Dünya düzəni dəyişir? - Elxan Şahinoğlu yazır
29-03-2023 [11:11]
Elxan Şahinoğlu
“Atlas” Araşdırmalar Mərkəzinin rəhbəri
***
Çin lideri Tsi Cinpinin martın 20-də Rusiyaya iki günlük səfəri və Kreml sahibi Vladimir Putinlə müzakirələri dünya mətbuatında hələ də müzakirə predmetidir.
Yanaşmalar müxtəlifdir. Bir qisim düşünür ki, Rusiya Çinlə Qərbə qarşı birgə mübarizə aparacaqlar. Digərləri isə hesab edir ki, Çinlə Rusiyanı yalnız anti-Qərb siyasəti birləşdirir, bu iki ölkənin milli və təhlükəsizlik maraqları üst-üstə düşmür.
Bunda həqiqət ondan ibarətdir ki, Pekin Rusiyanın Ukraynaya qarşı işğlaçı müharibəsini pisləməsə də, bunu təqdir də etmir. Digər tərəfdən Pekini Rusiya rəsmilərinin “nüvə silahından istifadə edə bilərik” kimi açıqlamaları narahat edir.
Rusiya prezidenti Vladimir Putinin Belarusda nüvə başlıqlı raketlər yerləşdirəcəyi açıqlaması da Pekində narahatlıqla qarşılanıb. Buna baxmayaraq, Vaşinqtonun Rusiya ilə yanaşı Çinə qarşı da sərt siyasəti Pekinlə Moskva arasında məsafəni qısaldıb ki, əslində, bu amil Qərbin maraqlarına cavab verməməlidir.
Bu arada, ABŞ-ın keçmiş dövlət katibi Henri Kissincer ikinci soyuq müharibənin birincidən daha təhlükəli olacağı barədə xəbərdarlıq edib. Henri Kissincerin sözlərinə görə, son qlobal iqtisadi və siyasi qarşıdurma zamanı rəqiblərin maliyyə və iqtisadi imkanları qeyri-bərabər olub və bu, ABŞ-ın qələbəsini təmin edib.
Ancaq keçmiş dövlət katibi bu qələbənin əridiyi fikrindədir. Kissincer hesab edir ki, Çin imkanları baxımından ABŞ-a çatıb. Vaxtilə ABŞ Çinlə yaxınlaşaraq bu ölkəni keçmiş SSRİ-dən daha da uzaqlaşdırmışdı. Çünki o illərdə dövlət katibi çalışan Kissincer hesab edirdi ki, ABŞ eyni zamanda həm SSRİ, həm də Çinlə mübarizə apara bilməz, bunlardan biri ilə normal münasibət qurmaq lazımdır. Vaşinqtonun bu siyasəti müsbət nəticələndi, SSRİ-nin dağılması buna sübutdur. İndi isə Vaşinqton həm Rusiya, həm də Çinə qarşı mübarizə aparır, bu isə ABŞ-ın imkanlarını tükəndirir.
ABŞ-ın keçmiş prezidenti Donald Tramp Kissincerlə eyni fikirdədir. Tramp hesab edir ki, Çinlə Rusiya dünya düzəninin yenidən qurulması üzərində birgə çalışırlar, bu isə ABŞ üçün təhlükədir.
Tramp buna misal olaraq Tsi Cinpinin Rusiyaya son səfərini və Kreml sahibi Vladimir Putinlə uzun müzakirələrini göstərib. Maraqlıdır ki, Trampın sözlərinə baxmayaraq, Çinlə Rusiyanın yaxınlaşmasında onun da günahı var. Çünki məhz Tramp prezident olduğu illərdə Çinə qarşı iqtisadi sanksiyalara üstünlük verib. Halbuki, Tsi Cinpin ABŞ-a səfər edərək Trampla dialoqu genişləndirmək istəyirdi. Alınmadı. Trampdan sonra prezident seçilən Co Bayden Çinlə dialoqu bərpa edə bilməyib.
