SIĞORTA ŞİRKƏTLƏRİ GENİŞMİQYASLI HÜCUMA HAZIRLAŞIR və ya evlərin icbari sığortası barədə TƏHLİL
19-05-2023 [13:19]
Samir ƏLİYEV
İqtisadçı
***
Evlərin icbari sığortalanması məsələsi yenidən gündəmə gəlib. Mətbuatda gedən məlumata görə, iyun ayının 1-dən yeni elektron sistemin işə düşməsindən sonra sığortasız evlər avtomatik cərimələnəcək.
Əslində, daşınmaz əmlakın məcburən sığortalanması tələbi qanunvericilikdə çoxdan nəzərdə tutulub. 2011-ci ildə qəbul edilmiş "İcbari sığortalar haqqında" Qanunun 35.2-ci maddəsinə görə, hüquqi və fiziki şəxslərə məxsus tikililərin, yaşayış və qeyri-yaşayış sahələrinin, yaşayış evləri və binalarının, mənzillərin, habelə dövlət əmlakının sığortası icbaridir. 2015-ci ildə qəbul edilmiş İnzibati Xətalar Məcəlləsinin 469-cu maddəsində qeyd edilir ki, icbari sığorta müqaviləsinin bağlanmamasına görə fiziki şəxslər 30 manat, vəzifəli şəxslər 80 manat, hüquqi şəxslər 200 manat cərimə edilir. Qanuna 2016-cı ildə edilmiş əlavəyə görə cərimə edilmiş şəxs 20 gün ərzində icbari sığorta müqaviləsini bağlamalıdır. Ancaq 20 gündən sonra təkrarən cərimə tətbiq oluna bilər.
2019-cu ildə bu məsələ gündəmə gələndə cəmiyyətin təpgisi nəticəsində sığorta şirkətləri geri çəkilməyə məcbur oldu. O dövrdə bununla bağlı fikrimi yazmışdım, yenidən xatırlatmağa lüzum görürəm.
Qeyd edim ki, yaşayış evlərinin icbari sığortası heç də bütün ölkələrdə tətbiq edilmir. Əksər ölkələrdə əmlakın sığortası könüllüdür.
İkincisi, bu addım vətəndaşlarımızın Konstitusiya hüququna ziddir. Konstitutsiyanın 29.3-cü maddəsinə görə, mülkiyyət hüququ mülkiyyətçinin təkbaşına və ya başqaları ilə birlikdə əmlaka sahib olmaq, əmlakdan istifadə etmək və onun barəsində sərəncam vermək hüquqlarından ibarətdir. İndiki halda mülkiyyətçinin əvəzindən dövlət qərar verərək onu sığortaya məcbur edir. Bunun avtomobillərin icbari sığortası ilə qarışdırmaq düz deyil. Çünki avtomobillərin icbari sığortası üçüncü şəxs qarşısında tətbiq edilir. Mənzillərin sığortası isə mülkiyyətçinin öz zərərini minimuma endirmək üçün atılan addımdır. Bunun məcbur edilməsi mülkiyyətçinin seçim hüququnu pozmaqdır.
Üçüncüsü, cərimə mexanizmi işləməyəcək. Çünki yerli vergilərdə olduğu kimi cərimənin əhalidən alınması üçün təsir rıçaqları yoxdur. Kommunal xidmətlər ödənilməyəndə onların verilməsi dayandırılır, dövlət vergisi verilməyəndə sahibkarın bank hesabı bloklanır, avtomobillər icbari sığortalanmayanda sürücü avtomobili itirmək riski ilə üzləşir. Bəs ev məsələsində necə olacaq? Ev mülkiyyətçinin əlindən alınacaq? Bu daha çox sosial məsələ olduğu üçün inanmıram cərimə məsələsində çox dərinə getsinlər. Ona görə də hökumət yaşayış evlərinin icbari sığortası qərarını ləğv etməlidir, könüllü sığortalanma mexanizminə keçməlidir. Sığorta siyasəti maarifləndirmə üzərində qurulmalıdır. Əks halda sığorta məhsullarının icbari xarakter daşıması əhali üçün ən yaxşı halda işləməyəcək, ən pis halda isə sosial gərginlik yaradacaq.
Dördüncüsü, elə ərazilər (evlər bir-birinin içində) və evlər (tikinti normalarına cavab vermir) var ki, sığorta şirkətləri üçün cəlbedici deyil, yəni heç bir şirkət maraqlı olmayacaq onlarla müqavilə imzalasın. Bu halda qanunvericiliyin icrası necə olacaq?
