Qərbi Azərbaycandan olan ziyalılar UNESCO-nun Baş direktoruna məktub göndərib
27-03-2023 [15:44]
Qərbi Azərbaycan İcması UNESCO-nun Baş direktoru Odri Azuleyə məktub göndərib.
Mia.az xəbər verir ki, İcmanın rəhbər heyətinin, Qərbi Azərbaycandan olan ziyalıların, mədəniyyət və incəsənət xadimlərinin, şair və yazıçıların imzaladığı müraciətdə aşağıdakılar bildirilir:
“Ermənistanda Azərbaycan mədəni irsinin dağıdılmasından dərindən narahat olaraq və Azərbaycan ictimaiyyətinin UNESCO-ya əvvəlki müraciətlərini təkrarlayaraq, Ermənistandakı azərbaycanlı mədəni irsinin vəziyyətinin monitorinqi üçün faktaraşdırıcı missiya göndərməyinizi bir daha xahiş edirik.
1989-cu ildə yaradılmış təşkilatımız indiki Ermənistan ərazisindən qovulmuş azərbaycanlıların hüquqlarının müdafiəsi ilə məşğul olur.
Azərbaycanlılar bir vaxtlar mütləq əksəriyyəti təşkil etdikləri Ermənistandan tamamilə qovulublar. Onların indiki Ermənistan ərazisindəki tarixi və mədəni irsi, o cümlədən məscidləri və qəbiristanlıqlar kütləvi miqyasda dağıdılıb.
Ermənistan hökuməti azərbaycanlı maddi və qeyri-maddi mədəni irsini bilavasitə hərəkətləri ilə və azərbaycanlılara qarşı etnik ayrı-seçkiliyi təşviq edən təbliğat aparmaqla dağıdıb və ya ona zərər vurub. Dağıntı Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzündən əvvəl, onun zamanı və ondan sonrakı dövrdə baş verib. Ermənistandakı azərbaycanlı mədəni irsinin demək olar ki, hamısı hərbi əməliyyatların təsiri olmadan, əvvəlcədən planlaşdırılmış şəkildə məhv edilib. Başqa sözlə, Azərbaycan mədəni irsinin məhv edilməsinin hərəkətverici qüvvəsi Ermənistan hökumətinin mono-etnik və tək-mədəniyyətli məkanın yaradılmasına yönəlmiş sistematik irqi ayrı-seçkilik siyasəti olmuşdur və təəssüf ki, bu mənfur hədəfləri reallığa çevrilmişdir.
Ermənistanın azərbaycanlıların mədəni irsinə qarşı törətdiyi qanunsuzluqlara irs nümunələrinin mənimsənilməsi və təhrif edilməsi də daxildir. Ermənistanda salamat qalmış yeganə məscid olan paytaxt İrəvandakı Göy Məscid qəsdən yanlış şəkildə “fars məscidi” kimi təqdim edilir. Əslində, məscidi inşa edən və əsrlər boyu orada ibadət edənlər o vaxt şəhərdə mütləq əksəriyyəti təşkil etmiş azərbaycanlılar olublar. Üstəlik, məscidi bir etnik qrupa aid olaraq təqdim etməklə ibadət yerlərini etnik mənsubiyyətə görə bölməyən, irqindən və etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün insanları birləşdirən dinimizə qarşı hörmətsizlikdir.
Ermənistan hökuməti orada Azərbaycan mədəniyyətinin son izlərini silməkdə davam edir. İrəvan şəhərinin Təpəbaşı məhəlləsi şəhərin tarixi mərkəzinin bu günə qədər gəlib çatmış yeganə parçasıdır. Bu məhəllə XVII əsrdən bu günə qədər İrəvanın tarixi yaddaşını özündə saxlayır. Tarixən azərbaycanlıların məskunlaşdığı Təpəbaşı məhəlləsi indi məhv olmaq təhlükəsi altındadır. Ermənistan hakimiyyət orqanları məhəlləni tamamilə sökmək üzrədir.
