Somali - Azərbaycan əməkdaşlığı nə vəd edir? - TƏHLİL
13-02-2025 [17:20]
Somali Federativ Respublikasının Prezidenti Hasan Şeyx Mahmud fevralın 11-də Azərbaycana rəsmi səfərə gəlib. Fevralın 12-də prezidentlərin öncə təkbətək, sonra isə geniş tərkibdə görüşü olub.
Somali prezidentinin Azərbaycana səfəri indiki məqamda diqqət çəkir. Əvvəlcə deyim ki, Somali Afrika qitəsinin ən kasıb, destabilizasiya olunmuş ölkələrindən idi. Bundan başqa, ölkənin Somalilənd adlı münaqişəsi və Puntland adlı muxtar ərazisi var.
Somali xüsusilə yuxarıda qeyd etdiyim problemlərlə mübarizə üçün Türkiyədən dəstək almağa başlayıb. Türkiyə 2017-ci ildə paytaxt Moqadişuda özünün xarici ölkədəki ən böyük hərbi bazasını açıb. Bundan sonra Somali ordusu və polisi üçün təlim keçib.
Ankara bu illər ərzində məktəblər, xəstəxanalar və infrastruktur da inşa edib və somalililərin Türkiyədə təhsil alması üçün təqaüdlər ayırıb. Lakin Ankaranın Somaliyə ən böyük dəstəyi bir müddət öncə Efiopiya və Somali arasında imzalanan sazişdir. Ankara uzun illərdir münaqişə içərisində olan tərəfləri bir araya gətirərək tarixi missiyanı gerçəkləşdirdi.
Azərbaycan Suriyada olduğu kimi, Türkiyənin Somalidəki fəaliyyətini də yaxından izləyir, dəstəkləyir. Ümumiyyətlə, Bakı “yeni müttəfiqlər, yeni əməkdaşlıqlar” konsepsiyası üzrə hərəkət edir. Bu, xarici siyasətimizdə yeni yanaşmadır.
Azərbaycan Türkiyənin yaratdığı təhlükəsiz Somaliyə investisiya ayırıb, dirçəlməsinə dəstək verə bilər. Həmçinin Türkiyədə olduğu kimi, somalili gənclərin ölkəmizdə təhsil alması mümkündür: Azərbaycan universitetlərində, xüsusilə Qarabağ Universitetində pulsuz ya da təqaüdlə təhsil alması mühüm strateji addım hesab edilər. Azərbaycan neft və qaz sahəsində ixtisaslı kadrlara malikdir və Somali Bakının bu sahədəki təcrübəsindən faydalana bilər.
Somalini Azərbaycana yaxınlaşdıran ən önəmli faktor isə hərbi-strateji məsələlərdir. Somali Azərbaycan kimi uzun illər münaqişədən əziyyət çəkir. Ölkənin şimalında Somalilənd adlı təktərəfli müstəqillik elan edən qondarma qurum var. Daxili sabitliyin təmin edilməməsi bu münaqişənin həllini gecikdirirdi. Prezident Hasan Şeyx Mahmudun Türkiyə ilə hərbi sahədə əməkdaşlığı rəsmi Moqadişunun gələcəkdə həm də ərazi bütövlüyünü hərbi yolla təmin etməsini aktuallaşdırır.
Hazırda Azərbaycan ordusu ilə yanaşı, Somali ordusunun da Türkiyə modelinə uyğunlaşdırıldığını deyə bilərik. Xüsusilə bu iki ölkə Türkiyənin məşhur “Bordo Bereli” təlimlərini keçir. Azərbaycan ordusu bu təcrübəni döyüş meydanında tətbiq edən və zəfər qazanan bir qüvvədir. Xüsusilə 44 günlük İkinci Qarabağ müharibəsi, Şuşa əməliyyatı, lokal xarakterli antiterror tədbirləri kimi uğurlar buna misal ola bilər.
Somali Azərbaycanın real döyüş və qələbə təcrübəsini öyrənərək gələcəkdə tətbiq edə bilər. Xüsusilə Şuşa əməliyyatının öyrənilməsi prioritet ola bilər.
Bütün bunlarla yanaşı, rəsmi Bakı Somalinin strateji önəmini yaxşı bilir. Misal üçün dəniz təhlili və məsləhət xidmətləri göstərən Lloyd’s List-ə görə, qlobal ticarətin təxminən yüzdə 12-ni təşkil edən, ildə 1 trilyon dolları aşan mallar Ədən körfəzindən, Somali sahilləri boyunca və Süveyş kanalından keçir. Bakının gələcək qlobal layihələri həm də bu regionda yerləşir. Azərbaycan həm də buna görə Somali ilə əməkdaşlıqda maraqlıdır.
