Qloballaşmanın siyasi paradiqmaları və siyasi romantizm

01-08-2019 [13:06]

Fəxrəddin MEHDİYEV

***

Ukraynada keçirilmiş 21 iyul parlament seçkisində Vladimir Zelensikinin"Xalqın xidmətçisi” partiyası seçkinin ilkin nəticələrinə görə səslərin 42% -ni əldə edərək radikallara, millətçilərə, uzun müddət siyasi fəaliyyətinə görə ictimai rəydə söz sahibi olan YuliaTimoşenkonun partiyasına, keçmiş prezident Poroşenkonun rəhbərlik etdiyi partiyaya böyük üstünlüklə qalib gəldi.

Mərkəzi Seçki Komissiyası 5 avqusta qədər sonuncu nəticələri elan edəcək. Lakin ilkin nəticələrə görə artıq məlumdur ki, Vladimir Zeleniskinin partiyasi seçkilərin tam qalibidir və Ali Radada çoxluğa malik olacaq.

Zelenskinin prezident seçkilərində böyük inzibati, maliyyə resurslarına malik olan Poroşenkoya qalib gəlməsi kimi parlament seçkiləri yeni və maraqlı hadisə oldu. Nə baş verdi?! Hesab etmək olar ki, ümumiyyətlə, siyasi fəaliyyətlə məşğul olmayan və yalnız prezident seçkisinə bir il qalmış namizədliyini irəli sürəcəyini bildirən Vladimir Zelenskinin böyük inzibati və maliyyə resurslarına malik olan prezidentə qalib gəlməsi və sonra rəhbərlik etdiyi partiyanın parlament seçkilərində qətiyyətli qələbəsi siyasi proseslərdə yaranmaqda olan aparıcı tendensiyaların işartılarıdır.

Görkəmli alim Tomas Kun elmə paradiqmalar anlayışını gətirdi. Paradiqma elə norma və qaydaların məcmusudur ki, iki funksiyanı yerinə yetirir: birincisi, sərhədləri müəyyən edir, ikincisi, sərhədlər daxilində uğur fəaliyyətini müəyyənləşdirir. Bu baxımından, hər bir oyun da bir paradiqmadır. Paradiqmanı dəyişmək yeni qaydalara keçməni nəzərdə tutur. Yeni paradiqmanın yaranmasına isə həll olunmamış problemlər səbəb olur.

Vladimir Zelenskinin qısa müddətdəparlaması və siyasi uğurlar qazanması səbəblərini öz fəaliyyətini qloballaşmanın siyasi paradiqmalarına uyğun qurmasındadır:

1. İndiyə qədərki siyasi qüvvələr xalqı, cəmiyyəti idarə etmək proqramlarındançıxış edirdilər. Zelenskiy isə xalqa xidmət etmək proqramı ilə çıxış etdi vəpartiyasını da xalqın xidmətçisi adlandırdı. Partiyasının platformasında ənənəvi siyasi ideologiya yoxdur. Lakin böyük ideya var: xalqa xidmət etmək. O, bunu prezident seçkilərində və parlament seçiklərindəki çıxışlarında qısa tezislərlə xalqa çatdırdı. "... Bizim əsas vəzifəmiz sülhü təmin etmək və korrupsiyanı aradan qaldırmaqdır.

... Mən bütün planetdə yaşayan ukraynalılara müraciət edirəm: siz bizə çox lazımsız, biz vahid olmalıyıq, yalnız o zaman biz güclü olarıq. Mümkündür ki, bu, bizim milli ideyadır: birləşmək və mümkün olmayanı etmək.

...Biz futbolda islandliyalılar kimi, doğma torpaqlarımızın müdafiəsində yəhudilir kimi, texnologiyalarda yaponlar kimi, istənilən fikir müxtəlifliyinə baxmayaraq bir – birimizlə xoşbəxt yaşamaq bacarığında isveçlilər kimi olmalıyıq.

...Biz bərabər imkanlar ölkəsi qurmalıyıq, harda ki, hamı qanun qarşısında bərabərdir və harda ki, hamı üçün vicdanlı və təmiz oyun qaydaları mövcuddur.

... Mən çox istəyirəm ki, məmurların otaqlarında mənim şəkillərim olmasın, prezident İkona deyil, prezident portret deyil, otaqlarınıza öz uşaqlarınızınşəkilərin asın və hər bir qərar qəbul edərkən onların gözlərinə baxın....

Növbəti beş ildə mən hər şeyi edəcəyəmki, sizlər ağlamayasınız” və s. həmin tezislərdəki ifadələr yeni siyasi paradiqmanın işartılarıdır.

