səfərbər etmişdi.
Azərbaycan genişmiqyaslı tədbirin öhdəsindən uğurla gəldi, bu sahədə yüksək səviyyəli təşkilatçılıq qabiliyyətini nümayiş etdirdi. Bütün tərəflərin yekdilliklə COP29-un yüksək səviyyədə təşkilinə görə Azərbaycana rəsmi şəkildə təşəkkür elan olunması barədə qərar qəbul etməsi bunun bariz göstəricisidir.
Bakı Maliyyə Məqsədi (BMG) barədə razılıq əldə olunub
COP29-da qəbul olunan ən önəmli qərarlardan biri hər il inkişaf etməkdə olan ölkələrə 1,3 trilyon dollar iqlim maliyyəsini yönəltməyi nəzərdə tutan yeni öhdəlik olan Bakı Maliyyə Məqsədi (BMG) barədə razılığın əldə olunmasıdır. Bakı Maliyyə Məqsədi, inkişaf etmiş ölkələrin 2035-ci ilə qədər inkişaf etməkdə olan dövlətlər üçün hər il ən azı 300 milyard dollar məbləğində vəsaitin səfərbər olunmasına rəhbərlik etməsini nəzərdə tutan əsas hədəfləri müəyyənləşdirir. COP29 Sədrliyinin əsas prioriteti üzrə əldə olunan bu uğur, əvvəlki 100 milyard dollarlıq iqlim maliyyəsi məqsədindən əhəmiyyətli dərəcədə yüksəkdir və qlobal investisiyaların yeni dalğasını təmin edəcək.
Paris Sazişinin 6-cı maddəsi tam şəkildə işlək vəziyyətə gətirildi
Bundan başqa, 2015-ci ildən bəri ilk dəfə olaraq COP29-da Paris Sazişinin 6-cı maddəsi tam şəkildə işlək vəziyyətə gətirildi. Bununla bağlı razılığın əldə olunması COP29 Sədrliyinin önəm verdiyi əsas prioritet məsələlərdən biri idi. 6-cı maddə ilə bağlı yekdilliklə qəbul edilən qərarlar ətraf mühitin bütövlüyünü, şəffaflığı və karbon bazarlarının möhkəmliyini təmin etməkdə mühüm rol oynayacaq. Digər tərəfdən, 6-cı maddə üzrə əməkdaşlıq qlobal olaraq mitiqasiya tədbirlərini, yəni emissiyaların azaldılmasını tənzimləyə biləcək. Bir ölkədə emissiyaların azaldılması hesabına karbon bazarları vasitəsilə digər dövlətdə emissiyaların çox olmasını tarazlaşdırmaq mümkün olacaq. Həmçinin bu qərarlar real, əlavə, təsdiqlənə və ölçülə bilən emissiya azalmaları və aradan qaldırılmaları vasitəsilə onların qlobal iqlim investisiyalarını təşviq etmək potensialını da ortaya çıxaracaq.
İtki və Zərər Fondu tam şəkildə insitutlaşdırıldı
COP29-da əldə olunan əsas nailiyyətlərdən biri də 2022-ci ildə təşəbbüs kimi irəli sürülmüş və iqlim dəyişmələrimin təsirlərinə ən çox məruz qalan ölkələrə maliyyə yardımını nəzərdə tutan İtki və Zərər Fondunun tam şəkildə institutlaşdırılması oldu. Fondun 2025-ci ildən əməli fəaliyyətə başlaması nəzərdə tutulur. İtki və Zərər Fonduna ölkələr tərəfindən vəd edilən maliyyə vəsaitinin həcmi 730 milyon dollardan çoxdur. İqlim dəyişmələrinin fəsadlarının kiçik ada dövlətlərinə təsirlərinin yaratdığı çətinliklərin həlli Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyev tərəfindən COP29 Sədrliyinin prioritetlərindən biri kimi müəyyən olunub. Bu baxımdan, İtki və Zərər Fondunun fəaliyyətə başlaması COP29 Sədrliyinin böyük uğuru oldu.
Bakı Adaptasiya Yol Xəritəsi yaradıldı
COP29-un yekununda qəbul olunan digər qərarla Qlobal Adaptasiya Hədəfi sənədi ilə Bakı Adaptasiya Yol Xəritəsi yaradıldı. Həmçinin növbəti COP sessiyaları çərçivəsində adaptasiya üzrə yüksək səviyyəli Bakı dialoqu çağırılacaq. Bu, inkişaf etməkdə olan ölkələrinin maraqlarına uyğun olaraq, adaptasiya məsələsinin hər il COP-larda müzakirə olunmasını təmin edəcək.
İqlim dəyişmələri ilə mübarizədə dönüş nöqtəsi
Bundan başqa, COP29-un qərarı ilə 10 illik Yenilənmiş Gender üzrə Lima İş Proqramı qəbul edildi. Proqramın qəbulu üzrə danışıqlar uzun müddətdir ki, davam edirdi və COP29 Sədrliyi nəticəsində sənəd üzrə razılıq bu iqlim sammiti çərçivəsində əldə olundu.
Bütün bunlar isə onu göstərir ki, COP29 məqsədlərinə çatıb, Azərbaycan gələcək COP-ların da uğurlu olması üçün müsbət presedent yaradıb.
Bir sözlə, Bakıda qəbul olunan qərarlar qlobal iqlim dəyişmələri ilə mübarizədə dönüş nöqtəsi sayıla bilər.
MİA.AZ
NONSES: Sumqayıtda parkda övladı yaşında qızlara sataşdı, üstəlik, ona xəbərdarlıq edəni bıçaqladı, məhkəmə isə... - Prokurorluğun protesti rədd olunub
USAID kollektivin çoxunu öz hesablarına məzuniyyətə buraxır - Ölkədən kənarda olan işçilər isə geri çağırılır
Yardımlıda əməliyyat: Elvin Novruzovla Əlövsət Mustafayev saxlanılıb
İsrail ordusu mülki şəxslərin yaşadığı evi uçurub - Dağıntılar altında qalanlar var
Azərbaycan nefti bahalaşdı
Almaniya prezidenti Türkiyəyə gəlir
Ərdoğan Suriya prezidenti ilə bir arada: "Hər mövzuda tam razılaşdığımıza məmnunam"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Qarabağ" keçmiş futbolçusunu yenidən heyətinə cəlb edib
İordan çayının qərb sahilində 380 nəfər saxlanılıb
İsveçdə məktəbdə atışma: 4 nəfər yaralanıb
AZAL-ın AKTAUDA QƏZAYA UĞRAYAN TƏYYARƏSİ - İlkin hesabat açıqlandı
“Avroviziya 2025”: Azərbaycanı "Mamagama" qrupu təmsil edəcək
Suriya prezidenti Ankaraya gəldi - Ərdoğanla Şara görüşdü
Türkiyə Qəzzaya daha 27 yük maşını yardım göndərib
"Formula 1" üzrə Azərbaycan Qran-prisinin vaxtı açıqlandı
"Beşiktaş" Çer Ndour ilə yollarını ayırıb
Prezident İlham Əliyev Şri-Lanka liderinə məktub göndərib - MƏTN
"Beşiktaş" oyunçusunu "Monako" komandasına icarəyə verib
Daxili işlər naziri xidmətə qəbulla bağlı sıra baxışı keçirib, yeni tapşrıqlar verib - VİDEO
Ziraat Türkiyə Kuboku: "Sivasspor" ilk qələbəsini qazanıb
Migar Camal: “TikTok”u sevmirəm, ora baxanda, utanıram"
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Ege dənizində zəlzələlərin sayı 754-ə çatıb - Son vəziyyət açıqlandı
Gəncə sakinindən hədə-qorxuyla 100 min dollar tələb edənlər tutulub
"Tik-Tok"da "Bakcell" mobil operatorunun adından dələduzluq həyata keçirilir - FOTOLAR
Almaniya Baş Qərargah rəisi qorxunc proqnoz verdi: "Biz 2029-cu ildə müharibəyə hazır olmalıyıq və..."
Deputat üzr istədi: "Əslində, Sahibə xanım düz deyir"
KTN süni intelektə 10 milyon manat ayırdı - Ekspert isə "McKinsey & Company" ilə şübhəli anlaşmanın görünməyən tərəflərini təhlil edir
Məhkəmə Ekspertizası Mərkəzinin tenderi ləğv olunub
Dövlət Agentliyində sədr müavinlərinin sayı artırıldı - Fərman
Reklam daşıyıcıları ilə bağlı qanun dəyişir
Suriya prezidentinin xanımı ilk dəfə rəsmi tədbirdə göründü - FOTO
9 il əvvəl "agent" rolunu oynayan aktrisanın geyimi başına bəla olub - İfadəsi alındı (FOTO)
Filologiya elmləri doktoru Nəzakət Məmmədli vəfat edib
İlham Əliyev “Vətən” İdman Liseyində - FOTOLAR
Rufik İsmayılov mətbuat katibi təyin olundu
Siyavuş Novruzov deputat həmkarını aşağıladı: “O kimdir ki, haqqımda nəsə desin, vecimə də deyil"
Türkiyədə antiterror əməliyyatı: 16 nəfər tutulub
Dağlıq və dağətəyi rayonlarda qar yağacaq
Emin Əmrullayev yeni rektoru kollektivə təqdim edib - FOTO
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz