HEYVANDARLIĞA BÖYÜK TƏHLÜKƏ: xüsusi yetişdirilən milyonlarla milçək təyyarələrdən havaya buraxılacaq - Bu, qarşısını alacaqmı?
10-07-2025 [08:57]
Amerika qitəsində heyvandarlıq və onun gələcəyi üçün böyük təhlükə yaranıb.
Mia.az xarici mətbuatına istinadla xəbər verir ki, ABŞ Meksika sərhədi boyunca gözlənilən ciddi bioloji təhlükəyə qarşı maraqlı həll yolu tapıb.
Məlumata görə, ölkə milyonlarla xüsusi növ milçək yetişdirmək və onları təyyarələrdən havaya buraxmaqla heyvandarlıən gələcəyi üçün yaranmış təhlükəni önləmək istəyir.
Xəbərdə deyilir ki, bu, fəlakət ssenarisi kimi səslənsə də, plan mal-qara təsərrüfatını məhv etmək riski olan "ətyeyən milçək sürfələr"inin istilasına qarşı effektiv müdafiə kimi qiymətləndirilir: "Təhlükə Cochliomyia hominivorax milçək növünün "Yeni Dünya vida" adı verilmiş qurdlarıdır. Bu milçəklər yumurtalarını mal-qaranın, xüsusən də inəklərin, atların və ev heyvanlarının açıq yaralarına qoyurlar. Türlər 12-24 saat ərzində yumurtadan çıxır və sürətlə heyvanın canlı toxumalarını yeyərək dərin və ölümcül yaralar açırlar. Əgər bu, tezliklə aşkarlanıb müalicə edilməzsə, heyvan bir-iki həftə ərzində ölür".
Məlumata görə, bu zərərverici 2023-cü ildən Panama, Kosta-Rika, Honduras, Qvatemala, Nikaraqua, Beliz və El Salvadora yayılıb: "Onun 2024-cü ilin noyabrında Meksikanın cənubuna "gəliş"i ABŞ Kənd Təsərrüfatı Departamentini ciddi narahat etməyə başlayıb. Məhz bu səbəbdən sərhədboyu heyvan ticarət bazarları qapadılıb, əlavə sərt nzibati tədbirlər görülüb. Lakin bu, kifayıt etmir. ABŞ alimləri bu təhlükəyə qarşı müxtəlif mübarizə üsulları hazırlayıb. Onların ən təsirlisi isə "steril erkək milçəklər"in yetişdirilməsi layihəsidir. Artıq bu, layihəyə icraya yönəldilib. Tezliklə milyonlarla milçək növü təyyarələrdən Meksika sərhədi boyunça buraxılacaq. Mütəxəssislər hesab edir ki, döllənməmiş yumurta istehsal etmək üçün bunlar vəhşi dişilərlə cütləşəcək. Dişilər yalnız bir dəfə cütləşdikləri üçün məhv olaacq və bununla da təhlükəli milçəknövünün kökü kəsiləcək".
Məlumatda o da xatırladılıb ki, ABŞ bu strategiyadan 1960-1970-ci illərdə uğurla istifadə edib: "O vaxtı Panamada həftədə 100 milyon steril milçək istehsal edə bilən istehsal müəssisəsini də amerikalılar qurub. İndisə ABŞ bunun daha müasir formasını Texasda - Meksika sərhədi yaxınlığında tikir. Təbii ki, 300 milyon dollara başa başa gələcək yeni milçək istehsalı müəssisəsi ilə epidemiyanı gözardı etmək olmaz. Hazırkı təhlükəyə qarşı əlavə nəzarət tədbirləri də görülmçəlidir. Xüsusilə heyvanların açıq yaralarını başlı-başına buraxmaq olmaz, onu drəhal müayinə və müalicəsi olmalıdır. Əks halda bir il içində bu təhlükə bütün dünyanı sarıya bilər."
Entomoloq doktor Phillip Kaufmanın sözlərinə görə, bu növ Qərb yarımkürəsindəki digər milçəklərdən fərqli olaraq ölülərə deyil, canlı toxumalara hücum edir: "Sürfələr iti çənə qarmaqları ilə canlı toxumaları deşərək qidalanırlar. İnkişafını tamamladıqdan sonra yetkin milçəklərə çevrilirlər. Qaldı yeni istehsal olunacaq milçəklərə, onlar, yəi "steril milçəklər" pupa mərhələsində qamma şüalarına məruz qalaraq sterilizasiya edilir. Bu milçəklər daha sonra kondisionerli konteynerlərdə təyyarələrə yüklənir və kənd və ya az məskunlaşan ərazilərə buraxılır. Bu milçəklər insanlar və şəhərlər üçün heç bir təhlükə yaratmır".
