Paşinyanın İranın yeni prezidentinə zəngi və ya "köhnə palan"da yeni söhbətlər... - TƏHLİL
10-07-2024 [15:14]
Ermənistan Baş naziri Paşinyan İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkianı seçkilərdə qazandığı qələbə münasibətilə təbrik edib.
Telefon danışığında tərəflər əvvəllər dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyiblər. Onlar mümkün olan qısa zamanda görüşmək barədə razılığa gəliblər.
Şübhəsiz Məsud Pezeşkianın prezident kimi Ermənistan ilə münasibətləri necə formalaşdıracağı diqqət çəkir. Xüsusilə də Tehran-İrəvan münasibətlərində dəyişikliyin olub-olmayacağı başlıca sualdır.
M.Pezeşkianın Ermənistana baxış bucağı əslində diqqət çəkir. Misal üçün, 2019-cu ildə Məsud Pezeşkian Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın İrana səfəri zamanı ermənilərin Tehranda fəaliyyət göstərən “Ararat” idman mərkəzini ziyarəti ilə bağlı yazı qələmə almışdı. Həmin yazıda M.Pezeşkian N.Paşinyanın daxil olduğu qapalı stadionun divarında keçmiş qondarma rejimin “bayrağı”nın asılmasını, onun üzərində erməni dilində “Qarabağ Ermənistanındır və son” yazısının olmasını və baş nazirin orada foto çəkdirməsini tənqid etmişdi. Hətta M.Pezeşkian bu məsələnin yolverilməz olduğunu, Qarabağın islam torpağı olduğunu qeyd etmişdi.
Digər bir diqqətçəkən məqam isə 2020-ci ildə M. Pezeşkian İran parlamentinin deputatı olarkən hökumətin Ermənistana dəstəyinin doğru olmadığını, bunun İran xalqının iradəsinə uyğun gəlmədiyini deməsidir: “Qarabağ islam torpağıdır. İran İslam Respublikasının xarici siyasəti sülh münasibətləri və qonşu ölkələrin daxili məsələlərinə qarışmamaq prinsipini mənimsəyir. Hökumət bir ölkə ilə əlaqələri genişləndirmək bəhanəsi ilə milli maraqları və mənafeyimizi tapdalamamalıdır”.
Məsud Pezeşkian ilə bağlı təkcə bu iki nüans onun Ermənistana baxışının neqativ olduğunu deməyə əsas yaradır. Lakin bu belə deyil.
Birincisi, hər şeydən öncə unutmamaq lazımdır
ki, İranda prezident institutunun xarici siyasətdə elə də çox təsir gücü yoxdur. Bu məsələyə daha çox İran Ali dini lideri və SEPAH nəzarət edir. Yəni Məsud Pezeşkian istəsə belə Ermənistanla münasibətləri dəyişə bilməz.
İkincisi, M.Pezeşkian deputat ikən çox şey deyə bilər. Yəni deputat kimi onun sözlərinin məsuliyyətini İran hökuməti daşımır. Amma prezident kimi İranı təmsil edir, müsbət və ya mənfi yöndə özbaşına nəsə deyə bilməz. Təsadüfi deyil ki, Paşinyanla söhbət zamanı M.Pezeşkian dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyib.
Üçüncüsü, M.Pezeşkianın yuxarıda qeyd etdiyim reaksiyaları heç də onun özünün subyektiv görüşü deyil. Misal üçün, 2019-cu ildəki hadisə zamanı İranda yaşayan azərbaycanlılar Tehranda yol verilən bu təxribata qarşı çıxmış, siyasi sferada önəmli rol oynayan bir neçə soydaşımız bu addıma görə hökumətin günahkar olduğunu bildirmişdi. Mümkündür ki, M. Pezeşkian da məhz bu səbəbdən hökumətin istəyi ilə belə bir tənqidi yazı qələmə alıb.
2020-ci ildə isə artıq M.Pezeşkian deputat kimi reaksiya verir və aydın məsələdir ki, İran hakimiyyəti həmin vaxt deputatların dili ilə konkret mesajlar verirdi.
M.Pezeşkian ilə bağlı bir digər sual yaradan məsələ onun Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması, habelə, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı İranın mövqeyinə təsir edib-etməyəcəyidir.
