Maliyyə Nazirliyinin "strateji" yanaşması, yaxud 2 milyarda yaxın ehtiyat vəsait...
04-11-2018 [23:57]
Rövşən Ağayev
İqtisadçı ekspert
***
Azərbaycan hökumətinin sərəncamında iri məbləğdə ehtiyatlar var. Neft Fondunun və Mərkəzi Bankın sahib olduğu 45 mlrd. dollara yaxın valyuta aktivlərini nəzərdə tuturam.
Amma 3-cü mənbə də var - Maliyyə Nazirliyinin sərəncamında olan və məbləği 1.2 mlrd. dollara yaxınlaşan ehtiyatlardan söhbət gedir.
Bu ehtiyatlar necə formalaşır?
"Büdcə sistemi haqqında" Qanuna əsasən cari maliyyə ilinin sonuna büdcənin xərclənməyən, xəzinə hesabında qalan vəsaitlər növbəti ilə keçmir, sərbəst qalıqların hamısı vahid xəzinə hesabına köçürülür.
Əgər büdcə kəsirini qapatmaq və ya normativ çərçivəsində müdafiə olunan xərc maddələrinin maliyyələşməsinə sərf edilmirsə, həmin vəsaitlərin tamamı vahid xəzinə hesabında ehtiyat kimi qalır. Bu ehtiyatların saxlanmasına və idarəetməsinə isə Maliyyə Nazirliyi səlahiyyətlidir.
Təəssüf ki, Neft Fondunun ehtiyatlarından fərqli olaraq dövlət büdcəsinin xəzinə qalıqları hesabına formalaşan ehtiyatların idarəçiliyi ilə bağlı hesabatlılıq çox məhduddur, Maliyyə Nazirliyinin saytında bu barədə ümumiyyətlə, məlumat yoxdur. Amma indi Hesablama Palatası ilk dəfə xeyli informasiya açıqlayıb.
Məlum olub ki, 2018-ci ilin ortalarına büdcə ehtiyatının məbləği 1.982 mlrd. manatdır. Onun 981 mln. manatı qanunvericiliyə uyğun olaraq saxlanmaq üçün Neft Fonduna, 19.8 mln. manatı isə "Beynəlxalq Bank"a verilib. 163 mln. manatı "Kapital Bank"da yerləşdirilib.
Amma qanunvericilikdə nəzərdə tutulmadığı halda il ərzində qaytarılmaq şərtilə Dövlət Neft Şirkətinə və "Dövlət Dəmiryolu"na ssuda kimi verilib.
Təsəvvür edirsiniz, dövlətin maliyyə resurslarının istifadəsinin qanunauyğunluğuna birbaşa səlahiyyətli olan Maliyyə Nazirliyi qanunda nəzərdə tutulmadığı halda, dövlət resurslarını dövlət şirkətlərinə borc verir.
Ümumiyyətlə hökumətin sərbəst maliyyə resurslarının (təkcə xəzinə qalığınıdan söhbət getmir) banklarda yerləşdirilməsində də ədalətli mexanizmlər olmalıdır. Yaxınlarda Rusiyada hökumətin sərbəst vəsaitlərinin kredit təşkilatlarında müsabiqə yolu ilə yerləşdirilməsi ilə bağlı qaydalar qəbul edildi. Bu tip qaydanın tətbiqinə bizdə də ehtiyac var.
Yeri gəlmişkən, son illər həcmi 1.5-2 mlrd. manatdan az olmayan xəzinə ehtiyatının istifadəyə verilməsindən dövlət büdcəsi ən yaxşı halda 3 -4 mln. manat gəlir əldə edib. Yəni gəlirlilik 0.2-0.3%.
Uzun illər Britaniya hökumətində üçün məsləhətçi kimi çalışmış Malqan "Dövlət strategiya sənəti" adlı əsərində yazır ki, Maliyyə Nazirliyi zəifdirsə və bu qurumun strateji yanaşması yoxdursa, bütövlükdə hökumətin strateji vizionun olması çətindir. Yəni açar qurumdur Maliyyə Nazirliyi...
