Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
İslamiada: Azərbaycan millisi evə medalsız dönür
26 il əvvəl "ölmüş adam" indi necə "dirilə" bilər? - Quba sakininin başına gələn dramın iziylə...
Türkiyənin xüsusi nümayəndəsi Ermənistana başsağlığı verib
Xalq artisti: "Telefon zəngləri, əmi, dayı, xala sözü ilə şöhrət olmur" - "Mən şəxsən utanıram ki, o adam səhnədədir" - MÜSAHİBƏ
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İsti hava şəraiti nə vaxtadək davam edəcək? - Açıqlama
Bakıda Vətən müharibəsi iştirakçısını öldürən şəxs tutulub
Ukraynada Rusiyanın casusu saxlanılıb - Həkim imiş...
Prezident Qırğızıstan Nazirlər Kabinetinin sədr müavinini qəbul edib - Nələr müzakirrə olunub? (FOTO)
Keçmiş icra başçısı barəsindəki hökmə etiraz edib
Laçında həlak olan hərbçilərə şəhid statusu verilib
"Qarabağ" – "Viktoriya" oyununu sloveniyalı hakimlər idarə edəcək
Sabahdan ali məktəblərə ixtisas seçimi başlayır
Rusiyanın itkiləri açıqlandı
İrəvanda ticarət mərkəzində güclü partlayış olub: ölən və yaralananların sayı artıb, 25 nəfər isə itkin düşüb - VİDEO/FOTO (Yenilənib)
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Qəbələ" "Şamaxı"ya qalib gəlib - "Neftçi" isə "Kəpəz"ə 5 qol atıb
Azərbaycan yığması Türkiyəyə uduzdu
Salyanda əməliyyat: iki nəfər saxlanıldı - FOTO
BMT baş katibi dünya ölkələrinə çağırış edib
"Qarabağ" - "Viktoriya" matçının biletləri satışa çıxarıldı - 5 manatdan 100 manatadək (Yenilənib)
Rusiya hərbçiləri Ukraynada daha bir ərazini ələ keçirib: "Ukraynanın 35 hərbi və 15 bölmə zirehli və avtomobil texnikası sıradan çıxarılıb".
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
XIN-dən Pakistana - Mesaj
İslamiada: hansı ölkə daha şox medal qazanıb? - SİYAHI
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Premyer Liqa: "Qarabağ" "Sumqayıt"ı məğlub edib
Rusiya XİN: "Kiyevə silah tədürükü "xüsusi əməliyyat"ın genişlənməsinə səbəb olacaq"
"Qaçqınkom": "Laçın şəhəri, Zabux və Sus kəndlərinə qayıdacaq ailələrin sayı dəqiqləşdirilir"
Erməni silahlılarının kvadrakopteri Şuşada uçuşlar həyata keçirməyə cəhd edib - MN açıqlama yaydı (VİDEO)
Laçın şəhərinə, Zabux və Sus kəndlərinə qayıdışın təşkili üçün tədbirlər müəyyən edilib
Ermənilər yenə 8 istiqamətdə mövqelərimizi atəşə tutub: "Adekvat cavab tədbirləri görülüb"
Sabah Bakıda 39, bəzi rayonlarda 41 dərəcə isti olacaq
Zakir Həsənov generalları topladı: tapşırıqlar verdi - Müşavirə
Xəzər dənizində daha 4 nəfər boğulub (Yenilənib)
Xomeyninin fətva verdiyi Salman Rüşdi ABŞ-da bıçaqlandı
FTB Trampın evinə girdi: 20-yə yaxın məxfi sənədlərlə dolu qutular götürülüb - Aralarında nüvə proqramına aid sənədlər olduğu da iddia olunur
Prezident İlham Əliyev və birinci xanım Qobustan, İsmayılı və Ağsuya səfər ediblər (Yenilənir)
İlham Əliyev Ağsuda Gənc Sənətkarlar Mərkəzinin və Dövlət Rəmzləri Muzeyinin açılışında iştirak edib - FOTO