Somali - Azərbaycan əməkdaşlığı nə vəd edir? - TƏHLİL
13-02-2025 [17:20]
Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud fevralın 11-də Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. Fevralın 12-də prezidentlərin öncə təkbətək, sonra isə geniş tərkibdə görüşü olub.
Somali prezidentinin Azərbaycana səfəri indiki məqamda diqqət çəkir. Əvvəlcə deyim ki, Somali Afrika qitəsinin ən kasıb, destabilizasiya olunmuş ölkələrindən idi. Bundan başqa, ölkənin Somalilənd adlı münaqişəsi və Puntland adlı muxtar ərazisi var.
Somali xüsusilə yuxarıda qeyd etdiyim problemlərlə mübarizə üçün Türkiyədən dəstək almağa başlayıb. Türkiyə 2017-ci ildə paytaxt Moqadişuda özünün xarici ölkədəki ən böyük hərbi bazasını açıb. Bundan sonra Somali ordusu və polisi üçün təlim keçib.
Ankara bu illər ərzində məktəblər, xəstəxanalar və infrastruktur da inşa edib və somalililərin Türkiyədə təhsil alması üçün təqaüdlər ayırıb. Lakin Ankaranın Somaliyə ən böyük dəstəyi bir müddət öncə Efiopiya və Somali arasında imzalanan sazişdir. Ankara uzun illərdir münaqişə içərisində olan tərəfləri bir araya gətirərək tarixi missiyanı gerçəkləşdirdi.
Azərbaycan Suriyada olduğu kimi, Türkiyənin Somalidəki fəaliyyətini də yaxından izləyir, dəstəkləyir. Ümumiyyətlə, Bakı “yeni müttəfiqlər, yeni əməkdaşlıqlar” konsepsiyası üzrə hərəkət edir. Bu, xarici siyasətimizdə yeni yanaşmadır.
Azərbaycan Türkiyənin yaratdığı təhlükəsiz Somaliyə investisiya ayırıb, dirçəlməsinə dəstək verə bilər. Həmçinin Türkiyədə olduğu kimi, somalili gənclərin ölkəmizdə təhsil alması mümkündür: Azərbaycan universitetlərində, xüsusilə Qarabağ Universitetində pulsuz ya da təqaüdlə təhsil alması mühüm strateji addım hesab edilər. Azərbaycan neft və qaz sahəsində ixtisaslı kadrlara malikdir və Somali Bakının bu sahədəki təcrübəsindən faydalana bilər.
Somalini Azərbaycana yaxınlaşdıran ən önəmli faktor isə hərbi-strateji məsələlərdir. Somali Azərbaycan kimi uzun illər münaqişədən əziyyət çəkir. Ölkənin şimalında Somalilənd adlı təktərəfli müstəqillik elan edən qondarma qurum var. Daxili sabitliyin təmin edilməməsi bu münaqişənin həllini gecikdirirdi. Prezident Hasan Şeyx Mahmudun Türkiyə ilə hərbi sahədə əməkdaşlığı rəsmi Moqadişunun gələcəkdə həm də ərazi bütövlüyünü hərbi yolla təmin etməsini aktuallaşdırır.
Hazırda Azərbaycan ordusu ilə yanaşı, Somali ordusunun da Türkiyə modelinə uyğunlaşdırıldığını deyə bilərik. Xüsusilə bu iki ölkə Türkiyənin məşhur “Bordo Bereli” təlimlərini keçir. Azərbaycan ordusu bu təcrübəni döyüş meydanında tətbiq edən və zəfər qazanan bir qüvvədir. Xüsusilə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi, Şuşa əməliyyatı, lokal xarakterli antiterror tədbirləri kimi uğurlar buna misal ola bilər.
Somali Azərbaycanın real döyüş və qələbə təcrübəsini öyrənərək gələcəkdə tətbiq edə bilər. Xüsusilə Şuşa əməliyyatının öyrənilməsi prioritet ola bilər.
Bütün bunlarla yanaşı, rəsmi Bakı Somalinin strateji önəmini yaxşı bilir. Misal üçün dəniz təhlili və məsləhət xidmətləri göstərən Lloyd’s List-ə görə, qlobal ticarətin təxminən yüzdə 12-ni təşkil edən, ildə 1 trilyon dolları aşan mallar Ədən körfəzindən, Somali sahilləri boyunca və Süveyş kanalından keçir. Bakının gələcək qlobal layihələri həm də bu regionda yerləşir. Azərbaycan həm də buna görə Somali ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır.
