Sosial problemlər girdabında  boğulan Sumqayıtın “Qurd dərəsi” adlanan yaşayış massivi haqda mətbuatda çox yazılıb. Bura Sumqayıta yaxın ərazi olsa da illərdir diqqətdən kənarda qalıb.

Sakinlər Mia.az-a bildirib ki, dəfələrlə buranın sosial problemlərindən, əsasən də yolların bərbad olmasından, nəqliyyatın pis vəziyyətdə olmasından, kanalizasiyanın olmamasından icra hakimiyyətinə şikayət etsələr də, heç bir tədbir görülmür.

Gecəqondunu xatırladan bu yaşayış massivi Sumayıtın cəmi  2-3 kilometrliyində yerləşsə də  mövcudluğu (şəhərin 18-mikrorayonundan “Qurd dərəsi”nin girişinə-Saray körpüsünə qədər  məsafə 2 km, ən uzaq yerinə isə 10 km-dir) sanki şəhər rəhbərliyi tərəfindən unudulub.

Halbuki, yol, nəqliyyat, kanalizasiya infrastrukturu, xəstəxanası, poliknikası, işıqlandırma sistemi olmayan, 10-15 km-ə qədər uzanan bu ərazidə 10 minə yaxın insan yaşayır.

Normalda bu ərazinin ən uzaq yerinə avtobusla 10 dəqiqəyə çatmaq mümkün olsa da sakinlər, narahat, köhnə,  “PAZ” avtobusları ilə  45-50 dəqiqəyə, hətta 1 saata çatırlar.

Bunun da səbəbi bu yaşayış yerində yolların çox bərbad olmasıdır. Yollar “Qurd dərəsi”ndə çox az asfaltlanıb ,bəzi yerlər isə  sırf sakinlərin öz hesabına hesabına daş, çınqıl, doğranmış şlak tökülüb birtəhər düzəldilir. Təbii ki, bu cür “təmir” də çox çəkmir. Yağışlı günlərdə, qışda isə buranın yolları gölməçələrin, palçığın əlindən lap keçilməz olur. Həm əsas, həm də evlərarası yolların bərbad olması  burada yaşayan sakinlərə çox əziyyət verir.

Bu səbəbdən hətta taksi xidmətləri  göstərən şirkətlər də bura sifariş götürmək istəmir.

 Burada yalnılz xırda market olduğundan əhali alış-verişi əsasən Sumqayıtdan edir ki, bu da əlavə çətinliklər yaradır.

“Qurd dərəsi”ndə nə aptek, nə də  rabitə xətti, yəni telefon yoxdur.

Dövlət idarələrindən burada, 1 kiçik məktəbi sayılmasa yalnız  bir müddət əvvəl istifadəyə verilən polis idarəsi mövcuddur. Yəni, bu qədər əhali yaşayan ərazidə dövlət qurumlarının, nə icra hakimiyyətinin , nə də bələdiyyənin nümayəndəliyi var. Yəni insanlar problemlərini deməyə, şikayət etməyə, müraciət etməyə yaxınlıqda məmur tapmırlar.

“PAZ” sürücüləri deyir ki, ki, burada  təzə avtobuslar tez sıradan çıxır və  “Qurd dərəsi”nin yollarına ancaq sovet avtobusları tab gətirir.

Bu avtobuslarda sakinlər evə çatana qədər xeyli əziyyət çəkir . Sakinlər zarafatca deyir ki, bu marşrut müalicəvidir, böyrək  daşlarını salır. Yəni bura bir neçə marşrut işləsə də sakinlər neçə illərdir yolsuzluqdan əziyyət çəkirlər.  Əgər yollar təmir olunarsa burda müasir avrobuslar işləyə bilər və  sakinlərin bu zülmünə son qoyular. Yəni buranın ən böyük, köklü  problemlərindən biri, kanalizasiya problemindən başqa nəqliyyatdır. Sumqayıtda  son dövrlər nəqliyyat sistemində yaxşıya doğru xeyli addımlar atılıb, şəhərdə köhnə avtobusların yerinə çoxlu sayda müasir tipli avtobuslar işləyir. Amma “Qurd dərəsi”ə bu inkşaf hələ çatmayıb.Bu məsələyə  Azərbaycan Yerüstü Nəqliyyat Agentliyi (AYNA) diqqət etsə idi yaxşı olardı.

