Neftin oynayan qiyməti və Azərbaycanın yol xəritəsi
13-11-2018 [17:38]
Şahin Cəfərli,
Politoloq
***
Konqresə seçkilər yenicə başa çatdı, amma 2020-ci il prezident seçkilərinin həyəcanı artıq Amerika cəmiyyəti və siyasi gündəmində hiss olunmağa başlayıb. Demokratların düşərgəsində qeyri-müəyyənlik hökm sürdüyü halda (namizədliyə çoxlu iddiaçı var), respublikaçıların namizədinin Tramp olacağı aydındır. (Başına bir iş gəlməsə.) Bu amil qısamüddətli perspektivdə neft bazarına təsir göstərəcək faktorlardan biri olacaq. Tramp çalışacaq ki, seçkilərə qədər neftin qiyməti yüksəlməsin, çünki bu, həm ABŞ daxilində yanacağın qiymətinin artmasına səbəb olur, həm də ümumilikdə ölkənin iqtisadi artım tempinə mənfi təsir göstərir.
Təsadüfi deyil ki, ötən həftənin son iş günü 70 dollardan aşağı düşən Brent neftinin qiyməti Səudiyyə Ərəbistanı energetika nazirinin verbal müdaxiləsi nəticəsində dünən yenidən bahalaşaraq 71 dolları ötdükdən sonra Tramp dərhal müdaxilə etdi. Səudiyyəli nazir bildirmişdi ki, ölkəsi dekabrda hasilatı 500 min barel azaldacaq və gələn il OPEC+ formatı üzrə hasilatın azaldılması ilə bağlı yeni qərar qəbul edilməsinə ehtiyac var. Tramp isə "tvit" ataraq hasilatı azaltmağa ehtiyac olmadığını və mövcud qiymətin hələ çox yüksək olduğunu söylədi. Bu açıqlamadan sonra neft yenidən ucuzlaşmağa başladı.
Təbii ki, ucuzlaşma təkcə Trampın mövqeyi ilə əlaqədar deyil, bunun fundamental səbəbləri var. Dünya iqtisadiyyatında inkişafın zəifləməsi, dollar indeksinin yüksəlməsi, eləcə də Rusiya və Səudiyyənin ötən at hasilatı artırması burada ciddi rol oynayır.
ABŞ neft sənayesindəki son gəlişmələrin üzərində isə xüsusi dayanmaq lazımdır. Ötən həftə ölkədə gündəlik hasilat 400 min barel yüksələrək 11,6 milyona çatdı. Bu, rekorddur. Bundan başqa, ABŞ-ın neft ehtiyatlarında (kommersiya) ardıcıl yeddinci həftə artım qeydə alındı. Eyni zamanda, son bir həftədə neft hasilatı üzrə aktiv qazma qurğularının sayı 12 ədəd artaraq 886-ya çatdı ki, bu da 2015-ci ilin martından bəri ən yüksək rəqəmdir.
Proqnozlara görə, ABŞ-da hasilat bu ilin sonuna qədər 11,8 milyona çatacaq. Gələn ilin ikinci yarısı - 2020-ci ilin əvvəllərində Texasın Permian hövzəsindən Meksika körfəzindəki neft emalı zavodlarına yeni boru kəmərlərinin çəkilməsi və yeni ixrac terminallarının istifadəyə verilməsi nəticəsində hasilatın 12,5 milyon bareli ötəcəyi proqnozlaşdırılır. Bu gəlişmələri şist inqilabının ikinci mərhələsi adlandıranlar var.
Tramp bir tərəfdən də NOPEC (No Oil Producing and Exporting Cartels Act) layihəsini zopa kimi əlinin altında saxlayır ki, OPEC və Rusiya qiyməti yüksəltməkdə israr etsələr, onların "başına endirsin." Konqresə təqdim olunan bu qanun layihəsi neft hasilatı və ixracatı sahəsində kartelləşməyə (inhisara) yol verən ölkələrin cəzalandırılmasını nəzərdə tutur. Üstəlik, Xaşuqci cinayəti ilə bağlı məsələ də Səudiyyə üçün təhdid olaraq qalır.
Uzun sözün qısası, Azərbaycan hökuməti neftin qalxmasından sonra unudulan qeyri-neft sektorunun inkişafı və iqtisadiyyatın diversifikasiyası barədə yol xəritələrini gərək yenidən masaya qoysun.
