Koronavirusa yoluxan jurnalist müalicə prosesindən yazdı
13-05-2021 [14:23]
Nəhayət, bizim də evdə “toy-bayram” oldu – ailəlikcə COVİD-19 virusuna yoluxduq.
İlk gündən məni, yaşımı və mümkün ağırlaşmaları nəzərə alaraq, Fövqəladə Hallar Nazirliyinin Tibb Mərkəzinin Zığ qəsəbəsindəki koronaviruslu xəstələrin müalicəsi üçün nəzərdə tutulan Modul tipli hospitalına aparmaq istədilər.
Mən, əlbəttə, bilirdim ki, 2020-ci ilin iyulunda istifadəyə verilmiş bu hospitalda yaradılan şərait koronaviruslu xəsətələrin müalicə işini qısa müddətə və keyfiyyətlə aparmağa imkan verir. Hospitalda məlumatların idarəetmə sistemi mövcuddur. Burada mərkəzi qərargahda müalicə prosesinə aid olan bütün məlumatlar qəbul edilir və müalicə prosesi bu qərargahdan idarə edilir. Bu sistem vasitəsilə xəstələrin tibbi məlumatlarını, müalicə prosedurlarını və bütün digər tibbi və qeyri-tibbi prosesləri həm hospital daxilində, həm də hospital kənarından izləmək mümkündür. Eyni zamanda bu sistem hospitalın fəaliyyət dövrünü istənilən tarix aralıqları üzrə izləmək imkanı verir. Amma bütün bunlara baxmayaraq, evdə müalicə olunmağa üstünlük verdim. Düşündüm ki, hospitalda mənim həm də insult xəstəsi olduğumu bilən kimi taleyin ümidinə buraxacaqlar və 1-2 gündən sonra: “Təzyiqi qalxdı, ürək, ağciyər damarlarında tromblar əmələ gəldi və xəstə vəfat etdi” deyəcəklər.
Bir həftə müalicədən sonra vəziyyətim qəflətən ağırlaşdı, temperaturum qalxdı, saturasiyam isə aşağı düşməyə başladı. “Təcili yardım” maşını ilə hospitala aparıldım…
Bu xəstəxananın fəaliyyətinin özəl xüsusiyyəti Azərbaycanda ilk dəfə tətbiq olunan və tibb praktikasında bənzəri olmayan, yeni növ koronavirus infeksiyası üçün ixtisaslaşdırılmış tibbi məlumat sisteminin olmasıdır. Tibbi məlumat sistemi tibb işçilərinin işini optimallaşdırmaq və hər bir xəstə üçün fərdi olaraq tibbi qərar qəbul etmək üçün intellektual dəstəyi təmin edir.
Xəstəxanaya qəbul olunduqda xəstə xüsusi təlim keçmiş tibb bacısı tərəfindən qeydiyyata alınır, epidemioloji analiz, baxış və müayinədən keçir və nəticələr elektron məlumat sistemində qeydə alınır. Beləliklə, sistem avtomatik olaraq xəstənin tibbi tarixçəsini yaradır, vəziyyətini qiymətləndirir, lazımi instrumental və laborator müayinələrinin həcmini müəyyən edir.
Aparılmış manipulyasiyalar tibb bacısı tərəfindən elektron imza ilə qeydə alındıqdan sonra, həkimin elektron cihazına xəstənin vəziyyəti, əsas və müşayiət olunan diaqnozları ilə tibbi tarixçəsi göndərilir. Alınan məlumatları araşdırdıqdan sonra həkim xəstəni müayinə edir, alınan materialları təsdiqləyir və ya müvafiq düzəlişlər edir. Müayinəni təsdiqlədikdən sonra həkim beynəlxalq protokollara əsasən tövsiyə olunan terapevtik tədbirlərin siyahısını, o cümlədən antiviral, iltihabəleyhinə və antikuaqulyant dərmanları, infuziyon terapiyası, oksigen təchizatı rejimlərini və s. görmək imkanı əldə edir. Həkim bu tövsiyələrdən xəstə üçün lazım olan müalicə sxemini seçir və qeydə alır.
Həkim tərəfindən edilən təyinatlar onun elektron imzasından sonra avtomatik olaraq tibb bacısının planşetinə ötürülür. Tibb bacısı səsli siqnal vasitəsilə həkim tərəfindən göndərilən tibbi təyinatlar barədə xəbərdar olunur və dərhal onların yerinə yetirilməsinə və qeydiyyatına başlayır. Tibb bacısı qrafik şəklində müşahidə kartına yazılan tənəffüs tezliyi, qanın oksigen təminatı, arterial təzyiq, elektrokardioaqrifaya göstəricilərinin dinamik müşahidəsini aparır. Tibbi İnformasiya Sistemi dəyişikliklərin dinamikasının proqnostik qiymətləndirməsinə imkan verir, planşetin ekranında yarana biləcək ağırlaşmalara dair xəbərdarlıqları göstərir, müalicə və oksigen terapiyası rejiminin korreksiyasına dair tövsiyələr verir. Sistem xəstələrin bioparametrlərinin dinamik müşahidəsi haqqında məlumatların və ultrasəs, kompyuter tomoqrafiyası, elektrokardioqrafik müayinələrin təsvirlərinin Xəstələrin Müşahidə Mərkəzinə ötürülməsinə və mürəkkəb halların kollegial müzakirəsinə, zəruri hallarda Teletibb Məsləhətləşmələri kanalları vasitəsilə xarici mütəxəssislərlə müzakirəyə çıxarmağa imkan verir.
…Gözlədiyimin əksinə olaraq, ilk gündən məni diqqət və qayğı ilə əhətə etdilər. Müalicə həkimim İlkanə Cəfərova daim vəziyyətimlə maraqlanır və zəruri müalicə prosedurlarının həyata keçirilməsini təmin edirdi. Tibbi personalın çatışmamasına baxmayaraq, tibb bacıları, tibb qardaşları, xəstə baxıcıları, sanitarlar və b. əllərindən gələn hər şeyi edirdilər ki, bütün xəstələr razı qalsın. Düzgün və səmərəli müalicə nəticəsində tezliklə vəziyyətim yaxşılaşdı və məni oksigen aparatından ayırdılar – artıq özüm sərbəst nəfəs ala bilirdim.
Modul hospitalın 17-ci korpusunun şöbə müdiri Xalid İmanov, həkim Nicat Eyvazlı da hər gün bizə baş çəkir, səhhətimizlə maraqlanır, lazım gəldikdə müalicənin gedişində müəyyən dəyişikliklər də edirdilər.
Artıq ikinci gündür ki evdəyəm. Özümü normal hiss edirəm. Bu cür modul tipli xəstəxanaların tikintisi Azərbaycan dövlətinin koronavirusla mübarizədə vətəndaşların sağlamlığının qorunmasına və ölkənin səhiyyə sisteminin inkişafına göstərdiyi xüsusi diqqətinin təzahürüdür. Mübağiləsiz-filansız deyirəm: ”Əsl dövlət qayğısı belə olar!”
Adil ZAMAN,
yazıçı-jurnalist.
MİA.AZ
Dizel və 92 oktanlı benzin bahalaşacaq? - Açıqlama
MEDİA: "Nazirlərin adından yayılan xəbərlər “deep fake”dir"
Azərbaycan qazı yaxın zamanlarda Suriyaya ixrac ediləcək.
Bu gün I və IV ixtisas qrupları üzrə qəbul imtahanı keçiriləcək
UEFA-nın çətiri altında Bakıda beynəlxalq qalmaqal: özü ispan, bürcü qoç, klubu xorvat, arvadı rus... - VİDEO
Prezident İlham Əliyev Ərdoğana zəng edib - Nələr müzakirə olunub?
Suriya və İsrail Bakıda birbaşa danışıqlar aparacaq
Suriya prezidentinin Azərbaycana səfəri başa çatıb
Prezident Əhməd Əl Şaraa Fəxri xiyabanı ziyarət edib
34 yaşlı qardaş ögey qardaşını qətlə yetirib
Suriya prezidenti Azərbaycanda - İlham Əliyev Şaraanı qəbul etdi (FOTOLAR, YENİLƏNİB)
Sabah isti hava olacaq
Mətbuat Şurası "Sputnik Azərbaycan"la bağlı açıqlama yaydı: "Faktlar kobud şəkildə təhrif edilib, bu da..."
Nigar Rəsulbəyova təqaüdə göndərildi - FOTO
Azərbaycan neftinin qiyməti 76 dollara qalxıb
“Sabah”ın Avroliqa macərası deyəsən, elə indidən bitir - Gələnin, gedənin yanında bizi biabır eləməsəniz, olmaz?
Sumqayıtda kürəkən qayınatasını öldürüb - Açıqlama (YENİLƏNİB)
Şəkidə 87 yaşlı kişini elektrik cərəyanı vuraraq öldürüb
İsmayıllıda zəlzələ olub
Anar Abdullayev həbs olunub
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
“Kristal Pelas” UEFA Avropa Liqasından kənarlaşdırıldı - Konfrans Liqasına niyə düşürüldü?
QHT.az saytının 10 yaşı tamam olub
Almaniya mediası Zəngəzur dəhlizindən yazdı
Əli Əsədov İqtisadi Şuranın üzvlərini topladı - Müzakirə
Aİ-nin 27 ölkəsinin əhalisi 450 milyonu ötüb - Statistika
Ərdoğanla Baxçalı telefonda müzakirə aparıblar
Röya Ayxanın xalası qızı: "Biləndə ki, onun xalası qızıyam..."
İstanbulda "Casperlar" kriminal dəstəsinə qarşı əməliyyat: 70 nəfər saxlanıldı, lideri isə...
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Qəzzada yardım gözləyənlər atəşə tutulub
İranın şimalındakı hava limanı xarici reyslər üçün açılıb
Zelenski: "Rusiya Xarkovda doğum evini vurub"
"Adam söyüş söyür..." - Elmar Məmmədyarovun bu sözünə sabiq nazir cavab verdi: "Yadıma düşmür ki, nə vaxtsa mən onu söyüm, ya da..."
Əliyev - Paşinyan görüşü: vasitəçisiz müzakirə və... - TƏHLİL
Qarşıda 3 günlük isti hava gəlir - Xəbərdarlıq
Azərbaycan əhalisi artıb
Azərbaycan I Liqasının başlama tarixi açıqlanıb
Veysəloğlu Şirkətlər Qrupunun elan etdiyi “Qida Təhlükəsizliyi Ayı”na yekun vuruldu - FOTOLAR
Dövlət Baxçalıdan PKK-nın silahlarını yandırmasına reaksiya: "Türkiyə terror bəlasından qurtulur"
Xocalı soyqırımı vaxtı girov götürülmüş qadın məhkəmədə elə faktları açdı ki... - Ermənilər Bakıda hakim qarşısında
"Fənərbağça" 18 yaşlı seneqall yarımmüdafiəçi ilə anlaşdı - 5 illik müqavilə imzalandı
"2024-cü il dövlət büdcəsinin icrası haqqında" qanun təsdiqlənib