Yanlış siyasət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur? - Sabiq nazir yazır
24-05-2022 [19:31]
Saleh Məmmədov,
Sabiq maliyyə naziri, professor
***
Dünyanın ən böyük 100 bankı...
Yüzlüyə düşən bir bankı olan ölkələr hamısı inkişaf etmiş ölkələrdir. Birinci bankın aktivləri 4,3 trilyon dollardı, 100-cü bankın isə - 294 milyard dollardı.
Təəssüf ki, Türkiyə və Azərbaycanın isə heç bir bankı bu siyahaya düşə bilməmişdir, heç hər hansı müsəlman ölkəsinin banklarının da bu siyahıda adı yoxdur.
Müstəqillik qazandıqdan sonra Azərbaycanda belə bir plan qoyulmuşdu: Sinqapur, Cənubi Koreya, Çin və s. təcrübəsinə əsasən dünyanın top yüz bankının hamısını ölkəyə dəvət etmək, işlərinə şərait yaratmaq. Bunların toplam aktivləri 80 trilyon dollardan çoxdur, əgər bu banklar aktivlərinin 0,1%-ni bu ölkədə yerləşdirsəydilər, 130 milyard manat əlavə investisiya mənbəyi yarana bilərdi və faizlər 1%-in altına düşərdi...
Amma nailiyyətlər heç yaxına da gəlmir. Bütün Azərbaycan banklarının ümumi aktivləri 19 milyard dolları ötmür, 100-lüyə düşmək üçün isə ən azı 300 milyard dollar aktivlərə sahib olmaq gərəkdir. Azərbaycan kimi orta ölkələr içərisində İsveç, Norveç, Luksemburq, Sinqapur və s. 100-lükdə yerləşən banklara sahibdir. Bir ədəd Azərbaycan bankının olması ölkəyə ən azı 500 milyard manat əlavə kapitalın-investisiyanın yerləşdirilməsi demək olardı.
Bankların əsas vəzifəsi kassa-hesablaşma əməliyyatları deyil, investisiya mənbələrini toplayıb onları aktiv hala gətirməkdi, yəni maliyyə aktivlərinə çevirmək, finansallaşdırmaqdır. Hər bir ölkədə investisiyaların 70-80%-i kreditlər hesabına maliyyələşdirilir. Bu gün isə əsas fondlara yönəldilən investisiyaların həcmi 16 milyard manat təşkil edir, kreditlərin həcmi isə cəmi 17 milyard manatdır, investisiyaların əsas hissəsi isə büdcə və ya valyuta ehtiyatları hesabına maliyyələşdirilir. Əsas fondlara nvestisiyaların həcmi 2014-cü ildən davamlı azalır, hətta son rübdə 10% azalmışdır. Resurslar 100 milyardlarla ölçülür, amma istifadəsizdi, ya sandıqlarda, ya xarici ölkələrdə...
Pul coğrafiyasında haqsızlıq, qeyri-bərabər bölgü, pul vəsaitlərinin aktivlərə çevrilə bilməməsi, ehtiyatlardan zəif istifadə (10%) bunlar hamısı zəif maliyyə vasitəçilik sisteminin, bankların, sığortanın, pensiya fondlarının, investisiya fondlarının və s. zəif işinin nəticəsidir.
Banklar və xüsusilə, Mərkəz bank düşünməlidir: yanlış siyəsət ölkəyə nə qədər böyük zərbə vurur?
Mia.az
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Ərdoğan Putinlə telefonda danışıb
"Napoli" Lukka ilə anlaşıb
Arda Turan: "Beşiktaş matçına hazırıq"
İmmobile "Bolonya"da ilk oyununda 2 qol atıb
Ərdoğan üç naziri yola salır - Kürəkəni yenidən nazir təyin ediilir
“Araz-Naxçıvan”ın oyunçusu "Trabzonspor"un qolçusunu şikəst edib - 4 həftə meydandanuzaq qalacaq
Qəzzaya hücum: daha 16 nəfər ölüb
Hava qızmar olacaq - İyulun 23-dək
Aİ ölkələrinə giriş çətinləşdi, saatlarla yoxlama və... - "Hətta 15 aktiv US, UK vizaları olan, 2 illik multi şengen vizayla gələnləri də saxlayırlar..."
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 3 günlük məzənnəni açıqladı
"Daha heç kim bizi bu yerlərdən çıxara bilməz" - Prezident Xocalıda sakinlərlə bir arada + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Türkiyənin ən güclü partiyası - SORĞU
DİM məlumat yayıb
"Beşiktaş" Kerem Aktürkoğluyu transferə hazırlaşır - İki oyunçu və pul təklif olunub
"Azərbaycan Suriyada baş verən prosesləri yaxından izləyir"
“Xəzər TV”yə xəbərdarlıq olunub
Məscidin önünə siçovul buraxan şəxs cəzalandırıldı
Premyer Liqa: 2025/2026 mövsümünün püşkatması olub
Səbailin bir hissəsində işıq olmayacaq
Rusiyalı deputatlardan tələb: ""WhatsApp” bloklansın!" - Daha bir sosial media qapadılır
Çörəyi dizinin üstündə olanlar… - Təbriz VƏFALI YAZIR
Baş prokuror yanında Korrupsiyaya qarşı Mübarizə Baş İdarəsində əməliyyat müşavirəsi keçirilib
Bakı-Naxçıvan-Bakı avtobus reysləri fəaliyyətini bərpa edir
Prezident İlham Əliyev Qiyaslı kəndindəki tarixi məsciddə - FOTOLAR
"E-manat" bağlanır? - Lisenziya məhdudlaşdırıldı
İlham Əliyev Ağdamda: məktəb binasının açılışı oldu - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev Ağdamda müəssisəsinin açılışında - FOTOLALR
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
SURİYA QAN GÖLÜNƏ ÇEVRİLİR: əşirətlər and içdi, dörd bir yandakı 50 min silahlı 150 minlik bölgəyə yol aldı - Hökumət qüvvələri isə... (FOTOLAR)
Bağçalara uşaq qəbulu başlayıb
Rəqsanə: "Dedi: "Otur burada, evinin qadını, balalarının anası ol" - "Mənim borclarımı bağladı, mənə ev və maşın aldı"
“Qarabağ” - “Şelburn” oyununun biletləri satışa çıxarılıb
Ələsgər Məmmədlinin səhhəti pisləşib - Tanınmış şəxslər Prezident İlham Əliyevə müraciət edib
Trampın səhhətində problem yaranıb - Xroniki venoz çatışmazlığı diaqnozu nədir? (FOTO)
Dövlət Xidməti 4 rayonda təmirə başlayır - 310 minlik sövdələşmə var
İmamoğlunun ətrafı "daranır" - Daha 18 nəfər həbs olunub
Azərbaycan nefti cüzi bahalaşdı