Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvlərindən biri geri çəkildi
İnstaqram və "Tik-tok"da lotereya adıyla xeyli şəxsi aldadan qadın saxlanıldı - Video
MN daha bir iddianı təkzib etdi: "Hərbçimiz yaralanmayıb"
Azərbaycanda koronavirus: daha 161 nəfər yoluxub
Ermənistan diversantlarının quraşdırdığı partlayıcı qurğu zərərsizləşdirildi - VİDEO
Qırğızıstanla Tacikistan yenə atəşkəsə razılaşdı: protokol imzalanıb
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Xaçmaz və Goranboyda elektrik enerjisinin verilişi bərpa olunub
Rəsmi Kiyevdən Tehrana açıq xəbərdarlıq: "Ukraynalıları öldürmək üçün Rusiyaya silah tədarükünü dərhal dayandırmalıdır"
Yığmanın iki futbolçusu heyətdən kənarlaşdırılıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Putin haqqında üç şey deyə bilərəm: birincisi, ona etibar etməyin, ikincisi..." - Sabiq prezidentdən Rusiya lideri barədə maraqlı açıqlama
Rusiyada səfərbərlikdən yayınanlara və fərarilərə 15 ilə qədər həbs cəzası veriləcək?
Avropa çempionatı: millimiz 5 qolla uduzdu
Prezident İlham Əliyev daha bir sərəncam imzalayıb
Rəsmi Kiyev İran səfirini qovdu, Tehran isə hələ "biz neytrallığımızı qoruyuruq" deyir
İlham Əliyev Türkmənistanın prezidentinə məktub göndərdi: "Ortaq mənəvi dəyərlər, dini-mədəni köklər ilə bir-birinə bağlı olan..."
Azərbaycanda koronavirus: daha 149 nəfər yoluxub, ölən var
Əli Əsədov dövlət büdcəsi ilə bağlı qərar imzalayıb
Rəşad Məcid: “Medianın saflaşması uğrunda mübarizə aparacağıq”
İlham Əliyev Əflatun Amaşovla bağlı sərəncam imzalayıb
Prezident yeni Komissiya yaratdı, onlara vəzifələr verdi - SİYAHI
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Zakir Həsənov generalları topladı: "Ermənistan silahlı qüvvələrinin istənilən təxribatına dərhal və qətiyyətli cavab veriləcək"
Azərbaycan MN Ermənistan MN-in məlumatını təkzib etdi: "Tamamilə yalandır və heç bir real əsası yoxdur"
Ermənistan hərbçilərindən daha bir təxribat: üç hərbçimiz yaralanıb - MN-dən xəbərdarlıq
Azərbaycan daha 6 erməni hərbçinin meyitini Ermənistana təhvil verib
"Bakcell" yaranan proqblemlə bağlı açıqlama yayıb
Azərbaycan jurnalistlərinin VIII qurultayı: nümayəndələrin adları açıqlanıb - SİYAHI
Mətbuat Şurasının sədri Baş redaktor təyin olundu
Azərbaycanda ilk Milli Şəhərsalma Forumu keçiriləcək
Ceyhun Bayramov İran XİN başçısı ilə danışdı: nələr müzakirə edilib?
"Kanal 13"üm təsisçisinə xəbərdarlıq olunub
Kamran Əliyev bu şəxsləri təqaüdə göndərdi - SİYAHI/FOTO
Prezident İlham Əliyev Kral Salmana məktub ünvanlayıb - MƏTN
Rəsmi Kiyevdən Rusiyanın "referendum"una reaksiya: “Biz Ukrayna torpaqlarını dərhal azad etməliyik”
Direktorların işə qəbulu üzrə müsabiqənin esse mərhələsi keçiriləcək
Erməni hərbçilərindən daha bir təxribat: mövqelərimiz atəşə tutulub - "Adekvat cavab tədbirləri görülüb"
Rusiyanın itkiləri açıqlandı
Nazirlikdən hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə - Xəbərdarlıq