Paşinyanın İranın yeni prezidentinə zəngi və ya "köhnə palan"da yeni söhbətlər... - TƏHLİL
10-07-2024 [15:14]
Ermənistan Baş naziri Paşinyan İranın yeni prezidenti Məsud Pezeşkianı seçkilərdə qazandığı qələbə münasibətilə təbrik edib.
Telefon danışığında tərəflər əvvəllər dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyiblər. Onlar mümkün olan qısa zamanda görüşmək barədə razılığa gəliblər.
Şübhəsiz Məsud Pezeşkianın prezident kimi Ermənistan ilə münasibətləri necə formalaşdıracağı diqqət çəkir. Xüsusilə də Tehran-İrəvan münasibətlərində dəyişikliyin olub-olmayacağı başlıca sualdır.
M.Pezeşkianın Ermənistana baxış bucağı əslində diqqət çəkir. Misal üçün, 2019-cu ildə Məsud Pezeşkian Ermənistanın Baş naziri Nikol Paşinyanın İrana səfəri zamanı ermənilərin Tehranda fəaliyyət göstərən “Ararat” idman mərkəzini ziyarəti ilə bağlı yazı qələmə almışdı. Həmin yazıda M.Pezeşkian N.Paşinyanın daxil olduğu qapalı stadionun divarında keçmiş qondarma rejimin “bayrağı”nın asılmasını, onun üzərində erməni dilində “Qarabağ Ermənistanındır və son” yazısının olmasını və baş nazirin orada foto çəkdirməsini tənqid etmişdi. Hətta M.Pezeşkian bu məsələnin yolverilməz olduğunu, Qarabağın islam torpağı olduğunu qeyd etmişdi.
Digər bir diqqətçəkən məqam isə 2020-ci ildə M. Pezeşkian İran parlamentinin deputatı olarkən hökumətin Ermənistana dəstəyinin doğru olmadığını, bunun İran xalqının iradəsinə uyğun gəlmədiyini deməsidir: “Qarabağ islam torpağıdır. İran İslam Respublikasının xarici siyasəti sülh münasibətləri və qonşu ölkələrin daxili məsələlərinə qarışmamaq prinsipini mənimsəyir. Hökumət bir ölkə ilə əlaqələri genişləndirmək bəhanəsi ilə milli maraqları və mənafeyimizi tapdalamamalıdır”.
Məsud Pezeşkian ilə bağlı təkcə bu iki nüans onun Ermənistana baxışının neqativ olduğunu deməyə əsas yaradır. Lakin bu belə deyil.
Birincisi, hər şeydən öncə unutmamaq lazımdır
ki, İranda prezident institutunun xarici siyasətdə elə də çox təsir gücü yoxdur. Bu məsələyə daha çox İran Ali dini lideri və SEPAH nəzarət edir. Yəni Məsud Pezeşkian istəsə belə Ermənistanla münasibətləri dəyişə bilməz.
İkincisi, M.Pezeşkian deputat ikən çox şey deyə bilər. Yəni deputat kimi onun sözlərinin məsuliyyətini İran hökuməti daşımır. Amma prezident kimi İranı təmsil edir, müsbət və ya mənfi yöndə özbaşına nəsə deyə bilməz. Təsadüfi deyil ki, Paşinyanla söhbət zamanı M.Pezeşkian dövlətlərarası səviyyədə əldə edilmiş razılaşmalara sadiq olduqlarını təsdiqləyib.
Üçüncüsü, M.Pezeşkianın yuxarıda qeyd etdiyim reaksiyaları heç də onun özünün subyektiv görüşü deyil. Misal üçün, 2019-cu ildəki hadisə zamanı İranda yaşayan azərbaycanlılar Tehranda yol verilən bu təxribata qarşı çıxmış, siyasi sferada önəmli rol oynayan bir neçə soydaşımız bu addıma görə hökumətin günahkar olduğunu bildirmişdi. Mümkündür ki, M. Pezeşkian da məhz bu səbəbdən hökumətin istəyi ilə belə bir tənqidi yazı qələmə alıb.
2020-ci ildə isə artıq M.Pezeşkian deputat kimi reaksiya verir və aydın məsələdir ki, İran hakimiyyəti həmin vaxt deputatların dili ilə konkret mesajlar verirdi.
M.Pezeşkian ilə bağlı bir digər sual yaradan məsələ onun Ermənistanla Azərbaycan arasında münasibətlərin normallaşması, habelə, Zəngəzur dəhlizinin açılması ilə bağlı İranın mövqeyinə təsir edib-etməyəcəyidir.
Zəngəzur dəhlizi məsələsi İran üçün dəyişməz bir məsələdir. Yəni mümkündür ki, Tehran yenə bu məsələyə qırmızı çizgi kimi baxacaq. Tehranın Qafanda konsulluq açması əslində bu məsələdə İranın prezidenti olacaq istənilən şəxsdən asılı olmayaraq məsələyə baxışının dəyişməz olduğunu sübut edir. Tehran xüsusilə sərhədlərin dəyişməzliyi, habelə İran-Ermənistan sərhədi də daxil olmaqla Ermənistanın cənubunun üçüncü tərəfin nəzarətinə keçməsinə razı deyil. Yəni Məsud Pezeşkian bu məsələdə qərarvermə mexanizminə sahib deyil.
Turan Rzayev
MİA.AZ
Rövnəq Abdullayev yeni naziri kollektivə təqdim edib
İlham Əliyev "Xocalı" yarımstansiyasının və Rəqəmsal İdarəetmə Mərkəzininin açılışında iştirak edib
DTX-də Heydər Əliyevin anadan olmasının 102 illiyi qeyd olunub
Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Şuşada - Yenilənib
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı sarı xəbərdarlıq verilib
Prezident və birinci xanım faşizm üzərində Qələbə uğrunda mübarizədə həlak olan azərbaycanlıların xatirəsini anıblar - FOTO
Sabah havanın temperaturu 31 dərəcə isti olacaq
SOCAR-da KADR ÇATIŞMAZLIĞI VAR! - Yeni idarə rəisi niyə hansısa MMC-də müavin postunda saxlanılır ki?
Avropa Liqası: iki ingilis komandası finalda "döyüşəcəklər"
Daha bir dövlət başçısı İlham Əliyevə zəng edib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Nihat Kahveciyə ağır cəza verildi - Uşaqlarına həsrət qalacaq
Katoliklər yeni Papa seçdi - İlk dəfə amerikalı dindar Vatikana rəhbərlik edəcək (FOTO)
Superkubokun yeni formatı açıqlandı
BƏƏ prezidenti İlham Əliyevə zəng edib - Nələr müzakirə olunub?
Ermənilər Bakıda hakim qarşısında: Kəlbəcərin işğalı faktını əks etdirən videomaterial nümayiş olunub (Yenilənib)
Starmerdən ABŞ-la tarixi razılaşma haqda açıqlama: "Prezident və mən bir-birimizə hörmət edirik və..."
Okan Buruk seçim edib
DTX və DSX-dən birgə əməliyyat: bir nəfər saxlanılıb
Qəzzada ölənlərin sayı artıb
“Azercell Telekom” MMC bəzi tarif paketlərinin istifadə şərtlərinin dəyişməsi ilə bağlı açıqlama yaydı
PREZİDENT BU ŞƏXSLƏRİ TƏLTİF ETDİ - Sərəncam
"Səhiyyə TV" televiziya kanalının adı dəyişib
Fikrət Qoca ilə bağlı sərəncam imzalandı
Nazirliyə 5 milyon manat vəsait ayrılıb - Sərəncam
Vyetnamın Baş katibinin Azərbaycana səfəri başa çatıb
İlham Əliyev Avrasiya İqtisadi Zirvə Toplantısının iştirakçılarına müraciət ünvanlayıb - MƏTN
Milli Məclis bəyanat verdi - MƏTN
Axtarışda olan daha dörd nəfər Azərbaycana ekstradisiya edilib
AYNA-nın "aynasız işləri"... - FOTOLAR
Metz: "Böyük məsuliyyət hələ də üzərimizdədir"
Almaniyanın yeni kansleri: "Rusiya ən böyük təhdid olaraq qalır"
Rövnəq Abdullayevin qızının ərinin bankı indi də "keşbək"ləri kəsdi
Əli Əsədov To Lam ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub? (FOTO)
Rasim Məmmədov məhkəməyə şikayət edib - Əmlak davası
Heydər Əliyevin anadan olmasının 102 illiyi ilə əlaqədar ağacəkmə aksiyası keçirilib - FOTOLAR
“Nar”ın baş icraçı direktoru Gəncədə konfransda çıxış edib - FOTO
Arif Babayevə Heydər Əliyev Mükafatı verildi - Sərəncam
Abşeronda İran vətəndaşı tutulub
Bir qrup tanınmış şəxs Tofiq Yaqublu ilə bağlı müraciətə imza atdı