Strateq.az
SON XƏBƏRLƏR
"PREZİDENT TELEFONDA DEDİ Kİ..." - Ceyhun Bayramov 5 il əvvəl Moskvada bağlı qapılar arxasındakı görüşün sirlərini açdı
Ərdoğan Azərbaycana gəlir
BAKI PARADA HAZIRDIR
Azərbaycan neftinin qiyməti 65 dollara qalxdı
8 noyabrda sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mehriban Əliyeva: "Uca Tanrı xalqımızı və Vətənimizi qorusun!"
Bu gündən dörd günlük tətil başlayıb
BU GÜN ZƏFƏR GÜNÜDÜR - Paytaxtda parad keçiriləcək
Prezident elə görüntüləri paylaşdı ki... - VİDEO
45 hakim istefa verdi - Türkiyədə
İlham Əliyevdən Zəfər Günü ilə bağlı paylaşım - FOTO
Misli Premyer Liqasının “Zəfər turu” start götürdü - “Şamaxı” minimal hesabla qalib gəlib, Qəbələ” isə...
Türkiyədə qəza: 11 şagird xəsarət alıb
TÜRKİYƏDƏN SENSASİON QƏRAR - Netanyahu və yüksək vəzifəli şəxslər barədə həbs qərarı çıxarıldı (SİYAHI)
"İntellektual gənclər Azərbaycanın gələcəyidir” - Azad Manafl
QƏHRƏMAN BÖYÜDƏN ANA, GÜNÜN MÜBARƏK!
Türkiyədə 12 deputatın toxunulmazlığını ləğv etmək istəyirlər - İkisi partiya sədridir (SİYAHI)
DÇ-2026: Türkiyə - Bolqarıstan matçının biletləri satışdadır - Ən ucuz bilet 36 manatdır
Mauro İkardi: "Özünə baxa bilməyənlər adama yol göstərməyə çalışır"
Yaşar Güler Bakıya gəlib
ZƏFƏR GÜNÜMÜZ MÜBARƏK! - Vahid Tağıyev yazır
"Soruşdum ki, axı bu “mentor” nə deməkdir?" - Rəşad Məcid
Mosul Hava Limanı 11 il sonra açıldı
Nəsimidə “Abad həyət” sakinlərin istifadəsinə verildi - FOTOLAR
"Bakı Metropoliteni" gücləndirilmiş iş rejiminə keçəcək
Hikmət Hacıyev NATO nümayəndə heyəti ilə görüşüb - Açıqlama
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
İndoneziya məscid partladıldı - 54 yaralı var
“Nar” Zəfərin 5 illiyini könüllü gənclərə özəl silsilə tədbirlərlə qeyd edib - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev fərman imzaladı
"Turan Tovuz"un vitse-kapitanı: "Rövşən Babayev olmasaydı, bəlkə də futbolu atmışdım"
"Milli Qəhrəman", "Azərbaycan Bayrağı"... - İlham Əliyev bir qrup şəxsi təltif edib
Prezident onlara general və "kontr-admiral" ali hərbi rütbəsi verdi - SƏRƏNCAM + SİYAHI
DÇ-2026: Türkiyə millisinin heyəti açıqlandı - SİYAHI
"Bakcell" abunəçisi 1 manatla lüks avtomobil sahibi oldu!
Deputat naziri "topa tutdu": "Hanı sənin adilliyin, hanı sənin kərimliliyin?" - "Məni onların qarşısında niyə utandırırsan?"
Tural Sadıqlı, Qurban Məmmədov və... - Xaricdəki blogerlərin cinayət işi məhkəmə baxışına verilib
Sahib Ələkbərov: “Vergi güzəştinin ləğvindən söhbət gedə bilməz”