TƏHSİLİ GÖZLƏYƏN TƏLATÜM... - Kamran Əsədov yazır
14-11-2025 [10:13]
Kamran ƏSƏDOV,
Təhsil eksperti
***
Əslində, bu gün müəllimlər arasında gedən müzakirələr bir həqiqəti çılpaq şəkildə ortaya çıxarır: islahatın mahiyyəti deyil, yalnız maaş maraqlandırır.
Təəssüf ki, 99 faiz müəllimin yazdıqlarında “şagird”, “keyfiyyət”, “nəticə”, “təhsil” sözləri belə keçmir. Hamının dərdi eynidir: “Maaş nə qədər olacaq?”. Amma eyni müəllimlər bir dəfə də soruşmur ki, “niyə bu ölkədə uşaqların 60 faizi oxuduğunu anlamır?”, “niyə 11-ci sinif buraxılışında on minlərlə uşaq 0–100 bal aralığında ilişib qalır?”, “niyə hər evde bir repititor əzabı yaşanır?”
Hələ sonra kimsə cəsarətlə deyir: “Sən Finlandiyanın maaşını verirsən?”
Bağışlayın, amma siz Finlandiyanın nəticəsini verirsinizmi?
Finlandiya, Estoniya, Sinqapur səviyyəsində göstəriciniz varmı?
Daha sərt desəm: nəticələrimiz bir çox Afrika ölkələrindən aşağıdır. Bunu maaş deyil, sistemli laqeydlik yaradıb.
Kənd məktəbləri ilə bağlı arqumentlərə gələk. Bir qisim müəllim yazır:
“İstilik yoxdur, kompüter yoxdur, otaq soyuqdur – əlavə iş necə görək?”
Bu sözlər doğrudur, amma arqument deyil. Bu, sadəcə illərlə yığılan problemlərin etirafıdır. Bütün bu çatışmazlıqların səbəbi elə əvvəlki sistem idi – “saat yığan” mexanizm regionların ehtiyacını görünməz edirdi. Yeni model isə ilk dəfə imkan verir ki, bu problemlər rəsmi şəkildə ölçülsün və resurs ədalətli bölünsün.
Əgər məktəbdə şərait pisdirsə, bunun günahı islahatda deyil. Günah köhnə sistemdə, “stavka” rejimində, “görünməz problemlər” siyasətindədir.
Və bir həqiqəti deməyin vaxtıdır:
Şərait düzəlsin, sonra islahat olaq — bu, məsuliyyətdən qaçmağın ən rahat formasıdır.
Məhz şərait düzəlsin deyə islahat lazımdır.
Əksinə deyil.
Dünya təcrübəsi ortadadır:
Finlandiyada, Estoniyada, Sinqapurda müəllim məktəbə bağlıdır, 18–24 saat dərs deyir, qalan vaxtını metodik hazırlıq və şagirdlə fərdi işə sərf edir. Buna görə nəticə yüksəkdir.
Bizdə isə müəllimin böyük hissəsi məktəbdə vaxt keçirmək yox, tez evə qaçıb repititorluq etmək istəyir. Valideynlərin pul yükünü, uşaqların əzabını düşünən yoxdur.
Bu gün təqdim edilən model nəyi dəyişir?
• Müəllim “saat yığan” yox, məsuliyyət daşıyan mütəxəssisə çevrilir.
• Əməkhaqqı sabit və yüksək olur.
• Məktəb real ehtiyacına görə vəsait alır.
• Şagirdin keyfiyyəti gündəliyin mərkəzinə qayıdır.
• Müəllim məktəbdə tək qalmaq yox, peşəkarlaşmaq üçün vaxt qazanır.
Bütün etirazların kökündə bir həqiqət dayanır: təhsil nəticəsi ilə üzləşmək istəməyənlər var.
İslahatı əngəlləmək istəyənlərin əksəriyyəti köhnə sistemin rahatlığını itirməkdən qorxur.
Ona görə də açıq deyirəm:
Bu islahat müəllimə qarşı deyil. Əksinə, müəllimin nüfuzunu, maaşını, sosial təminatını yüksək səviyyəyə qaldırmaq üçün ən doğru addımdır.
