AMEA-nın müxbir üzvü vəfat edib
05-02-2025 [17:50]
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müxbir üzvü Rüfət Mir-Qasımov vəfat edib.
AMEA-dan Mia.az-a verilən məlumata görə, Rüfət Mir-Əsədulla oğlu Mir-Qasımov 17 aprel 1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olub. O, Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirib, elmlər namizədi, elmlər doktoru elmi dərəcələri alıb, 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (AEA) müxbir üzvü seçilib.
R. Mir-Qasımov AEA Fizika İnstitutunda (1963-1965) işləyib, 1965-ci ildən Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (Dubna, Rusiya) aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışıb, sonra bir sıra xarici ölkələrin nüvə tədqiqatları mərkəzlərində elmi fəaliyyətini davam etdirib.
Rüfət Mir-Qasımovun tədqiqatları əsasən elementar zərrəciklər fizikası və sahə nəzəriyyəsinə həsr olunmuşdur. Lokal kvant nəzəriyyəsinə alternativ kvant sahə nəzəriyyəsinin qurulması onun mühüm nəticələrindən biridir. Alim burada Plank sabiti və işıq sürəti ilə yanaşı, yeni universal sabit – fundamental uzunluğu da daxil etmişdir. Bu nəzəriyyə çərçivəsində yüksək enerjilərdə yeni fiziki hadisələrin mövcudluğu proqnozlaşdırılıb.
Rüfət Mir-Qasımov relyativist konfiqurasiyalı fəza konsepsiyası əsasında iki cismin relyativist probleminə yanaşma üsulunu verib və Şredinger kvant mexanikasını inkişaf etdirib. Lorens qrupunda Kazimir operatorunu relyativistik hissəciklər arasında məsafə kimi interpretasiya etmiş və bunu kvant mexanikası məsələlərinin həllinə tətbiq edib. Bu interpretasiya və Furye ayrılmalarından istifadə etməklə fəzanın relyativistik konfiqurasiyasını qurmuş və bununla da dalğa tənliklərinin həllində differensial hesablamalarla yanaşı, sonlu fərqlər üsulunun tətbiqinin də səmərəliliyinin artırılmasına nail olub. Bu yanaşma proton modelinin, kvark modellərinin, yüksək enerjilərdə adronların yayılması, relyativistik nüvə fizikası və s. tədqiqatlarda geniş tətbiqini tapıb.
Alim həmçinin kvant sahə nəzəriyyəsinin hamilton təsvirindən istifadə etməklə işıq konusunda dinamikanın təsviri üçün səmərəli üsul işləmiş və tətbiq etdib. Kvant sahə nəzəriyyəsində kvazipotensial yanaşma əsasında relyativistik kvant mexanikasının sonlu-fərq variantını inkişaf etdirmişdir. Relyativistik kvant mexanikası çərçivəsində səpilmə nəzəriyyəsi və kvant mexanikasında istifadə olunan yaxınlaşmaların analoqlarını qurub, sonlu-fərq tənliklərinin xassələrinə əsaslanaraq, kvarkların konfaynment (tutulub saxlanma) mexanizmini təklif edib.
Kvant fəzası konsepsiyasını inkişaf etdirib, Şredinqer tənliyinin bir sıra dəqiq həllərini tapıb.
Rüfət Mir-Qasımov 150-dən çox elmi əsərin müəllifi idi
Allah rəhmət eləsin!
SON XƏBƏRLƏR
Prezident İlham Əliyev Məhəmməd Muizzuya məktub göndərib - MƏTN
SOCAR-ın Müşahidə Şurasının iclası keçirilib - 6 aylıq dövrü üzrə fəaliyyət müzakirə olunub (FOTO)
"Mən şahidəm ki, Allahverdini teatra götürməyiblər..." - “Bir var, yeni gələn nəslin nəzəriyyə savadı, bir də var, praktik savad..."
Azərbaycan neftinin qiyməti 69 dollara endi
"Samsung" televizorunun ekranı korpusdan niyə aralanıb? - Qalmaqal
İsgəndər Xəlilov və ailəsi Bakıya sığındı: Rusiyadakı biznesi təhlükə altında - Oğlunun adına olan şirkətə basqın oldu və...
"Ən kiçik ehtiyatsızlıq..." - FHN-dən əhaliyə xəbərdarlıq
Gəncədə bir nəfər dəm qazından boğulub
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Türkiyədə AK Partiya funksioneri öldürüldü - FOTO
"Kocaelispor" 28 yaşlı sağ cinah müdafiəçisi ilə anlaşıb
"Atletiko Madrid" Devid Hankonu transfer edib
Viktor Qyökeres "Arsenal"a transfer keçir
TRAMPDAN QƏZƏBLİ XƏBƏRDARLIQ: "Artıq danışıqlar bitdi, geri çıəkildik, HƏMAS-ı ovlayacağıq" - Netanyahu və HƏMAS-dan açıqlamalar
DİN-də əməliyyat müşavirəsi: nazir Vilayət Eyvazov konkret tapşırıqlar verdi - FOTO
İkardi meydana nə vaxt dönür? - Tarix bəlli oldu
Arda Turan ilk maaşı ilə "prezident saatı" alıb - 60 min dollara
Suriyada daha bir toqquşma - PKK/YPG 11 hərbçini girov götürüb
Pirallahıda əməliyyat: keçmiş məhkum 42 kq narkotiklə qandallandı
Oleq Bakinski ilə bağlı qərar verildi - Sabiq nazir müavini isə...
"Bakcell”in dəstəyi ilə “YAŞAT” yay məktəbi Londonda - FOTOLAR
Hərbçilərin günvurmadan qorunması... - MN əlavə tədbirlər görür
“Veysəloğlu” MMC yüksək potensiallı əməkdaşların inkişafını əhatə edən strateji layihənin açılışını keçirdi - FOTO
Hərbi pilotlar təlim-məşqdə - VİDEO
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Türkiyənin dörd bir yanında meşə yanğını var - İki şəhər "fəlakət bölgəsi" elan edilib
İSRAİL ƏRAZİSİNİ HƏRBİ GÜCLƏ BÖYÜDƏCƏK - Parlament ilhaqa səs verdi, nələr olacaq? (TƏHLİL)
Daha 232 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarılıb
Əli Əsədov Somalinin XİN başçısı ilə görüşüb
İran rəsmiləri ilə Avropa ölkələri heyəti arasında görüş olub - İstanbulda (Yenilənib)
Putin və Tramp İstanbulda görüşəcək? - Ərdoğandan açıqlama
ABŞ Ukraynaya hərbi yardım göndərir - 330 milyon dollarlıq
"Aktyor Allahverdi Yolçuyevə müvafiq dəstək göstərilib"
Əkrəm İmamoğlu həbsdən xəstəxanaya aparılıb - "Zülmü unutmayacağıq"
İsrail Qəzzanı yenə vurub - Ölənlər var
Şəxsiyyət vəsiqəsi haqqında qanuna dəyişiklik təsdiqləndi - DETALLAR
Tramp "TikTok"ı yenə hədələdi: "Satış təsdiqlənməsə..."
"Karvan" daha bir futbolçu ilə anlaşıb
Ağdam və Xocavəndin kəndlərində yanğın başlayıb
Andrea Pirlonun yeni ünvanı bəlli oldu
Arif Babayevin oğlu: "Bu gün bir az irəliləyiş var, çox sevinmişik"
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz