İRANA QARŞI SENSASİON PLAN: SSRİ-ni "vuran silah”ın bənzəri yaradıla bilərmi? - TƏHLİL
25-07-2024 [15:22]
İsrailin Baş naziri Benyamin Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında NATO-nun Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik alyansı yaratması ilə bağlı çağırış edib.
“İkinci Dünya müharibəsindən sonra ABŞ artan sovet təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Avropada təhlükəsizlik ittifaqı yaratdı və bu gün Amerika və İsrail artan İran təhlükəsinə qarşı çıxmaq üçün Yaxın Şərqdə təhlükəsizlik ittifaqı yarada bilər. İsraillə sülhə malik olan bütün ölkələri bu ittifaqa dəvət etmək lazımdır”, – Baş nazir bildirib.
Netanyahunun təklifi diqqət çəkir, çünki haqlı tərəfləri var. NATO sırf artan sovet təhlükəsinə qarşı Avropa ölkələrini qorumaq üçün yaradılan müdafiə paktıdır. Bu pakt Avropa ölkələrini qoruduğu kimi, ehtimal işğal cəhdlərinin də qarşısını aldı.
ABŞ bənzər formada Asiya və Okeaniya regionunda da NATO bənzəri bir təşkilat yaradıb. Söhbət 2004-cü ildə təsis olunan QUAD (Təhlükəsizlik üzrə Dördtərəfli Dialoq) təşkilatından gedir. Bu təşkilat 2017-ci ilə qədər fəal olmasa da, Çinin artan gücünə qarşı NATO bənzəri formata çevrilməyə qərar verdi. Təsadüfi deyil ki, QUAD-ı həm də “Asiya NATO-su” adlandırırlar.
Mümkündür ki, Benyamin Netanyahu elə QUAD bənzəri bir təşkilatın Yaxın Şərqdə yaranmasını istəyir. Başqa sözlə desək, “Yaxın Şərq NATO-su”. Necə ki NATO SSRİ-yə (bu gün Rusiyaya), QUAD Çinə qarşı yaradıldı, Yaxın Şərqdə yaranacaq təşkilat da İrana qarşı olacaq.
Netanyahunun bu təklifi məhz indi verməsi də diqqət çəkir. Aydın məsələdir ki, hazırda ABŞ-da prezident seçkilərinə hazırlıq gedir. Prezidentliyə namizəd Donald Trampın reytinqi yüksəkdir. Netanyahu ABŞ Senatı və Nümayəndələr Palatasının birgə iclasında bu təklifi irəli sürsə də, əslində, “topu” Trampa atır.
Məsələ ondadır ki, QUAD ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Trampın prezidentliyi dövründə fəallaşıb. Trampdan sonra Prezident Co Bayden də bu siyasəti davam etdirməyə qərar verdi. Netanyahu da əslində bu təklifi gerçəkləşdirəcək namizədə dəstək sözü verir.
Tramp Netanyahunun arzusunu gerçəkləşdirə bilər, çünki onun yanaşması belədir ki, ABŞ bütün münaqişələrə birbaşa müdaxilə etməməli, fərqli regionlardakı qoşunlarını geri çəkməlidir. Misal üçün, 2018-ci ildə Tramp “Biz İŞİD-i məhv etməkdəyik, tezliklə Suriyanı tərk edəcəyik. İndi qoy başqaları bunun qayğısına qalsın. Biz isə öz ölkəmizə qayıdacağıq” dedi.
QUAD-dan sonra Yaxın Şərqdə yeni bir təşkilatın yaranması həm Trampın həm də Netanyahunun maraqlarına uyğundur. Lakin bu təşkilatın yaranması QUAD qədər asan olmayacaq. Məsələ ondadır ki, QUAD üzvü olan ABŞ, Hindistan, Avstraliya və Yaponiya ayrı-ayrılıqda Çinlə problem yaşayır. Yəni onları ortaq maraqda bir araya gətirmək asan idi. Yaxın Şərqdə isə İran ortaq problem kimi görünsə də, İsrail və onun Fələstinə baxış bucağı, habelə Qəzza məsələsi islam ölkələrini İsrail ilə bir təşkilatda olmaqdan uzaq tutur.
İsrail Fələstinin müstəqilliyini tanıyıb Qəzzadan qoşunlarını çıxararsa, Yaxın Şərqdə arzuladığı kimi bir təşkilat qura bilər. Hətta bu halda ehtimal təşkilatda ABŞ İsrail, İordaniya, Səudiyyə Ərəbistanı, Misir, BƏƏ, Oman yer alması mümkündür. Hizbullah və Husi təhlükəsi olmasa, Yəmən və Livan da bu birliyin parçası ola bilər.
Turan Rzayev
MİA.AZ
jpg-1743944261.jpg)
SON XƏBƏRLƏR
Netanyahu: "Qəzzada əməliyyatımız dayanmayacaq" - "HƏMAS bir daha burada mövcud olmayacaq"
Daha 28 azərbaycanlı Almaniyadan geri qaytarıldı - Açıqlama
Azərbaycan nefti bahalaşdı
ASK sədrinə "professor" elmi adı vaxtından əvvəl necə verilib? - Ekspert "Özəl universitetlərdə hər şey mümkündür" deyir
Ağdam-Füzuli yolunda mikroavtobus aşıb - 20 nəfər xəsarətləri alıb
Iki eşşəyin arpasını bölə bilməyənlər... - Təbriz VƏFALI YAZIR
İqlim dəyişikliyi: Avropada bu səbəbdən ölənlərin sayı üç dəfə artıb
Qəzzada meningit halları çoxalıb - Azyaşlılar arasında
Texasda sel: 160-dan çox insan yoxa çıxıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ceyhun Bayramov: "Peşə bayramınız mübarək!"
Amerikalı "Fənərbağça"dan Atatürkün məşhur ifadəsiylə ayrıldı - FOTO
Türkiyənin ən güclü partiyası:... - Sorğu
Trampdan Putinə qarşı U dönüşü - Şahin Cəfərli yazır
Ceyhun Bayramovla Pakistan XİN başçısı arasında telefon danışığı olub - Nələr müzakirə edilib?
CHP-li bələdiyyələrdə "ov" davam edir
İngiltərədən yenidən super liqaya geri döndü
Türkiyənin daha bir bölgəsində meşə yanğını başlayıb - 4 helikopter, 4 təyyarə və... (FOTO)
Ermənistan parlamentində əlbəyaxa dava düşüb - FOTOLAR
Okan Buruk Taylan Antalyalıya "yox" dedi
Atalıq 12 yaşlı qızı zorlayıb - Azərbaycanda şok olay
Daha bir bələdiyyə sədri həbs olunub
İlham Əliyev İordaniya ilə sazişi təsdiq etdi
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Prezident İlham Əliyev Fərman imzalayıb
PREZİDENT ONLARA DİPLOMATİK VƏ ALİ XÜSUSİ RÜTBƏ VERDİ - Siyahı
Dövlət Xidməti daha 16 maşını satıb - Hərracda
Rəsmi Moskvadan Kiyevə mesaj: "Tarixlə bağlı təklif gözləyirik" - "Bu məsələ ilə bağlı ziddiyyətli bəyanatlar var"
Prokurorluqda qulluqda olmanın yaş həddi artırılır
Rəisin ölümü necə baş verib? - "Dənizdə olarkən ayağından..."
Təşkilat sədri istintaqa çağırıldı
İsrail həbsxanalarında 11 minə yaxın fələstinli var - Onlardan 500-dək qadın və uşaqdır
Fərid Abuşov vəzifədən uzaqlaşdırılıb
“Bakı Metropoliteni”nin 700 minlik tenderi ləğv olunub
Borclunun qazı nə vaxt dayandırıla bilər? - Yeni qanun hazırlanır
Qarabağa səfərə icazə müddəti artırıldı
Azərbaycanda qaz və işıqla bağlı aylıq sabit tariflər bəlli oldu- 1 manatı aşmayacaq
CHP sədri Özgür Özəlin deputat toxunulmazlığı götürülür - Parlamentə təqdimat verildi
“Medianın inkişafında Ümummilli Lider Heydər Əliyevin rolu” adlı konfrans keçirilib - FOTO