TÜRKİYƏ TALİBANLA ÜZ-ÜZƏ: 2 tarixi dövlətin bağı, yoxsa 1500 din xadiminin cihadı... - Türk əsgərlərini Kabildə nə gözləyir? - TƏHLİL
20-07-2021 [23:05]
Hazırda Kabil hava limanın təhlükəsizliyini amerikalılardan təhvil almaq istiqamətində ciddi danışıqlar gedir, demək olar ki, bu hava limanını götürməik üzrəyik. Belə bir vəziyyətdə əsgərlərimizin Taliban qüvvələri ilə üz-üzə gəlmə ehtimalı var, qaçılmazdır.
2001-ci ildə ABŞ-ın Əfqanıstandakı bombardmanlarından sonra, hakim olduğu əraziləri yerli hökumətə buraxmaq məcburiyyətində qalan "Taliban", bu gün sürətlə vaxtı ilə itirdiyi ərazilərə doğru irəliləyir və həmin bölgələri bir-bir geri alır. Görünən odur ki, NATO qüvvələrinin tam çəkilməsindən sonra Taliban artıq paytaxt Kabula da girəcək və bundan sonra onların yalnız bir hədəfi olacaq: hava limanı!
Yaxşı, məhmətcik və "Taliban"çılar hava limanında üz-üzə gəlsələr, nə olacaq?
Narahatlıqlar bu nöqtədə düyünlənir, ancaq Əfqanıstan məsələsinin başqa bir tərəfi də var:
Son zamanların dəbi olan strateji təhlillərə və beyin fırtınası metodlarına girmədən sizə deyim: bu gün Türkiyədə bir çox insana çox uzaqda görünən Əfqanıstan, hətta başqa bir dünyada sirli, lakin qanlı və gözyaşardıcı bir bölgə xalq baxımından yaxın deyil, ancaq torpaqları baxımından yaxın bağımız var. Belə ki, bu gün də Prezident iqamətgahındakı 16 ulduzdan ikisi Əfqanıstanda keçmişdə hökm sürənTürk dövlətlərini təmsil edir!
Paytaxt Kabilin cənubundakı Qəzni ilk Türk dövlətlərindən birini quran Mahmudun paytaxtıdır və Mahmud tariximizdə "Qazneli Mahmud" olaraq adlandırılır.
Talibanın əməliyyatları zamanı adını tez-tez eşitdiyimiz Herat isə 1402-ci ildə Ankara savaşında Yıldırım Bəyazidi pərişan edən Teymurləngin imparatorluğu dövründə Səməqəndlə bərabər, paytaxt olub. Teymurləngin oğlu Şahruh Mirza burada hökmranlıq sürüb, o zaman bu şəhər əsrlərlə İslam dünyasının ən parlaq mədəniyyət mərkəzlərindən biri olub, amma sonra bo üstün mövqeyi itirib
Türkiyə ana dilləri türk olan Qəznəvilər və Teymurilər olan bu dövlətləri “özündən” qəbul etdi və bu iki dövlətin indi Prezident sarayında hər biri bir ulduzla təmsil olunur.
Başqa yöndəin ifadə edim: Prezident sarayında keçmişdə qurulmuş 16 Türk dövlətini təmsil edən 16 ulduz var; bu ulduzlardan ikisi Qəznəli Mahmud və Teymur tərəfindən qurulan və hazırda paytaxtları Əfqanıstanda olan dövlətlərə aiddir. Üstəlik mədəniyyətimizin çox əhəmiyyətli ismi olan Mövlana Əfqanıstanın Belh şəhərində anadan olub və oradan Anadoluya gəlib ...
Bəqərə surəsi və Cihad ...
Məsələnin narahatlıq doğuran tərəfi, keçən çərşənbə axşamı günü Talibanın Türkiyəyə verdiyi səkkiz maddəlik təhdid mesajıdır ...
"Əfqanıstan İslam Əmirliyi Mədəniyyət İşləri Komissiyasının ofisi tərəfindən yayımlanan açıqlamada, Əfqanıstan İslam Əmirliyi və Əfqan xalqının Müsəlman Türk xalqı ilə tarixi, mədəni və dini əlaqələri olduğu deyildikdən sonra, Türkiyədən Əfqanıstanda əsgər saxlama qərarından əl çəkməsi istənilib, daha sonra Türkiyə təhdid edilib. Bu zaman isə (Hicri tarixi ilə 1422) 2001-ci ildə 1500-ə yaxın tanınmış alimin verdiyi fətvaya görə Türkiyənin cavab veriləcəyi xüsusu vurğulanıb...
Bu, bəyannamədəki ən vacib məqam budur, burada "Hicri 1422"-dən bəhs olunur, yəni 22 sentyabr 2001-ci il tarixində yayımlanan fətva ...
