İqtisadçıdan həyəcan təbili və ya Neft Fondundan büdcəyə köçürmələr...
02-10-2016 [14:47]
Tanınmış iqtisadçı ekspert Məhəmməd Talıblı özünün "Feysbuk" səhifəsində həyəcan təbili çalan status paylaşıb.
Mia.az həmin statusu oxucularına təqdim edir:
****
Növbəti ilin dövlət büdcəsinə Neft Fondundan (NF) götürülən vəsaitin məbləği 6,1 milyard manat olacaq. Bu məbləğ cari ilin dövlət büdcəsinə ediləcək transfer 7 milyard 615 milyon manatdan təxminən 1,5 milyard manat azdır.
Deməli, NF-dan dövlət büdcəsinə ediləcək transferin nisbətində 20 faiz azalma baş verəcək. Düzdür, bunu bəzi rəsmilər büdcənin neftsiz ayaq üstə durmasına hazırlıq və aslılığın azalmasının bir məqsədyönlü siyasəti kimi xarakterizə etmək istəyir. Amma mən, bununla razı ola bilmirəm.
Səbəbi izah etməyə çalışacam:
Əvvəla, nəzərə alaq ki, təxminən 16 mlrd. (15,995 mlrd.) büdcənin 6,1 mlrd.manatının büdcənin heç bir səmərli olmayan fiskal siyasəti hesabına təmin edilməsi az deyil. Çünki bu məbləğ büdcə gəlirlərinin 38,1 faizi deməkdir.
Bu isə o deməkdir ki, NF-suz dövlət büdcəsi özünün gəlirinin ən yaxşı halda yalnız 62 faizini təmin edə bilir. Bu isə kənar dəstək olmadan büdcə dayanıqlığı modelinə uyğun gəlmir.
İkincisi, əvvəlki illər ekskursiya etməyə gərək var. 2003-cü ildə dövlət büdcəsinə NF-dan cəmi 100 milyon manat səviyyəsində, 2008-ci ildə 3,8 milyard manat və nəhayət, 2014-cü ildə 9 milyard 337 milyon manat səviyyəsində transfer edilmişdi. 2001-ci ildən başlayaraq, ötən ilə qədər NF özünün gəlirlərinin 91 faizini dövlət büdcəsinə köçürməklə, onun kəsr risklərinin aradan qaldırılmasını kompensasiya edib.
Demək, növbəti ildəki məbləğ ötən illə müqayisədə azalma kimi görünsə də, amma NF-nun yenicə yarandığı vaxtlarla müqayisədə 60 dəfə böyük həcmdə vəsaitin köçürülməsinə nail olur və NF-nun gəlirlərinin büdcə vasitəsilə xərclənməsindən yararlana bilib.
Üçüncüsü, növbəti ildə NF-nun özünün gəlirlərinin azalması fonunda dövlət büdcəsinə köçürmələrdə də qənaət etməyə məcbur olacaq. Bu məqsədli olaraq transferlərin limitləşmə siyasətinin məntiqi davamı yox, NF-nun özünün gəlir mənbələrinin azalması ilə bağlıdır. Necə deyərlər, çoxdan çox verirdi, indi də azdan az verəcək.
Başqa sözlə, NF-u əvvəlki illərdə dövlət büdcəsinin "təhlükəsizlik yastığı” idisə, indi onun özünün qəza keçirdiyindən "havası” boşalıb.
SON XƏBƏRLƏR
Husilər: "İsrailin Səna hava limanını bombaladı"
Oleq Bakinski azadlığa buraxıldı - Məhkəmə zalından
Sahibə Qafarova Federal Milli Şurasının sədri ilə görüşüb
DEPUTAT MOSKVADA BAŞINA AÇILAN "OYUN"DAN DANIŞDI: "Bu, təbii ki, münasibətlərə kölgə salır" - MÜSAHİBƏ
Elman Nəsirov, Abbas Əliyev və Abdin Fərzəliyev... - Deputatın Moskvaya buraxılmamasının pərdəarxası... (TƏHLİL)
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Xanlar Vəliyevin oğlu 14 milyonluq binanı aldı - Elşən Vəliyev hazırda təhvil-təslim aparır
Qəzzada dhaa 48 nəfər öldürülüb
Prezident İlham Əliyev yeni fərman imzalayıb
Bu məhkəmələrə sədr və müavinlər təyin olunub - SİYAHI
Rəsmi Moskvadan neflə bağlı mesaj: "Bu, siyasi prosesdir"
Putinin sözçüsü Brazilyaya yox dedi: "ABŞ-la danışıqlar davam edir"
Nemət Pənahlının maşını özündən xəbərsiz satılıb: "Adama sual verirəm ki, bazarda 26 min manata belə maşın var?"
Baş nazir Sarıcalı kəndində olub
Ruben Vardanyanın məhkəməsi: zərərçəkmiş şəxslər dindirilir
Hikmət Hacıyev İran XİN rəsmisi ilə müzakirə aparıb - FOTO
Fridrix Merz baş nazir seçilə bilməyib - Cəmi 9 səs çatmayıb
Belarus Baş naziri Füzuliyə gedib
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Saytlara pul ayrılacaq - Müsabiqə elan olundu
Prezident İlham Əliyev Aleksandr Turçini qəbul edib - FOTOLAR
Kazim Hüseynəliyev nazir təyin edilib
AMİP daxilində nə baş verir? - İclasda gərginlik yaranıb
Belarusun Baş naziri Fəxri xiyabanı ziyarət edib - FOTOLAR
9 illik növbəti imtahanlar keçiriləcək
Unun qiyməti sabit qalıb
Azercell və ADA Universiteti Fondunun tərəfdaşlığı çərçivəsində “TechFront” akademiya-sənaye görüşü keçirildi - FOTOLAR
Naxçıvan məkltəbləri ilə bağlı tender ləğv edilib
Ölkə başçısı: "Bunu ilk dəfə deyirəm: Maradonanı öldürdülər"
Pentaqon "kiçilir": dörd ulduzlu generalların sayı azaldılacaq, qərargahların çoxu isə...
Türkiyənin 7 şəhərində İŞİD-ə qarşı əməliyyat - Saxlanılanlar var
Sumqayıtda top mərmisi tapılıb
Samirə Allahverdiyeva İdman TV-nin direktor müavini təyin olunub
Yaponiyanın 44 illik problemi: uşaq sayı azalır
Aİ-dən İsrailə çağırış: "Qəzzaya hücumları genişləndirməyin"
İstanbulda dəhşətli qətl: keçmiş arvadını qaçırmaq istədi, müqavimət gördükdə isə... - FOTOLAR
Trampın təyin etdiyi yeni səfir Ankaraya gəldi - Keçmiş şirkət rəhbəri jurnalistləri türkcə salamlayıb
Partiya sədri və qızını təhdid edən şəxs tutulub - “Bu film qəbiristanlıqda səninlə bitəcək”
Çempionlar Liqası: “İnter” bu gecə “Barselona”nı devirə biləcəkmi?
Meksika prezidenti: "ABŞ hərbçiləri ölkəmizə yeridilə bilməz"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR