İRANA QARŞI SENSASİON PLAN: SSRİ-ni "vuran silah”ın bənzəri yaradıla bilərmi? - TƏHLİL
25-07-2024 [15:22]
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında NATO-nun Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik alyansı yaratması ilə bağlı çağırış edib.
“İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ artan sovet təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Avropada təhlükəsizlik ittifaqı yaratdı və bu gün Amerika və İsrail artan İran təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik ittifaqı yarada bilər. İsraillə sülhə malik olan bütün ölkələri bu ittifaqa dəvət etmək lazımdır”, – Baş nazir bildirib.
Netanyahunun təklifi diqqət çəkir, çünki haqlı tərəfləri var. NATO sırf artan sovet təhlükəsinə qarşı Avropa ölkələrini qorumaq üçün yaradılan müdafiə paktıdır. Bu pakt Avropa ölkələrini qoruduğu kimi, ehtimal işğal cəhdlərinin də qarşısını aldı.
ABŞ bənzər formada Asiya və Okeaniya regionunda da NATO bənzəri bir təşkilat yaradıb. Söhbət 2004-cü ildə təsis olunan QUAD (Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq) təşkilatından gedir. Bu təşkilat 2017-ci ilə qədər fəal olmasa da, Çinin artan gücünə qarşı NATO bənzəri formata çevrilməyə qərar verdi. Təsadüfi deyil ki, QUAD-ı həm də “Asiya NATO-su” adlandırırlar.
Mümkündür ki, Benyamin Netanyahu elə QUAD bənzəri bir təşkilatın Yaxın Şərqdə yaranmasını istəyir. Başqa sözlə desək, “Yaxın Şərq NATO-su”. Necə ki NATO SSRİ-yə (bu gün Rusiyaya), QUAD Çinə qarşı yaradıldı, Yaxın Şərqdə yaranacaq təşkilat da İrana qarşı olacaq.
Netanyahunun bu təklifi məhz indi verməsi də diqqət çəkir. Aydın məsələdir ki, hazırda ABŞ-da prezident seçkilərinə hazırlıq gedir. Prezidentliyə namizəd Donald Trampın reytinqi yüksəkdir. Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında bu təklifi irəli sürsə də, əslində, “topu” Trampa atır.
Məsələ ondadır ki, QUAD ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın prezidentliyi dövründə fəallaşıb. Trampdan sonra Prezident Co Bayden də bu siyasəti davam etdirməyə qərar verdi. Netanyahu da əslində bu təklifi gerçəkləşdirəcək namizədə dəstək sözü verir.
Tramp Netanyahunun arzusunu gerçəkləşdirə bilər, çünki onun yanaşması belədir ki, ABŞ bütün münaqişələrə birbaşa müdaxilə etməməli, fərqli regionlardakı qoşunlarını geri çəkməlidir. Misal üçün, 2018-ci ildə Tramp “Biz İŞİD-i məhv etməkdəyik, tezliklə Suriyanı tərk edəcəyik. İndi qoy başqaları bunun qayğısına qalsın. Biz isə öz ölkəmizə qayıdacağıq” dedi.
QUAD-dan sonra Yaxın Şərqdə yeni bir təşkilatın yaranması həm Trampın həm də Netanyahunun maraqlarına uyğundur. Lakin bu təşkilatın yaranması QUAD qədər asan olmayacaq. Məsələ ondadır ki, QUAD üzvü olan ABŞ, Hindistan, Avstraliya və Yaponiya ayrı-ayrılıqda Çinlə problem yaşayır. Yəni onları ortaq maraqda bir araya gətirmək asan idi. Yaxın Şərqdə isə İran ortaq problem kimi görünsə də, İsrail və onun Fələstinə baxış bucağı, habelə Qəzza məsələsi islam ölkələrini İsrail ilə bir təşkilatda olmaqdan uzaq tutur.
İsrail Fələstinin müstəqilliyini tanıyıb Qəzzadan qoşunlarını çıxararsa, Yaxın Şərqdə arzuladığı kimi bir təşkilat qura bilər. Hətta bu halda ehtimal təşkilatda ABŞ İsrail, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Misir, BƏƏ, Oman yer alması mümkündür. Hizbullah və Husi təhlükəsi olmasa, Yəmən və Livan da bu birliyin parçası ola bilər.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
"Kassam tuqayları" 10 İsrail əsgərini öldürüb
Trampa qarşı daha bir ittiham ləğv olunub
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Livana hücum: ölənlərin sayı 3768-ə çatıb
Ərdoğan: "Netanyahu və onun ətrafı üçün çəmbər getdikcə daralır”
Türkiyədə 70 kq qızılla tutulan diplomat Bakıya gətirilib - Haqqında həbs qərarı verildi + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Türkiyədə bəzi şəhərlərdə dərslərə ara verilib - Qara görə
Malatyada zəlzələ baş verib - 4,6 bal gücündə
Livanda bombalanma: xeyli ölən var - Meyitlərin bəziləri parçalanıb
NATO rəsmiləri Bakıya gəliblər
Azərbaycanda unikal hadisə: məhkəmə ustaya zorla ayağını öpdürən tiktoker haqda qərar verdi - VİDEO
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
İspaniya klubları türk oyunçunu almaq istəyir
“Gələcəyini Qur!” təhsil təqaüdünü qazanmış abituriyentlərlə “Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu”nda görüş keçirildi - FOTOLAR
QƏRARGAH RƏİSİ QANDALLANDI - Hərbi ekspertlik edən Ədalət Verdiyev iki maddə ilə tutulub
Qarabağ zonasında daha 1457,4 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Hakan Fidanla NATO-nun baş katibi görüşüb - Ankarada
Deputat əmisi qızını işdən çıxarıb - Yerinə öz xanımını təyin edib
“Sabah”da baş məşqçi təyinatı olub
Zahid Oruc Milli Məclisdə: "Bəlkə azad torpaqlara traktor parkı bağışlayan Belarus kənd təsərrüfatı mütəxəssislərindən xahiş edək ki..."
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Aktrisa: "Qardaşım "ləyaqətsiz vərəsə" kimi məni məhkəməyə verib"
Bakıda hansı vacib qərarlar qəbul olundu? - Zahid Oruc yazır
"Çelsi" "Qalatasaray"ın qolçusunu alır - 75 milyon avroya
İordan çayının qərb sahilində daha 29 fələstinli saxlanılıb
Azərbaycan Ordusunun qırıcıları havalanıb - VİDEO
31 il əvvəl törədilmiş qəsdən adam öldürmə cinayətinin üstü açıldı
“Dayanıqlıllığın təmin edilməsində təşkilatların rolu” mövzusunda panel müzakirəsi keçirib - FOTOLAR
Türkiyənin yeni 500 və 1000-lik əskinazları təqdim olunub - FOTOLAR
“Sabah” baş məşqçi ilə vidalaşdı
Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi
NATO-nun baş katibi: "Ərdoğanla görüşü səbirsizliklə gözləyirəm"
Nazir və komitə sədrlərinin qəbul günləri açıqladı - CƏDVƏL
TƏBİB-ə 4 zərbə: 303 minlik tender ləğv edilib
Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır
Prezident İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi - Sərəncam
Bələdiyyələrlə bağlı əlavə qanunlar təsdiqləndi, yeni bələdiyyələr yaradıldı və... - SİYAHI (Yenilənib)
Çində soyuq hava - Qarla bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edilib
Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub
İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində diqqətçəkən media reklamı: 1.8 milyon necə və kimlərə ayrılıb?
Sabah yağış yağacaq
Azərbaycan Ordusu ilə SEPAH bir arada: "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi başlayıb - FOTOLAR
5 SAATLIQ ƏYLƏNCƏ ÜÇÜN 60 MİN MANAT: içki, çeşidli yeməklər və... - Dövlət Agentliyi mina əvəzinə, hotel gəzir