Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Mehriban Əliyeva: "Qoy xalqlarımızın qürur mənbəyi olan Azərbaycan-Türkiyə birliyi və..." - FOTO
Milli Məclisdə beynəlxalq parlament konfransı işə başlayıb
Şəhid Azər Bayramovla vida mərasimi keçirilib
Braziliyada narkotacirlərə qarşı silahlı əməliyyat: 64 nəfər ölüb - Onlardan 4-ü polisdir
Xarici parlamentarilər Fəxri və Şəhidlər xiyabanlarında olublar
Trampdan Qəzzadakı atəşkəsin pozulmasına reaksiya: "Yaxşı olurlarsa, yaxşı olacaqlar, yox, əgər..."
Güzəştli mənzillər satışa çıxarıldı - SİYAHI + Qiymətlər
Adada unudulan 80 yaşlı qadın ölü tapıldı - Bir gün sonra...
Ağdamın Xıdırlı və Ağdərənin Həsənriz kəndlərinə növbəti köç olub
İsrail atəşkəsi pozdu: 63 nəfər öldürülüb - 24-ü uşaqdır
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı - 2 dollar...
AQTA sədri xanım müavinini niyə vəzifədən kənarlaşdırıb? - Dabağ xəstəliyinin "günahkar"ı tapılıb
Türkiyə Cümhuriyyətinin qurulmasının 102 illiyidir
PSJ-nin bir illik gəliri açıqlandı: 837 milyon avro
HƏMAS: "Biz savaş istəmirik, atəşkəsə sadiq qalacağıq"
AK Partiya İsrailin Qəzzada atəşkəsi pozmasını pisləyib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Sudanda mülki şəxslər öldürülür - Rəsmi Ankaradan etiraz bəyanatı
Keniyada təyyarə qəzası: 8 macar, 2 alman ölüb
Saleh Səmədovun üçüncü oğlu da vəzifədən uzaqlaşdırılıb - Bu Agentlikdə şöbə müdiri imiş...
Hikmət Hacıyev Ayşe Berris Ekinci ilə görüşüb - FOTO
“Kontakt Home” milyonlarla manat borca düşdü - FOTO
Mərc oyunları oynayan hakimlər cəzalandırılacaq - SİYAHI
QƏZZADA ATƏŞKƏS POZULDU, NETAHYAHU ORDUYA "VUR" ƏMRİ VERDİ - HƏMAS cəsədi geri verməyəcək
Prezident İlham Əliyev Zəngilanda - Daha iki kəndin açılışları olub
Qəzzada dağıntılar altından daha bir israilli əsirin cəsədi tapılıb
Bursada İŞİD üzvləri tutulub - 18 nəfər
"Apple"ın dəyəri artıb - 4 trilyon dolları ötüb
Baş nazir: "Emosiyalar heç kəsi çox uzağa apara bilməz"
"Sivasspor" baş məşqçi ilə yollarını ayırıb - AÇIQLAMA
FİFA türk klubunu cəzalandırdı
İlham Əliyev Ərdoğana məktub göndərib - MƏTN
Bakıda taxtalar yığılan ərazi yanır
Ruben Vardanyana yeni vəkil təyin olunub
Cəbrayıl şəhər məscidinin təməli qoyulub
Ceyhun Bayramov Omana gedib
Küləklə bağlı xəbərdarlıq olunub
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"Qarabağ" - "Çelsi" oyununun biletləri satışa çıxarılıb
"Şəms" və "Üfüq" Günəş Elektrik stansiyalarının təməli qoyulub - İlham Əliyev tərəfindən
Deputatlar toplanır: 11 məsələ müzakirəyə çıxarılacaq - SİYAHI