Somali - Azərbaycan əməkdaşlığı nə vəd edir? - TƏHLİL
13-02-2025 [17:20]
Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud fevralın 11-də Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. Fevralın 12-də prezidentlərin öncə təkbətək, sonra isə geniş tərkibdə görüşü olub.
Somali prezidentinin Azərbaycana səfəri indiki məqamda diqqət çəkir. Əvvəlcə deyim ki, Somali Afrika qitəsinin ən kasıb, destabilizasiya olunmuş ölkələrindən idi. Bundan başqa, ölkənin Somalilənd adlı münaqişəsi və Puntland adlı muxtar ərazisi var.
Somali xüsusilə yuxarıda qeyd etdiyim problemlərlə mübarizə üçün Türkiyədən dəstək almağa başlayıb. Türkiyə 2017-ci ildə paytaxt Moqadişuda özünün xarici ölkədəki ən böyük hərbi bazasını açıb. Bundan sonra Somali ordusu və polisi üçün təlim keçib.
Ankara bu illər ərzində məktəblər, xəstəxanalar və infrastruktur da inşa edib və somalililərin Türkiyədə təhsil alması üçün təqaüdlər ayırıb. Lakin Ankaranın Somaliyə ən böyük dəstəyi bir müddət öncə Efiopiya və Somali arasında imzalanan sazişdir. Ankara uzun illərdir münaqişə içərisində olan tərəfləri bir araya gətirərək tarixi missiyanı gerçəkləşdirdi.
Azərbaycan Suriyada olduğu kimi, Türkiyənin Somalidəki fəaliyyətini də yaxından izləyir, dəstəkləyir. Ümumiyyətlə, Bakı “yeni müttəfiqlər, yeni əməkdaşlıqlar” konsepsiyası üzrə hərəkət edir. Bu, xarici siyasətimizdə yeni yanaşmadır.
Azərbaycan Türkiyənin yaratdığı təhlükəsiz Somaliyə investisiya ayırıb, dirçəlməsinə dəstək verə bilər. Həmçinin Türkiyədə olduğu kimi, somalili gənclərin ölkəmizdə təhsil alması mümkündür: Azərbaycan universitetlərində, xüsusilə Qarabağ Universitetində pulsuz ya da təqaüdlə təhsil alması mühüm strateji addım hesab edilər. Azərbaycan neft və qaz sahəsində ixtisaslı kadrlara malikdir və Somali Bakının bu sahədəki təcrübəsindən faydalana bilər.
Somalini Azərbaycana yaxınlaşdıran ən önəmli faktor isə hərbi-strateji məsələlərdir. Somali Azərbaycan kimi uzun illər münaqişədən əziyyət çəkir. Ölkənin şimalında Somalilənd adlı təktərəfli müstəqillik elan edən qondarma qurum var. Daxili sabitliyin təmin edilməməsi bu münaqişənin həllini gecikdirirdi. Prezident Hasan Şeyx Mahmudun Türkiyə ilə hərbi sahədə əməkdaşlığı rəsmi Moqadişunun gələcəkdə həm də ərazi bütövlüyünü hərbi yolla təmin etməsini aktuallaşdırır.
Hazırda Azərbaycan ordusu ilə yanaşı, Somali ordusunun da Türkiyə modelinə uyğunlaşdırıldığını deyə bilərik. Xüsusilə bu iki ölkə Türkiyənin məşhur “Bordo Bereli” təlimlərini keçir. Azərbaycan ordusu bu təcrübəni döyüş meydanında tətbiq edən və zəfər qazanan bir qüvvədir. Xüsusilə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi, Şuşa əməliyyatı, lokal xarakterli antiterror tədbirləri kimi uğurlar buna misal ola bilər.
Somali Azərbaycanın real döyüş və qələbə təcrübəsini öyrənərək gələcəkdə tətbiq edə bilər. Xüsusilə Şuşa əməliyyatının öyrənilməsi prioritet ola bilər.