Turan Rzayev
MİA.AZ
"Qarabağ"ın futbolçusu: ""Benfika"nı yaxşı təhlil etmişik"
“Bakcell” Bilik Günü münasibətilə Müasir Təhsil Kompleksinin şagirdləri ilə görüşdü - FOTOLAR
ƏRDOĞAN QƏTƏRDƏN İSRAİLƏ GÖZDAĞI VERDİ: "Sizi durdurmağa gücümüz var" - Türkiyə lideri müsəlman ölkələrə təklif verdi (VİDEO)
Nəsimi rayonunun orta məktəblərində “15 sentyabr - Bilik günü" qeyd olundu - FOTOLAR
Daha bir ölkə Rusiyaya nota verdi
Tramp FED rəhbərinə ləqəb qoşub
Bilik günü: 288 nömrəli məktəbdə "birinci"lərin duyğuları - VİDEO
Xalq artistinin nəşi Azərbaycana gətiriləcək
Azərbaycan, Qazaxıstan, Qətər, Özbəkistan, Pakistan və Türkiyə xüsusi təyinatlılarını bir arada - VİDEO
Şuşada külli miqdarda silah-sursat aşkarlanıb - DTX, DİN və ANAMA birgə məlumat yaydı
Prezident İlham Əliyev Türkiyə Baş Qərargah rəisini qəbul edib - Nələr müzakirə olunub?
PAYIZ “ULDUZ”U GÖRÜŞÜNÜZƏ GƏLDİ
Bakıda və rayonlarda leysan yağacaq - Xəbərdarlıq
"Qarabağ" və "Neftçi"nin oyunlarını FIFA referiləri idarə edəcək
Baş nazir İsraili beynəlxalq yarışlardan kənarlaşdırmağa çağırıb
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
İcra başçısının sabiq müavininə ağır ittiham var
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamı həbs olundu - Ofislər, avtomobil qarajı üzərinə həbs qoyulub və... (Yenilənib)
Əməkdar müəllimin I sinifə qədəm basan nəvəsi: "Elə ilk dərs günü o, bizi bir ana, bir müəllim..." - FOTOLAR
İlham Əliyev Qarabağdan mesajlar verir - TƏHLİL
AYNA rəhbəri ABŞ-da gizlənən İlqar Hacıyevin milyonluq villasını alır: dənizə mənzərə + FOTOLAR
Əli Əsədov sərəncam imzalayıb
Prezident Qarabağda 4 kəndin sakinləri ilə görüşdü: "Qarabağ bölgəsinin sakinləri ən gözəl şəraitə layiqdir" + FOTOLAR (YENİLƏNİB)
Həkim Azər Maqsudovun məhkəməsi qapalı keçiriləcək
APARAT RƏHBƏRİ VƏZİFƏDƏN GETDİ: Nazir oktyabrda yola salınacaq? - GİN-də nə baş verir?
Zeynəb Xanlarovanın nəvəsinin toyu olacaq
Qəzzada 25 fələstinli həlak olub
İordan çayının qərb sahilində əməliyyat: 11 tələbə həbs edildi
Emin Cəfərov UEFA-dan təyinat alıb
Bakıda ermənilərin məhkəməsi: Kərkicahan sakinlərinin öldürülməsi ilə bağlı sənədlər elan olunub
Şimali Koreya: "Bizim nüvə dövlət statusumuz geridönməzdir"
Türkiyənin 17 şəhərində FETÖ əməliyyatı: saxlanılanlar var
CHP-nin qurultaylarının ləğvi tələbi - Məhkəmə təxirə salınıb
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
CHP funksioneri həbs olunub - AKP-yə keçən bələdiyyə üzvünə görə
"Əvvəl Tanrıdan bir ər istəyirsiniz, sonra ərdən..."
Bloger Məhəmməd Mirzəliyə qiyabi hökm oxunub - 6 il 6 ay həbs cəzası
Elxan Məmmədov nazir təyin olunacaq? - Maraqlı iddia yayıldı
Paşinyan: “Bizim əməllərimiz nəticəsində 150 ildən sonra da Ermənistan dövlət olacaq”
48 işçi işinə bərpa olunub
İlham Əliyev Xocalıda daha iki kəndə baş çəkib - FOTOLAR (Yenilənib)
Pirəkəşkül və Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
Emmy mükafatı qazanan yəhudi aktrisa: "Fələstinə azadlıq..."
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib