Şərq emosianallığı...
05-05-2022 [23:10]
Səbuhi İMANOV
***
Yer kürəsinin coğrafi psixologiyası üstündə yaşayan xalqların yerə və mühitə uyğun mentalitetini, adət-ənənəsini formalaşdıran xarakter tipi yaradır.
Beləliklə, günümüzdə daha qabarıq görünən,ümumi dünyagörüşümüzdən tutmuş fərdi məişət qayğılarımıza qədər təsir edən Şərq və Qərb sindromu əmələ gəlib. Bu, artıq həm də aktiv düşüncə tərzinə çevrılərək gələcəyimizi, kimliyimizi, hətta hədəflətərimizi müəyyən edəcək etalon funksiyasını daşıyır.
Yaşadıqlarım, gördüklərim,müşahidələrim Şərq və Qərb adamını,düşüncə tərzini həm də yaşadığı coğrafi məkana uyğun olaraq müqayisəli şəkildə xarakterizə etməyə imkan verdiyindən bir çox, bəzən aydin gördüyümüz, lakin fikir vermədiyimiz məsələlərə toxunacam. Bu həm fərdi,həm də toplum olaraq başımızın içindən tutmuş soyuducumuzun içinə qədər həyatımıza təsir edən faktorlardır.İştahamızla yediyimizin, planlarımızla etdiyimizin, qazandığımızla xərcədiyimizin,cebimizlə istəyimizin bir-biriylə münasibətləri haralı olduğumuzu çox qabarıq göstərir.
Biz,adətən danışıqdan,hərəkətlərdən bir-birimizi tanımağa çalışırıq. Amma, hətta, insanın necə qidalanmasından da onun tərbiyə aldığı mühit aydın görünə bilir. Şərqlə Qərbin ən böyük fərqi : Emosiyanallıq və rasiyanallıq. Şərq adamını emosiyanallıq idarə edir. Qərb adamı rasionallıqla idarə edir. Emosianal vəziyyət ağili və müqayisəni işləməyə qoymur,müzakirə formulunu sıradan çıxarır, hər şeyi inkar edir, ancaq özünü doğru sayır, nəyin bahasına olursa olsun, özünü döğru çıxarmaq istəyir və beləliklə, həqiqət it-bata düşür. Nəticədə istənilən situasiya donur və öz həllini tapmır. Emosianallıq emosianallıq gətirir, münasibətləri gərginləşdirir, azad düşünmək və azad danışmaq imkanlarını məhdudlaşdırır.
Şərq adamı susdurmağa və məcburiyyətə meyillidi. O uşağına nəsə soruşarkən daha çox sus deyirkən,Qərb adamı uşağıyla saatlarla söhbət edir. Şərq və Qərb idarəçilik sistemləri də buna misaldı. Rasional vəziyyət ağılı, məntiqi işə salır. Qərb adamı danişmağa,eşitməyə, müzakorə etməyə meyillidi. Doğru nəticə çıxarmaq peşindədi. Səbirlidir. İşlərini nəticə verə biləcək formada planlaşdırır. İsrafdan kənardı, işlədiyi kimi dincəlməyi də planlaşdırır və həyata keçirir. Yaşadığı yeri zibilləmir və kim edərsə, kollektiv şəkildə etiraz edir.
Başqasını günahlandırmır. Üzləşdiyi problemlərdə nəyi səhv etdiyini anlamağa çalışır. Fikrini azad və açıq deyib başqasını dinləməyi bacarır. Emosianallığın nəticəsi olaraq, adətən, inqlablar və müharıbələr daha çox Şərqdə olur. Münaqışələr sözün bitdiyi yerdən başlayar.
Dövrümüzün Qərbi danışmağın, müzakirə etməyin, sülhə gəlməyin etalonu olduğu bir vaxtda öz qoynunda böyük bir müharibəyə başladı. Əcəba, ilin-günün bu vaxtında Şərqin emosianallığı Qərbə niyə və necə transfer oldu?!...
