Dünya düzəni dəyişir? - Elxan Şahinoğlu yazır
29-03-2023 [11:11]
Elxan Şahinoğlu
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir.
Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür.
Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində, bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib.
Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir.
Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
48 işçi işinə bərpa olunub
İlham Əliyev Xocalıda daha iki kəndə baş çəkib - FOTOLAR (Yenilənib)
Pirəkəşkül və Ağdərədə yararsız döyüş sursatları məhv ediləcək
Emmy mükafatı qazanan yəhudi aktrisa: "Fələstinə azadlıq..."
Rusiyada azərbaycanlı İjevsk Şəhər Dumasının deputatı seçilib
Sabirabad sakini öldürülüb
Prezident Xocalının Daşbulaq kəndində tut bağında - FOTOLAR
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Seyidbəyli kəndində - FOTOLAR
İsrail ordusu BMT-yə aid binaları vurub - Qəzzada
Əhməd Şara: "İsraillə danışıqlar aparırıq, əgər parçalanma olarsa, bu, Türkiyə və İraqa..." - "İrana qapını qapatmamışıq"
Tramp növbəti dəfə Venesuelanı təhdid edib
22 yaşlı futbolçu "Qalatasaray" klubunun təklifini rədd etdi
Bu gün Azərbaycanda Bilik Günü qeyd olunur
KƏLBƏCƏRƏ DAHA 139 NƏFƏR KÖÇÜRÜLÜB
Xəzər dənizində zəlzələ olub
Qəzzada aclıq: 3 nəfər də ölüb
Qurban Qurbanovun Elxan Məmmədovu toya dəvəti müzakirə yaradıb - Stulun biri 400 manat olub? + FOTO
Türk futbolçunun sevgilisi məşhur model imiş - FOTOLAR
Yəməndən İsrailə PUA hücumu: Ramon hava limanını bağlanıb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Xankəndidə erməni təxribatı: erməni əsilli sakin polisə silahlı müqavimət göstərib, yaralanan var (ANBAAN VİDEO) - YENİLƏNİB
İlham Əliyev Xocavənd sakinləri ilə bir arada: "Heç kim bizim qabağımızda dura bilməz" (FOTOLAR)
Qarabağ Universitetinin Klinikası və tədris korpusunun açılışı oldu - Prezident tədbirdə + FOTOLLAR
Könül Mehdiyeva UEFA-dan növbəti təyinat alıb
İlham Əliyev Xocalı rayonunun Şuşakənd kəndinə gedib - FOTOLAR
Prezident Qırmızı Bazar qəsəbəsində - FOTOLAR
Prezident İlham Əliyev Sos kəndində olub - FOTOLAR
İLHAM ƏLİYEV HADRUTDA: Prezident sakinin evinə baş çəkdi, məscidin açılış oldu - FOTOLAR (Yenilənib)
Prezident İlham Əliyev Füzulidə - FOTOLAR
Sabah yağış yağacaq
Türk Dünyası Sığorta Birliyi Şuşada: yeni sənəd imzalanıb (YENLƏNİB)
Şəmkirdə qəza: iki nəfər ölüb (Yenilənib)
Ceyhun Bayramov Qətərə gedib
Qalmaqal yaradan aparıcı jurnalistikadan getdi: "Bu, mənə bir daha sübut etdi ki..."
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
"Turan Tovuz" "Qəbələ"yə qalib gəldi
20 marşrutun hərəkət sxemi dəyişdirilir - SİYAHI
Zakir Həsənov: "Xəbər məni hədsiz kədərləndirdi"
Yeni dərs ilimiz mübarək! - Vahid Tağıyev yazır
Xocalıda daha bir ilk - Daşbulaq kəndinə 13 ailə köçürülüb
Hacı Murad Yagizarovun vəfatı ilə bağlı nekroloq yayılıb
Bakıda dələduzlar saxlanılıb
Sabah Bakıda intensiv yağış yağacaq - Xəbərdarlıq
Musa Qurbanlının toy məclisi: şənlik bitdi, söz-söhbət bitmədi - "Toyda musiqinin olmaması hansı dinin və hansı millətin adətidir?"
"Vüsal 300" kimi tanınan iş adamına cinayət işi açılıb - Ofislər, avtomobil qarajı üzərinə həbs qoyulub və...
Bakıda tikinti şirkətinin rəhbəri axtarışa verildi
6 ölkənin xüsusi təyinatlı qüvvələri Azərbaycanda: birgə təlim...