AMEA-nın müxbir üzvü vəfat edib
05-02-2025 [17:50]
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müxbir üzvü Rüfət Mir-Qasımov vəfat edib.
AMEA-dan Mia.az-a verilən məlumata görə, Rüfət Mir-Əsədulla oğlu Mir-Qasımov 17 aprel 1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olub. O, Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirib, elmlər namizədi, elmlər doktoru elmi dərəcələri alıb, 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (AEA) müxbir üzvü seçilib.
R. Mir-Qasımov AEA Fizika İnstitutunda (1963-1965) işləyib, 1965-ci ildən Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (Dubna, Rusiya) aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışıb, sonra bir sıra xarici ölkələrin nüvə tədqiqatları mərkəzlərində elmi fəaliyyətini davam etdirib.
Rüfət Mir-Qasımovun tədqiqatları əsasən elementar zərrəciklər fizikası və sahə nəzəriyyəsinə həsr olunmuşdur. Lokal kvant nəzəriyyəsinə alternativ kvant sahə nəzəriyyəsinin qurulması onun mühüm nəticələrindən biridir. Alim burada Plank sabiti və işıq sürəti ilə yanaşı, yeni universal sabit – fundamental uzunluğu da daxil etmişdir. Bu nəzəriyyə çərçivəsində yüksək enerjilərdə yeni fiziki hadisələrin mövcudluğu proqnozlaşdırılıb.
Rüfət Mir-Qasımov relyativist konfiqurasiyalı fəza konsepsiyası əsasında iki cismin relyativist probleminə yanaşma üsulunu verib və Şredinger kvant mexanikasını inkişaf etdirib. Lorens qrupunda Kazimir operatorunu relyativistik hissəciklər arasında məsafə kimi interpretasiya etmiş və bunu kvant mexanikası məsələlərinin həllinə tətbiq edib. Bu interpretasiya və Furye ayrılmalarından istifadə etməklə fəzanın relyativistik konfiqurasiyasını qurmuş və bununla da dalğa tənliklərinin həllində differensial hesablamalarla yanaşı, sonlu fərqlər üsulunun tətbiqinin də səmərəliliyinin artırılmasına nail olub. Bu yanaşma proton modelinin, kvark modellərinin, yüksək enerjilərdə adronların yayılması, relyativistik nüvə fizikası və s. tədqiqatlarda geniş tətbiqini tapıb.
Alim həmçinin kvant sahə nəzəriyyəsinin hamilton təsvirindən istifadə etməklə işıq konusunda dinamikanın təsviri üçün səmərəli üsul işləmiş və tətbiq etdib. Kvant sahə nəzəriyyəsində kvazipotensial yanaşma əsasında relyativistik kvant mexanikasının sonlu-fərq variantını inkişaf etdirmişdir. Relyativistik kvant mexanikası çərçivəsində səpilmə nəzəriyyəsi və kvant mexanikasında istifadə olunan yaxınlaşmaların analoqlarını qurub, sonlu-fərq tənliklərinin xassələrinə əsaslanaraq, kvarkların konfaynment (tutulub saxlanma) mexanizmini təklif edib.
Kvant fəzası konsepsiyasını inkişaf etdirib, Şredinqer tənliyinin bir sıra dəqiq həllərini tapıb.
Rüfət Mir-Qasımov 150-dən çox elmi əsərin müəllifi idi
Allah rəhmət eləsin!
SON XƏBƏRLƏR
Ruben Vardanyan Bakıda hakim qarşısında - Zərərçəkənlər ifadə verib
Ərdoğan niyə konstitusiyanı dəyişmək istəyir? - TƏHLİL
Ceyhun Bayramov Moses Vetanq'ula ilə görüşüb
Prezident İlham Əliyev daha bir qanunu imzalayıb
Dövlət Xidməti 19 maşını hərracda satıb
BU MƏHKƏMƏLƏRƏ HAKİM VƏ SƏDR TƏYİNATLARI OLDU - TAM SİYAHI
SOCAR-la Macarıstanın “MOL Group” şirkəti arasında saziş imzalanıb
Peskov: "Zelenski bədbəxt adamdır" - "Ukrayna ilə danışıqlardan sürətli qərarlar gözləmək doğru deyil"
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Arzu Bayramova saxlanıldı
META İranda Azərbaycan əleyhinə işləyən 60 səhifəni silib
Pakistanda qəribə olay: zəlzələdən sonra 200-dən çox məhbus qaçıb
Ukrayna Rusiyanı Krıma bağlayan nəhəng körpünü yenidən partladıb: "Artıq idarəolunmaz vəziyyətə düşüb"
Volkan “Mourinyonun tabeliyində işləyərsən” sualına belə cavab verdi
Anar Ələkbərov Yaponiyada - Nazirlə görüş olub + FOTOLAR
15 yaşlı şagird məktəbin 3-cü mərtəbəsindən yıxılıb
Qəzzanın son 24 saatdakı itkisi: 40 nəfər həyatını itirib
"Həmkarlar"ın bitməyən həmtay oyunları: 6 ilə 9-un yeri dəyişməsində hansı hikmət gizlənib?
Dövlət Agentliyinə vəsait ayrıldı - Sərəncam
Azərbaycanın Keniyadakı Səfirliyinin açılışı oldu
Ərdoğanın əsas rəqibi kimdir? - SORĞU
İspaniya İsraildən tank əleyhinə raket alışını dayandırdı: "Daha dərin plan hazrlanır"
Milli Məclisdə müzakirə: bu zonada işıq və qaz pulu 3 dəfə azaldılmalı, Bakıda isə..." - Kommunal xidmətlərlə bağlı dəyişiklik olacaq
"Sirli dairədən çıxmağın yolları var" - Zahid Oruc ipoteka krediti siyasətindən narazlıq etdi
Məşhur aktyor güllələnib - Qonşusu tərəfindən
Sabah yağış yağacaq
Qabil Məmmədov, Qurban Məmmədov, Məhəmməd Mirzəli... - "Söyüş müxalifəti"nin daha 7 fəalı haqqında həbs qərarı çıxarılıb
İTKİN DÜŞMÜŞ DAHA HƏRBÇİMİZ... - Sahil İbrahimov Bakıda dəfn olunub (FOTO, YENİLƏNİB)
"Qarabağ" və "Sabah" cəzalandırıldı
Qurbanlıq heyvanların satış və kəsim yerlərinin ünvanı - SİYAHI
Dövlət Agentliyi jurnalist və bloggerlərə 135 min manat xərcləyəcək
Ali Məhkəmə daha bir iş üzrə vahid məhkəmə təcrübəsini müəyyən edən qərar verdi - DETALLAR
Milli Məclisdə büdcənin müzakirəsi başlayıb
Yardım mərkəzinə gedən mülki şəxslər güllələnib
Güclü külək Bakıda 16 ağacı aşırıb
Xəzər dənizində dalğanın hündürlüyü 3,8 metrə çatır
Nazirlik icra başçısıın razılıq verdiyi tikintini sökdürdü
Azərbaycan nefti 2.5 dollar qalxdı
Deputatın şirkəti səhiyyə obyektlərini "hörümçək toru"na salıb - Daha bir 1.2 milyonluq sövdələşmə var
Türkiyə millisi ABŞ və Meksika matçların hazırlaşır
"Razin"də Kühüldağ zirvəsini kim və kimə satıb? - Sabiq deputat "görməmiş" məmurları "yıxıb-sürüdü", "DƏMİR YUMRUQ" tələb etdi
Makronun heykəli oğurlanıb - FOTO