Ermənistanın ayrı-seçkilik və etnik təmizlik siyasəti Azərbaycanın qeyri-maddi mədəni irsinə də dağıdıcı təsir göstərmişdir. Məsələn, Ermənistanın Göyçə mahalında azərbaycanlılara qarşı apardığı etnik təmizləmə UNESCO tərəfindən Bəşəriyyətin Qeyri-Maddi Mədəni İrsinin Reprezentativ Siyahısına daxil edilmiş Azərbaycan aşıq sənətinin dayağı olan Göyçə aşıq məktəbinə sağalmaz yara vurmuşdur. Ermənistan hökuməti hətta Azərbaycan aşıq sənətinin görkəmli nümayəndəsi Aşıq Ələsgərin doğma Göyçədəki abidəsini və məzarını nümayişkaranə şəkildə dağıtmışdır.
Ermənistan tərəfindən azərbaycanlı mədəni irsinin dağıdılması və zədələnməsi bizim mədəni hüquqlarımızı, xüsusən mədəni irslə təmasda olmaq və ondan istifadə etmək hüququmuzu pozur. Bu hüququn pozulması sabitliyə, ictimai birliyə və mədəni kimliyə təhlükə yaradır və regional təhlükəsizliyi ağırlaşdıran amil olaraq dialoq, sülh və barışığa ciddi maneə törədir.
Biz Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Nizamnaməsində və Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsində tanınan hüquq və əsas azadlıqlara uyğun olaraq sülh yolu ilə təhlükəsiz şəkildə və ləyaqətlə öz evlərinə qayıtmaları, qayıtdıqdan sonra kollektiv və fərdi hüquqlarının təmin edilməsi uğrunda mübarizə aparırıq. Bu, digər məsələlərlə yanaşı, Ermənistandan oradakı azərbaycanlı mədəni irsinin və mülkiyyətinin bərpası, mühafizəsi və saxlanması ilə bağlı beynəlxalq hüquq çərçivəsində öhdəliklərini yerinə yetirməsini tələb edir.
Mədəni irsin qorunması təkcə beynəlxalq humanitar hüququn deyil, həm də Ümumdünya İnsan Hüquqları Bəyannaməsində qəbul edilən əsas hüquqlarının təmin edilməsindən irəli gələn tələbdir. Mədəni irsdən bəhrələnmək qovulmuş insanların ləyaqətlə qayıtması yanaşmasının əsas elementlərindəndir. Mədəni hüquqların, yəni bütün müxtəlifliyi ilə insan yaradıcılığının və onun həyata keçirilməsi, inkişaf etdirilməsi, əlçatan edilməsi, qorunub saxlanılması və mühafizəsi üçün şəraitin təmin edilməsi bizim əsas hüquqlarımızın ayrılmaz bir hissəsidir.
Ermənistan bizim qayıdışımızdan əvvəl, qayıdış dövründə və sonra bu hüququmuzu təmin etmək üçün öhdəlik daşıyır.
Bütün bunları nəzərə alaraq, biz mədəni irsimizin bərpası və qorunmasında UNESCO-nun dəstəyini xahiş edirik. Bu ölkədəki azərbaycanlı mədəni irsinin vəziyyətini, habelə mədəni irsin və mədəni hüquqların qorunması ilə bağlı Ermənistanın beynəlxalq öhdəliklərinə necə əməl etməsini qiymətləndirmək üçün bu ölkəyə faktaraşdırıcı missiyanın göndərilməsi bütövlükdə bəşəriyyətin mədəni irsinə dəyən zərərin aradan qaldırılmasına və bununla da davamlı sülhün əldə edilməsinə əvəzsiz töhfə olardı.
Təşkilatımız Ermənistanda azərbaycanlı mədəni irsinin qiymətləndirilməsi, bərpası, saxlanılması və mühafizəsi, Ermənistandan qovulmuş azərbaycanlıların öz mədəni irsindən istifadə etməyə dair mədəni hüquqlarının təmin edilməsi istiqamətində fəaliyyətlərin həyata keçirilməsində UNESCO ilə əməkdaşlığa hazırdır”.
