AZAL-ın AKTAUDA QƏZAYA UĞRAYAN TƏYYARƏSİ - İlkin hesabat açıqlandı
04-02-2025 [20:36]
"Azərbaycan Hava Yolları” QSC-yə məxsus “Embraer 190” tipli sərnişin təyyarəsinin Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğraması ilə bağlı Beynəlxalq Mülki Aviasiya Təşkilatının 1944-cü il Beynəlxalq Mülki Aviasiya haqqında Çikaqo Konvensiyasının 13 saylı Əlavəsinin tələblərinə uyğun aparılan araşdırmanın ilkin hesabatı açıqlanıb.
Mia.az xəbər verir ki, bu barədə Rəqəmsal İnkişaf və Nəqliyyat Nazirliyi məlumat yayıb.
Bildirilib ki 25 dekabr 2024-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərindən Rusiya Federasiyasının Qroznı şəhərinə J2-8243 reysi üzrə müntəzəm uçuş həyata keçirən “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-yə (“AZAL”) məxsus və dövlət reyestrində 4K-AZ65 nömrəsi ilə qeydiyyata alınmış Embraer 190-100 IGW tipli sərnişin hava gəmisi Qazaxıstan Respublikası ərazisində Aktau hava limanı yaxınlığında qəzaya uğrayıb:
"Qəza nəticəsində iki uçuş heyəti üzvü (kapitan və ikinci pilot), böyük təyyarə bələdçisi və 35 sərnişin həlak olmuşdur. İnsan tələfatı və xəsarət alanlar olmasına baxmayaraq, pilotların, bələdçilərin yüksək peşəkarlığı, şücaəti və cəsurluğu sayəsində təyyarə qəza enişi həyata keçirmiş və 29 nəfərin həyatını xilas etmək mümkün olmuşdur. Qazaxıstan Respublikasında gözlənilən qəza enişi barədə məlumat daxil olduqdan dərhal sonra zəruri qəza-xilasetmə tədbirləri həyata keçirilmiş, sağ qalanlar təxliyə edilərək tibbi yardım göstərilmişdir.
Azərbaycan və Qazaxıstanın tərəfdar olduğu 1944-cü il Çikaqo Konvensiyasının 13 saylı Əlavəsinə əsasən, hadisənin baş verdiyi dövlət kimi Qazaxıstan araşdırmaya başlamışdır. Bu araşdırmanın məqsədi uçuşların və aviasiya təhlükəsizliyinin təmin edilməsi olub, təqsirli şəxslərin müəyyən edilməsi ilə bağlı deyildir. Araşdırmanın nəticələri beynəlxalq aviasiya normalarına uyğun olaraq qəzanın obyektiv səbəblərini müəyyənləşdirmək və gələcəkdə oxşar hadisələrin qarşısını almaq üçün BMAT və maraqlı tərəflərə tövsiyələr verməkdir. Azərbaycan Respublikası hava gəmisinin istismarçısı, habelə mülkiyyətçisi olan ölkə statusu ilə araşdırmada iştirak etmişdir.
Azərbaycan nümayəndələri araşdırmanın bütün mərhələlərində, o cümlədən hadisə yerinə baxışın həyata keçirilməsi və faktların qeydiyyatı məqsədilə foto və video görüntülərin təmin edilməsi, hava gəmisinin qara qutularında (CVFDR avadanlıqlarında) olan məlumatların Braziliyanın Aviasiya Qəzalarının Araşdırılması və Qarşısının Alınması Mərkəzində (CENIPA) oxunması prosesində iştirak etmişlər, əlavə məlumat və sübutların toplanmasını da həyata keçirmişlər. Məlumat üçün bildiririk ki, CVR (Cockpit Voice Recorder-kabina diktofonu) radio ötürmələrini və kabinadakı səsləri, məsələn, pilotların səslərini və kənar səsləri yazır, FDR (Flight Data Recorder-uçuş məlumatları qeydiyyatçısı) isə vaxt, hündürlük, uçuş sürəti, kurs və təyyarənin mövqeyi kimi uçuş əməliyyatları ilə bağlı vacib parametrləri izləməlidir. Embraer 190-100 IGW təyyarəsində hər iki funksiyanı birləşdirən iki CVFDR cihazı mövcud olmuşdur.
BMAT tələblərinə əsasən, qəzanı araşdıran dövlət 30 gün ərzində ilkin faktiki məlumatları əks etdirən hesabatı BMAT və maraqlı tərəflərə təqdim etməlidir. Qazaxıstanda yaradılmış araşdırma komissiyası bu hesabatın hazırlanmasına Azərbaycan nümayəndələrini də cəlb etmişdir.