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Azərbaycan dili üzrə iyunun 29-da keçirilən test imtahanının nəticələri elan olunub
Abituriyentlərin şikayətləri araşdırılıb, bəzilərinin imtahan balları artırılıb - DİM-dən açıqlama
Şahbaz Şərif Füzuli Beynəlxalq Hava Limanında qarşılandı - FOTO
Prezident İlham Əliyev Xankəndidə - FOTOLAR (Yenilənib)
Azərbaycan və Özbəkistan prezidentləri Xankəndidə fabrikin fəaliyyəti ilə tanış olublar
Güclü külək əsəcək - Xəbərdarlıq
Müəllimlərin işə qəbulu üzrə test imtahanı mərhələsinə start verilir
Sadır Japarov Azərbaycana gəlib
Vüqar Səfərlinin şikayəti rədd edildi - Ali Məhkəmədən qərar
ONLAR KONSTİTUSİYA MƏHKƏMƏSİNƏ HAKİM TƏYİN OLUNUR - Siyahı
Rusiyada Azərbaycanın xəbər saytlarına giriş məhdudlaşdırılıb
İlham Əliyev Rəşid Meredovu qəbul edib - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev Xankəndi Dəmir Yolu və Avtovağzal Kompleksinin təməlini qoydu - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev Lukaşenkoya məktub göndərib - MƏTN
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Kamal Kılıçdaroğlunun ofisi satışa çıxarıldı - Elan ictimailəşdikdən dərhal sonra... (FOTOLAR)
“MilliKart”a lisenziya verildi
BAKIDA TƏHLÜKƏ SAÇAN KANALZASİYA LYUKLARI... - VİDEO, FOTO
Bakıda 14-cü mərtəbədən yıxılan qız sağ qalıb
"Azərbaycan Dəmir Yolları”nda nə baş verir? - Daha bir nəfər "Bakı Metropoliteni"nə keçdi
Küləkli hava şəraiti ilə bağlı gəmilərə xəbərdarlıq verilib
Daha bir "qazzapravka"nın fəaliyyəti dayandırıldı
Azərbaycanlı Xarkov vilayəti üzrə baş prokuror təyin olunub
İlham Əliyevlə Paşinyanın Dubayda görüşü planlaşdırılır
İstirahət mərkəzində fəhləni elektrik cərəyanı vurub
İndoneziyada içində 65 nəfərin olduğu bərə batıb: 38 nəfər itkin düşüb, 4 nəfərin isə cəsədi tapılıb
"Hizbullah" lideri: "Bizi tərksilah etmək istəyirlər, ancaq..."
Müəllimə onu qaçıranları məhkəmədə bağışladı
Azərbaycan nefti bir dollar qalxdı
"Azəriqaz"da "optimallaşdırma" siyasəti: aşağılar ixtisar edilir, yuxarılar isə..." - FOTO
Qırğızıstan pezidenti Azərbaycana ikigünlük səfərə gəlir
“Azevrotel”in direktoru dəyişib - Yeni təyinat (Özəl)
Zabrat və Hövsanda bu gün qaz olmayacaq
"Kəssam Tuqayları" ilə "Qüds sərdarələri" İsrail ordusu ilə döyüşə giriblər - "Onlarla hərbçini vurduq"
Türkiyədə təyyarə qəzasına düşən biznesmen həlak olub - Arvadı isə möcüzə sayəsində sağ qalıb
Ərəb ölkələri İsrail etiraz edib
10 yaşlı gimnast "Sarı gəlin"in sədaları altında uğur qazandı
Oğurlanan 757 illik əlyazma Bəhreyndən geri gətirilib - FOTO
Qəzzada daha 116 nəfər ölüb - Bir ailə isə tamamilə yox edilib
Lənkəranda 65 yaşlı kişi bıçaqlanıb