MİA.AZ
SON XƏBƏRLƏR
Ursula fon der Leyen: "Avropa İttifaqı ABŞ-ın tarif həmləsinə cavab verməyə hazırdır, bizim buna gücümüz var"
Myanmada zəlzələ: ölənlərin sayı artıb
Lavrov: "ABŞ-la yeni görüşə hazırlıq gedir"
Qəzza zolağında daha 14 mülki şəxs ölüb
Bu gün sizi nə gözləyir? - BÜRCLƏR
Xırdalanda 32 yaşlı kişinin meyiti yaşadığı evdə aşkarlanıb
İcra Hakimiyyətinin qarşısındakı yol bu gündədir - VİDEO
Etibar Məmmədovun 70 illik yubileyindən - FOTOLAR
Türkiyəsiz Azərbaycan: CHP hakimiyyətə gəlsə, bu model gerçəkləşəcək - HAZIRLAŞAQMI
Almaniya prezidenti Bakıda belə qarşılandı - FOTO
Ağ Ev: "2 aprel Amerika tarixinin ən mühüm günlərindən biri kimi tarixə düşəcək" - Amerikalıların qarət edildiyi günlər arxada qalacaq"
Antalyada zəlzələ oldu - 4,1 bal gücündə
Heydər Əliyev Mərkəzində 6500 illik palıd ağacından hazırlanan “Qəlbim sənindir” əsərinin təqdimatı olub - FOTOLAR
Vardanyanın məhkəməsində zərərçəkmiş şəxslər ifadə verib: "Meyitləri çıxaranda yaralandım" - FOTOLAR
"Oğluma atasız qız almaram" deyən aparıcı haqqında tədbir görüldü - Veriliş qapadıldı (YENİLƏNİB)
Ceyhun Bayramov Avropa İttifaqı rəsmiləri ilə müzakiə aparıb
Sabiq deputat binanın damında qanunsuz tikinti aparır - Komitə təsdiqlədi (FOTO, YENİLƏNİB)
Zümrüd Ağayeva UEFA-dan növbəti təyinat alıb
“Melissa Group”da satış dayandırıldı
Qarabağ zonasında daha 4556 hektar ərazi minalardan təmizlənib
Aparıcı "Oğlum olsa, ona atası olmayan qızı almaram” dedi, kanalın yayımı dayandırıldı - Xəbərdarlıq
AFFA-da "Barselona" klubunun nümayəndələri ilə görüş olub
Daxili işlər naziri Şəkidə vətəndaşları qəbul edəcək
Dollar neçəyə olacaq? - Mərkəzi Bank yeni məzənnəni açıqladı
Sumqayıtda yük avtomobili elektrik cərəyanına toxunub, sürücü ölüb
Myanmada 5,0 maqnitudalı zəlzələ baş verib
Azərbaycanda istismarına icazə verilməyən binalarda 55 mindən artıq mənzil sənədləşdirilib
Məhkəmə MN-nin sabiq vəzifəli şəxsi barədə qərar verib
Hikmət Hacıyev İran Prezidentinin müşaviri ilə görüşüb
Xocavənddə partlayıcı qurğu tapılıb
Müəllimlərə “hinduşkabaş” deyən direktor vəzifədən çıxarıldı
Müğənni Xatirə Birləşmiş Ərəb Əmirliyində - FOTOLAR
“Yayılan şayiələrə mən önəm vermirəm və..." - Hacıbaba Bağırovun xanımından açıqlamalar
Xalq şairi Rəsul Rzanın məzarı ziyarət olunub
Bakıda YUĞ Teatrına yeni bina veriləcək - Nazirlikdən açıqlama
"Vətəndaş mənzilinə əlavə giriş açmaq niyyətində olub" - MKTB qalmaqallı xəbərə aydınlıq gətirdi (FOTOLAR)
Hərbi vəzifəlilərlə bağlı qanun dəyişdi - Detallar
Prezident İlham Əliyev daha bir sərəncam imzalayıb
ONLARA TƏQAÜD VERİLƏCƏK - Sərəncam
Bu uşaqlara 2600 manat birdəfəlik müavinət ödəniləcək
Magistraturaya qəbul imtahanı başlayıb - ŞƏRTLƏR