İlkin hesabat aşağıdakı faktları təsdiq edir:
1. 25 dekabr 2024-ci il tarixində Azərbaycan Respublikasının Bakı şəhərindən Rusiya Federasiyasının Qroznı şəhərinə J2-8243 reysi üzrə müntəzəm uçuş həyata keçirən “Azərbaycan Hava Yolları” QSC-yə məxsus və dövlət reyestrində 4K-AZ65 nömrəsi ilə qeydiyyata alınmış Embraer 190-100 IGW tipli sərnişin hava gəmisi uçuşa başladıqda və Qroznıya qədər olan uçuş hissəsində tam uçuşa yararlı vəziyyətdə olmuşdur. Hava gəmisinin, o cümlədən onun idarəetmə sisteminin uçuşa yararlılıqla əlaqədar bu məlumatlar FDR vasitəsilə öz təsdiqini tapmışdır.
2. Hava gəmisinin mühərriklərinin hər ikisi qəza anına qədər hər hansı texniki problem olmadan çalışmışlar. Bu məlumat (FDR vasitəsilə təsdiq olunmuşdur.
3. Hava gəmisi Rusiya Federasiyasının hava məkanında, o cümlədən Qroznı hava limanı üzərində uçuş əməliyyatları həyata keçirərkən GPS siqnallarının itməsi halı ilə üzləşmişdir.
4. Hava gəmisi hava şəraitinin əlverişli olmaması səbəbindən Qroznı üzərində ikinci enişi yerinə yetirə bilmədikdən sonra kapitan Bakıya qayıtmaq barəsində qərar vermişdir. Bu qərarın qəbul edilməsindən sonra Qroznı üzərində CVR-da 24 saniyə aralıqla iki dəfə kənar səsin gəlmə faktı qeydiyyata alınmışdır.
5. CVR və FDR məlumatlarının tutuşdurulması nəticəsində müəyyən edilmişdir ki, birinci kənar səsdən 4 saniyə sonra 3-cü hidravlik sistem, 6 saniyə sonra 1-ci hidravlik sistem, 21 saniyə sonra 2-ci hidravlik sistem funksionallığını itirməklə sıradan çıxmışdır.
6. Hava gəmisinin füzelyajında çoxsaylı dəlib keçən və kor zədələrin olması faktı aşkar olunmuş və foto, habelə video qeydiyyata alınmışdır. Həmin zədələrin hava gəmisinin füzelyajının arxa hissəsində, xüsusilə şaquli və üfiqi stabilizatorlarında çox sayda, habelə sol qanadda və sol mühərrikdə aşkar olunmuşdur.
7. Hava gəmisinin füzelyajında aşkar olunan zədələrin kənar obyektlərin təsiri nəticəsində formalaşması barəsində məlumat təqdim edilmişdir. İlkin hesabatda hava gəmisinin quşlarla toqquşmasına işarə edən hər hansı fakt barəsində məlumat təqdim edilməmişdir.
8. Hava gəmisi qalıqlarının kor zədələrində olan hava gəmisinə məxsus olmayan kənar obyektlər aşkarlanaraq götürülmüş və həmin kənar obyektlərin foto şəkilləri ilkin hesabat mətnində ictimaiyyətə təqdim edilmişdir. Gələcəkdə aşkar olunmuş kənar obyektlərin dəqiq mənsubiyyətinin müəyyənləşdirilməsi məqsədilə əlavə ekspertizaların keçirilməsi planlaşdırılmışdır.
9. 05:13:32-də hava gəmisinin əsas idarəetmə sistemləri itirilir, 05:21:42-də əlaqələndirici dispteçer “Ковер” əməliyyatı barədə Qoznıya məlumat verir.
10. Oksigen balonunun partlaması ilə bağlı faktı ehtiva edən hər hansı bir məlumat qeyd olunmamışdır.
Burada sadalanan faktların təsdiqi ilə bağlı olan foto, habelə audio və rəqəmsal qeydiyyat vasitələrindən çıxarışlar ilkin hesabatın mətnində verilmişdir.
BMAT-ın Çikaqo Konvensiyasına əsasən ilkin hesabat hazırlandıqdan sonra qəzanın səbəbləri ilə bağlı qəza tarixindən 1 il ərzində yekun hesabat hazırlanmalıdır. Həmin yekun hesabatın hazırlanması ilə bağlı Qazaxıstan Respublikası və araşdırmada iştirak edən digər dövlətlər tərəfindən artıq işlər başlanılmışdır".
