Zərdüşt Əlizadə: "Burada referendum üçün əsas yoxdur" - "Belə bir şəraiti kim təsəvvürünə gətirir?"
09-05-2024 [11:50]
Politoloq Zərdüşt Əlizadə Teleqraf.com-un suallarını cavablandırıb.
Mia.az həmin müsahibəni təqdim edir:
– Zərdüşt bəy, noyabr ayına qədər Azərbaycanla Ermənistan arasında sülhün əldə olunacağı iddiaları səslənir. İndiki durumda tərəflərin mövqeyi yekun razılaşmaya nə qədər yaxındır?
– Hazırda tərəflər arasında ciddi maneə yoxdur. Daha çox Ermənistanın qanunvericilik aktları və digər hüquqi sənədlərin prosesə əngəl olacağı bildirilir. Çünki Ermənistan konstitusiyasında Qarabağa qarşı iddialar əksini tapıb. Amma bu reallıqdan uzaq məsələlərdir. Faktiki olaraq Qarabağ azad edilib. Ermənistan konstitusiyasında mövcud olan hər hansı bir qeyd, yazı Azərbaycan Ordusunun Qarabağı geri almasına, dünyanın bu qələbəmizi tanımasına maneə olmadı.
– Belə çıxır ki, Ermənistanın mövcud qanunvericilik aktlarında Azərbaycana qarşı olan ərazi iddiaları prosesə heç də əngəl deyil…
– Ermənistan konstitusiyasındakı o absurd müddəaları çıxarmaq uzun prosesdir. Referendum keçirilməli və digər məsələlər həll olunmalıdır. Qarabağı Azərbaycan öz nəzarətinə qaytarıb. Sülh müqaviləsi də imzalansa bu da əlavə bir dəstək olacaq. Bununla Azərbaycanın qələbəsi bir daha ifadə ediləcək. Ona görə də, nəticəsi olan işlər görülməlidir. Ermənistan konstitusiyasında olan yazıların prosesə zərrə qədər təsiri yoxdur. Sadəcə olaraq hansısa bir xəstə təxəyyüllü erməninin istəkləri ilə bu qeydlərə sığala çəkilə bilər. Keçmiş sovet lətifəsində deyildiyi kimi “adamı pasportundan deyil, sifətindən vururlar”. Qarabağ azad edilib. Ona görə də, Ermənistandakı bəzi absurd qanunları dəyişmədən də sülh sazişini imzalamaq olar.
– Mövcud reallıqlar fonunda sülh razılaşması əldə edildikdən sonra Ermənistanda dəyişəcək siyasi konyuktura proseslərə necə təsir edə bilər?
– Təsəvvür edək ki, Ermənistanda siyasi konyuktura dəyişib. Onun əhalisi 3 milyondan 10 milyona çatmayacaq ki?.. Ermənistan ordusu hansısa sehirli çubuqla birdən-birə güclənməyəcək? Nə olacaq? Azərbaycan əhalisi 10 milyondan 3 milyona düşəcək, iqtisadiyyatı çöküb, Ermənistandan kiçik olacaq, ordusu zəifləyəcək? Siyasi konyuktura dəyişəndə də, heç nə dəyişməyəcək. Yenidən hansı şərtlər daxilində Ermənistan Qarabağa hücum edə bilər? Bunu Amerika, Fransa, Rusiya, Çin və Böyük Britaniya Azərbaycandan istəyə bilərmi? Belə bir şəraiti kim təsəvvürünə gətirir? Və yaxud hansı möcüzə baş verəcək ki, dünya birləşib Qarabağı bizdən alacaq? Bunlar boş və mənasız məsələlərdir. Arzu olunan odur ki, Ermənistan-Türkiyə münasibətləri tənzimlənsin, səfirliklər açılsın, gediş-gəliş başlasın. Əgər Ermənistanla Türkiyə və Azərbaycan arasında iqtisadi, insani, siyasi münasibətlər qurulsa, İrəvanı təcavüzə sürükləyən qüvvələrin təsiri sürətlə azalacaq.
– Almatıda Azərbaycan və Ermənistan xarici işlər nazirlərinin görüşü ilə bağlı gözləntilər nədən ibarətdir? Sülh mətni üzərində hansısa danışıqların aparılması ehtimal edilirmi?
– Ola bilər ki, xarici işlər nazirlərinə sülh mətni üzərində razılaşdırmaların aparılması ilə bağlı təlimat verilsin. İndi sülh üçün yaxşı imkan var. Burada prosesə əngəl törədəcək açıqlamalardan də çəkinmək lazımdır. Azərbaycan heç bir ölkəyə qarşı ərazi iddiasında deyil. Bakının yeganə məqsədi birbaşa Naxçıvanla əlaqənin əldə olunmasından ibarətdir. Bu da Ermənistanla olacaq razılaşmadan asılı olan prosesdir.
– Anklavların həlli ilə bağlı proqnozlor nədən ibarətdir?
– Ərazi mübadiləsi ilə bağlı guya hansısa referendumun keçirilməsi kimi məsələlər də gündəmə gətirilir. Burada referendum üçün əsas yoxdur. Delimitasiya komissiyası nəyi qərara alsa, bu da sənəd kimi ölkə başçılarına təqdim ediləcək. Həmin sənədlər imzalandıqdan sonra razılaşmalar hüquqi qüvvəyə minəcək. Ümumi baxımdan ərazi mübadiləsi referendum tələb etmir. Çünki Azərbaycanın və Ermənistanın ərazisində heç bir azalma və yaxud kiçilmə baş vermir. Eyni həcmdə, sahədə ərazilər mübadilə edilir.
İzmirdə 20 İŞÇİD üzvü tutulub
İlham Əliyev Kamerun prezidentinə məktub göndərib - MƏTN
Kirants kəndində sərhəd dirəkləri quraşdırılıb
İranda milli matəm elan edilib
Ali Koç "Qalatasaray"ın rəhbərini debata çağırdı: "Məni duelə çağırırsan?" - "Hətta sənin kanalına gələrəm.."
Yevlaxda ər arvadını öldürüb - Açıqlamalar (Yenilənib)
"Onun əziz xatirəsi qəlbimizdə daim yaşayacaqdır..." - Prezident İlham Əliyev İranın Ali Rəhbərinə başsağlığı verib
"Fənərbağça" prezidenti "Qalatasaray"ın bazasına hücum çəkib, işçiləri döyüb - Dursun Özbek "dəliqanlısansa, dur gəl" dedi, dövlətə səsləndi
Qəssam tuqayları əks hücumda: İsrail əsgərləri və hərbi texnikalarına qarşı genişmiqyaslı müqavimət başlayıb
Hakim XİN-ə 15 gün vaxt verib - Qəzənfər Paşayevlə nazirlik arasında məhkəmə qalmaqalı (SƏNƏD)
İsrail sərhəd qapılarını bağladı: 3 min yardım maşını qapıda qaldı
Azərbaycan turizmi: uğurlu təcrübələr - Qalib Arif yazır
İran prezidenti və XİN başçısı helikopter qəzasında həlak oldular - Türkiyənin "Akıncı" PUA-sı yerlərini tapdı, helikopter tam yanıb (FOTOLAR)
Türkiyə İrana "Akıncı" PUA-sı və "Cougar" göndərdi
Okan Buruk: "Fənərbağça"nın itirəcəyi heç nə yox idi"
"İranın xahişi əsasında sürətli peyk xəritəçəkmə xidmətimizi aktivləşdirdik" - Aİ-dən ard-arda açıqlamalar
RƏİSİNİ MÜŞAİYƏT EDƏN HELİKOPTERLƏR GERİ DÖNƏRƏK 20 DƏQİQƏ ONU AXTARIB: "Prezidentlə olan iki nəfərlə..."
Rusiya XİN-dən Tehrana ismarıc: "Qəzanın səbəblərinin araşdırılmasına kömək etməyə hazırıq"
Arda Gülərin atdığı qollar "Real Madrid"in karına gəlmədi - 8 qolluq matçda norveçli 4 qol vurub
"Arsenal"ın qələbəsi yetmədi, "Mançester Siti" çempion oldu - Klopp azarkeşlərlə vidalaşıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Qəzzada savaş: daha 70 nəfər həlak olub
ABŞ: "İran prezidenti ilə bağlı prosesi diqqətlə izləyirik"
Türkiyə XİN: "Rəisinin axtarışına hər cür dəstəyə hazırıq"
"Fənərbağça" "Qalatasaray"ı evində "yıxdı"
1918-ci ildə qurulan Azərbaycan...
Rəsmi Bakıdan Rəisinin qəzaya düşməsi ilə bağlı daha bir mesaj: "Bütün lazımi dəstəyi verməyə hazırıq"
Prezident İlham Əliyevdən İbrahim Rəisinin qəzaya düşməsi xəbərinə reaksiya: "Xəbər bizi ciddi şəkildə narahat etdi"
İLHAM ƏLİYEVLƏ RƏİSİ SƏRHƏDDƏ BİR ARAYA GƏLDİ: "Heç kim bizim aramıza girə bilməz" - Hidroqovşaqların açılışı oldu (FOTOLAR) -Yenilənir
Latviya Parlamentinin sədri Azərbaycanda belə qarşılandı - FOTOLAR
DİN-dən xaricə oxumağa getmək istəyənlər xəbərdarlıq: "Mütləq..."
Zakir Həsənov daha bir idarə rəisini vəzifədən azad edib
Müsavat Partiyasının Qadınlar Təşkilatının sədri istefa verdi - Gülağa Aslanlı isə "Xəbərimiz yoxdur" deyir
Mehdi niyə həbsi seçdi?
Hikmət Hacıyev: "ABŞ Sülh İnstitutuna təşəkkür edirik”
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ukrayna boksunun azərbaycanlı ulduzu: Camal Quliyev 5 qat ölkə çempionu oldu - VİDEO
İsa Qəmbərin 6 müavini bəlli oldu - Arif Hacılı Məclisin sədri, 13 nəfər isə Divan üzvü seçildi (SİYAHI)
Prezident və birinci xanım Zəngilan və Cəbrayılda - “Ağalı” hotelinin açılışı oldu, yeni kənd və qəsəbələrin təməli qoyuldu (Yenilənib)
Nəsimi rayonunda narkomaniya ilə mübarizə mövzusunda növbəti maarifləndirici tədbir keçirilib - FOTOLAR
GENERAL KOMANDAN OLDU - MN-də yeni təyinat (FOTO)
Nəsimi rayonunda “Yaşıl dünya naminə həmrəylik ili” çərçivəsində silsilə tədbirlər davam edir - FOTOLAR
Oğuzda yaşlı qadını döyərək pulunu əlindən alan şəxs saxlanılıb
Dövlət Agentliyində israfçılıq: iki mərtəbəli binanın təmirinə 607 min manat xərclənəcək
YAP funksionerindən 25 partiya lideri ilə görüş haqda açıqlama: "Onlar dialoqun fəal iştirakçılarıdır"