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
"Hollivud Vampirləri" qrupu İstanbula gəlib - FOTO
"The Washington Times” Putinin Qarabağa yolladığı milyarderdən yazdı: “O, həm Rusiyanın, həm də İranın..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Kılıçdaroğlu 28 may seçkisindən sonra ilk dəfə canlı yayıma çıxdı: "Peşman deyiləm" - "İmamoğlu getsin işiylə məşğul olsun" - VİDEO
Azərbaycanda koronavirusa yoluxma sayı açıqlandı
Putin: "Ukrayna hücuma başlayıb, bəli, bizim müasir silahlarımız çatışmır, ancaq..." - Kiyev susur, Britaniya kəşfiyyatı isə... (Yenilənib)
Türk komandoları bu ölkədə böyük sevinclə qarşılandı - VİDEO
PA rəhbəri nazirləri Laçına topladı: rəhbər şəxslərə zəruri tapşırıqlar verildi - FOTOLAR
Azərbaycan Ukraynaya növbəti humanitar yardım göndərib
Rəşad Dağlı hakim qarşısında ifadə verdi: "Mənə dedi ki, 6 min ver, bu söhbət yayılmasın..." - Məhkəmə prosesi
Tramp yenə məhkəməyə çağırıldı: "Mən günahsızam..."
"Səbail" klubu daha bir futbolçusu ilə vidalaşıb
Terim bu fotonu paylaşaraq yazdı: "50 illik dostlarım..." - FOTO
Deputatlar bu tarixdə toplanacaq: daha 14 məsələ müzakirə olunacaq - SİYAHI (Yenilənib)
"Giresunspor" TFF-yə müraciət etdi: "Bizi yenə superliqaya qaytarın"
Xəstəxananın vəzifəli şəxslərinə cinayət işi açılıb - Təfərrüat
Ceyhun Bayramov Tovio Klaar ilə görüşüb - Nələr müzakirə olunub?
Orxan Fikrətoğlu nazir müşaviri təyin oldu
Sabahdan iyunun 12-dək fasilələrlə yağış yağacaq
19 tibb müəssisəsində nöqsanlar aşkarlanıb
Prezident İlham Əliyev daha bir qanununa dəyişikliyi təsdiqləyib
Türkiyəli aktrisa Yunanıstan vətəndaşlığına hazırlaşır - Demet Özdemir bir milyon avroya ev aldı
"Sabah" -"Beşiktaş" oyununda toplanan vəsait bəlli olub
Seymur Verdizadə: "Əgər hazır mənzillər varsa, niyə onlar ehtiyacı olan media nümayəndələrinə paylanılmamalıdır?"
Xələf Xələfov Almaniyada işgüzar səfərdə olub
Qarabağ zonasında yeni hərbi obyektlər istifadəyə verilib
Aparıcı çimərlik paltarında namaz qılıb? - Açıqlama (FOTO)
Sumqayıt Dövlət Universiteti "qara zolaqda": bağlanacaq, yoxsa? - 5 universitetin şəhadətnaməsinin müddəti uzadıldı, bu universitetə isə vaxt verildi
"Səbail" klubu daha bir futbolçusu ilə yollarını ayırıb
Ərdoğan Bakıya gəlir - Bu tarixdə
Prezident İlham Əliyev Ələt Azad İqtisadi Zonasında - FOTOLAR
MƏRKƏZİ BANKIN SƏLAHİYYƏTLƏRİ ARTIRILIR - Dəyişiklik
İki ilə ikinci liqadan komandasını superliqaya yüksəldən ən əsəbi baş məşqçi: "Bu, necə oldu?"
“Kristal Abşeron” şirkətinin binalarında təhlükəsizlik qaydaları kobud şəkildə pozulur... - Ekspertdən açıqlamalar
Növbəti tədris ilindən tələbələr dövlət imtahanı verməyəcək
"Sumqayıt" Elvin Bədəlovun müqaviləsinin müddətini uzadıb
Rusiya sülhməramlıları ermənilərin hərbi daşımalarını müşayiət edir
Zahid Oruc Milli Məclisdə: “Biz yeraltı mina dağından yerüstü Mina dağına ucalmağı bacaracağıq!”
60 və daha yuxarı yaşda olan müəllimlər.... - Onların sertifikatlaşdırma prosesi necə olacaq?
Sabahınhava proqnozu açıqlandı
Sahibkarların hüquqları ilə bağlı daha bir qanun qəbul olundu