Elon Muskın "Neuralink" layihəsi haqqında - Professor yazır
13-01-2025 [09:05]
Saleh MƏMMƏDOV,
Professor, sabiq nazir
***
Neuralink Elon Musk tərəfindən 2016-cı ildə təsis edilmiş neyrotexnologiya şirkətidir. Şirkətin məqsədi, tibbi ehtiyacı olan insanlara müstəqillik qazandıracaq və insan potensialını açacaq implantasiya olunan beyin-kompüter interfeysləri (BCI) inkişaf etdirməkdir.
Neuralink-in Ümumi Görünüşü
Neuralink-in missiyası beyin interfeysi yaratmaqdır ki, bu interfeys vasitəsilə görmə, motor funksiyası və nitq kimi imkanlar bərpa oluna bilsin. Şirkətin əsas diqqəti, kvadriplegiya olan insanlara düşüncələri ilə kompüter və mobil cihazları idarə etməyə imkan verən cihaz inkişaf etdirməkdir. Mobil telefonlar, smart cihazlar erası da sona yetməkdər.
Neuralink-in Texnologiyasının Əsas Xüsusiyyətləri
1. İmplant Dizaynı: Neuralink implantı tamamilə implantasiya olunur, kosmetik olaraq görünməzdir və istifadəçilərə cihazları istənilən yerdə idarə etməyə imkan verir. Kiçik batareya ilə enerji təmin edilir və naqilsiz yolla doldurulur, sinir siqnallarını işləyən xüsusi az enerji sərf edən çiplərlə təchiz edilir.
2. İplər və Elektrodlar: İmplant sinir fəaliyyətini 1024 elektrod vasitəsilə qeydə alır, bu elektrodlar 64 ip arasında paylanmışdır. Bu ultra-incə ipliklər implantasiya zamanı zədələnməni minimuma endirmək üçün dizayn edilmişdir.
3. Cərrahi Robot: Neuralink iplikləri dəqiq yerləşdirmək üçün cərrahi robot inkişaf etdirmişdir. Robot ipliklərin etibarlı və səmərəli şəkildə yerləşdirilməsini təmin edir.
4. Tətbiqlər: Əvvəlki məhsul, Telepatiya adlandırılır və insanlara telefonlarını və ya kompüterlərini sadəcə düşüncələri ilə idarə etməyə imkan verir. Gələcək tətbiqlərə motor funksiyasının bərpası və beyin-kompüter interfeysinin təmin edilməsi daxildir.
İnsan Sınaqları və Etik Baxışlar
Neuralink ABŞ-da insan sınaqları üçün icazə alıb və uğurla insan xəstəsinə cihaz implantasiya edib. İnsan testi fazasında təhlükəsizlik və effektivlik haqqında məlumat toplanacaq və cihazın təkmilləşdirilməsinə kömək edəcəkdir. Bununla belə, şirkət tibb tədqiqatlarında istifadə olunan primatların eutanasiyası ilə bağlı tənqidlərə məruz qalıb.
Gələcək perspektivlər
Neuralink-in texnologiyası neyrotexnologiya sahəsində inqilab yarada bilər və nevroloji xəstəlikləri olan insanlara əhəmiyyətli fayda gətirə bilər, həmçinin süni göz yarada bilər, dünyasını dəyişən insanların beynini olduğu kimi buluda köçürüb, tarix boyu saxlaya biləcək. Təsəvvür edin ki, Eynşteyinin beyni bu gün insan cəmiyyətinin faydasına çalışa bilir halda ola bilərdi.
Analoji texnoloji sıçrayış dünya miqyasında sürətlə gedi, süni intellekt bütün həyat sferasına daxil olur. Bu öz yerində, məni isə maraqlandıran öz ölkəmizdir. Hələ bu ölkədə Süni intellekt anlayışı məktəblərin, universitetlərin, elm ocaqlarının danışıq proseslərinə daxil olmayıb, bir qara qəpik bu sahələrə pul ayrılmayıb. Elin Muskın bu layihəsi ABŞ -ın minlərlə mürəkkəb texnoloji layihələrindən biridir, milyardlarla pul ayrılıb. Azərbaycanın elm və inkişaf xərcləri illik 120-130 milyon dolları keçmir. Ayılmaq vaxtı deyilmi?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
İrəvan ermənilərin Qarabağa qayıtmasını istəmir, çünki... - TƏHLİL
Şamaxıda 50 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
Bakıya ayın sonunda qar yağacaq
Ərdoğandan növbədənkənar seçki tələbinə reakisya: "Bunlar yatıb-durur, seçki deyir...."
