AMEA-nın müxbir üzvü vəfat edib
05-02-2025 [17:50]
Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının (AMEA) müxbir üzvü Rüfət Mir-Qasımov vəfat edib.
AMEA-dan Mia.az-a verilən məlumata görə, Rüfət Mir-Əsədulla oğlu Mir-Qasımov 17 aprel 1940-cı ildə Bakı şəhərində anadan olub. O, Moskva Dövlət Universitetinin Fizika fakültəsini bitirib, elmlər namizədi, elmlər doktoru elmi dərəcələri alıb, 1989-cu ildə Azərbaycan Elmlər Akademiyasının (AEA) müxbir üzvü seçilib.
R. Mir-Qasımov AEA Fizika İnstitutunda (1963-1965) işləyib, 1965-ci ildən Birləşmiş Nüvə Tədqiqatları İnstitutunda (Dubna, Rusiya) aparıcı elmi işçi vəzifəsində çalışıb, sonra bir sıra xarici ölkələrin nüvə tədqiqatları mərkəzlərində elmi fəaliyyətini davam etdirib.
Rüfət Mir-Qasımovun tədqiqatları əsasən elementar zərrəciklər fizikası və sahə nəzəriyyəsinə həsr olunmuşdur. Lokal kvant nəzəriyyəsinə alternativ kvant sahə nəzəriyyəsinin qurulması onun mühüm nəticələrindən biridir. Alim burada Plank sabiti və işıq sürəti ilə yanaşı, yeni universal sabit – fundamental uzunluğu da daxil etmişdir. Bu nəzəriyyə çərçivəsində yüksək enerjilərdə yeni fiziki hadisələrin mövcudluğu proqnozlaşdırılıb.
Rüfət Mir-Qasımov relyativist konfiqurasiyalı fəza konsepsiyası əsasında iki cismin relyativist probleminə yanaşma üsulunu verib və Şredinger kvant mexanikasını inkişaf etdirib. Lorens qrupunda Kazimir operatorunu relyativistik hissəciklər arasında məsafə kimi interpretasiya etmiş və bunu kvant mexanikası məsələlərinin həllinə tətbiq edib. Bu interpretasiya və Furye ayrılmalarından istifadə etməklə fəzanın relyativistik konfiqurasiyasını qurmuş və bununla da dalğa tənliklərinin həllində differensial hesablamalarla yanaşı, sonlu fərqlər üsulunun tətbiqinin də səmərəliliyinin artırılmasına nail olub. Bu yanaşma proton modelinin, kvark modellərinin, yüksək enerjilərdə adronların yayılması, relyativistik nüvə fizikası və s. tədqiqatlarda geniş tətbiqini tapıb.
Alim həmçinin kvant sahə nəzəriyyəsinin hamilton təsvirindən istifadə etməklə işıq konusunda dinamikanın təsviri üçün səmərəli üsul işləmiş və tətbiq etdib. Kvant sahə nəzəriyyəsində kvazipotensial yanaşma əsasında relyativistik kvant mexanikasının sonlu-fərq variantını inkişaf etdirmişdir. Relyativistik kvant mexanikası çərçivəsində səpilmə nəzəriyyəsi və kvant mexanikasında istifadə olunan yaxınlaşmaların analoqlarını qurub, sonlu-fərq tənliklərinin xassələrinə əsaslanaraq, kvarkların konfaynment (tutulub saxlanma) mexanizmini təklif edib.
Kvant fəzası konsepsiyasını inkişaf etdirib, Şredinqer tənliyinin bir sıra dəqiq həllərini tapıb.
Rüfət Mir-Qasımov 150-dən çox elmi əsərin müəllifi idi
Allah rəhmət eləsin!
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mərmərə dənizini çirkləndirən gəmi sahibinə cəza kəsilib - 26 milyon
Məhkəmədə Ermənistanın törətdiyi Xocalı soyqırımı ilə bağlı faktlar nümayiş olunub - FOTOLAR
İlham Əliyev, Mehriban Əliyeva və nəvələri “Sea Breeze”də - FOTOLAR
ABŞ BUNKER DƏLƏN BOMBA DOLU 9 TƏYYARƏNİ İSRAİLƏ GÖNDƏRDİ - "Nəyin bahasına olursa olsun, İranı vuracağıq"
“İsrail olmasaydı, Amerika onu yaradardı” - Amerikanın Yaxın Şərqdə batmayan gəmisi (TƏHLİL)
Rusiya Donetskdə 4 yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Bakıda təmir adıyla 105 milyonluq tender...
Donald Tramp "Siz avropalılara "parazit" demisinizmi?" sualından özünü itirdi: "Nədən bəhs etdiyini bilmirəm"
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlərdə bu il növbəti artımlar ediləcək"
ABŞ-da əcnəbi tələbələrin vizası ləğv edilir
Şirvanda saxta araq satılırmış
AFFA “Turan Tovuz”un şikayətini rədd etdi
Bakıxanov, Köhnə Günəşli, İmişli və Qubada ağacları kəsiblər
İlham Əliyev xristian icmasına məktub göndərib - MƏTN
"Bəs sizcə, kimlərə haqsızlıq oldu?" - Qənirə Ataşovadan nazirliyin siyahısına maraqlı reaksiya
"2000-ci ildə ailə qurub Rusiya vətəndaşlığı almışam və..." - Milyonluq məhkəmə işi
ABŞ Suriyadakı 8 bazadan 3-nü qapatdı - Hərbçilər geri çəkilir
Diplomatlar Şuşaya gediblər
Müğənni mollanın təklifinə "yox!" dedi
Məhkəmədə zərərçəkmiş şəxs Madat Babayanı tanıdı: "O, “sən türksən” deyib məni təpiklədi"
Xəzər dənizi geri çəkilir: ekspertlər həyəcan təbili çalır
"Praktik tibb faəliyyəti ilə məşğul ola bilməzlər" - Nazirlikdən "plastk cərrahlar"a sərt xəbərdarlıq
Əfsanəvi idmançı: "Onun yerində mən olsaydım, 20 il cəza alardım"
İran prezidenti Azərbaycana gəlir
İzmirdə FETÖ əməliyyatı: daha 10 nəfər saxlanılıb
Dövlət Vergi Xidməti sahibkarlara xəbərdarlıq edib
İlham Əliyev Mövlud Çavuşoğluya başsağlığı verib
Əməkdar artist xəstəxanaya yerləşdirilib
Naxçıvanda şok hadisə: 85 yaşlı molla xəstə qohumuna qarşı seksual zorakılıq ittihamı ilə həbs olunub
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Azercell-in dəstək verdiyi “Azərbaycan Biznes Keys Yarışması 2025”in final mərhələsi keçirildi - VİDEO
Təhsil Tələbə Krediti Fondu kimlərə kredit verib? - Rəsmi yoxlama aparıldı, ortaya elə faktlar çıxdı ki...
General Hikmət Mirzəyevə ağır itki üz verib
"Qorxulu olan ədalətsizlikdir, onun müalicəsi yoxdur" - Mətbuat katibi vəzifədən ayrıldı
XİN: "Bu cür cinayətlər heç vaxt cavabsız qalmamalıdır"
Ərdoğan Türkiyə ilə Azərbaycan arasında qaz müqaviləsini təsdiqlədi - Nələr olacaq?
Şəhid Mübariz Hüseynovla vida mərasimi keçirilib
Təyyarəni qaçırmaq istəyən şəxs güllələnib - Yaralılar var
Türkiyədə daha 6 kriminal dəstəyə qarşı əməliyyat: 158 nəfər tutulub
MƏKTƏB BİZİM EVİMİZDİR - Şagirdlər yazır (FOTOLAR)
İsrailli nazir: "Trampın planını həyata keçirməyin vaxtıdır"