Zəngəzur dəhlizi məsələsi İran üçün dəyişməz bir məsələdir. Yəni mümkündür ki, Tehran yenə bu məsələyə qırmızı çizgi kimi baxacaq. Tehranın Qafanda konsulluq açması əslində bu məsələdə İranın prezidenti olacaq istənilən şəxsdən asılı olmayaraq məsələyə baxışının dəyişməz olduğunu sübut edir. Tehran xüsusilə sərhədlərin dəyişməzliyi, habelə İran-Ermənistan sərhədi də daxil olmaqla Ermənistanın cənubunun üçüncü tərəfin nəzarətinə keçməsinə razı deyil. Yəni Məsud Pezeşkian bu məsələdə qərarvermə mexanizminə sahib deyil.
Turan Rzayev
MİA.AZ
ABŞ bəzi ölkələrə tarif tətbiqinin müddətini daha bir ay uzadıb: "Amma hər an hər şey ola bilər"
Özünü Allah sayan biclər... - Təbriz VƏFALI YAZIR
Biləsuvarda narkotik dövriyyəsində şübhəli bilinən şəxs saxlanılıb
Qəzzaya növbəti hücum: daha 58 dinc sakin ölüb
Pentaqon Kiyevə müdafiə silahları göndərmək planlarını təsdiqləyib
Lənkəranda gənc sürücü yol qəzasında ölüb
İcra başçısının nümayəndəsi həbs edilib - Məhkəmə zalında
Netanyahu həbs təhdidinə cavab verdi: "Trampla gedəcəyik" - ABŞ lideri isə "başı böyük bəlaya girər" dedi
Tramp FTB haqqında belə dedi: "Başıpozuq liderlik səbəbiylə..."
TRAMP MOSKVA İLƏ KÖRPÜNÜ YANDIRIR: "Ukraynaya daha çox silah göndərəcəyik" - "Onlar özlərini müdafiə edə bilməlidir"
Tramp: "Şaranın çətin keçmişi var" - Netanyahu Trampı Nobel Sülh Mükafatına namizəd göstərib
ABŞ prezidenti: "İranla danışıqlar olacaq" - "Onlar artıq "ABŞ-a ölüm, İsrailə ölüm" demirlər"
İstanbulda metrobüs yanıb - FOTO
Rusiyada miqrantların uşaqları üçün yeni problem... - Yekaterinburqda əcnəbi uşaqlar birinci sinfə qəbul edilmir
Türkiyədə zəlzələ olub - 5 bal gücündə
Bələdiyyə sədri vəzifədən uzaqlaşdırıldı
“Qarabağ”dan idman jurnalistlərinə yubiley jesti - Həmkarlarımızı futbol turnirinə dəvət etdilər
Premyer Liqada “Misli” müəmması bitdi - Mərc oyun sahibləri niyə sponsorluqdan geri çəkilib?
Abşeron Gənclər şəhərciyində mənzildə partlayış olub
"Bu, saxtadır" - Nazirlik açıqlama yaydı
İrandan Azərbaycana 42 kq narkotik keçirmək istəyiblər
Film istehsalı üçün çəkilmiş xərclər... - Hökumət yeni qərar verdi
Qarabağ zonasında daha 2331.8 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Siyəzəndə qadın paraşütlə qayaya çırpılaraq ölüb
Vəzifədən çıxarılan nazir özünü güllələyib
Hindistanda daşqın: ölənlərin sayı 78-ə çatıb, 37 nəfər itkin düşüb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Bəzi rayonlara leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb
Peskovdan Azərbaycan-Rusiya münasibətləri haqda - Açıqlama
Daha 74 nəqliyyat vasitəsi hərraca çıxarıldı
Abşeron magistral kanalında meyit tapılıb
Direktor və direktor müavinlərinin işə qəbulu üzrə müsabiqənin nəticələri elan olundu
"Sumqayıt"ın yeni baş məşqçi bəlli oldu
Diplomatik xidmət orqanları rəhbərlərinin IX müşavirəsi - FOTOLAR
"Saakaşvili əfv edilməyəcək"
Prezident İlham Əliyev bu qanunlara dəyişiklik edib
PROREKTOR REKTOR TƏYİN EDİLDİ - Sərəncam + FOTO
Sabahın hava proqnozu açıqlandı
Metan qazından şəhid olan türk əsgərlərinin sayı artıb
Keçmiş hökumət başçısı özünə qəsd edib
General Kərim Vəliyev Səudiyyə Ərəbistanıa gedib
Gəlin öldürülüb, qayınanası baş və əl nahiyələrindən xəsarət alıb - Qayınata isə tutulub
Natiq Cəfərliyə ağır itki üz verib
Partiya sədri həbs təhlükəsiylə üzləşib
İlham Əliyev Pakistan nümayəndə heyətini qəbul edib - FOTOLAR