Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Saytlardan xəbər silinməsi: "Sanki media bunların şəxsi bostan sahəsidir" - Aynur Camalqızı yazır
Buraxılış imtahanı: bu gün Azərbaycan dili imtahanı keçirəcək
Rəsul Quliyev: "Allahşükür Paşazadənin qulağından tutub demək lazımdır ki..." - "Sən bu pulu götürüb yeməli deyilsən ki..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Gələn ay 4 qeyri-iş günü olacaq
Türkiyə parlamentinin vitse-spikeri vəfat edib
İlham Əliyev Patriarx Kirill İlə görüşüb - Mehriban Əliyevaya I dərəcəli “Müqəddəs Knyaginya Olqa” ordeni verildi + FOTOLAR
Netanyahu Azərbaycana səfərini təxirə saldı: "Siyasi tədbirlərin sıx olması və təhlükəsizlik gündəliyi ilə əlaqədar olaraq..."
Leyla Əliyeva və Arzu Əliyeva Naxçıvanda - FOTOLAR
Hərbçimiz vəfat edib
İlham Əliyev Andjey Dudaya məktub göndərib - MƏTN
Məzahir Pənahovun oğlu ilə bağlı hansı qərar veriləcək? - Rəsmi açıqlamalar ard-arda verildi
Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu kərə yağı və süd məhsulları istehsalçıları ilə işçi görüş keçirib - Nələr müzakirə olunub? + FOTOLAR
Atadan balaya miras... - "Azərsun Holdinq"in yeni sədri bəlli oldu
Aktyor Aydın Quliyev vəfat edib
Azərbaycan nefti yenə ucuzlaşdı
Məzahir Pənahovun oğlu arvadını bu villada döyüb - Nazirlər, icra başçıları və generalların qatıldığı “Fairmont” hoteldə dəbdəbəli toy və... (FOTOLAR)
Abşeronda polis əməliyyatı: saxlanılanlar var
Sabah bu yollar bağlanacaq
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Pakistanın BMT-dəki rəsmisi: "2 milyard əhalisi olan bölgədə münaqişə heç kimə fayda verməz"
Hikmət Hacıyev beyin mərkəzlərinin rəhbərləri görüşüb - FOTO
Qırmızı bülletenlə axtarılan 4 nəfər tutulub - Türkiyədə
Manisada sərnişin avtobusu aşıb - Yaralılar var
Bakıda ermənilərin məhkəməsi: İşxanyan və qardaşının mülki azərbaycanlıları öldürmələri sübut olunub
Ərdoğan KKTC-yə gedir
Avropa İttifaqı: "İsraili Qəzzaya blokadanı dərhal götürməlidir"
Argentinada 7,4 bal gücündə olub
Tovuz sakini Xocalıda yaralandı - Qumbara partlayıb
Oleq Bakinskinin məhkəməsi: Fuzuli Musayev niyə ifadə verəcək?
Kütahyada yenə zəlzələ baş verib - 4,2 bal gücündə
Nazirlik hava şəraiti ilə bağlı əhaliyə xəbərdarlıq etdi
"Forumumuz dövlət-media dialoqunu formalaşdıran səmərəli platformadır" - Əhməd İsmayılov + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
YAP Arif Qaraşovla sabiq icra başçısına etimad göstərdi
Nazirlik xaricdə oxuyan daha 82 məzunun diplomunu tanımadı
Elşad Hacıyev: "Xaricdən daxil olan zənglər, yaxud..."
Xəzərdə əməliyyat: bir nəfər zərərsizləşdirilib
Kino Agentliyinin Müşahidə Şurasına sədr təyin olunub
Xalq artisti Fəxrəddin Manafova yeni vəzifə verildi
İstanbulda zəlzələ olub