“WhatsApp”ın məxfilik sazişini qəbul etməyənlərin hesabları silinəcək? - MÜSAHİBƏ
17-05-2021 [18:00]
Smartfonlar üçün ani mesajlaşma və mübadilə sistemi olan “WhatsApp” bu il yanvar ayının 10-ndan iki milyarda qədər istifadəçisinə yeni məxfilik siyasəti ilə bağlı müqavilə göndərməyə başladı və istifadəçilərə fevralın 8-ə dək yeni qaydaları qəbul etməyən smartfonlarda tətbiqin işləməyəcəyi bildirilib.
Yeni qərardan sonra istifadəçilərin kampaniyalar keçirməyə başlaması, onların arasında sonsuz sayda şübhələr və məlumat sızması riskinin yüksək olacağı ilə bağlı fikirlər bu tarixin 15 maya qədər uzadılmasına səbəb oldu.
Mia.az xəbər verir ki, Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinin tabeliyində “İnformasiya-Kommunikasiya Texnologiyalarının Tətbiqi və Tədrisi Mərkəzi” MMC–nin kibertəhlükəsizlik üzrə təlimçisi, “Eurodesign” QSC-nin şəbəkə və təhlükəsizlik mühəndisi Ramil Baxşıyev Report-a a müsahibəsində yeni qərarın əhatə etdiyi məsələlərə aydınlıq gətirib.
- “WhatsApp”ın bu addımı digər mesajlaşma vasitələrinə necə təsir edib?
- Müddət 15 maya qədər uzadılandan sonra bir çox istifadəçilər digər messencerlərə, xüsusilə yaxın rəqiblər sayılan "Signal" və "Telegram"a qoşulmağa başladılar. "WhatsApp"ın yeni siyasəti adı çəkilən messencerlərin sürətlə yayılmasına təkan oldu.
“WhatsApp” isə öz rəsmi səhifəsində belə bir yazı paylaşdı:
"Son bir neçə həftə ərzində "WhatsApp"da yeniləmə haqqında daha çox məlumat verən bir bildiriş nümayiş etdirdik. Hər kəsə nəzərdən keçirmək üçün vaxt verdikdən sonra, imkanı olmayanları nəzərdən keçirməyi və qəbul etməyi xatırlatmağa davam edirik. Bir neçə həftəlik bir müddətdən sonra insanların aldığı xatırlatma nəhayət davamlı olacaq".
Qeyd edim ki, 15 may 2021-ci il "WhatsApp"ın məxfilik siyasətini qəbul edib etməməsinə qərar vermək üçün son tarix kimi qərara alınıb.
- "WhatsApp"ın yeni gizlilik siyasətini qəbul etmədikdə nə baş verə bilər?
- "Facebook"a məxsus platforma, yeni təlimatları qəbul etməkdən imtina edənlər üçün heç bir hesabın silinməyəcəyini açıqladı. Bununla belə, "WhatsApp" "bu, bütün istifadəçilər üçün eyni anda olmayacaq" deyərək məsələyə aydınlıq gətirsə də, aşağıdakı funksiyalarını məhdudlaşdıracaq:
Zənglər və bildirişlər ala və mesajlara cavab verə bilsəniz də, bir neçə həftə sonra bu funksiyalara sahib olmayacaqsınız. Bu müddət ərzində tətbiq “WhatsApp”dan tam istifadə etmək istəyirsinizsə yeni məxfilik şərtlərini qəbul etməyin vacib olduğunu xatırlatmağa davam edəcək.
- Yeni siyasəti qəbul etmədikdə istifadəçi öz “WhatsApp” hesabını itirirmi?
- "WhatsApp"ın siyasətində deyilir ki, aktiv olmayan istifadəçi hesabları "ümumiyyətlə 120 günlük aktivlik olmadıqdan sonra silinir".
Xüsusi vurğulamaq lazımdır ki, "WhatsApp" şəxsi və biznes hesablarını təqdim edir. Məlumatın ötürülməsi və onun sonra marketinq məqsədləri üçün istifadəsi xüsusilə biznes hesablarına hədəflənib. Məlumatın kənara sızacağı isə ən çox adi hesabları olanlarda ajiotaj yaratdı. Bununla belə, ehtiyat edən insanların əksəriyyəti "WhatsApp" istifadəsinə davam etməkdədir.
- “WhatsApp” yaxud digər messencer istifadə edən şəxslər nələrə diqqət etməlidir? Məlumat sızıntısının qarşısını almaq olarmı?
- Qeyd etmək istərdim ki, xüsusi həssas məlumatların ötürülməsi istər şirkət, istərsə də fiziki şəxslər tərəfindən müəyyən kriteriyalar əsasında seçilmiş tətbiqlər və rabitə üsulları vasitəsilə həyata keçirilir.
Rabitə üsulları daxili (in band) və xarici (out of band) olmaqla əsas iki hissəyə ayrılır. Xüsusi həssas məlumatların messencerlər vasitəsilə ötürülməsi risk faktoru sayılır. Ötürülən məlumatlarda bizim kimliyimizi təyin edən məlumatlar (PII – şəxsiyyət və sürücülük vəsiqəsi, ad, soyad, ünvan və s.), maliyyə (bank kartları, hesab nömrələri və bitmə tarixi, CVV, PIN, vergi bəyannaməyələri, ödənişlər, hesabatlar və s.), sağlamlıq (PHI - test nəticələri, tibbi sığorta kartları və xəstəlik tarixçəsi kimi), dövlət və hərbi sirləri daşıyan, ərazinin koordinatlarını müəyyən edən taglardan istifadə etmək, şifrə və uzaqdan qoşulma üsullarını göndərmək tövsiyə edilmir.
