Çingiz Abdullayev və detektiv kitablar
07-09-2023 [17:33]
Etibar Əliyev
Deputat
***
Sovetlərin süqutundan qabaq Çingiz Abdullayevin yazdığı detektiv janrında kitablar çox baha satılırdı.
Özü də çox vaxt əldən alırdıq. Ceyms Xedli Çeyz, Erl Stenli Qardner, Reks Staut, Ross Makdonald, Robert Ladlem, Frederik Forsayt, Jorj Simenon, Aqata Kristi, Deşil Xemmetin kitabları 50-60 rubla satılırdı. Təxminən 10 ildən sonra bu kitablar 1-2 manata satıldı. İndi bunları heç alan yoxdur.
Mən sadaladığım müəlliflərin yazdıqları detektiv əsərləri oxuduğuma görə Çingiz Abdullayevi oxumamışam. Detektiv əsərlər 1 dəfədən artıq oxunulmur. Kitabxanaya da yük olur. 20 il bundan əvvəl 100-ə yaxın bu janrda yazılmış kitabları Bukinistə verdim. Detektiv əsər yazan yazıçının təfəkkürü, fikirləri, davranışı fəlsəfi və psixoloji roman yazan yazıçılardan fərqli olur. Mən çox az hallarda detektiv əsərlər yazan yazıçıları müsahibə verən, danışan, qınayan, yol göstərən, tez-tez ədəbiyyatın, dilin problemlərindən danışmalarına rast gəlmişəm. Məhdud oxucu dairəsi üçün yazıblar və pul qazanıblar.
Pul demişkən: Ədəbiyyat üzrə Nobel mükafatı alan yazıçılar haqqında kitab yazanda onların bioqrafiyalarını dərindən öyrəndim. Onların demək olar ki, hamısı mükafata düşən pulu xeyirxah məqsədlər üçün xərcləyiblər. Əsasən də gənc yazıçılara dəstək durublar. Norveç yazıçısı Selma Laqerleyf Nobeldən qazandığı vəsaiti rus-fin müharibəsində Finlandiyaya tank almaq üçün xərcləyib.
Çingiz müəllimi müdafiə edənlərdən biri yazır ki, onun əsərləri xaricdə 23 milyon tirajla satılıb. Birini bir dollardan hesablasaq 23 milyon dollar edir. Bu vəsaitin 10 faizi gənclərin yaradıcılğını stimullaşdırmaq üçün xərclənsə Çingiz müəllim xeyli rəğbət qazanmış olar.
Yeri gəlmişkən, Çingiz Abdullayev "Azərbaycan dili və ədəbiyyatı" forumunda israrla söylədi ki, yazıçı kitablarının çapı üçün pul xərcləməməlidir. Dövlət bunu etməlidir! İstedadlı yazıçılar Aqşin Yenisey, Şərif Ağayar, Qismət Rüstəmov və başqalarının kitablarının çapına nəşriyyatlar, o cümlədən Çingiz Abdullayev də dəstək durmalıdır.
O ki qaldı detektivə, bu janrda yazılmış əsərləri Orta məktəblərin yuxarı sinif şagirdlərinə qadağan etmək lazımdır.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Ərdoğan Qətər əmiri ilə bir araya gəldi, 12 əməkdaşlıq sazişi imzalandı - İsraillə bağlı mesaj verildi (FOTOLAR)
Körpü-Bina-Tikinti” məhkəməyə verildi
Nazir müavini, icra başçısı, YAP sədri və sabiq icra başçısının qızı... - Sensasiyalı səs yazısı yayıldı (VİDEO)
Leyla Əliyeva Dubayda panel iclasda - FOTOLAR
Bakıda növbəti beynəlxalq oyun festivalı-Gamesummit keçiriləcək
Sahibkarlarla növbəti görüş Gəncə şəhərində keçiriləcək
Rəsmi Bakıdan bəyanat: "Ermənistan XİN-in 4 dekabr 2023-cü il tarixli açıqlamasını qətiyyətlə rədd edirik"
DAHA BİR AGENTLİYƏ SƏDR TƏYİNATI OLDU - Emin Əmrullayev bu şöbə müdirinə etimad göstərdi (FOTO)
SOCAR ABŞ şirkəti ilə yeni müqavilə imzaladı - FOTO
"Ordumuz atəş açmayıb" - MN Ermənistan MN-in xəbərini yalanladı
Ceyhun Bayramov Rusiyaya gedib
YAP-dan qurultayla bağlı açıqlama: "Seçkilərdən öncə..."
“Fövqəladə vəziyyət haqqında” qanun dəyişdi - Əli Əsədov yeni qərar verdi (DETALLAR)
İranın Hərbi Dəniz Qüvvələrinin komandanı Bakıya gəlib
Azərbaycanda 20 nəfər koronavirusa yoluxub - 4 nəfər ölüb
Səudiyyə Ərəbistanı: nefti sudan ucuz ölkə və ya illər sonra Ermənistanla qurulan əlaqə...
Samux rayonunda 9 müraciət ünvanlandı - FOTOLAR
Penitensiar Xidmətinin sabiq rəisi hakim qarşısında - Generala qarşı ifadələr verilib
Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Zakir Həsənov Misirdə - FOTOLAR
“Real Madrid”in ulduzu: "Arda möhtəşəmdir" - "Hələ də ispan dilində danışa bilmirəm"
6, yoxsa 17 milyonluq mənimsəmə? - Sabiq deputat ittihamı qəbul etmir (Məhkəmə prosesi)
10-cu sinif şagirdi ilə 20 yaşlı oğlanın fermada sərgüzəştləri və ya qəfil otağa girən Anarın iyrənc şantajı... - Biləsuvarda zorlama, təhdid və...
Azərbaycan çempionatında növbəti turun proqramı açıqlanıb
Harris Mahmud Abbasla danışdı: "Qəzza yenidən Fələstin administrasiyasının tabeliyində olacaq"
YENİ NAZİR APARAT RƏHBƏRİNİ VƏZİFƏDƏN AZAD ETDİ
ARDNF-dən valyuta hərracları ilə bağlı - Açıqlama
Prezident Malayziyanın yeni səfirinin etimadnaməsini qəbul edib
Prezident Ərdoğan böyük heyətlə Qətərə gedib - Səbəb
Sabah güclü külək olacaq, yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Milli Məclisdə Qərbi Azərbaycana qayıdışla bağlı dinləmə keçiriləcək
“Adana Dəmirspor”un baş məşqçisi istefaya göndərildi
Azərbaycan idmançıları medal qazanıblar
Aparat rəhbəri yenə şikayət verdi
Prezident Çinlə əməkdaşlığa dair Memorandumu təsdiqləyib
Laçında silah-sursat tapılıb
MƏHKƏMƏLƏRLƏ BAĞLI YENİ FƏRMAN VERİLDİ - Dəyişiklik
Prezident Dövlət Agentliyinə vəsait ayırıb - Sərəncam
Keçmiş nazir vəfat edib - 93 yaşında
Ferdi Kadıoğlu Avropa nəhənglərinin "radarı"na düşüb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
"İstəyimiz odur ki, xəstəlik tədris prosesinə ciddi təsir göstərməsin" - Nazirdən qızılca ilə bağlı açıqlama
MİT PKK-nın axtarışda olan daha bir liderini "yox" etdi - FOTO