Turan Rzayev
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Xudat şəhərində su boruları vaxtında təmizlənmir, əhaliyə çirkli su verilir - VİDEO
"Turan" yeni formatda geri qayıdır: "İndiyə qədər təxminən ildə 140 min abunəçidən ödəniş yığırdıq" - Mehman Əliyevdən açıqlamalar
Iki şirkətin lisenziyalarına xitam verilib
Rusiyada güclü zələzlə olub - 5,7 maqnitudada
Aİ Şurasının Prezidenti Zelenski ilə görüşdə: "Siznlə bir yerd'yik"
Sübhan Talıblı: "Ermənilərin tarixi reallıqlarla barışmaqdan başqa çarələri yoxdur"
Azərbaycan Ermənistan arasında növbəöti razılıq əldə olunub - Şahin Mustafayevlə Qriqoryan müzakirə aparıblar
TFF qərar verdi - Bundan sonra oyunu yarımçıq tərk edən komandaları daha ağır cəza gözləyəcək
Erməniəsilli şəxslər yenidən hakim qarşısında - Məhkəmə prosesi
"Bavariya" Camal Musiala ilə müqavilənin müddətini uzadıb
Ceyranbatan gölünə kanalizasiya suyu axıdılır? - Şok görüntüyə rəsmi reaksiya + VİDEO
UEFA Gənclər Liqası: "Trabzonspor"un rəqibi bəlli oldu
"Bakı Metropoliteni"nin böyük məbləğdə borcu yaranıb
İlham Əliyev Suriya prezidentinə məktub göndərdi: "Bu mühüm keçid dövründə lazımi dəstək və yardım göstərməyə hazırıq"
İraqda bir şəhərdə türk dili rəsmi dil oldu - Açıqlama
Dövlət Xidmətində hərrac: “BMW 740” 21 400 manata satılıb
Rektor İradə Xəlilova istefa verib
İrəvan ermənilərin Qarabağa qayıtmasını istəmir, çünki... - TƏHLİL
Şamaxıda 50 yaşlı kişi dəm qazından boğulub
Bakıya ayın sonunda qar yağacaq
Ərdoğandan növbədənkənar seçki tələbinə reakisya: "Bunlar yatıb-durur, seçki deyir...."
Selçuk İnan: "Bu oyundan qələbə ilə ayrılmaq istəyirik"
Rəssam Mirzə Qədim İrəvaninin 200 illiyi qeyd ediləcək - Sərəncam
Azərbaycan Premyer Liqasında növbəti turun təyinatları açqılanıb
Onlar parlamentin ən yaşlı deputatlarıdır - SİYAHI
HƏMAS: "Üç israilli girovu sabah azad edəcəyik"
Kamran Əliyev vətəndaşları qəbul edib - FOTO
Keçmiş səfirimiz İngiltərədə həbs olunub - Qadınlara sataşan Rəfael İbrahimov kimdir? (YENİLƏNİB)
Ürəyindən əməliyyat olunan Baxçalı evə biuraxılıb
GDU-nun “ÜTF və Texnologiya" Kafedrasında "Təhsildə yeni metod - STEAM” mövzusuna elmi seminar keçirilib - FOTOLAR
“Medera Hospital” MMC, “Abbasoğlu İnşaat”, “Yol Tikintiservis”.. - Bu şirkətlər cəzalandırılıb
PA rəhbəri yeni sədri kollektivə təqdim edib - FOTOLAR
Zelenski: "Rusiya Çernobıl Atom Elektrik Stansiyasına hücum edib"
Daha 18 yaşlı gənclər silah ala bilməyəcək - Yaş həddi qalxır
TRAMP VƏ KOMANDASI NİYƏ U DÖNÜŞÜ EDİR? - Ukrayna məsləsi ilə bağlı əvvəlki sözlər təkzib edilir, Moskvaya yönəlik sərt üslub başlayıb
Məhkəmə Trampın daha bir qərarının icrasını dayandırdı - Vətəndaşlığın qadağan olunması ilə bağlı
BDU Adəm Məmmədovu müəllimlikdən uzaqlaşdırıb?
Sabah hava necə olacaq? - Proqnoz
İsrail ordusu Nablus şəhərinə basqın edib, şiddətli döyüş gedib - 6 saat sonra isə...
Bakıda klinikanın fəaliyyəti dayandırılıb - Nazirlikdən açıqlama
Türkiyə ordusu İraq və Suriyada yeni əməliyyat keçirib - 7 PKK üzvü zərərsizləşdirilib
Türkiyə Konsulluğunun qarşısında Quran yandıran şəxs döyüldü - FOTO