Əgər biz dəyişmək istəmiriksə, təhsil də, nəticə də dəyişməyəcək. Maaş artımı da bir müddət sonra heç bir təsir göstərməyəcək.
Bu dəfə Nazirlik çox ciddi və cəsarətli bir yola çıxıb.
Və bu yolun qarşısını kimin və niyə kəsmək istədiyi artıq çox aydın görünür.
P.S.Yazı müəllifin Feysbuk hesabından götürülüb!
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Bu gün Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi Günüdür
BƏƏ Yəməndəki hərbçilərini geri çəkdi
"Peşman deyiləm, lakin..." - "Beşiktaş"ın heyətindən kənarlaşdırılan futbolçu danışdı
Prezident İlham Əliyev bu fotonu paylaşdı - FOTO
Mauro İkardinin 15 yaşında çəkdirdiyi şəkil gündəm oldu - FOTO
İsrail Livanı top atəşinə tutub
Aralıq dənizində zəlzələ olub
Tayfur Bingöl super liqa ilə bağlı proqnoz verdi
Şeyma Subaşı hava limanında saxlanılıb - FOTO
Naftalan Müalicə və Sağlamlıq Mərkəzindən xoş təəssürat... - Səxavət Tağlar yazır (FOTOLAR)
İCRA BAŞÇISI İDMAN GEYİMİNDƏKİ MÜĞƏNNİYƏ HESABAT VERİR - Bu, dövlət ərkanı və atributlarına hörmətsizlik deyilmi?! (VİDEO, FOTOLAR) - Yenilənib
Elman Rüstəmovun biznesinin biri qapadıldı
“Azercell” yenilənmiş “Hədiyyə çarxı”nı təqdim edir
Sabiq icra başçısı azadlığa buraxılıb
Rəsmi Kiyev Putinin iqamətgahına hücum etmədiyini deyir: "Moskva dəlillər təqdim edə bilmədi"
Dövlət Xəzinədarlığı Agentliyinin adı dəyişib - Fərman
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 6 günlük məzənnəni açıqladı
14 nəfər zəhərlənib - Ucarda
Energetika Nazirliyinə əlavə səlahiyyət verildi - Fərman
Deputat Rasim Musabəyov “Şərəf” ordeni ilə təltif olunub - Sərəncam
YENİ QURUM YARADILDI - Fərman
Vəkil adından qanunsuz istifadə edənlər cərimələnəcək
“Azercell Könüllüləri” uşaqlara bayram sevinci yaşadıb - FOTOLAR
Əli Əsədovla Küveytin Baş naziri telefonda danışıb - Açıqlama
"Beynəlxalq Bankı”ın İdarə Heyəti sədrinin birinci müavini vəzifədən niyə çıxarılıb?
TARİF ŞURASI YENİ QƏRAR VERDİ: işıq... - Yeni qiymətlər
Daha 237 dərmanın qiyməti dəyişib - Qərar
BENZİN VƏ DİZELİN QİYMƏTİ QALXDI - Tarif Şurası qərar verdi
Şahin Tağıyevin cənazəsi Vətənə gətirilir
Axtarışda olan Nicat Rəhimov Bosniya və Herseqovinada saxlanılıb
Səudiyyə bu hücumla açıq mesaj verir - Təhlil
Spiker: "Payız sessiyasında 86 qanun və qərar layihəsi qəbul edilib"
Milli Məclis müraciət yayıb
Dövlət qulluğu ilə bağlı yeni qanun qəbul edildi - DETALLAR
Yeni il gecəsi hava necə olacaq? - Proqnoz
Onlara leytenant hərbi rübəsi veriləcək - Yeni qanun
Sosial şəbəkədə narkotiki təbliğ edən şəxs həbs olunub
Bakıda 3 nəfər 27 kq narkotiklə tutulub
İRAN PULU DƏYƏRDƏN DÜŞDÜ, XALQ AYAĞA QALXDI - Mərkəzi Bank sədri istefa verdi, Prezident etirazçılara səsləndi (VİDEO, FOTOLAR)