Məlumatların qorunması xüsusi tənzimləmələr vasitəsilə həyata keçirilir. Şirkət məlumatların qorunması “bəyan etməmək barədə razılıq” (NDA – Non Disclosure Agreement), sağlamlıq məlumatları HIPAA, ödəniş sistemlərinin məlumatlarının qorunması PCI DSS vasitəsilə tənzimlənir.
Məlumat sahibləri fərdi məlumatların toplanmasına və işlənməsinə təsir göstərən hər hansı bir qanuni və ya tənzimləyici məsələlərdən xəbərdar olmalıdırlar. Avropa İttifaqının Ümumi Məlumat Qoruma Tənzimlənməsi (GDPR) kimi qaydalarla təsdiq edilmiş məxfilik hüququna əsasən, şəxsi məlumatlar (PII) şəxsin məlumatlı razılığı olmadan toplana, işlənə və ya saxlanıla bilməz.
İstər "WhatsApp", istərsə də digər tətbiqlərdə üzərindən laqeydliklə keçdiyimiz bir çox siyasət və qaydalar məlumatların toplanması və onların istifadəsi haqqında istifadəçilərin razılığını alır. Biz sadəcə hansı məlumatların, hara və nə məqsədlə göndərildiyinə diqqətlə yanaşmalıyıq. Tək məxfilik deyil, elektron sağlamlıq barədə də bilgilərə sahib olmalıyıq.
Hal-hazırda bəzi məlumatlara görə 10-12, digərlərinə görə hər 4 ildən bir məlumatların iki dəfə artması müşahidə edilir. Bu məlumatların hamısı olmasa da, bir çoxu müəyyən məqsədlər üçün istifadə edilərək gəlir mənbəyi rolunu oynayır. Məşhur aforizmdə deyildiyi kimi: “məlumata sahib olan dünyaya sahibdir”.
Hansı messencerdən istifadə etmək deyil, necə istifadə etməyimiz önəmlidir.
"Tamstore" marketlər şəbəkəsi həftəsonu niyə işləmir? - "Göbələk kimi hər yerdən çıxıblar, amma..."
Ərdoğan "Togg"un yeni modelini sınaqdan keçirib: "Maşallah" - FOTO
“Neftçi” Fransa millisinin oyunçusunu alıb
Bu dövlət qurumlarına məxsus maşınlar hərraca çıxarıldı - SİYAHI
Beş kollecin direktoru dəyişib
Prezident İlham Əliyev sərəncam imzalayıb
Sabah yağış yağacaq
Xalq artistinin dəbdəbəli bağ evi... - VİDEO
General Əli Nağıyev DTX-nin Akademiyasında: "Ayıq-sayıq olmalı..." - VİDEO, FOTOLAR
Hikmət Sabirabadlının dostunun oğlu haqda qərar verildi - “Qanuni oğru” isə deport olunacaq
Sabirabad sakini Kürdə boğulub
Azərbaycan nefti ucuzlaşdı
Bu gün Azərbaycanda Aşuradır
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Zaur Mikayılov sabiq icra başçısının qızı ilə anlaşıb
ÖLKƏ LİDERLƏRİ XANKƏNDİDƏ: 17-ci Zirvə görüşündə mühüm mesajlar verildi - ÇIXIŞLAR + VİDEO (YENİLƏNİB)
SOCAR-da daha bir təyinat - FOTO
İran prezidentinin Xankəndinə səfəri başa çatıb - FOTO (Yeniləniib)
Şuşada İlham Əliyevin adından Zirvə görüşünün iştirakçılarının şərəfinə rəsmi nahar verilib - FOTO
"Başakşehir" qapıçısının müqaviləsini uzadıb
Türkiyədə 180 siyasi partiya var - Ən çox üzvü olanla ən az üzvü olan təşkilatın adı açıqlanlıb
Şavkat Mirziyoyevin Azərbaycana səfəri başa çatıb
"Fənərbağça" bu oyunçu ilə müqaviləni uzadıb
DEPUTATLAR DAHA 15 MƏSƏLƏNİ MÜZAKİRƏYƏ ÇIXARACAQ - Siyahı
"Milan" yarımmüdafiəçi transfer edib
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
Sadır Japarovun Azərbaycana səfəri başa çatıb
Osayi-Samuel "Birmingem Siti"yə transfer olub
Fatih Terimin yerinə məşhur məşqçi gətirilib
"Beşiktaş"ın Avstriya heyəti açıqlanıb
"Atletik Bilbao" Niko Uilyams ilə müqavilə uzadıb
"Liverpul" vəfat edən futbolçusu ilə bağlı məlumat yayıb
Super Liqanın püşkü atıldı - Derbi oyunları nə vaxt oynanılacaq?
"Yuventus" Conatan Davidi transfer edib
Şair Məmməd İsmayıl xəstəxanaya yerləşdirilib
İtkin düşən 3 hərbçi Kəlbəcərdə dəfn edildi - FOTOLAR (Yenilənib)
Ölkə başçıları Xankəndidə çay sürfəsi arxasında - VİDEO, FOTOLAR
“Moody’s" Azərbaycanın kredit reytinqini yüksəldib - Açıqlama
Qəzza zolağında savaş: 37 fələstinli həlak olub
Milli Məclisin növbəti iclası iyulun 8-də olacaq
Ermənilər Bakıda hakim qarşısında - Zərərçəkənlər ifadə verirlər
Şuşa İqtisadi Əməkdaşlıq Təşkilatının turizm paytaxtı seçilib