Selçuk İnan: "Bu oyundan qələbə ilə ayrılmaq istəyirik"
Rəssam Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
Azərbaycan Premyer Liqasında növbəti turun təyinatları açqılanıb
Onlar parlamentin ən yaşlı deputatlarıdır - SİYAHI
HƏMAS: "Üç israilli girovu sabah azad edəcəyik"
Kamran Əliyev vətəndaşları qəbul edib - FOTO
Ürəyindən əməliyyat olunan Baxçalı evə biuraxılıb
GDU-nun “ÜTF və Texnologiya" Kafedrasında "Təhsildə yeni metod - STEAM” mövzusuna elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
“Medera Hospital” MMC, “Abbasoğlu İnşaat”, “Yol Tikintiservis”.. - Bu şirkətlər cəzalandırılıb
PA rəhbəri yeni sədri kollektivə təqdim edib - FOTOLAR
Zelenski: "Rusiya Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasına hücum edib"
Daha 18 yaşlı gənclər silah ala bilməyəcək - Yaş həddi qalxır
TRAMP VƏ KOMANDASI NİYƏ U DÖNÜŞÜ EDİR? - Ukrayna məsləsi ilə bağlı əvvəlki sözlər təkzib edilir, Moskvaya yönəlik sərt üslub başlayıb
Məhkəmə Trampın daha bir qərarının icrasını dayandırdı - Vətəndaşlığın qadağan olunması ilə bağlı
BDU Adəm Məmmədovu müəllimlikdən uzaqlaşdırıb?
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İsrail ordusu Nablus şəhərinə basqın edib, şiddətli döyüş gedib - 6 saat sonra isə...
Bakıda klinikanın fəaliyyəti dayandırılıb - Nazirlikdən açıqlama
Türkiyə ordusu İraq və Suriyada yeni əməliyyat keçirib - 7 PKK üzvü zərərsizləşdirilib
Türkiyə Konsulluğunun qarşısında Quran yandıran şəxs döyüldü - FOTO
Erməniəsilli şəxslərin məhkəməsi davam edir
İlkin hərbi qeydiyyatdan yayınanlar cərimələnəcək - Bu qədər
Ağdamda yük maşını minaya düşüb - Üç qurum birgə məlumat yayıb
Bələdiyyələrlə bağlı hesabat qəbul edildi
akart mədəni irsimizi yaşatmaqda davam edir! - FOTOLAR
GENERAL KOMİTƏ SƏDRİNƏ MÜAVİN TƏYİN EDİLDİ
Naxçıvanda əməliyyat: biri qadın olmaqla, 4 nəfər saxlanıldı
Gəncədə saxta məhsullar satan şəxslərə cinayət işi açılıb
Somali prezidentinin Azərbaycana başa çatıb
Ağdamın Xıdırlı kəndində insan sümüklərinin qalıqları aşkarlanıb
KOBİA nümayəndə heyəti “Veysəloğlu”na məxsus Məhəmmədi Logistika Mərkəzini ziyarət edib - FOTOLAR
Şəkər zavodu, dəniz vağzalının kadrları və ya BŞTİ-dəki gərginlik... - Sabiq deputat Emin Əmrullayevin təyinatlarını "topa tutdu"
Dövlət katibinin olduğu təyyarə havaya qalxandan 90 dəqiqə sonra geri dönüb - Texniki problemə görə
Yazıçı Anar: “Bir də mənim deputat pensiyam var"
General-leytenant istintaqda dindirilib
Azərbaycanda tanınmış müğənni həbs olunub - FOTOLAR