Qeyd edək ki, müraciətin surəti BMT-nin İnsan Hüquqları Şurasının sədri Vatslav Balekə və BMT-nin mədəni hüquqlar sahəsində xüsusi məruzəçisi Aleksandra Xantakiyə göndərilib.
Zülfiyyə
Mia.az
Laçında taixi görüş - Üç ölkə lideri bir araya gəldi (CANLI YAYIM)
Azərbaycan və Türkiyə prezidentləri Laçında təkbətək görüşüb - FOTO
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Canlı oxuya bilməyən müğənniyə 70-80 min manatı kim verib? - VİDEO
""Oyunun qaydaları” niyə oyunun ortasında dəyişdi?" - Ekspert Emin Əmrullayevdən izahat istəyir
Mehriban Əliyeva: "Uca Tanrı Vətənimizi qorusun!"
Azərbaycan nefti bir dollardan çox ucuzlaşdı
Bu gün Azərbaycanda Müstəqillik Günüdür
İngiltərə kralı: "Kanada Kanada olaraq qalacaq"
Arda Turan Ukrayna komandası ilə anlaşdı - "Xoş gəldin" (FOTO)
Azərbaycan millisi 1/4 finala vəsiqə qazanıb
"OBA" marketlər şəbəkəsi ilə “Keyfiyyət Assosiasiyası” arasında əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb - FOTOLAR
Gökhan Gönül istefaya göndərildi
19 minə “BMW 740 Li... - Hərrac keçirilib
Məleykə Abbaszadə əleyhinə yazan ekspertləri ələ saldı, ard-arda cavablar gəldi - "Budur ədalətli imtahan?"
Premyer Liqa: 2025/2026 mövsümünün start tarixi müəyyənləşib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank iki günlük məzənnəni açıqladı
Deputatlar bu tarixdə toplanır: 10 məsələ müzakirə olunacaq
Nigeriyada silahlı insident: 20 nəfər ölüb, xeyli yaralı var
Xala oğlu, yeznə və... - DSMF-dəki təyinatlarla bağlı şok iddia yayıldı, qurum isə...
Trampın miqrasiya və gömrük tarifi siyasəti turizm sahəsini zərbə altında qoyub - "Təşviş yaranıb"
Bu rayonlarda güclü külək olacaq - Xəbərdarlıq
"Sən mütləq general olacaqsan" - İlham Əliyevin sakinlərlə maraqlı söhbəti + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Lavrov: "Bu məsələdə Türkiyə ilə mövqeyimiz ortaqdır"
Zaxarova: "Bu savaş müasir dövrün ən utancverici hadisəsidir"
Rusiya XİN: "Ukraynaya öz şərtlərimizi tezliklə göndərəcəyik"
Prezident İlham Əliyev Laçında - FOTOLAR (YENİLƏNİB)
NAZİR QƏBUL OLUNMAYAN DİSTANT TƏHSİLƏ NİYƏ QAÇIB? - Diplom tanınacaqmı? + Rəsmi açıqlama
Prezident "Laçın” İstirahət Kompleksinin açılışında - FOTOLAR
Türkiyədə İŞİD və FETÖ-yə qarşı növbəti əməliyyat: saxlanılanlar var
Ərdoğan Laçına gəlir
Şahbaz Şərif Laçında belə qarşılandı - FOTO
AFFA bu futboçuları cəzalandırdı
Paraatlet idmançını kimlər aldadıb? - Baş Prokurorluq məlumat yaydı
İsrail prezidenti: "Əziz dostum İlham Əliyev əlaqələrimizin möhkəmləndirilməsində mühüm rol oynayır"
"Rusiya-Azərbaycan münasibətləri müttəfiqlik xarakteri daşıyır" - Putin Əliyevə məktub göndərdi
Vətəndaşları aldadan 51 yaşlı şəxs saxlanılıb
“Əminliklə deyə bilərik ki..." - Əhməd İsmayılov
Sabahın hava proqnozu...
Un neçəyədir? - Açıqlama
Biləsuvar sakini narkotiklə tutulub