Paşinyanın İranın yeni prezidentinə zəngi və ya "köhnə palan"da yeni söhbətlər... - TƏHLİL
10-07-2024 [15:14]
Ermənistan Baş naziri Paşinyan İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkianı seçkilərdə qazandığı qələbə münasibətilə təbrik edib.
Telefon danışığında tərəflər əvvəllər dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyiblər. Onlar mümkün olan qısa zamanda görüşmək barədə razılığa gəliblər.
Şübhəsiz Məsud Pezeşkianın prezident kimi Ermənistan ilə münasibətləri necə formalaşdıracağı diqqət çəkir. Xüsusilə də Tehran-İrəvan münasibətlərində dəyişikliyin olub-olmayacağı başlıca sualdır.
M.Pezeşkianın Ermənistana baxış bucağı əslində diqqət çəkir. Misal üçün, 2019-cu ildə Məsud Pezeşkian Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın İrana səfəri zamanı ermənilərin Tehranda fəaliyyət göstərən “Ararat” idman mərkəzini ziyarəti ilə bağlı yazı qələmə almışdı. Həmin yazıda M.Pezeşkian N.Paşinyanın daxil olduğu qapalı stadionun divarında keçmiş qondarma rejimin “bayrağı”nın asılmasını, onun üzərində erməni dilində “Qarabağ Ermənistanındır və son” yazısının olmasını və baş nazirin orada foto çəkdirməsini tənqid etmişdi. Hətta M.Pezeşkian bu məsələnin yolverilməz olduğunu, Qarabağın islam torpağı olduğunu qeyd etmişdi.
Digər bir diqqətçəkən məqam isə 2020-ci ildə M. Pezeşkian İran parlamentinin deputatı olarkən hökumətin Ermənistana dəstəyinin doğru olmadığını, bunun İran xalqının iradəsinə uyğun gəlmədiyini deməsidir: “Qarabağ islam torpağıdır. İran İslam Respublikasının xarici siyasəti sülh münasibətləri və qonşu ölkələrin daxili məsələlərinə qarışmamaq prinsipini mənimsəyir. Hökumət bir ölkə ilə əlaqələri genişləndirmək bəhanəsi ilə milli maraqları və mənafeyimizi tapdalamamalıdır”.
Məsud Pezeşkian ilə bağlı təkcə bu iki nüans onun Ermənistana baxışının neqativ olduğunu deməyə əsas yaradır. Lakin bu belə deyil.
Birincisi, hər şeydən öncə unutmamaq lazımdır
ki, İranda prezident institutunun xarici siyasətdə elə də çox təsir gücü yoxdur. Bu məsələyə daha çox İran Ali dini lideri və SEPAH nəzarət edir. Yəni Məsud Pezeşkian istəsə belə Ermənistanla münasibətləri dəyişə bilməz.
İkincisi, M.Pezeşkian deputat ikən çox şey deyə bilər. Yəni deputat kimi onun sözlərinin məsuliyyətini İran hökuməti daşımır. Amma prezident kimi İranı təmsil edir, müsbət və ya mənfi yöndə özbaşına nəsə deyə bilməz. Təsadüfi deyil ki, Paşinyanla söhbət zamanı M.Pezeşkian dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyib.
Üçüncüsü, M.Pezeşkianın yuxarıda qeyd etdiyim reaksiyaları heç də onun özünün subyektiv görüşü deyil. Misal üçün, 2019-cu ildəki hadisə zamanı İranda yaşayan azərbaycanlılar Tehranda yol verilən bu təxribata qarşı çıxmış, siyasi sferada önəmli rol oynayan bir neçə soydaşımız bu addıma görə hökumətin günahkar olduğunu bildirmişdi. Mümkündür ki, M. Pezeşkian da məhz bu səbəbdən hökumətin istəyi ilə belə bir tənqidi yazı qələmə alıb.
2020-ci ildə isə artıq M.Pezeşkian deputat kimi reaksiya verir və aydın məsələdir ki, İran hakimiyyəti həmin vaxt deputatların dili ilə konkret mesajlar verirdi.
M.Pezeşkian ilə bağlı bir digər sual yaradan məsələ onun Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması, habelə, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı İranın mövqeyinə təsir edib-etməyəcəyidir.
Zəngəzur dəhlizi məsələsi İran üçün dəyişməz bir məsələdir. Yəni mümkündür ki, Tehran yenə bu məsələyə qırmızı çizgi kimi baxacaq. Tehranın Qafanda konsulluq açması əslində bu məsələdə İranın prezidenti olacaq istənilən şəxsdən asılı olmayaraq məsələyə baxışının dəyişməz olduğunu sübut edir. Tehran xüsusilə sərhədlərin dəyişməzliyi, habelə İran-Ermənistan sərhədi də daxil olmaqla Ermənistanın cənubunun üçüncü tərəfin nəzarətinə keçməsinə razı deyil. Yəni Məsud Pezeşkian bu məsələdə qərarvermə mexanizminə sahib deyil.
Turan Rzayev
MİA.AZ
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
İKİ HAKİM ALİ MƏHKƏMƏNİN HAKİMİ TƏYİN EDİLƏCƏK
TÜRK GƏNCLƏRİNİN SƏSI – “ULDUZ”UN OKTYABR SAYI
Ruben Vardanyan vəkildən imtina etdi - Bakıda məhkəmə prosesi
MEDİA və "Euronews"un birgə təlim proqramı başlayır
Rəsmi Moskvadan Putin-Tramp görüşünü barədə - Açıqlama
Qəzzada daha 13 nəfər öldürülüb
Deputatdan Ramiz Mehdiyevlə əlaqəsi haqda suala maraqlı cavab: "İkimiz də sovet adamlarıyıq"
İcra başçısının 615 minlik sövdələşməsi şübhə yaratdı
“Qarabağ” azarkeşlərə müraciət edib
Premyer Liqada IX turun hakim təyinatları açıqlandı
İlham Əliyev Qazaxıstanın milli geyimində - VİDEO
Hikmət Hacıyev: "Qazax qardaşlarımız hörmət nümunəsi olaraq..." - Rəsmi ziyafətdə "Alagöz" mahnısı + VİDEO
Bu nazirliklə Ramiz Mehdiyevin oğlunu nə bağlayır?
"YAP "Siyasi təhlil və informasiya” şöbəsinin sabiq müdirinin analizi..." - Alqış Həsənoğlu deputatın "bostanı"na elə ağır daş atdı ki...
İlham Əliyev: "Ermənistana yük tranziti ilə bağlı məhdudiyyətlər aradan qaldırılıb"
AFFA bu klubu cərimələyib
"Space TV"yə xəbərdarlıq olunub - SƏBƏB
Astanada Azərbaycan-Qazaxıstan Ali Dövlətlərarası Şuranın ikinci iclası olub - FOTOLAR
Hər ay 1.1 milyon avro alan qolkiper "Fənərbağça"dan göndərilir? - Edersonla bağlı müəmma var
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Ramiz Mehdiyevin cinayət işi üzrə yeni detallar üzə çıxdı
Ermənistanda həqiqi hərbi xidmət müddəti azaldılacaq - 6 ay
"Ziraat Bank"da müştərilərinin depozitləri sığortalanmır
Bakıda avtobus bulvara "girdi" - VİDEO
İsa Həbibbəyli övladının oğurlanan bir milyon avrosundan danışdı: "Mənm addımı hallandırmayı, xahiş edirəm" - TƏFƏRRÜAT
Adanada 19 İŞİD üzvü tutulub
Azərbaycan neftinin qiyməti 61 dollara enib
"Bu gün həmin formula riyazi anlayışdan siyasi və tarixi reallığa çevrilib" - Hikmət Hacıyev
Ramız Mehdiyevin kürəkəni: "Mənim mağazam, iaşə obyektim yoxdur, müəssisəm var” - VİDEO
CNN: "Lavrovla Rubionun görüşü alınmadı, Tramp və Putinin Budapeşt sammiti təxirə salına bilər"
CHP-nin parlamentdəki deputat fraksiyasının sözçüsünə cinayət işi açıldı - Ərdoğana görə
Türkiyənin 50 şəhərində eyni anda əməliyyat: 286 nəfərə tutulub
Bu gecə Çempionlar Liqasının üçüncü tur oyunlarına start verilir
Rəşid Mahmudov: “Pensiya yaşını 59-dan yuxarı etmək düzgün deyil”
AZAL-da yarıtmaz idarəçilik, yoxsa... - Təyyarələrdə yaranan problemlər nəylə bağlıdır? (VİDEO)
Yaponiya tarixində bir ilk - Qadın baş nazir seçildi
""Yutub"dan qazancım məni qane edir" - Şəbnəm Tovuzlu
Trampın kürəkəni və nümayəndəsi İsrail rəsmiləri görüşüb - Qəzza Planın ikinci mərhələsi müzakirə olunur
Tramp Pekini yenə hədələdi: "Əgər Çin bizimlə anlamasa..."
"Bu oyuna bütün gücümüzü qoyacağıq" - Selçuk İnan