Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Prezidentin Amnistiya təşəbbüsü: sabahdan məhkumların azad olunmasına start veriləcək
Ağ rəngin poeziyada harmoniyası...
68 yaşlı qadının canına qıyan 31 yaşlı şəxs tutulub
Naxçıvanda ər və arvad dəm qazından boğulub
Məktəb idarəçiliyində süni intellekt: liderlik üçün yeni imkanlar - VAHİD TAĞIYEV YAZIR
Maştağafa obyekt yanıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Məhkəmə-Hüquq Şurasının növbəti iclası keçirilib
"Neftçi"nin baş məşqçisi oxşar forma ilə meydana çıxmalarını belə cavablandırdı - VİDEO
Ağsuda 14 yaşlı qıza qeyri-etik hərəkət... - İki nəfər saxlanıldı
Məhkəmə-Hüquq Şurasının üzvləri Albaniyada görüşlər keçiriblər
"Neftçi" yeni məşqçi ilə qələbə qazandı - Emin Əmrullayev "Karvan -Yevlax" matçını meydanda izləyib (FOTO, VİDEOLAR) - Yenilənib
Dəmiryolu ərazisində vaqona toxunan məktəblini elektrik cərəyanı vurub - "Vəziyyəti ağırdır" (VİDEO)
Polkovnik Füzuli Musayev hakimləri və rəqib komanda üzvlərini söyüb? - Qalmaqal necə bitəcək?
Şəkidən Bakıya piyada gələn tanınmış idmançı: "Bu yürüş birliyin yoludur" - FOTOLAR
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Xankəndinin Kərkicahan qəsəbəsinə ilk köç olub
SÖZÜMÜZ İMZAMIZDIR! - Azərbaycanın sülh çağırışları
Meyxanaçı Ağakərim Maştağada dəfn olunub (Yenilənib)
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşdı
“İş yoldaşı qışqırdı ki, uşaq qaldı 20 tonluq çənin altında" - VİDEO
“Özümü birmənalı olaraq təqsirli bilmirəm" - Kamran Əsədov haqqındakı iddialara belə cavab verdi
Keçmiş partiya sədri məhkəmədə: "Oqtay Qasımov demək olar ki, evimdən çıxmırdı" - "Onun niyyəti pisdir, istəyir ki, məni həbs etdirsin"
ABŞ Suriyada əməliyyata başladı: "Bu, yeni müharibənin başlanğıcı deyil, qisasın elanıdır"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
İstintaqa çağırılan "Fənərbağça" prezidentindən ilk açıqlama: "Heç nədən qorxmuram"
İstanbulda məşhurların həbsi davam edir - Bir aktrisa qonşunun, digəri isə gecə 03.00-da öz evində saxlanıldı
ŞOK: "Fənərbağça" prezidentinin evində narkotik axtarıldı - Sadettin Saran istintaqa çağırıldı
"Beşiktaş" axtardığı oyunçunu Hollandiyada "tapdı"
İsrail ordusuna əmr verildi: "Daş atanları öldürün!"
Tramp: "O, mənim nə istədiyimi dəqiq, özü də hamıdan yaxşı bilir"
Putin Avropanı hədələdi: "Nəticələri ağır olacaq"
Putin Ukraynada bir neçə şəhəri ələ keçirmək üzrə olduqlarını dedi: "Sizdədirsə, niyə içəri girmirsiniz?"
Azercell-in dəstəyi ilə Uşaq Paralimpiya Oyunları keçiriləcək
Xüsusi karantin rejiminin müddəti uzadılıb
Mia.az Xəbər Portalının iki əməkdaşı təltif olunub
Bakcell-in lotereyasında 11-ci lüks avtomobil uduldu!
Əhməd İsmayılov Türkiyədə - Burhanettin Duranla görüş olub + FOTO
Dövlətə məxsus daha 50 maşın özəlləşdirilib
Sumqayıt, Quba, Ağdam və İsmayıllıda yaşıllıqları qırıblar
QƏBUL İMTAHANI İLƏ BAĞLI MƏHKƏMƏ: Kamran Əsədovla Gündüz Abbasov hakim qarşısına çıxarıldılar
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
Rusiya Zaporojyeyə zərbə endirib, yaralılar var