2. Qloballaşmanın yeni paradiqmalarından biri də siyasətin peşəkarlıqdan çıxaraq kütləviləşməsi və hər bir vətəndaşın siyasətçi olmaq imkanlarının yaranmasıdır. Bu imkanları onlara internet yaradır. Siyasi fəaliyyət siyasi proseslərə aid informasiyalara malik olmaq və ondan istifadə etməkdir. Bu sahədə informasiya monopoliyası peşəkar siyasətçiləri yaradırdı. İndi isə internet informasiya monopoliyasını dağıdır və siyasi proseslərə aid bütün informasiyaları vətəndaşlar üçün açıq edir.

Ukrayna parlamentində adi fotoqrafın milyonçu şəxsə qalib gəlməsi siyasi fəaliyyətdə hər bir vətəndaşın uğur qazanmağının mümkünlüyünün nümunəsidir.

3. Qlobollaşmada və informasiya cəmiyyətində nümayəndəli demokratiyadan bilavasitə demokratiyaya keçid surətlənir. Referendumların rolu artır. Bunu da internet edir. Qanun yaradıcılığında vətəndaşlar referendum yolu ilə internet vasitəsi ilə bilavasitə iştirak edəcəklər. Buda yeni siyasi paradiqmanın tərkib hissəsidir.

Və nəhayət siyasi praqmatizmi və realızmı ehtiva edən makiavellizm siyasi fəaliyyətdəməqsədə çatmaq üçün hər vasitəni məqbul saydığından, xalqın gözündə nüfuzdan düşür. Və onun yerinə siyasi romantızm gəlir. Siyasi romantizm dünyanı dəyişmək üçün qaydaları dəyişir. Əlbəttə, siyasi realizmlə mübarizəsi çətin və ağrılı olacaq. Çünki siyasi fəaliyyət siyasətçilər üçün daimi divident gətirən investisiya aktividir.

Siyasi realistlər üçün əbədi dost və əbədi düşmən yoxdur, əbədi maraqlar var. Siyasi romantizm üçün isə maraqlar deyil, dəyərlər və prinsiplər var.

Qlobaşma siyasi romantiklərə meydan verəcək, çünki qlobal problemləri yalnız siyasi romantiklər yeni siyasi paradiqmaların köməyi ilə həll edə bilər.

Uğurlar diləyək!.

Mia.az

Digər xəbərlər

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

Nazirliyin axsaq siyasəti və ya 10 il geri qalan şöbə müdiri... - Fərid Şahbazlı yazır

SON XƏBƏRLƏR

00:20 25.11.2024

Əsgərlikdən yayınmaq üçün dietoloq yanında getdi - Sürətlə kökəlmək üçün

00:19 25.11.2024

Beyrut növbəti dəfə bombalanıb - Nəsrullahın köməkçisi öldürülüb?

00:06 25.11.2024

Pakistanda əşirətlər arasında silahlı toqquşma: 92 nəfər öldürülüb, 200-dən çox yaralı var - Döyüşlər hələ də gedir

00:03 25.11.2024

İsrail əsgərləri daha 12 fələstinlini həbs edib

00:03 25.11.2024

Bu gün Kəlbəcər Şəhəri Günüdür

00:02 25.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

21:05 24.11.2024

Elçin Cavadovun "STEAM" və "Əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi" adlı dərs vəsaitlərinin təqdimatı olub - VİDEO, FOTOLAR

18:08 24.11.2024

Ərdoğanla Putin arasında telefon danışığı olub

14:27 24.11.2024

Prezident İlham Əliyevdən paylaşım: “COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir!”

10:38 24.11.2024

"Berbokun ittihamlar səsləndirməsi qəbuledilməz idi" - Hikmət Hacıyev

09:45 24.11.2024

Bakıda xanım tiktoker həbs olunub - 836 min manatlıq hədə-qorxu ittihamı ilə

09:01 24.11.2024

Bakıda COP29-un bağlanış plenar sessiyası... - 300 milyard təsdiqləndi + VİDEO (YENİLƏNİB)

00:20 24.11.2024

"Mənə bir də bu barədə sual verməyin" - Qurbanov

00:10 24.11.2024

4 uşaqlı qadının 3 uşaq atası ilə gizli görüşü ikisinin də sonu oldu - "Əl-ayaqları bağlanaraq çəkiclə öldürülüblər" (FOTO)

00:03 24.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

23:46 23.11.2024

Londonda 24 saat ərzində 3 terror qorxusu yaşanıb - Biri ABŞ səfirliyinin yaxınlığında olub

23:11 23.11.2024

"Qalatasaray"lı oyunçular dalaşdı, "Fənərbağça" isə rəqibi darmadağın elədi

23:00 23.11.2024

Renad Dadaşovun komandası uduzub

22:58 23.11.2024

TÜRKİYƏ XİN BAŞÇISINDAN QORXUNC ANONS: “Putin nə dedi?" - "Nüvə müharibəsi riski artıb, bu, artıq zarafat deyil”

22:19 23.11.2024

Ankaraya qar yağıb, avtomobil yolunda hərəkət çətinləşib - FOTO

22:07 23.11.2024

Azər Qasımlının ölkədən çıxışına qadağa qoyulub - Açıqlama

21:59 23.11.2024

İstanbulda 6 mərtəbəli fabrikdə çıxan yanğın 16 saat sonra nəzarətə alınıb - FOTOLAR (YENİLƏNİB)

21:15 23.11.2024

PKK Suriyada Türkiyənin nəzarətində olan bölgəyə atəş açıb - Bir uşaq ağır yaralanb

20:59 23.11.2024

Rüsvayçı olay: itlə cinsi əlaqəyə girən 76 yaşlı şəxs həbs olundu - FOTO

20:47 23.11.2024

HƏR PAYLAŞIMA 12 MİN MANAT... - Blogerlərin qumar biznesmenləri ilə gizli işbirliyinin detalları açılır

20:17 23.11.2024

RUSİYANIN AVROPANI QORXUDAN "ÜÇBAŞLI RAKET"i: "Qarşısıalınmazdır, Avropadakı istənilən hədəfi maneəsiz vura bilər”

19:16 23.11.2024

Livanda iki ev vurulub: birində 5 nəfərlik ailə "yox olub", digərində isə...

18:13 23.11.2024

Hakan Fidan Lavrovla müzakirə aparıb - Telefonda

18:03 23.11.2024

Qəzzada daha 23 mülki şəxs öldürülüb

17:55 23.11.2024

İri Şəhərlərin Birləşmiş Su Təchizatı Xidməti Naxçıvana da hökm edəcək - Cavid İsmayılzadənin "əli uzandı"

17:47 23.11.2024

“Azərenerji” və “Azərişığ"a əlavə səlahiyyət verildi - Fərman

17:37 23.11.2024

Ərdoğandan Netanyahu haqqında çıxarılan həbs qərarına ilk reaksiya: "Cəsur hökmdür..."

17:24 23.11.2024

Zaur Mikayılovun digər müavini də məmur qardaşı çıxdı - FOTO

17:10 23.11.2024

İordan çayının qərb sahilində həbslər davam edir - Aralarında uşaqlar da var

17:08 23.11.2024

Türkiyə iki ölkədə terrorçuları zərərsizləşdirib

17:00 23.11.2024

Dollar neçəyə olacaq? – Mərkəzi Bank 2 günlük rəsmi məzənnəni açıqladı

16:54 23.11.2024

1-ci siniflərin yerdəyişmə prosesinə start verilir

16:33 23.11.2024

Zaur Mikayılovun yeni təyin olunan birinci müavini kimdir? - Maraqlı məlumatlar + FOTO

16:22 23.11.2024

“Azercell”in dəstəyi ilə keçirilən 15-ci Davamlı İnnovasiya Forumu başa çatdı

16:07 23.11.2024

Hərbi xidmətə çağırışla bağlı sərəncam imzalandı

16:01 23.11.2024

Prezident bir qrup şəxsi təltif edib - SİYAHI

15:49 23.11.2024

Əli Əsədov yeni qərar imzalayıb

15:43 23.11.2024

Milli Müdafiə Universiteti ilə bağlı daha bir qərar verilib

15:43 23.11.2024

Pakistanda daha bir terror aktı: ölən və yaralananlar var

15:27 23.11.2024

"Fənərbağça" 95 milyon avroluq oyunçu alır - Mourinyonun qərarı gözlənilir

15:20 23.11.2024

AGENTLİK SƏDRİNƏ DAHA 3 MÜAVİN TƏYİN EDİLDİ - Sərəncam + FOTOLAR

15:07 23.11.2024

Temperatur düşəcək, leysan yağacaq - Xəbərdarlıq

14:55 23.11.2024

Zakir Həsənov generalları topladı, yeni göstərişlər verildi - MN-də müşavirə

13:10 23.11.2024

COP29 zolaqlarında yol nişanları sökülür

12:56 23.11.2024

Cangüdən tələbi rədd olunan partiya sədri: “Əgər mənə sui-qəsd olusa..." - "Ölkədə xaos çıxarmaq üçün məni öldürmək istəyirlər"

DAVAMINI OXU