Bütün bunlarla yanaşı, rəsmi Bakı Somalinin strateji önəmini yaxşı bilir. Misal üçün dəniz təhlili və məsləhət xidmətləri göstərən Lloyd’s List-ə görə, qlobal ticarətin təxminən yüzdə 12-ni təşkil edən, ildə 1 trilyon dolları aşan mallar Ədən körfəzindən, Somali sahilləri boyunca və Süveyş kanalından keçir. Bakının gələcək qlobal layihələri həm də bu regionda yerləşir. Azərbaycan həm də buna görə Somali ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
BMT Suriya prezidenti ilə DİN başçısı haqqında sanksiyaları ləğv etdi - ABŞ-ın istəyi ilə
"Fənərbağça" ilə oyunda qırmızı kart alan Orkun Kökçü açıqlama yaydı: "Əlimdən gələni edəcəyəm"
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"İlham Əliyevdən üstün ordusu olduğu halda, niyə davam etmədiyini soruşdum, dedi ki..."
Həsən Şaş: ""Qalatasaray" 4 komandadan başqa hər kəsi məğlub edər"
Türkiyənin "Fəlakət bölgəsi" elan edilən rayonu yenə silkələnib
Leroy Sane Almaniya milli komandasına dəvət aldı - SİYAHI
Azərbaycanda bu xanım nazir ola bilər - FOTO
Tibbi yardım təlimləri keçirilib - FOTO
Lionel Messi: "İnanılmaz bir şəhərdə yaşayıram və..."
Ziraat Türkiyə Kuboku: 4-cü turun püşkü atıldı - Qarşılaşmalar
Ərinin sifətinə 3 litr qaynar yağ töküb öldürən qadın: "Uşağın yanında məni zorladı"
Ceyhun Bayramov NATO nümayəndə heyətini qəbul edib
Əməkdar artist Vahid Əliyev vəfat edib
"Beşiktaş" "Antalyaspor" matçına hazırlaşır
Futbol üzrə millimiz Bakıda 2 oyun keçirəcək - Ayxan Abbasovun milli ilə yeni sınağı var
Masazırda gölü qurudulur: evlər hansı sənədlə tikilir? - VİDEO
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank 5 günlük məzənnəni açıqladı
Prezidentin köməkçisi: "44" bədii filminin çəkilişləri uğurla başa çatıb" - FOTOLAR
Nazir Teymur Musayevə ağır itki üz verib
Dövlət Agentliyinə əlavə xidmət sahələri verildi - Fərman
DAHA BİR QURUM YARADILDI - Fərman
“Tarqovı”da 19 yaşlı oğlan öldürülüb - Əmisi saxlanılıb
Azercell və Müdafiə Nazirliyi arasında əməkdaşlıq memorandumu imzalandı - “Əsgərcell”
Tural Güləhmədov müşavir təyin edilib
Məşhur müğənni və aktrisalara qarşı narkotik ittihamı - 7 nəfərlə bağlı araşdırma dayandı
İsrail Livanın cənubunu bombalayıb
Rabitə naziri nömrələrlə bağlı yeni qərar imzaladı - CƏDVƏL
"Eurohome"un arxasında da kim dayanıb? - Sahibkardan ilginc iddia
Nəsimi rayonunda Zəfər günü ərəfəsində sərgi təşkil olunub - FOTOLAR
“Nar”dan ikinci avtomobil uduldu - həyəcan artır!
HƏMAS daha bir israilli girovun cəsədini "Qırmızı Xaç"a təhvil verib
"Horadiz–Cəbrayıl-Zəngilan–Ağbənd avtomobil yolu istifadəyə verildikdən sonra ödənişli olacaq"
"Tərtər işi": general-mayorun şikayəti təmin edilmədi
NAZİR ÖZÜNƏ DAHA BİR MÜŞAVİR GÖTÜRDÜ - Əsasnamələrdə mövcud olmayan yeni post sahiblərinin maaşı 3700 manatdan başlayır
Zahid Oruc Qətər rəsmiləri ilə görüşüb - FOTO
HAZIRLIQ KURSU RƏHBƏRİNDƏN ŞOK ƏMƏL: 11 abutiriyentin üzərinə xüsusi cihaz quraşdırıblar...
KTN-nin vəzifəli şəxslərinə cinayət işi açıldı - 3 maddə ilə
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
Media subyektləri üçün vergi güzəştləti bu tarixədək uzadılacaq