Amma son zamanlar mövcud olan problemlərin üstünə bir problem də əlavə olunub ki, bu da sahibsiz küçə itləridir.

Belə ki, sakinlər son aylarda sahibsiz itlərin çoxalmasından ciddi narahatlıq keçirdiklərini bildirirlər. Nəzarət olmadığından sürü halında gəzməyə başlayan itlər xüsusən axşam saatlarında aqressivləşir, insanlara hücum edir ki, bu isə həm böyüklər, həm də uşaqlar üçün böyük təhlükə yaradır. Bu baxımdan  yaşayış yerinin 7-ci, 8-ci , 9-cu dayanacaq hissəsi (Burada ünvanlar dayacanaqla  və avtobus yolları ilə adlanır; 7-ci dayanacaq, 9-cu dayanacaq , 27-nin yolu, 17-nin yolu və sairə) daha təhlükəlidir.

Sakinlərin sözlərinə görə, itlərin aqressivləşməsi təkcə fiziki təhlükə deyil, həm də psixoloji gərginlik və stress yaradır. Uşaqlar kimsə müşayiət etmədən küçəyə çıxa bilmir, məktəbdən və ya dərsdən qayıdarkən qorxu keçirirlər.

Ərazidə küçə işıqlandırmasının olmaması (küçələrdə  işıq dirəkləri yoxdur )vəziyyəti daha da ağırlaşdırır. Yalnız bəzi yerlərdə sakinlər öz vəsaitləri hesabına evlərinin  qabağındakı küçəni işıqlandırır. Qaranlıq küçələrdə həm itləri görmək çətin olur, həm də hücum ehtimalı artır. Sakinlər bildirirlər ki, axşam düşəndən sonra burada  təkbaşına hərəkət etmək demək olar ki, mümkün deyil.

“Uşaqlar dərsdən qayıdanda qaranlıqda bu itlərin yanından keçə bilmirlər. Sahibsiz itlər həm hürürlər, həm də  insanların üstlərinə qaçırlar. Biz hər dəfə narahat oluruq, çünki itlərin davranışı agresivdir. Bu vəziyyət artıq gündəlik stressə çevrilib,” – deyə sakinlərdən biri bildirir.

Sakinlər əlavə edirlər ki, sahibsiz itlər  avtomobillərin də qarşısına çıxaraq ,arxasınca qaçaraq hücum edir ki, bu da  qəza riskini artırır.

Ərazidə il ərzində it dişləməsi halları olur, itlərin hücumları isə hər gün çoxlu sayda  dəfə baş verir ki, bu da insanlarda qorxu yaradır.

Sahibsiz küçə itlərinə qarşı heç bir tədbir görülmədyindən onlar get-gedə artıb çoxalır və artıq ərazilərdə sürü ilə yığılan sahibsiz itlər özlərini çox komfort  hiss edirlər və ərazini özlərinki kimi sayırlar.

Bu baxımdan artıq buranı “Qurd dərəsi” yox, uğurla “İtlər vadisi” adlandırmaq olar.

“Qurd dərəsi” yaşayış massivində yaşayan sakinlərin  dediyinə görə onlar sahibsiz küçə itləri ilə bağlı müvafiq qurumlara edilən müraciətlər etsələr də real nəticə olmayıb.

Sakinlər aidiyyəti qurumlardan təcili şəkildə aşağıdakı məsələlərin həllini tələb edirlər:

sahibsiz itlərin toplanması və təhlükəsiz şəkildə sığınacaqlara yerləşdirilməsi;

itlərin peyvəndlənməsi və qısırlaşdırılması;

küçələrin işıqlandırılması;

massivdə təhlükəsizlik nəzarətinin gücləndirilməsi.

Sakinlərin fikrincə, indiki vəziyyət davam edərsə, yaxın vaxtlarda daha ciddi insidentlərin baş verməsi istisna deyil.

Sakinlər ümid edir ki, gec də olsa,  məsul qurumlar “Qurd dərəsi”ndəki problemlərlə maraqlanacaq və onlar tezliklə həllini tapacaq.

Hüseyn

MİA.AZ