Məlumatda o da deyilir ki, təhlükə saçan milçəklə ev heyvanları ilə yanaşı, çöl heyvanlarına da, o cümlədən quş və gəmiricilər kimi vəhşi heyvanları da təhdid edir: "Bu da onların təhlükə sferasını tam şəkildə izləməyi çətinləşdirir. Fakt budur ki, indiyədək 50 minə yaxın fakt aşkarlanıb. Lakin bunun daha çox olduğu sirr deyil".
Samir MUSAYEV
MİA.AZ
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
DTX-dən mühüm əməliyyat: "vaqner"çilər tutuldu
Gəncədə evdən tibb bacısının meyiti tapıldı
Efirdə dava: "Get, babana təmiz bax, iİydən burada otura bilmirəm"
Braziliyadan ABŞ-a təhdid: "Oxşar cavabımız olacaq"
Avronun məzənnəsi 2.5 manat olacaq? - Mərkəzi Bankdan açıqlama
"Kimsə haray salıb keçmək istəsə, biz də haray salarıq" - Nazirdən şikayətlə maraqlı reaskiya
"Qalatasaray" "Milan"dan aldığı oyunçunu geri verir - Eyni qiymətə
Azərbaycan Prezidenti ilə Ermənistanın Baş naziri görüşüb - Nələr müzakirə edilib? + VİDEO, FOTOLAR (YENİLƏNİR)
"Arsenal" yarımmüdafiəçi transfer edib
SOCAR Türkiyə klubunun sponsoru olub
"Fənərbağça"nın gənc futbolçusu Avropa klublarının radarındadır
"Qalatasaray" qapıçı axtarışına davam edir
İsrail Qəzza zolağına 180 hava zərbəsi endirib - 24 saat ərzində
Bəxtiyar Hacıyev sözçü təyin edildi
Qəzzada 28 fələstinli həlak olub - 100-ə yaxın yaralanıb
Nəsimidə əməliyyat: Rahib Ələkbərli və Samir Xeyrullayev saxlanılıb
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Yaponiyada internet sürəti rekordu qırdı: "Netflix"in bazası 1 saniyədə 30 dəfə endirilir
Hindistanda sel: ölənlərin sayı 85-ə çatıb
Pakistanda sel: 11 nəfər ölüb, 20-dən çox itkin var
Fahrettin Altun yeni qurumun rəhbəri təyin olunub - Açıqlama
Trampa sui-qəsd cəhdi: Məxfi İdarənin 6 işçisi qovuldu
"Azərbaycan məktəblərində rus bölmələrinin bağlanması gündəmdə deyil" - Emin Əmrullayev söz-söhbətə son qoydu
"Sertifikatlaşıdırmada verilən suallar xüsusi çətin deyil, biz uşaq bağçası idarə etmirik" - Nazirdən maraqlı açıqlamalar
Kamran Əliyev Zaqatalada vətəndaşları qəbul edəcək - Bu tarixdə
“İki sahil” keçdiyi şərəfli yolla müstəqilliyimizin bərpasının 34 illik tarixinə bələdçilik edir - Müsahibə
Qanundan bixəbərlər… - Təbriz VƏFALI YAZIR
Rövşən Nəcəf OPEC beynəlxalq seminarında - FOTO
“Ege Hospital” ı 447 min manat vergi borcu var
Ağdərədə bir nəfər minaya düşüb - Birgə məlumat yayıldı (Yenilənib)
Azərbaycan neftinin qiyməti 76 dolları ötdü
Direktor və müavinlər... - Daha bir kollecdə yeni təyinatlar olub
HEYVANDARLIĞA BÖYÜK TƏHLÜKƏ: xüsusi yetişdirilən milyonlarla milçək təyyarələrdən havaya buraxılacaq - Bu, qarşısını alacaqmı?
CHP-li bələdiyyə sədrlərinə qarşı əməliyyat genişlənir - İstanbulda daha bir sədr "nişangah"a gəldi
İlham Əliyevin reytinqi ilə bağlı sorğu - STM nəticəni elan edib
Səlahəddin Dəmirtaş və "Kobani davası"nın iştirakçıları azad olunacaq? - Avropa Məhkəməsi qərar verdi, bəs Türk parlamenti?
Tramp daha 7 ölkəni "qaraladı" - Açıqlama
İki bələdiyyə üzvü istefa verib
QDF-in təşəbbüsü ilə növbəti “Qarabağ Gecəsi” xeyriyyə konserti keçirilib - FOTOLAR
Sabah bəzi bölgələrə güclü yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Pərviz Şahbazov: "Qlobal neft bazarının tənzimlənməsi və..."