SON XƏBƏRLƏR
Jurnalisti "qanuni oğrular"la hədələyən kimdir? - "Dedi ki, adam tutmuşam, hər ikinizi öldürəcəyəm”
50-dən çox qonağın zəhərləndiyi şadlıq evindən açıqlama: “Nə oldu zalın birində zəhərlənmə oldu, digərində yox..."
Ağdadaş Ağayev: "Gecələri demək olar ki, yatmıram, yazıram..."
Sabah yağış yağacaq
Paşinyan sərhəddə: “Bu, məşhur Kirants divarıdır, onun digər tərəfində Azərbaycan yerləşir” - FOTOLLAR
Məktəbli qızlarımız ölkəmizi Avropa Qızlar İnformatika Olimpiadasında təmsil edəcək - FOTOLAR
Dövlət Nəzarəti Xidmətinin ştat vahidi artırıldı - Fərman
“Kredit büroları haqqında” qanun dəyişib
Prezident “Mühasibat uçotu haqqında” qanunu təsdiqlədi - Dəyişiklik
Prezidenti işğaldan azad edilmiş ərazilərlə bağlı yeni qanunu təsdiqlədi - Nələr olacaq?
Bakıda ahıl qadının 80 min manatını ələ keçiriblər
Müğənni Qumral: "Biz ailə xanımıyıq, gecə saat 2-də, 3-də..."
DİN: "Bank məlumatlarını naməlum şəxslərə verməyin, təhlükə var"
GENERALA YÜKSƏK VƏZİFƏ VERİLDİ - O, kimdir?
Ermənistan sərhəddə növbəti təxribat törədib - MN açıqlama yaydı
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Mərmərə dənizini çirkləndirən gəmi sahibinə cəza kəsilib - 26 milyon
Məhkəmədə Ermənistanın törətdiyi Xocalı soyqırımı ilə bağlı faktlar nümayiş olunub - FOTOLAR
İlham Əliyev, Mehriban Əliyeva və nəvələri “Sea Breeze”də - FOTOLAR
ABŞ BUNKER DƏLƏN BOMBA DOLU 9 TƏYYARƏNİ İSRAİLƏ GÖNDƏRDİ - "Nəyin bahasına olursa olsun, İranı vuracağıq"
“İsrail olmasaydı, Amerika onu yaradardı” - Amerikanın Yaxın Şərqdə batmayan gəmisi (TƏHLİL)
Rusiya Donetskdə 4 yaşayış məntəqəsini ələ keçirib
Bakıda təmir adıyla 105 milyonluq tender...
Donald Tramp "Siz avropalılara "parazit" demisinizmi?" sualından özünü itirdi: "Nədən bəhs etdiyini bilmirəm"
ƏƏSMN: "Müavinət və təqaüdlərdə bu il növbəti artımlar ediləcək"
ABŞ-da əcnəbi tələbələrin vizası ləğv edilir
Şirvanda saxta araq satılırmış
AFFA “Turan Tovuz”un şikayətini rədd etdi
Bakıxanov, Köhnə Günəşli, İmişli və Qubada ağacları kəsiblər
İlham Əliyev xristian icmasına məktub göndərib - MƏTN
"Bəs sizcə, kimlərə haqsızlıq oldu?" - Qənirə Ataşovadan nazirliyin siyahısına maraqlı reaksiya
"2000-ci ildə ailə qurub Rusiya vətəndaşlığı almışam və..." - Milyonluq məhkəmə işi
ABŞ Suriyadakı 8 bazadan 3-nü qapatdı - Hərbçilər geri çəkilir
Diplomatlar Şuşaya gediblər
Müğənni mollanın təklifinə "yox!" dedi
Məhkəmədə zərərçəkmiş şəxs Madat Babayanı tanıdı: "O, “sən türksən” deyib məni təpiklədi"
Xəzər dənizi geri çəkilir: ekspertlər həyəcan təbili çalır
"Praktik tibb faəliyyəti ilə məşğul ola bilməzlər" - Nazirlikdən "plastk cərrahlar"a sərt xəbərdarlıq
Əfsanəvi idmançı: "Onun yerində mən olsaydım, 20 il cəza alardım"
İran prezidenti Azərbaycana gəlir
İzmirdə FETÖ əməliyyatı: daha 10 nəfər saxlanılıb
Dövlət Vergi Xidməti sahibkarlara xəbərdarlıq edib
İlham Əliyev Mövlud Çavuşoğluya başsağlığı verib
Əməkdar artist xəstəxanaya yerləşdirilib