66 milyonluq borc və iki şikayət... - Dəmirörənin üzərindəki həbs qərarına xitam verildi
Mafiya lideri təqaüddə olan polisə yardım etdi, MHP-dən belə reakisya verildi: "Allah razı olsun..."
ZELENSKİDƏN TRAMPA İLK DƏRS: saziş imzlanmadı, üstəlik, açıq şərt qoydu: "Bu prosesdə təkcə ABŞ deyil, Avropa İttifaqı və..."
İsrail Nablusa yenidən hücium edib - Yaralılar var
Rəsmi Moskva: "Artıq Ameria ilə sülhdən danışacağıq"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Rabitəbank"da hesabı olan şəxsin pulunu otelə köçürüblər? - Şikayət + Rəsmi reaksiya
"Ceyhun Abbasov və Leyla xanımın səs yazıları və yazışmaları var" - Məşhur "Avrora"nın milyonçu rəhbəri haqda elə iddia var ki...
Neftçalada ər 52 yaşlı arvadını öldürüb
“Slavyanka” brendinin sahibi “Gədəbəy Mineral Suları”nın vergi borcu üzə çıxdı - 7.6 milyon + FOTOLAR
"Turan Tovuz" - "Araz-Naxçıvan" oyunu: bir qırmızı kart, bir qol...
Goranboyda qayınata gəlininə əl qumbarası atıb - 38 yaşlı qadın çoxsaylı qəlpə yarası alıb
Ceyhun Bayramov ordenlə təltif olunub
Magistraturalara qəbul imtahanı: bir nəfərdə kameralı eynək aşkarlanıb - YENİLƏNİNB
Saatlıda dəhşətli qətl: ata-bala həmkəndlilərini məftillə boğdu, daha sonra... - İki qurumdan birgə açıqlama
İlham Əliyev Gitanas Nausedaya məktub göndərib - MƏTN
Şahbuz dağlarının qar bərəkəti - FOTOLAR ((esse)
"Afət, sənlə bir yastığa baş qoymaq asan bir iş deyil"
Ağstafada cücə sexi yanıb
Ceyhun Bayramov Serbiyaya gedib
Rəsmi Bakıdan Abxaziya bölgəsindəki qondarma seçkiyə - Reaksiya
Ceyhun Bayramov Türkiyə XİN başçısı ilə görüşüb - Almaniyada
Qadın Dəstək Xətti” 2024-cü il üzrə hesabatını açıqlayır
Rövnəq Abdullayev yenidən futbol sektoruna dönür
Mingəçevirdə qatar maşınla toqquşub
"Turan" yeni formatda geri qayıdır: "İndiyə qədər təxminən ildə 140 min abunəçidən ödəniş yığırdıq" - Mehman Əliyevdən açıqlamalar
İki şirkətin lisenziyalarına xitam verilib
Rusiyada güclü zəlzələ olub - 5,7 maqnitudada
Aİ Şurasının Prezidenti Zelenski ilə görüşdə: "Sizinlə bir yerdəyik"
Sübhan Talıblı: "Ermənilərin tarixi reallıqlarla barışmaqdan başqa çarələri yoxdur"
Azərbaycan Ermənistan arasında növbəti razılıq əldə olunub - Şahin Mustafayevlə Qriqoryan müzakirə aparıblar
TFF qərar verdi - Bundan sonra oyunu yarımçıq tərk edən komandaları daha ağır cəza gözləyəcək
Erməniəsilli şəxslər yenidən hakim qarşısında - Məhkəmə prosesi
"Bavariya" Camal Musiala ilə müqavilənin müddətini uzadıb
Ceyranbatan gölünə kanalizasiya suyu axıdılır? - Şok görüntüyə rəsmi reaksiya + VİDEO
UEFA Gənclər Liqası: "Trabzonspor"un rəqibi bəlli oldu
"Bakı Metropoliteni"nin böyük məbləğdə borcu yaranıb
İlham Əliyev Suriya prezidentinə məktub göndərdi: "Bu mühüm keçid dövründə lazımi dəstək və yardım göstərməyə hazırıq"
İraqda bir şəhərdə türk dili rəsmi dil oldu - Açıqlama
Dövlət Xidmətində hərrac: “BMW 740” 21 400 manata satılıb