“Wi-Fi”lərdə niyə tez-tez problemlər yaranır? - Nazirlik açıqlama yaydı
14-08-2020 [11:12]
Son günlər ölkəmizdə “Wi-Fi” təhlükəsizliyi ilə bağlı insidentlərin sayında kəskin artımın olması, əsasən istifadəçilərin şəbəkə qurğularının (router və modemlər) ələ keçirilərək “Wi-Fi” şəbəkə adlarının arzuolunmaz şəkildə dəyişdirildiyi halları müşahidə edilir.
Mia.az Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyinə istinadla xəbər verir ki, nazirlik yanında Elektron Təhlükəsizlik Xidməti tərəfindən insidentlər araşdırılır. Araşdırmalar nəticəsində hücumların baş verməsinin əsas səbəbinin şəbəkə qurğularının təhlükəsizliyi üçün sadə təhlükəsizlik tənzimləmələrinin tətbiq edilməməsinin olduğu müəyyən edilib. Belə ki, qurğular üçün standart və zəif parollardan (admin, password, 12345 və s.), şəbəkə adlarında müəyyənləşdirici məlumatlardan (ad, soyad, telefon nömrəsi, ünvan və s.) istifadə olunub, eləcə də proqram təminatı yeniləmələri aparılmayıb.
"Belə ki, evimizdə olan bütün qurğular (telefon, kompüter, smart qurğular və s.) internetə router cihazı vasitəsilə qoşulur. Router düzgün konfiqurasiya olunmadığı, təhlükəsizliklə bağlı vacib sazlamalar aparılmadığı, eləcə də zəif və standart parollardan istifadə olunduğu zaman asanlıqla bədniyyətlilər tərəfindən ələ keçirilə bilər", - nazirlikdən bildirilib.
Router yoluxduqda, bədniyyətlilər tərəfindən istifadəçilərin trafiki izlənilməklə fərdi məlumatları ələ keçirilə, routeri sıradan çıxarıla, şəbəkələrində olan digər cihazlara hücumlar oluna bilər. Məhz bu səbəbdən routerin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi kompüterin təhlükəsizliyinin təmin edilməsi qədər vacib hesab olunur.
Nəqliyyat, Rabitə və Yüksək Texnologiyalar Nazirliyi yanında Elektron Təhlükəsizlik Xidməti vətəndaşlara vaxt itirmədən aşağıdakı sazlamaları aparmalarını tövsiyə edir:
Aşağıdakı sazlamaları etmək üçün kompüteriniz routerə qoşulu olduqda, veb-brauzerdə routerin IP ünvanını (adətən routerin arxa hissəsində göstərilir) daxil etməklə idarəetmə panelinə daxil olmalısınız. Bu zaman sizdən istifadəçi adı və parol istəniləcək. Bu məlumatlar routerin istifadə təlimatından və ya istehsalçı və modelə görə internetdə axtarış edilməklə əldə edilə bilər.
İlk öncə routerin susmaya görə təyin edilən standart istifadəçi adı və parolunu dəyişin. Bu parollar modelə və istehsalçıya görə asanlıqla internetdən əldə oluna bilər. Bu səbəbdən routeriniz üçün uzun və mürəkkəb parol (böyük və kiçik hərflər, rəqəm və simvolların kombinasiyasından ibarət 10-12 simvol uzunluğunda) seçin və onu başqa şəxslərlə paylaşmayın.
Routerin proqram təminatını (firmware) mütəmadi olaraq yeniləyin. Son nəsil routerlərdə proqram təminatı avtomatik yenilənir, köhnə cihazlar üçün yenilənmə vaxtaşırı manual olaraq yerinə yetirilməlidir. Yenilənmə qəbul etməyən qurğular dəyişdirilməlidir.
“Uzaqdan idarəetmə/Remote administration” funksiyasını söndürün və router parametrlərini tənzimləmək üçün routerinizə fiziki olaraq qoşulmadan – kabeldən istifadə edin.
“Wi-Fi” şəbəkənizi ən son şifrləmə standartlarından (“WPA2” və ya “WPA3”) istifadə etməklə şifrləyin. “WPA2” seçimi olmadığı təqdirdə router dəyişdirilməlidir. “Wi-Fi” üçün parol seçərkən ardıcıl rəqəm və düymələrdən, fərdi məlumatlarınızdan istifadə etməyin. Böyük və kiçik hərflər, rəqəm və simvolların kombinasiyasından ibarət 10-12 simvol uzunluğunda mürəkkəb parol seçilməlidir.
“Wi-Fi” şəbəkə adında (yəni “SSID”) hər hansı müəyyənləşdirici məlumatlar (ad, ünvan, telefon nömrəsi, fiziki ünvanlar və s.) istifadə olunmamalıdır. Hər routerin özünə uyğun zəiflikləri olduğunu və bunların hakerlərə məlum olduğunu nəzərə alaraq standart şəbəkə adlarından istifadə etmək olmaz.
Router və modemdə təhlükəsizlik divarının (“firewall”) aktiv edilməsi, “UPnP” və “WPS” funksiyasının söndürülməsi tövsiyə edilir.
“Wi-Fi” şəbəkəsinin parolu kənar şəxslərlə paylaşılmamalı və mütəmadi yenilənməlidir.
“Guest network” funksiyasından istifadə olunması tövsiyə edilir. Bu sizə şəbəkənizi seqmentləşdirməyə və ziyarətçilərə onun yalnız bir seqmentinə daxil olmağa icazə verir.
Bütün istifadəçilərdən bu məsələyə ciddi yanaşmaları və vaxt itirmədən qeyd edilən sazlamaları aparmaları xahiş olunur. Hər hansı çətinlik yaranarsa, routeri konfiqurasiya edən internet xidməti provayderlərinə müraciət edə bilərlər.
İstifadəçilərdən “Wi-Fi” şəbəkəsinin adı xəbərləri olmadan dəyişdirildiyi və ya routerlərinin yoluxduğuna dair hər hansı şübhələri olduğu hallarda “www.cert.az” rəsmi saytı və ya reports@cert.az e-poçtu, həmçinin sosial şəbəkə hesabları vasitəsilə Elektron Təhlükəsizlik Xidmətinə müraciət etmələri xahiş olunur.
Tramp 15 ölkəyə məktub göndərəcək
TRAMP YAXIN ŞƏRQDƏN HƏRBÇİLƏRİ GERİ ÇƏKİR: "Ora çox təhlükəli yerdir" - "İrana heç vaxt buna imkan verməyəcəyik"
Ağ Evin sözçüsü jurnalistə belə dedi: "Bu, nə axmaq sualdır”
Amasiyada kütləvi zəhərlənmə: 39 nəfər xəstəxanaya yerləşdirilib
İstanbulda zəzlələ olub - 3,5 bal gücündə
Qəzzada itkilər artır - Yardım gözləyən 73 mülki şəxs güllələnib
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Trampdan Maskın geri çəkilməsi haqda - Açıqlama
"Fənərbağça" klubu Mourinyo haqda qərar verdi
Sabri Sarıoğlu istefaya göndərildi
Sumqayıtda 16 yaşlı uşaq 18 yaşlı gənci bıçaqlayıb
"Qalatasaray" danimarkalı müdafiəçini yenə icarəyə verir
"Türküstan" qəzetinin 19 yaşı tamam olur - Açıqlama
Partiya sədrini nə qədər cəza gözləyir? - Məhkəmə işi
TŞİİB, Mətbuat Şurası və Veysəloğlu Şirkətlər Qrupu müsabiqə iştirakçıları olan jurnalistləri mükafatlandırdı - FOTOLAR
Mayora hücum edən idmançılar hakim qarşısına çıxarıldı
Nəsimi rayonunda İnsan Hüquqları Aylığı çərçivəsində maarifləndirici tədbir keçirilib
Daha 55 maşın hərraca çıxarılıb
Doğru məqamda doğru fürsətləri dəyərləndirək!
Qəzzada daha 123 nəfər ölüb
ABŞ prezidenti: "Çinlə razılığa gəldik, biz 55 faiz, onlar isə 10 faiz tarif tətbiq edəcək"
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
"Yeni Klinika"nın direktoru xəstələri həyat yoldaşının klibnikasına niyə yönləndirir? - Maraqlı iddia yayıldı
Aparat rəhbərinin müavini yeni vəzifyəyə təyinat aldı
İranın müdafiə nazirindən Trampın təhdidinə reaksiya: "Sizin itkilər bizimkindən çox olacaq”
Hindistanda yük gəmisində partlayş olub
Tanınmış həkimə 58 min dollar "atıblar"
"Magerramov" ləqəbli tiktoker ev dustaqlığına buraxıldı
Ali Məhkəmə “Şərəf, ləyaqət, işgüzar nüfuzun müdafiəsi" ilə bağlı vahid qərar qəbul edib - Nələr olacaq?
İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyi influenserlərə niyə pul ayırır? - 302 min manatlıq şübhəli plan...
“Sabah” Şakir Seyidovla müqaviləni yenilənməyib
DİN-dən xəbərdartlıq: "Bu cür davranışlar təkcə inzibati məsuliyyət doğurmur, eyni zamanda..."
Bu qurumda İşçi qrupunun sayı artırılıb - Fərman
Azərbaycan Ordusunun aviasiya vasitələri təlim-məşqdə - VİDEO
Mayın 25-də keçirilən qəbul imtahanının nəticəsi elan edilib - ƏN ÇOX BAL YIĞANLAR KİMLƏRDİR?
Hava şəraiti dəyişəcək - Xəbərdarlıq
Azərbaycan və Avropa Komissiyası iyunun 13-də enerji dialoqunun üçüncü raundunu keçirəcək
AFP-Fransanın təbliğat maşını düşmənçiliyi təbliğ edir - TƏHLİL
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Mask Trampın qarşısından geri çəkildi: "Peşmanam!"
Eldar Əzizov icra başçılarını topladı - Nələr müzakirə edilib?
Keçmiş konsul İlqar İbrahimov evində ölü tapılıb
“Təhminə”nin aktrisası insult keçirib - FOTO