Yeni Kaledoniya Fransanı silkələyir - Dünya susur, Bakı isə... (TƏHLİL)
16-05-2024 [17:49]
Yeni Kaledoniyanın yerli xalqı olan kanaklar Fransa zülmünə, müstəmləkə siyasətinə qarşı ayağa qalxıb. Belə ki, adada bir müddətdir davam edən etiraz aksiyaları son günlər şiddətli toqquşmalara çevrilib. Kanak xalqına ikili standartlar tədbiq edən, assimilyasiya siyasəti yeridən Paris “xalqların öz müqəddəratını təyinetmə hüququnu” açıq şəkildə pozur.
Mövcud iğtişaşlar fonunda üç nəfər ölüb, yüzlərlə yaralı, eyni zamanda, həbs olunanlar var. Fransa isə gərginliyi azaltmaq yerinə adada şiddəti, aqressiyanı artıracaq addımlar atır. Toqquşmalar zamanı hüquq-mühafizə orqanlarının əməkdaşları etirazçılara qarşı zor tətbiq edib. Polis nümayişçiləri gözyaşardıcı qazla dağıtmağa çalışıb, hətta odlu silahdan atəş açıb.
Hadisələrlə bağlı Yeni Kaledoniyaya təxminən 1800 polis və jandarm göndərilib. Bundan başqa, adada 10 günlük fövqəladə vəziyyət elan edilib. Parisin ən radikal tədbiri isə sosial şəbəkələrlə bağlıdır. Belə ki, Yeni Kaledoniyada TikTok qadağan edilib, Yutub, Feysbuk, X, İnstaqramdan istifadə isə məhdudlaşdırılıb.
Yeni Kaledoniyada yarıtmaz, qeyri-insani assimilyasiya siyasəti yeridən Fransa baş verən hadisələr fonunda Azərbaycanı ittiham edib. Fransanın daxili işlər naziri Jerar Darmanin Bakını Yeni Kaledoniyadakı iğtişaşlara “müdaxilə etməkdə” ittiham edib.
J.Darmaninin Yeni Kaledoniyadakı hadisələrlə bağlı Azərbaycana qarşı səsləndirdiyi ittihamlar gülünc və absurddur. Əvvəla, rəsmi Bakı heç bir ölkənin daxili işinə qarışmır. Fransadan fərqli olaraq Azərbaycan bu ölkənin ərazi bütövlüyünə hörmət edir. Halbuki Paris keçmiş separatçı rejimin “liderləri” ilə təmaslar qurub, onları açıq şəkildə dəstəkləyirdi. Lakin nə bu gün kanak xalqının etirazları separatçılıqdır, nə də Azərbaycanın Yeni Kaledoniya təmsilçilərinə platforma tanıması separatizmə dəstəkdir.
Azərbaycan Fransadan fərqli olaraq separatizmə yox, xalqların öz müqəddəratını təyinetmə hüququna hörmət edir. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan Prezidenti də çıxışı zamanı “Fransanın Avropadan kənarda idarə etdiyi ərazilər fransız müstəmləkə imperiyasının iyrənc qalıqlarıdır. Biz, həmçinin Fransanı Afrika, Cənub-Şərqi Asiya və digər ərazilərdə Qoşulmama Hərəkatının üzvü olan ölkələrə qarşı müstəmləkə keçmişinə, qanlı müstəmləkə cinayətlərinə, eləcə də soyqırımı aktlarına görə üzr istəməyə və məsuliyyətini etiraf etməyə çağırırıq” demişdi. Yeni Kaledoniyanın müstəqillik uğrunda Kanak Sosialist Milli-Azadlıq Cəbhəsi müstəqil hərəkatının nümayəndəsi Forrest Mikael Jozeptin də Bakıda çıxışı zamanı dedikləri kanak xalqının üzləşdiyi assimilyasiya və müstəmləkə siyasətini gözlər önünə sərir.
Darmanin iddia edib ki, müstəqillik tərəfdarları guya Azərbaycanla hansısa “sövdələşmə” bağlayıblar. Mümkündür ki, o bunu Yeni Kaledoniya təmsilçilərinin Bakıya səfəri ilə əlaqələndirir. Lakin bu yanaşma da yalan və əsassızdır. Rəsmi Bakı Yeni Kaledoniya nümayəndələrinə sadəcə platforma tanıyır və bu da beynəlxalq hüquqa zidd deyil.
Halbuki Parisin adada etdikləri, sözün əsl mənasında, beynəlxalq hüquqa ziddir. Misal üçün bazar ertəsi Fransa parlamenti adada 10 ildən çox yaşayan Fransa vətəndaşlarına yerli seçkilərdə səsvermə hüququnun verilməsinə səs verib. Yerli liderlərin bəziləri bu dəyişikliyin kanakların adanın işlərində söz sahibi olmaq hüququnu azaldacağından narahatlıqlarını ifadə ediblər.