Fətva Amerika prezidenti, oğul Buşun Əfqanıstanda olan Üsamə bin Ladenin təhvil verilməyəcəyi təqdirdə Əfqanıstana qarşı hərbi əməliyyat keçiriləcəyini elan etməsindən sonra verilib. Taliban, Buşun təhdidinə qarşı Əfqanıstan üləmasını təşkil edən 1500-ə yaxın din xadimini bir araya gətirdi və Üləma 21 sentyabrda Bin Ladenə "öz istəyi ilə Əfqanıstandan ayrılmasını" tövsiyə edib. Ancaq prezident Buş bu tövsiyyə ilə razılaşmadı. Məhz bu səbəbindən ertəsi gün cihad fətvası verildi..
Fətvanın əsası Bəqərə surəsinin 191-ci ayəsi idi və bu ayə İslamın müharibə ilə bağlı ən vacib hökmlərindən biri idi: “Sənə qarşı vuruşanları tutduğun yerdə öldür. Sizi çıxardıqları yerdən çıxarın. Fitnə adam qətlndən də betərdir. Məscidül-Həramda sizinlə vuruşmadıqca, onlarla vuruşmayın. Əgər sizə qarşı müharibə etsələr, onları da öldür. Kafirlərin cəzası budur!”.
Əfqanıstandakı Taliban hərəkatının illərdir davam edən mübarizəsi bu fətva üzərində qurulmuşdu, amma indi bizim üçün fərqli və təhlükəli bir dönəmdəyik: bir tərəfdən əsrlər boyu qurduğumuz və Prezident sarayında iki fərqli ulduzla təmsil olunan dövlətlərin məkanı olduğu Əfqanıstan, digər tərəfdə bizə qarşı bir fətva və bu fətva əsasında başlaya biləcək cihad təhdidi var ...
Budur təzə, nurtopu kimi problem!
Mirad BARDAKÇI,
Haberturk.
Tərcümə Mia.az-a məxsusdur.
Ərdoğan "Togg"un yeni modelini sınaqdan keçirib: "Maşallah" - FOTO
“Neftçi” Fransa millisinin oyunçusunu alıb
Bu dövlət qurumlarına məxsus maşınlar hərraca çıxarıldı - SİYAHI
Beş kollecin direktoru dəyişib
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
Sabah yağış yağacaq
Xalq artistinin dəbdəbəli bağ evi... - VİDEO
General Əli Nağıyev DTX-nin Akademiyasında: "Ayıq-sayıq olmalı..." - VİDEO, FOTOLAR
Hikmət Sabirabadlının dostunun oğlu haqda qərar verildi - “Qanuni oğru” isə deport olunacaq
Sabirabad sakini Kürdə boğulub
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı
Bu gün Azərbaycanda Aşuradır
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Zaur Mikayılov sabiq icra başçısının qızı ilə anlaşıb
ÖLKƏ LİDERLƏRİ XANKƏNDİDƏ: 17-ci Zirvə görüşündə mühüm mesajlar verildi - ÇIXIŞLAR + VİDEO (YENİLƏNİB)
SOCAR-da daha bir təyinat - FOTO
İran prezidentinin Xankəndinə səfəri başa çatıb - FOTO (Yeniləniib)
Şuşada İlham Əliyevin adından Zirvə görüşünün iştirakçılarının şərəfinə rəsmi nahar verilib - FOTO
"Başakşehir" qapıçısının müqaviləsini uzadıb
Türkiyədə 180 siyasi partiya var - Ən çox üzvü olanla ən az üzvü olan təşkilatın adı açıqlanlıb
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
"Fənərbağça" bu oyunçu ilə müqaviləni uzadıb
DEPUTATLAR DAHA 15 MƏSƏLƏNİ MÜZAKİRƏYƏ ÇIXARACAQ - Siyahı
"Milan" yarımmüdafiəçi transfer edib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
Osayi-Samuel "Birmingem Siti"yə transfer olub
Fatih Terimin yerinə məşhur məşqçi gətirilib
"Beşiktaş"ın Avstriya heyəti açıqlanıb
"Atletik Bilbao" Niko Uilyams ilə müqavilə uzadıb
"Liverpul" vəfat edən futbolçusu ilə bağlı məlumat yayıb
Super Liqanın püşkü atıldı - Derbi oyunları nə vaxt oynanılacaq?
"Yuventus" Conatan Davidi transfer edib
Şair Məmməd İsmayıl xəstəxanaya yerləşdirilib
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR (Yenilənib)
Ölkə başçıları Xankəndidə çay sürfəsi arxasında - VİDEO, FOTOLAR
“Moody’s" Azərbaycanın kredit reytinqini yüksəldib - Açıqlama
Qəzza zolağında savaş: 37 fələstinli həlak olub
Milli Məclisin növbəti iclası iyulun 8-də olacaq
Ermənilər Bakıda hakim qarşısında - Zərərçəkənlər ifadə verirlər
Şuşa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm paytaxtı seçilib
Şəxsiyyət vəsiqəsində dəyişiklik təsdiqləndi - Yaşayış yeri və...