Bakı - Tel-Əviv əlaqələri: Azərbaycan bundan sonra necə hərəkət edəcək?

14-12-2017 [12:23]

Elxan ŞAHİNOĞLU,

"Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri, politoloq

***

ABŞ prezidenti Donald Trampın Qüdsü İsrailin paytaxtı kimi tanıması beynəlxalq aləmdə şok effekti yaratdı. Bu qərara ən kəskin reaksiya verənlərdən biri Türkiyə prezidenti Rəcəb Təyyub Ərdoğan oldu.

Türkiyə İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının hazırki sədri olduğundan Qüdslə bağlı təcili İstanbulda zirvə toplantısı çağırdı. Toplantıya Misir prezidenti və Səudiyyə Ərəbistanı kralı qatılmamışdı. Bunun iki səbəbi var idi.

Birincisi, Misir və Səudiyyə Ərəbistanı ilə Türkiyə arasındakı münasibətlərdə soyuqluq var. Ərdoğan Misirdə prezident Sisinin hakimiyyətə çevriliş yolu ilə gəlməsini tənqid etmişdi, Səudiyyə Ərəbistanı ilə Qətər arasındakı mübahisədə isə Dohanın tərəfini tutmuşdu.

İkincisi, Misir və Səudiyyə Ərəbistanı fələstinlilərə dəstək vermələrinə baxmayaraq, ABŞ-la sıx münasibətləri var. Ona görə də Misir və Səudiyyə Ərəbistanı Ərdoğanın Trampa qarşı platformasında yer almaq istəmədilər.

Ərdoğan İstanbul konfransında ilk dəfəydi ki, Donald Trampı kəskin tənqid edirdi.

Türkiyə prezidenti yekun mətbuat konfransında Trampın adını bir neçə dəfə çəkərək, onun Qüdsü İsrailin paytaxt kimi tanımasını sərt tənqid etdi. ABŞ-Türkiyə münasibətləri buna qədər də soyuq idi. Ancaq Ərdoğan Vaşinqtonun Suriyadakı silahlı kürdlərə verdiyi dəstəyə və Fətullah Güləni Türkiyəyə esktradisiya etmədiyinə görə tənqid etsə də, Trampın adını çəkməzdi. Trampın Qüds qərarından sonra Ərdoğan artıq ABŞ prezidentinin də adını mənfi mənada çəkməyə başladı. Ərdoğan Trampa müraciət edərək Qüdslə bağlı qərarını dəyişməyə çağırdı. Ancaq ABŞ prezidenti geri addım atmayacaq, bu, Vaşinqtonun prestijinə zərbə olardı. Bundan sonra Trampla Ərdoğan arasında münasibətlər də gərgin olacaq, onların yaxın zamanlarda görüşməsi ehtimalı azalıb.

Azərbaycan prezidenti İlham Əliyev də İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının toplantısına qatıldı. İlham Əliyev çıxışında Qüdsün İsrailin paytaxt kimi tanımasını yanlış qərar adlandırdı. Buna baxmayaraq, rəsmi Bakı Ankara kimi İsrailə qarşı sərt mövqedən çıxış etmək istəmir. İsrail Azərbaycana silah satan iki əsas ölkədən biridir. Azərbaycan bu bazarı itirmək istəmir. Üstəlik İsrail neftə olan tələbatının 40 faizini Azərbaycan nefti hesabına təmin edir.

Rəsmi Bakının mövqeyi belədir ki, BMT-nin İsrail-Fələstin münaqişəsiylə bağlı qətnamələri yerinə yetirilməlidir. Ancaq rəsmi Bakı İsraillə əlaqələrin kəsilməsi çağırışına qoşulmayacaq.

Digər tərəfdən İstanbulda Qüdslə bağlı toplantının keçirilməsi Azərbaycanın siyasi dairələrində və cəmiyətində belə bir sualı da aktuallaşdırdı: Qüdslə bağlı xüsusi toplantı keçirib Fələsitini dəstəkləyən İslam Əməkdaşlıq Təşkilatı BMT qətnamələrini yerinə yetirməyən Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal altında saxlamasıyla bağlı da xüsusi bir toplantı keçirə bilərmi?

İsrail Fələstinlə bağlı, Ermənistan isə Qarabağla bağlı BMT qətnamələrini yerinə yetirmir. Heç bir fərq yoxdur. Təsadüfi deyil ki, prezident İlham Əliyev İslam Əməkdaşlıq Təşkilatının İstanbul toplantısındakı çıxışında bir fikrini yenə təkrarladı: "Məscidləri dağıdan Ermənistan müsəlman dövlətlərinin dostu ola bilməz”.

Reallıqda isə müsəlman dövlətlərinin Ermənistanda səfirlikləri də var, müsəlman torpaqlarını işğal edən dövlətlə əməkdaşlıq da edirlər. Bu ikili standartlardır. Dünyada və müsəlman ölkələri arasında ikili standrtlar mövcud olduğuna görə də Azərbaycan bir neçə müsəlman ölkəsinin istəyi ilə İsraillə əməkdaşlığına son qoymayacaq.

Digər tərəfdən heç müsəlman ölkələrinin özləri arasında həmrəylik yoxdur. Səudiyyə Ərəbistanı ilə İran arasnda münasibətlərdə gərginlik hökm sürür, bir sıra müsəlman ölkəsində məzhəb müharibələri davam edir. Ona görə də müsəlman ölkələri arasında fərqli maraqlar mövcuddur.

Yekunda bu fərqli maraqlar islam aləminin ABŞ-a və İsrailə qarşı vahid cəbhə yaratmasına mane olur.

Digər xəbərlər

Min gündən sonra yanan “yaşıl işıq” - Əli Cabbarov yazır

Sosial yardım nə qədər artırılacaq? - Vüqar Bayramovdan təhlil

Trampın yeni komandası: daha bir ermənipərəst yer alacaq - Şahin Cəfərli yazır

"İllərin duz-çörəyini bir cüt məməyə qurban verənlər..." - Aqil Ələsgər yazır

Azərbaycanda ağsaqqallar institutunun yenidən, uğurlu təşkili zamanın tələbidir - Vahid Tağıyev yazır

Trampın seçimi: Bakı ilə İrəvanın sülh sazişi və "Orta dəhliz" layihəsi... - Elxan Şahinoğlu yazır

Bu gün Qarabağ, Zəngəzur tikinti meydançasını xatırladır, tikilir, qurulur... - İbrahim Cəfərov yazır

Tramp seçildi, Makron təşviş içindədir - Elxan Şahinoğlu yazır

ABŞ gizli bəndləri niyə sızdırdı? - Elxan Şahinoğlu yazır

"Bu biabırçılığa kimlər cavab verəcək?" - Osman Gündüz yazır

"Biz uğuru oynaşımızın hesabına qazanmadıq..." - Azər Həsrətdən sərt yazı

Nazirliyin axsaq siyasəti və ya 10 il geri qalan şöbə müdiri... - Fərid Şahbazlı yazır

SON XƏBƏRLƏR

15:32 25.11.2024

“Dayanıqlıllığın təmin edilməsində təşkilatların rolu” mövzusunda panel müzakirəsi keçirib - FOTOLAR

15:18 25.11.2024

Türkiyənin yeni 500 və 1000-lik əskinazları təqdim olunub - FOTOLAR

15:13 25.11.2024

“Sabah” baş məşqçi ilə vidalaşdı

15:09 25.11.2024

Azərbaycanda gender-əsaslı zorakılığa qarşı 16 günlük kampaniyaya start verilir

15:06 25.11.2024

Perinatal Mərkəzdə 7 uşağın ölümü... - Məhkəmə prosesi

14:55 25.11.2024

NATO-nun baş katibi: "Ərdoğanla görüşü səbirsizliklə gözləyirəm"

14:46 25.11.2024

Nazir və komitə sədrlərinin qəbul günləri açıqladı - CƏDVƏL

14:42 25.11.2024

TƏBİB-ə 4 zərbə: 303 minlik tender ləğv edilib

14:30 25.11.2024

Məktəbəqədər təhsil müəssisələrinə müdir axtarılır

14:22 25.11.2024

Prezident İlham Əliyev Gövhər Baxşəliyeva “Şöhrət” ordeni ilə təltif etdi - Sərəncam

14:12 25.11.2024

Bələdiyyələrlə bağlı əlavə qanunlar təsdiqləndi, yeni bələdiyyələr yaradıldı və... - SİYAHI (Yenilənib)

13:25 25.11.2024

Çində soyuq hava - Qarla bağlı əhaliyə xəbərdarlıq edilib

13:10 25.11.2024

Kənd Təsərrüfatı Nazirliyində yeni təyinat olub

13:01 25.11.2024

İnnovasiya və Rəqəmsal İnkişaf Agentliyində diqqətçəkən media reklamı: 1.8 milyon necə və kimlərə ayrılıb?

12:52 25.11.2024

Sabah yağış yağacaq

12:47 25.11.2024

Azərbaycan Ordusu ilə SEPAH bir arada: "Araz - 2024" birgə taktiki təlimi başlayıb - FOTOLAR

12:41 25.11.2024

5 SAATLIQ ƏYLƏNCƏ ÜÇÜN 60 MİN MANAT: içki, çeşidli yeməklər və... - Dövlət Agentliyi mina əvəzinə, hotel gəzir

12:33 25.11.2024

RƏİS VƏ BİZNESMENLƏRİN GİZLİ İŞBİRLİYİ İFŞA OLUNUB - Prokurorluq detalları açıqladı

12:25 25.11.2024

Fransada "Bert" fırtınası: 9 əyalətdə "həyat sönüb"

12:17 25.11.2024

Saytlara pul ayrılacaq - Müsabiqə

12:13 25.11.2024

İlham Əliyev Bosniya və Herseqovinanın rəhbərinə məktub göndərib - MƏTN

12:01 25.11.2024

MEDİA çap mediası subyektlərinə dəstək üçün müsabiqə elan edib - Şərtlər

11:49 25.11.2024

Daşqın və sel olacaq - Xəbərdarlıq

11:24 25.11.2024

"Kartdan karta" üsulu ilə işləyən daha 258 sahibkar cərimələnib

11:00 25.11.2024

Kiçik, orta, böyük qrant müsabiqələrinə layihələrin qəbulu başlayıb

10:53 25.11.2024

Bu ölkələrdən ölkəmizə ət məhsullarının idxalına məhdudiyyət qoyulub

10:49 25.11.2024

Sabiq icra başçısının qardaşına qarşı dələduzluq edən şəxslərdən xəbər var

10:37 25.11.2024

Gürcüstan prezident seçkilərinə hazırlaşır

10:22 25.11.2024

Estetik cərrah Ülviyyə İlyasovadan şikayət var - Səbəb + VİDEO

10:07 25.11.2024

Səadət Partiyasının sədri istefa verdi, yeni sədr seçildi - "Səhhətim vəzifəmi icra etməyə mane olurdu" - FOTOLAR

09:47 25.11.2024

Əli Əsədov qərar imzalayıb - Meşələrə vurulan ziyanla bağlı

09:29 25.11.2024

Prezidentdən Kəlbəcərlə bağlı paylaşım - VİDEO

09:18 25.11.2024

Film kimi qətliam: əvvəl ana, ana və bacısını güllələdi, sonra yeznəsi və... - Narkoman dəhşət saçdı (FOTOLAR)

09:10 25.11.2024

""Beşiktaş" kimi güclü komandaya qalib gəldiyimiz üçün çox qürurluyuq"

09:07 25.11.2024

Qəzzada məcburi köçkünlər su altında qalıb - Çadır şəhərciyində sel olub (FOTOLAR)

08:58 25.11.2024

Məktəblərdə dərslər başlayıb

00:20 25.11.2024

Əsgərlikdən yayınmaq üçün dietoloq yanında getdi - Sürətlə kökələn şəxs cəzalandırıldı

00:19 25.11.2024

Beyrut növbəti dəfə bombalanıb - Nəsrullahın köməkçisi öldürülüb?

00:06 25.11.2024

Pakistanda əşirətlər arasında silahlı toqquşma: 92 nəfər öldürülüb, 200-dən çox yaralı var - Döyüşlər hələ də gedir

00:03 25.11.2024

İsrail əsgərləri daha 12 fələstinlini həbs edib

00:03 25.11.2024

Bu gün Kəlbəcər Şəhəri Günüdür

00:02 25.11.2024

Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR

21:05 24.11.2024

Elçin Cavadovun "STEAM" və "Əməyin mühafizəsi və təhlükəsizliyi" adlı dərs vəsaitlərinin təqdimatı olub - VİDEO, FOTOLAR

18:08 24.11.2024

Ərdoğanla Putin arasında telefon danışığı olub

14:27 24.11.2024

Prezident İlham Əliyevdən paylaşım: “COP29 iqlim diplomatiyasında dönüş nöqtəsidir!”

10:38 24.11.2024

"Berbokun ittihamlar səsləndirməsi qəbuledilməz idi" - Hikmət Hacıyev

09:45 24.11.2024

Bakıda xanım tiktoker həbs olunub - 836 min manatlıq hədə-qorxu ittihamı ilə

09:01 24.11.2024

Bakıda COP29-un bağlanış plenar sessiyası... - 300 milyard təsdiqləndi + VİDEO (YENİLƏNİB)

00:20 24.11.2024

"Mənə bir də bu barədə sual verməyin" - Qurbanov

00:10 24.11.2024

4 uşaqlı qadının 3 uşaq atası ilə gizli görüşü ikisinin də sonu oldu - "Əl-ayaqları bağlanaraq çəkiclə öldürülüblər" (FOTO)

DAVAMINI OXU