Fransa illərdir onsuz da adada keçirilən referendumlara müdaxilə edir, səsverməni saxtalaşdırır. Son addım isə gələcəkdə adanın Fransadan ayrılması üçün keçiriləcək ehtimal referendumların nəticəsinə təsir etmək məqsədi daşıyır.
Fransa bir vaxtlar Əlcəzair xalqının azadlıq hərəkatına etdiyi müdaxiləni, törətdiyi soyqırımın bənzərini Yeni Kaledoniyada kanaklara edir. Keçmişi qətliamlarla zəngin olan Fransa, görünür, növbəti soyqırıma imza atmaq niyyətindədir. Bu siyasətə qarşı çıxan, kanak xalqının haqq səsinin eşidilməsinə dəstək olan Azərbaycanı isə Paris separatizmə dəstəkdə ittiham etməyə çalışır.
Hesab edirəm, Azərbaycan parlamentinin deputatları Yeni Kaledoniya xalqına qarşı zülmə, assimilyasiya siyasətinə qarşı çıxmalı, rəsmi şəkildə etirazlarını bildirməlidir.
Turan Rzayev
MİA.AZ
“Fitch Ratings” Azərbaycanın reytinqini yüksəldib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanının nəticəsi elan olunub - Ən çox balı kimlər toplayıb?
Paris-2024: Azərbaycan heyəti açılış mərasimində paraddan keçib
Agentlikdə nöqsanlar aşkarlanıb
Avropa İttifaqı terrorizm siyahısını yeniləyib
Hikmət Hacıyev, Fuad Ələsgərov, Ramil Usubov... - PA-nın rəhbər şəxslərinin avqust ayı üzrə qəbul günləri bəlli oldu (CƏDVƏL)
Nazir, komitə sədri və... - Onların qəbul günləri açıqlandı (CƏDVƏL)
Türkiyə Hərbi Hava Qüvvələri Kipr adasının ətrafında güc nümayiş etdirib - Açıqlama
"Kassam tuqayları" 9 aydır İsrail ordusuna dirənib - Daha iki tank sıradan çıxarılıb
Sərdar Cəlaloğlu seçkilərdən geri çəkilib - Açıqlama
Yaşar Gülər Azərbaycanın Ankaradakı səfiri ilə görüşüb
Siyasətçinin oğlunun meyiti dalğıc geyimində dənizdə tapılıb - FOTO
Baş məşqçi Paris Olimpiadasından qovuldu - Drona görə
Sabah" Jarl Marqarita ilə yollarını ayırıb
Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb
İlham Əliyev Türkiyə ilə bağlı daha bir sazişi təsdiqlədi - Fərman
"Qalatasaray"ın hücumçusundan şok hərəkət - Ayrıldığı arvadının lüt görüntüsünü yaydı (FOTO)
HANSI UNİVERSİTETLƏR TƏHSİL HAQQINI QALDIRIB? - Açıqlamalar
“Araz market"də qurdlu xurmalar satılır - Açıqlama + VİDEO
Qəbələdə orta məktəb yanıb
Türkiyədə vəfat edən azərbaycanlı jurnalistin nəşi Bakıya gətirilib
Tramp, yoxsa Harris? - Seçkinin taleyini həll edəcək 5 ştatda SORĞU
Türkiyə MN-dən Azərbaycanla bağlı paylaşım: "Birlikdən güc doğar"
Türkiyə İraq və Suriyada daha 15 PKK-lını zərərsizləşdirib
Nazirlər Kabineti Maliyyə Monitorinqi Xidməti haqda qərar imzalayıb
Deputatdan Şuşada bir çaynik çayın 32 manata satılmasına etiraz: "İnsaf, ədalət öndə olmalıdır"
Sabah yağış yağacaq
Bu rayonlarda güclü külək olacaq - Siyahı
Fransada Olimpiya Oyunları qabağı sensasion təxribat: hakerlər qatarların hərəkətini dəyişib, bəzilərini isə...
Polis əməliyyatı: mütəşəkkil dəstənin 5 üzvü qandallanıb - ADLAR
Ağadadaş Ağayevin yaraladığı xadimə nələr deyir? - VİDEO
İsrailli nazirlərdən Kamala Harrisə sərt cavab verildi: "Biz tələyə düşə bilmərik" - "Atəşkəs olmayacaq, qadın namizəd!”
Bu bölgələrdə sel olacaq - Xəbərdarlıq
İordan çayının qərb sahilində daha 14 fələstinli saxlanılıb - 3 İsrail əsgəri isə yaralanıb
İlham Əliyev Maldiv prezidentinə məktub göndərib - MƏTN
İlqar Məmmədov: "Partiyamızın iki üzvü artıq qeydə alınıb"
Kolleclərə ixtisas seçimi başlayıb - DİM-dən xəbərdarlıq
Müğənni Mətin Hüseynzadə ölümdən son anda qurtulub - VİDEO
Türkiyədə 11 universitet rektoru dəyişdi - SİYAHI