Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
İbrahim Kalın HƏMAS rəsmiləri ilə telefonda müzakirə aparıb
Nazir: "Türkiyə Suriyaya enerji tədarükünü artıracaq"
İstanbulda İŞİD-ə qarşı əməliyyat: 6 nəfər həbs olunub
Vaqif Mustafazadənin zəngin həyat yoluna qısa baxış...
Qarabağ zonasında daha 1043.2 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Bakıda dələduzluq edənlər tutulub
İsrail ordusu Livanın şərqinə hava zərbələri endirib
"Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi"ndə dəyişiklik... - Samir Şərifov Şura sədri vəzifəsindən yola salınır
Bakıda xanım müğənni vəfat edib
"Yelo Bank”da 516 milyonluq depozit yoxa çıxdı - Şok iddialar
Vüqar Zeynalzadə ev dustaqlığına buraxılmayıb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Bakıda restorana hücum olub - Qrup halında + VİDEO
Sabirabad sakini narkotik vasitə və silahla saxlanılıb
AFFA rəsmisi UEFA tərəfindən təyinat alıb
20 Yanvar faciəsinin ildönümü ilə bağlı hazırlıq işlərinə başlanılıb
Türkiyədə sərnişin avtobusu yanıb - FOTO
“Azərbaycan Xəzər Dəniz Gəmiçiliyi” QSC-yə bağlı şirkət ölkədən böyük məbləğdə pul çıxarıb? - Məhkəmə işi
Aqrar Sığorta Fondu sahibkarlara kələk gəlib - Qalmaqal
İlyas İsmayılov yenidən reanimasiyaya yerləşdirilib
Sabah külək güclənəcək - Xəbərdarlıq
Mehriban Abasquliyeva TƏBİB-dən məhkəməyə şikayət etdi: "Dərəbəylik edirlər, basqın etməli deyilik ki…” - Məhkəmə iclası (YENİLƏNİB)
Türkiyədə İŞİD-ə əməliyyat: 23 şübhəli saxlanılıb
Bərdədə maşın qaz borusuna çırpıldı, yanğın çıxdı - 3 nəfər yanıb
Prezident İlham Əliyev Birləşmiş Ərəb Əmirliklərində belə qarşılandı - FOTOLAR (Yenilənib)
Salyanda ərini doğramaqda ittiham olunan qadın... - Azyaşlı oğlu...
VƏZİFƏLİ ŞƏXSLƏR SAXLANILIB - Milyonluq iş üzrə
Hüseynbala Mirələmovun oğlu seçkiyə qatılıb - Bu dairədən
Bəxtiyar Hacıyevə hökm oxunub - Məhkəmə prosesi
60 yaşlı kişi başına güllə sıxıb - Ağcabədidə
Polis Bölməsinə yeni rəis təyin olunub
Heydər Əliyev Beynəlxalq Aeroportunun adından saxta kampaniyalar həyata keçirilir - Xəbərdarlıq
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
33 dövlət orqanında vakant vəzifələr var
Nargilə Vəliyevaya Ali Məclisdə yeni vəzifə verildi
TƏMİR, TƏLƏBƏ TƏQAÜDÜ, TƏHSİL HAQLARI... - UNEC-də yoxlama aparılıb, nöqsanlar üzə çıxarılıb
Prezident yanında Ali Attestasiya Komissiyası məlumat yayıb
DİM magistraturaya qəbul elan edib - Şərtlər
CEYHUN BAYRAMOVUN QARDAŞI NAZİR ƏVƏZİ OLDU
Gəncə sakini canına qıyıb - 24 yaşında